장음표시 사용
671쪽
,16 DE DE O T R r N . Insessionem, ut diximus : tum quia effectus emporalis est omnibus communis , cum Omnipotentia procedat. Nihilominus ratione effectuum, qui appropriantur personae Procedenti , dicitur una persona Potius mitti , quam alia: puta, Filius ratione donorum intellectualium, Spiritus vero sanctus ratione eorum, quae VO-Iuntatem perficiunt... o-ne necesse , ut quoties sit Missio visibilis, qat quoque invisibilis 2 R. Necesse non est , ut tunc fiat ; namque missio Spiritus-saneti in specie columbae super Christum baptizatum non signincabat tum infundi gratiam , cum a conceptione fuerit gratia pleniuimus , nec Pollea elu S augmentum acceperit. Sed semper denotat mi 1sionem invisibilem vel praecessisse , 'ut in Christo baptizato, vel tum fieri , ut in Apostolis die Pentecostes.
Sancti mae Trinitatis ratione naturali
AFfirmarunt , Io. Claudianus Mammemis Presbyter Viennensis quinto seeuto, Plato, inquit lib. i. de statu animae cap. 7. Biblioth. Patrum , unum Deum rct tres in divinit νe personas , laudabili ausa , mirabili ingenio, inim rabili eloquio quae it , invenit , prodidit. 10. Abas lardus duodecimo seculo famosus , gloriatus est se una ingenii. subtilitate altissima quaeque fide mysteria evincere posse , ex sancto Bernardo
ist. Postremae edisionis. idem s.
672쪽
Dε Dro TR IN o. CIT arrogavit decimo tertio seculo Raymundus Lullus lib. de articulis fidei, & lib. de demonstratione aequiparentiae, sed quam infausto conatu patebit ex objectionum solutione. Quare ad Propositam quaestionem, R. Cum Theologorum turba. Nec existentia , nec possibilitas Mysterii Sanctissimae Trinitatis ratione naturali etiam supposita revelatione , positive probari potest, sed tantum negative. Prima pars probatur ID. ex Scripturis, Matth. II. Nemo novit Eliam, nisi Pater neque Patrem quis novit , nisi Filius , ct eui voluerit Filius revelare. Et cap. I s. ubi cum Petrus Christum Dominum Filium Dei professiis est , reponit Christus , Beatus es Simoa Bar-jona, quia caro ct sanguis hoc est humana ratio) non revelavit tibi, sed Pater meus qui in coelis est. Probatur 2'. ex Patribus , sanctus H, larius lib. 3ο. de Trinitate scribit, kaec Philosophia non sapit e S. Ambrosius lib. de fide cap. io. impossibile est , Inquit , generationis Verbi divini scire secretrum, mens deficit; vox stet , sanctus Augustinus lib. I s. de Trinitate cap. s. quae visa iras rationis, inquit, filis acies cogitationis ostendent, quomodo sit Trinitas pcadem tradunt Lactantius lib. 4. Institutionum cap. 29. &Sanctus Athanasius epist. I. ad Serapia
Probatur 3'. ratione, quam urget S. Thomas, omnis demonstratio , vel est a priori, seu Per causas, vel a posteriori, seu per estedius: atqui Trinitatis existentia probari non potest a priori, cum nullam sui causam agnoscat: neque etiam a posteriori ; quia creaturae non dependent a Deo quatenus trinus est, sed quatenus omnipotens: omnipotentia autem est attributum ad naturam divinam pertinens, nec minimam distinctionis inter personas suspicionem ingerit. Ergo nequia
673쪽
DE DEO TRINO. dem probabiliter hujus mysterii existentia ratione naturali astrui potest. - Secunda pars, quae est de possibilitate, probatur ; quia tum Positive probatur rem esse poss-hilem , cum suppetit aliquod medium , quod necessariam cum illa habeat connexionem : atqui nullum est medium ratione naturali cogni-rum, quod fit necessario connexum cum Trini tatis possibilitate , imo quaecunque Occurrunt sCum alia pugnare videmur ; hinc est quod illud mysterium acriores hostes non habuerit, quam qui rationem audiendam eme censsierunt. Tertia pars , ncmpe quod , supposita revelatione , hoc mysterium negative astrui possit plobatur. Quia illud mysterium probatur negative , quod asseritur verum solvendo Omnia momenta , quae contra proponuntur: atqui suppinsita revelatione solvi possunt quaecunque conisa mysterium famnissimae Trinitalix obiiciuntur, ut patebit ex capite sequenti: Ergo. Dices iv. ratione naturali innotescit Deum threlligere & amarς : ergo verbum oc amorem
Respondeo I'. negando consequentiam. Cum enim lumine naturali assequamur Deum esse actum maxime necessarium , purissimum, & ln- finitum in omni genere perfectionis ; inde naturaliter colligeremus Deum intelligendo dcamando , nec verbum , nec amorem producere
quia iste intelligendi & amandi modus videtur
admodum imperfectus , cum denotet r. intellectum & voluntatem esse meras potentias , quae repugnant actui maxime necessario , 2 . terminos intellectionis, & amoris esse accidentia in Deo immanentia, ac proinde esse in Deo compo-stionem realem ex substantia & accidentibus.
