장음표시 사용
71쪽
rius Epist. ad Magnesianos , sanctus Iustinus, Apol. 1. sanctus Clemens Alexandrinus in admonitione ad Gentiles, Origenes in prooemio lib. Periarchon, Athenagoras in legatione pro Christianis sanetns Hieronymus Praefat. in Epistolam ad Philemonem, sanctus Augustinus lib. I 8. de Civitate Dei cap. 38. 8c alii docent auctores sacros ad scribendum fuisse inspiratos, motos, impulsos. Ergo nihil est in Scriptura sacra, quod non sit Verissimum sive an dogmatibus, sive in historiis, sive in chronologia; quia singula sunt Dei verba , es autem Detis verax, Rom. 3. ct Deus veritaris, Psal. 3 o. Non est quasi homo, ut mentiatur, Num. as. Hinc sanctus Augustinus Epist. 82. alias 29. de sacris libris ait, didici hunc timorem honoremque deferre, ut nullam eorum auctorem scribendo erra se aliquid firmissime credam , at si aliquid in eis ostendero libris quod videatur contrarium veritati, ut contingit aliquando in chronologia &aliis levioribus in nihil aliud, quam vel mendosum esse codicem, vel interpretem non ascutum esse quod dictum est, vel meminime intellexisse non ambigam. O 3'. Singula Scriptura verba sunt-ne a Spiritu-fancilio inspiraia ct distata, ita ut vocabulor im compo
sitio ct stylus ad ipsum referenda sint 'R. Duplex est in Scolis opposita sententia
Tostatus in cap. ii. Num. Eltius in cap. 3. 2.ad Mim. 8c plures graves Theologi illud amrmant, imo Lovanienses & Dupcenses Sententiam OP Positam notant, ut minus orthodoxam, sic enim inquiunt in suis censuris, intoleranda prorsus ct grandis blasphemia estsequisset verbum asserat inScripturis inυeniri otioom. . . Singula verba Scripturarum singula 'nrSacramenta ,singuli ermones Ollabae apices,
puncta divinis pisea sunt sensibus, ait enim Christus
Matth, I bota unum aut unus apex non praeteribit a lege
72쪽
THEOLOGI AE. 43 sanctus Chrysost us Hom. 18. in Gen. scri- est nihil temere vel fortuito loqui divinam,cripturam; sed & syllabam & apiculum recon- 1ltum habere thesaurum ; sanctus Augustinus
rael. I 2O. in Joan. ad haec verba, unus militum 'anced latus eius aperuis. S. Bernardus Serm. Tr. in
Sant. & alii Patres passim docent ex peculiari Dei consilio factum fuisse, ut unam prae alia vorem, criptores sacri usurpaverint. Et illud suade-ti potest ratione, quia tanta est sententiarum inter & verborum delectum connexio, ut illa: a
Deo sine istis Scriptori sacro inspirari non PO-
Nec obstat, inquiunt, diversus Scriptorum acrorum stylus, nam Spiritus sanctus rationemaabuit status, ingenii, & educationis eorum tuoS ad scribendum movebat: decebat quippeat Amos gregum pastor humiliori stylo scribe- et, quam Isaias ex regia stirpe oriundus i Joantes olim Piscator, quam Lucas liberalibus dis-iplinis instructus. ellar minus tamem & alii Theologi sat comata niter negant Spiritum. sanetum inspirasse &icha sic omnia & singula Scripturae verba. Dico,
minia, concedunt enim ea fuisse inspirata, quius exprimuntur mysteria,& alia graviora, quae aptum Scriptoris sacri superant, cum ad exPΟ-enda, quae adeo ab humanis sensibus remota ant, naturalis loquendi facultas mon videaturi mere; sed contendunt in facilioribus & periis , puta in historiis describendis , Spirituminetum scriptoribus sacris permisisse verbolum electum , specialiterque duntaxat astitisse , ne
icubi laberentur. Probant autem suam sentenam. I'. quia idem auctor res easdem aliisve is, alioque ordine nonnunquam describit, uti dere est in Moyse, qui De talogum refert xodia . Sc Deut. s. alio verborum delectae.