Quale Philosophus sibi derelictus de Deo im
674쪽
. Dp Dgo Τ R IN O. 61 teIIigente & volente id ipsum amrmaret, quod nos lumine fidei illustrati de Spiritu sancto
asserimus, nimirum quod intelliga ι & amet absique reali productione verbi & amoris. Igitur intelligere & velle in Deo dupliciter sumi possitnt nimirum ementialiter notionaliter. Si sumantur essentialiter, non solum fides, sed etiam ratio naturalis docet , sic intelligere & velle in Deo esse ipsius esse, ut demonstravimus tractata praecedenti, ubi de simplicitate Dei. Unde distinguenda est sequens propositio , omnis substantia cognoscens & volens producit Verbum,& pondus seu amorem , tanquam cognitionis volitionis terminos; omnis , inquam, substantia creata, qui non est suus actus, Concedo: omnis substantia, etiam increata, Nego, quia est actus Putissimus omnis potentiae & compositionis expers. Si autem intelligere & velle notionaliter sumantur, revera producunt terminos i & rationaturalis non colligit ex creaturis , sed sola fide
apprehendit, dari in Deo intellectionem & volitionem notionales.
Respondeo 2o. etiamsi supponeretur Philosophum ratiocinando eo devenire posse , ut concluderet terminos intellectionis & volitionis divinae , esse subitantias aeternas , infinitas, & immutabiles ; non detegeret propterea Trinitatis mysteria, sed in errorem contrarium laberetur , existimans illas substantias esse plures Dios , nec unquam suspicari posset producentem & productum esse quid realiter unum solis subsistentiis distinctum. Dices 1'. IR. est boni natura , ut sese diffumdat & communicet , & quidem eo amplius , quo cst bonum perfectius: atqui Deus cit bo- 'num infimium: Ergo infinite se communicat, ac proinde producit te iminum infinitum.
675쪽
σ1O DE DEO TRINO. Distinguo majorem: bonum eo amplius in diffundit, quo est perfectius, hoc sensu quod plura dc majora in infinitum ab eo emanent, adeo aut nunquam exhauriri possit, Concedo : hoc , ifensu , quod summum & infinitum bonum necessario producat sibi simile , scilicet alium Deum, Nego majorem : cum enim Philosophus certo colligat repugnare Deorum pluralitatem , con- sequenter concludet Deum non posse alium sbismilem producere.
Dices 3'. demqnstrari potest Religionem Christianam eme divinam , & nonnisi vera do-Cere. Ergo , cum doceat mysterium Sanctiss-mae Trinitatis, certo concludetur illud esse votissimum.
Distinguo consequens, concludetur Τheolm ice , & ex principiis a Deo revelatis, Concedo : concludetur medio naturali, & evidentia intrinseca , Nego conseq. Dices '. non potest demonstrari Sanctissimae Trinitatis mysterium esse impossibile : ergo demonstrari potest esse possibiletnam inter possibile & impossibile non datur medium. Nego consequens , quamvis enim non detur
medium inter possibile & impossibile , quia
unum se habet ut affirmatio ; aliud vero ut negatio , potest tamen dari medius hominis status inter duos de eadem re disputantes, unum affirmantem , alterum negantem , scilicet dubius haerebit , quia neuter ex disceptantibus profert
Dices sq. plures e Philolaphis ethnicis sanctis sinae Trinitatis mysterium agnovere, sanctus Augustinus lib. 7. Cons. cap. 0. sc de P aronicorum libris scribit, ibi legi, in principio erat. Verbum, δc Verbum erat apud Deum , & Deus erat Verbum , omnia per ipsum facta sunt.