73쪽
2'. quia auctor libri 1. M hab. cap. 2. V. 2 .
testatur se opus illud confecisse multo labore desudore. Capite vero ultimo vers. 39. dubitans num effectus votis suis responderit, opus concludit his verbis,ctsiquident bene ct ut historiae competit , hoc θ ipse υelim sin autem minus digne, conce- dendum est mihi. Ergo non manum duntaxat & calamum tanquam amanuensis praebuit Spiritui-
sancto singula verba dictanti, sed proprIam indu striam adhibuit crimen enim est in dubium
revocare num Spiritus sanctus verba congrua delegerit, eaque apte concinne ordinaverit, blasphemum quoque petere ut venia ei concedatur. 3'. quia huic sententiae favent sanctus Dio-Ly sius Alexandrinus apud Eusebium lib. 7. Hist. ca P. 2 i. Arnobius lib. I. contra Gentes, sanctus Hieronymu, Epist. ad Algasiam, sanctus Augustinus lib. 1. de consensu EX angelistarum cap. 28. num 67. Sc alii. Quare illi ut probabiliori& communiori subscribendum videtur. Neque vero ex hac sententia sequitur sacram Scripturam integraliter sumptam, non esse orbum Dei ; sed partim verbum Dei. Partim VCrbum hominum. Namque I '. res omnes & singulae sententiae inspiratae sunt , deinde verba ipsa saltem confuse a Spiritu saneto simul submisi, strata esse intelligitur exemplo Principis,qui per
amanuensem dupliciter scribit epistolas, quibus propria manu subscribit,aliquando quidem dictando singula verba , alias vero generatim declarando duntaxat quid epistola continuere debeat, quove stylo velit eam exarari, an humiliori aut sublimiori , an sine aut cum testifica tione honoris & observantiae erga eum ad quem dirigitur. Certe utrolibet modo epistola fuerit scripta , legitur ut epistola Priacipis ; ipse solas dc nullatenus amanuensis in ca loquiti .
74쪽
THEOLOGIAE. At PAR AC RAPH Us II. De variis Scriptura sensibus.
IR. Q Cripturasacra habet- ne plures sensus subo tina littera. R. Constat ex Scriptura in sequentibus resitonsionibus laudanda, eandem litteram parare lures sensus. Illud agnoscunt tum Iudaei, tumhristiani. Dummodo charitas, sin quit sanctus Iernardus serm si . in Cant) cui Scripturasse Le oportet, eo aedificet plures, quo plures ex eis in opus ιum veros erudierit intellectus. Cur enim hoc displiceati sensibus Scripturarum , quod in usibus rerum aspiduὸ Verimur 7 In quantos v. g.sola aqua nostrorum assu litur corporum usius y Ita unus quiliber divinus sermo on eriι ab s re , si diversos pariat intellectus, diver- s animartim necessitatibus o usibus accommodandos. t sanctus Chrysostomus hom. 37. in Gen. ait ru una dictione plurima saepe multitudo sensuum inis enitur, divina enim sunt dogmata, non humana.
Q. 2'. Quotuplex. est Scripturae sensus ZR. Duplex, litteratis & mylticus, seu spiritaliS. Sensus litteratis is est quem littera ipsa exprint: U. g. hujus propositionis , Abraham duos 'ios habuit, tinum de ancilla , ct unum de libera , al. q. U. 22. sensus litteratis est quod extiterit mo nomine Abraham, qui ex duabus uxoria S, quarum Una erat libera, altera ancilla ,scepit duos filios ; termini enim proposirionis lud exprimUnt. Sensus mysticus, qui non verbis ipsis, sed reseis per verba significatis indicatur, ut in allataeo positionis exemplo, non tiomina. ancilla,
Femisci personae his nominibus mystice sicu
75쪽
ης PROSEGOMEN Aspiritualiter signi ficatae , Jerusalem terrestrein& Ecclesiam fgnificano, interprete Apostolo,
4 η'. svoltiplex est fessus litteratis ZR. Duplex, alter Proprius, alter metapho-ticu S. Proprius est , quem verba Proprie accepta eLficiunt , ut in hac propositione , Abraham duos filios habuit: metaphoricus vero , qui conflatur ex verbis improprie acceptis : ut cum dicitur Christus sedere ad dexteram Patris , dextera enim vocabulo non corporis pars, sed honoris aequal1tas intelligitur. Q 6'. citoiuplex es sensetis misicus R. Triplex , nempe allegoricus , tropologicus , & anagoricUS. Allegoricus dicitur, cum res gestae in veteri lege, accipjuiarur ut figurae eorum quae In nova lege implenda erant; fic aries inter vePreS cornibus haerens, & ab Abrahamo immolatus loco Isaaci, Gen. χχ. in sensu allegorico significat Christum spinis coronatum, dc Cruci affixum. Tropologicus , qui ad mores informandos Pertinet, sic circuncisio carnis , quae apud Judaeos in usu erat, in sensu tropologico & morali significabat vitiorum & cupiditatum refectionem, Rom. 2. v. 2'
Anagoricus est , cum verba dc res gestae referuntur ad patriam cauestem , quemadmodum Rpostolus Heb. 9.ingressiam Pontificis in sancta sanctorum refert ad introitumChristi in canum. Quadruplex autem ille sensus memoriae ju- Vandae causa comprehendi solet duobus hisce versibus:
Littera gesta docet, quid eredas allegoria , Moralis quid agas, quo tendas anagogia.