676쪽
DE DEO TRINO. σ2IPrimo , Plato ipse pluribus in locis, ut epis.
tota χ. ad Dionysium, quam Eusebius refert lib. II. Praeparationis Evangelicae cap. χo. &epist la s. ad Hermam , tribuit Deo Verbum aeternum , Per quod omnia creavit, vocatque illud mentem eximiam , ideam , lucem ; & a Uerbo tertium exiisse docet, qui est veluti anima mundi , ipsium vegetans SI conservans. Hinc antiqui Patres nonnumquam testimonio Platonis revincunt Paganos Sanctissimae Trinitatis mysterium
Secundo Zoroastres Bactrianus, quem Semiis ramidi cOcevum ferunt, in magicis Deum Patrem & Filium agnovit. Tertio , Mercurius Trismegistus, qui circa Mosis tempora floruit, haec habet apud Poemandrum : Monas genuit Monadem , ct ipse suum rese-
Quarto , Sybilla Erythraea praedixit Jesum
Christum Dei Filium Salvatorem , ex S. Augustini lib. 18. de Civ. Dei cap. 23. Respondeo 1'. Platonem ipsum discendi studio peregrinatum , & ex facris Iudaeorum libris nonnulla potuisse desumere, quae male intellecta , & verbo tenus fidei nostrae amnia suis scriptis inseruit; nam tria illa recensita nomina tanquam tres Deos Proponit, quorum primus sit major, secundus minor, tertius infimus, ex Macrobic in Somnio Scipionis caP. I . Plau- Iino Enneade quinta lib. r. caP. 3. &seq. Eusebio cit. lib. M. S. Augustino lib. I 3. de Civ. Dei sap. IG. & II. S. Cyrillo Alexandrino lib. 3. in Iulianum. Patres revera adversus Gentiles, qui
Ipsis Deum praedicantibus Patrem, Filium, &Spiritum. sanctum, scandalum Patiebantur, Platonem magni nominis Philosophum haec tria in
Deo agnovisse reponebant. At ubi Pugnaodum
677쪽
611 DE DEO TRINO. fuit cum Haereticis , qui ex Schola Platonis Patrem majorem & Filium minorem asserebant, iidem Patres Platonis doctrinam & impietatem l
Respondeo 20. quae ex Zoroastre , Trismersto , & Sybilis afferuntur, supposititia sunt,
post Christi tempora conficta, ut inter alios observat Petavius lib. i. de Trinitate cap. 2. sed esto genuina sint carmina Sybillina , identidem a Catholicis laudata , certe foetus luminis naturalis dici nequeunt , cum in illis multa de Christo canantur mere contingentia , qualis est ejus Passio,unde necessie est Sybillis in pretemium castitatis, ut nonnulli suspicantur, haec fuisse revelata , quemadmodum legitur Num. a 3. Balaam divinitus amatum prophetaste.
Utrum sterium Sanctissimae visitatis
cum ratione naturali pugnet pRMOn pugnat. Quia quod est a Deo , non1 potest determinare ad falsum , nec esse erroris principium : atqui ratio naturalis est lumen a Deo immissum: ergo ratio naturalis non potest determinare ad falsum , nec esse erroris Principium ι ac proinde non pugnat cum veritate mysterii Sanctissimete Trinitatis Deinde, homo creatus est ad imaginem & similitudinem Dei, Gen. 2. Esset autem dissimilis, si ex principiis rationis naturalis cogeretur negare hoc mysterium ; nam, μὰ societas, inquit APO- stolus a. Cor. 6 Dei ad tenebras p aut quae conventio veritatis ad errorem &falsitatem Z Igitur
Constans eo debet mysterium Sanctissimae Tri-
678쪽
DE DEO TRINO. 62Τnitatis non esse rationi contrarium , licet sit ei impervium. Conisule dicta cap. I.