76쪽
a. sq. Potest-ne esse multiplex sensus litteratis unius di ejusdem loci scripturarum 'R. Affirmat sanctus ThomaS I. p. qu. I .art. ID
& omnes communiter Theologi , probaturque, quia sensus littera lis is eth, qucm intendit. Scripturae auctor , nempe Deus: atqui Deus per eandem litteram plura aliquando significare intendit: Ergo. Minor probatur nonnullis Scripturae locis, in quibus Deus diversia simul significavit. Exodi c. Ιχ. dicitur tum de Agno Pa scali a Judaeis immolando : os non comminuetis ex eo , tum de Christo, qui in cruce immolatu S est absque crurium confractione , Joan. I9. V. 36. De Salomone quoque & de Christo simul dictum est Ero illi in Patrem , ct i ipse erit mihi in Filium , Hebr. I .v. Ergo sensus spiritualis est aliquando litteratis; quia sensus litteratis est sensus a Deo per litteram intentus : atqui constat ex allatis Scripturae exemplis, & pluribus aliis , quae adduci possisent, Deum per aliquid corporaliter gerendum , intendere aliud spiritualiter intelligendum ;v. g. per immolationem Agni Paschalis, spiri tuale Christi sacrificium ι per Panes azymoS , onscientiae puritatem: Ergo. Q. 6 Τ. Ex quo Scripturae sensu Grologia certumgrgumentum ducere potest 'R. Ex solo sensu litterati; quia verba Scrip mrae detorta ad alios sensus, quamvis pios, S
zontra veritatem minime pugnantes, non sunt
sub illo respectu verba Dei, sed verba hominis; rum , ut sup nitur, Deus Per ea non dixerit. quod ipsis affingitur ; ac proinde si auctor nullus sit auctoritatis , nullum robur tribuit vetatis in sensu a se excogitato acceptiS. Dixi, si auctor nullius sit auctoritatis: nam si sit: ccleste Doctor, pii illi sensus habebunt aucto.
77쪽
t PRO LEGOMEN Aritatem, quam ipse meretur, quin Sc majorem , si Ecclesia illos ut tales approbaverit. Ita sanctus Augustinus epist. 9 s. allas 48. cap. 8. suis amrem , inquit, non impudentissime nitatur aliquid in al. goria positum pro se interpretari, nisi habeat o manifesta restimonia, quorum lumine illustresitur obscura Z Et S. Hieronyxus in cap. 13. Matth. 2V-- quam parabolae ct dubia enigmatum intelligentia potest ad auctoritatem dogmatum promere.
Superest grau is dissicultas,quomodo genuinae Scripturae possint discerni a falsis, & verus earum sensus; sed commodius discutietur ubi de Traditionibus & de Ecclesia, quam demonstrahimus contra Novatorcs esse Iudicem contro- . versarium, quae in materia fidei occurrunt.
PARAGRAPHUs III. De dissone Scriptura sacrae.
Q. t '. UOMODO dividitur Seriptura sacra 'R. Dividitur in vetus & novum Testamentum. Vetus continet Ai. libros, & novum 27. sicque sunt omnino 71 libri divini, scilicet Genesis, Exodus, & alii , quos Concilium Tridentinum sest'. 4. recenset & declarat s.cros & canonicos his verbis ; Si quis autem libros ipsos integros cum omnibus suis partibus, prout in Eeclesia Catholica legi consueverunt, ct in vcteri vulgata Latina editione habentur, prosicris ct canonicis non su ceperit. .. anathema sit. Q. 2'. nae Libri sacri appellantur Canonici ρR. Duplici ex causa. I'. quia sunt norma diregula fidei & morum. 2'. ac praesertim,eo quod in Ecclesiae canonem seu catalogum relati sint.