Dices : primum principium totius humani ratiocinii illud est, quae suxi eadem uni rerrio , sunt eadem inter se e atqui 1llud principium pugnat cum mysterio Sanctissimae Trinitatis, in quo Pater , de Filius, & Spiritus semotus sunt idem in natura divina , & inter se realiter distinguntur: EUO. Respondeo I'. negando majorem ; quia deducitur tanquam conclusio ex alio universaliori,& evidentiori , nempe, impossibile est idem sim ιι esse , ct non esse. Enimvero si absolute & univer
saliter verum esset laudatum princi Pium , cur a Philosophis inventae sunt plures regulae , figurae& modi figurarum, quibus omissi S , argumentiones nostrae falsae reperiuntur , nisi quia multa possunt esse eadem id uno tertio, quae tamen non sunt eadem inter se Z Flujusce responsionis veritas magnis elucescet subjectis exemplis. Aliquod vivens est rationale: atqui omne brutum est vivens : ergo aliquod brutum est rationale. Hic brutum& rationale sunt quid unum in vivente tanquam in uno tertio , & nihilominus Inter se sunt diversa. Item , omnis homo est vivens: atqui omnis planta est vivens: ergo omnis homo
est planta. Ubi homo & planta conveniunt in uno tertio , scilicet vivente , & maxime inter se differunt. Ergo principium illud , qua sun
eadem uni tertio sunt eadem inter se , non est ita universaliter verum , ut nulla& exceptiones admittat, etiam in rebus creatis. Satis itaque non est res convenire utcumque in uno tertio, ut sint
quid unum inter se , sed juxta Philosophorum
Placita necesse est, ut conveniant certo quodammodo , & secundum regulas in Schola traditas; nempe, inquiunt , debent esse adaequale quid
679쪽
unum uni tertim , insuper unum tertium debet esse incommunicabile , quemadmodum Petrus& homo sunt adaequale quid unum in rationali aliis incommunicabili, sicque rectum erit illud ratiocinium, omnis homo est rationalis: atqui Petrus est homo : ergo Petrus est rationalis. Porro si ratio naturalis tot regulas & modos adinvenit uti necessarios , ut verus & certus sit ejus discursus circa res creatas & finitas, a fortiori auxilio hujusmodi regularum uti dcbet , ut possit scilicet tamen revelatione divina j
cum eadem certitudine , circa supernaturalia dc divina procedere. Etenim multa effata valent respectu creatura Ium , quae si ad divina transferantur, falsa sunt, quale est illud, ex nihilo nihil fit: item , nemo potest modo unum velle, modo nolle , nisi mutatis actibus 1, quod de Deo dici nequit. Itaque, Respondeo 20. distinguendo min. Pater & Filius sunt quid unum in adaequale in essentia divina tribus communicabili , Concedo: adaequa- te in essentia divina incommunicabili . Nego
min. quemadmodum ergo non sequitur brutum de rationale esse unum inter se, ex eo quod conveniant In ratione animalis , quia animal est pluribus communicabile , nec rationale est omne animal, sed aliquod ; sic non seqqitur Patrem esse Filium, cum sint quid unti ' in natura divina, quia Pater non est id totum , quod est natura divina , hinc vitiosus est ille .Syllogi simus: hic Deus 'est Patex .: at qui lirc Deus est Filius: ergo Filius est Pater ; namque terminus Deus
licet si absolute singularis, attamen propter communicabilitatem naturae divinae tribus personis, aequivalet termino universali. I ac proinde Deus non est adaequale Pater , quare in forma
sic conficiendus est Syllogismus: quidquid est
680쪽
DE DEO TRINO. 62 Deus est Pater : quidquid est Deus est: Fili iergo Pater est Filius. Sed in hoc Syllogismo falsae sunt major & minor, ac proinde neganda est
Instabis: ex eo quod misericorcita & justitia sint quid unum realiter in natura divina, recte colligit humana ratio eas non distingui realiter inter se : ergo a pari licet ei concludere Patrem& Filium esse realiter unam personam, cum sint quid realiter unum in natura divina. Nego consequentiam & paritatem, quia misericordia dc justitia non opponuntur relative , nec una ab altera realiter procedit, sicut Filius
At , inquies, haec est mera petitio principit. Respondeo petitionem principii esse vitiosam
in arguente , in respondente vero laudandam, utpote qui firmiter adhaereat suis principiis, nimirum revelationi divinae, quae & unicum Deum
statuit, & duos Patrem & Filium ostendi, ait
Tertullianus cap. I 8. FOntra Praxeam.
Instabis iterum : ex concessis primum est rationis naturalis principium, impossibile est idem simul esse & non esse : atqui admisso Trinitatis mysterio , idem simul esset δc non esset: Ergo mysterium illud pugnat contra Primum rationis principium. Probatur min. I'. idem Filius, qui est res smplicissima, & omnis compositionis realis expers,
esset productus , dc non esset productus , pro duchus ratione personalitatis s non productus vero ratione naturae, quae non producitur , seclcommunicatur. 2'. Deus esset una persona , de non esset : esset quidem , quia perina est substantia singularis: atqui Deus est substantia singularis : ergo una perina : non esset autem in