Q. 3'. Omnes illi Libri fuerunt-ne semper sacri oe
78쪽
THEOLOGIAE. 4'R. Fuerunt quidem semper sacri ; quia singu- , Spiritu-Sancto mante, sunt ed1ti ; sed non
innes ab initio in Ecclesiae canonem relati fue-e, eo quod nonnulli Catholici de eorum aucaritate dubitarint. Hinc .Libri sacr1 alii dicuntur proloca nonici, id st, ante alios , alii Deuterocanonici, hoc estosterius in canonem relati. 44'. Quinam Libri sunt Deuterocanonicit R. in veteri Tel tamento occurrunt Libri Totae, Judith, Sapient jae, Ecclesiastici, Baruch, pistola Jeremiae, duo Machabaeorum, non- ullae partes Danielis & Estheris. In novo aurin Marci caput ultimum , Lucae Historia de idoreChristi sangu in eo cap. 2 2 .Joannis Histola de Muliere adultera cap. 8. Epistola ad Heraeos, Jacobi epistola , Petri epistola 2. Joan- is h. & Judae epistola, & Apocalypsis.
Q. I'. arιa ratione, quove fundamento Concilium ridentinam omnes illos Libros in Canonem infe-
R. Ea prorsus ratione , qua Ecclesia solet dimere alias fidei controversias, scilicet Scrip- ira vel Traditione : ipsius enun est definire quist verus Scripturae sensus, ubi de eo ambigitur, I secernere Divinas Traditiones a falsis: sic in Introversia tum Millenariorum, qui nixi testi-ionii S quorumdam veterum , negabant animas
lene purgatas statim avolare in caelum ι tum onastitarum, qui auctoritate Tertulliani, SS. ypriani,& Firmiliani probare conabantur non te ratum baptismum ab Haereticis collatum,cclesia declaravit, quae esset vera Apostolorum raditio, & juxta eam proscripsit illos errores: tqui Patribus Tridentinis sat aperta erat Apo-olicaTraditio,ut praedictosLibros in canonem ferrent namque i R. constat ex epistola tertia Tom. I. . C
79쪽
ro ' PRO LEGO MENAInnocentii I. ad Exuperium scripta anno 4os ex Concilio tertio Carthaginensi , cui interfuit
S. Augustinus anno I9. eX cap. 8. lib. 2. de
Doctrina Christiana eusdem sancti Doctoris,& ex Decreto Gelasii in Concilio Romano anno 49 . illos Libros tanquam divinos prius repositos fuisse in canone Ecclesiae Romanae & Africanae. Omittitur quidem alicubi, ut apud S. Rugustinum citato cap. 8. liber Baruch , quia cum Propheta ille fuerit scriba Ieremiae, prophetiae illius a quibusdam laudatae in t tanquam Prophetiae Ieremiae. χ'. Quamvis Patres, qui
floruerunt ante quartum seculum, non teXuerint catalogum Librorum sacrorum, laudaverunt tamen Libros Deuterocanonicos tanquam divinos , ut Clemens Romanus, S. Ignatius, S. Justinus, S.Clemens Alexandrinus, b. IrenaeuS,
Tertullianus , S.Cyprianus , quin & Origenes contra Julium Africanum vindicavit Susannae Historiam. Vide Bellarminum , qui Libro de verbo Dei sigillatim illorum profert testimonia: Sed illud non omittendum quod cum Rumnus crimini dedisset S. Hieronymo , quod ejusmodi Libros, ac praesertim Librum Judith , velutio Pocryphos reiecisser, sanctus Doetor in sua inpologia diluat criminationem, assercns se locutum fuisse, non ut ipse , sed sicut sentiunt Hebraei, qui illos Libros non recipiunt: adeo
tunC temporis erat constans auctoritas illorum
Librorum, quamvis non defuerint posterioribus seculis, qui illam in dubium revocarint. Fed omnem dubitandi locum sustulerunt Eugenius quartus in Decreto pro Armenis ad calcem Concilii Florentini anno I 39. ac tandem Tis dentini Patres citata se T. 4.
Dices: libri vclcris Legis, qui nec divini nec canonici fuerunt in Synagosa, non possunt esse
80쪽
THEOLOGIAE. s Itales In Ecclesia i atqui libri Deuter canonici veteris Legis nec divini nec canonici fuerunt in
Synagoga : Ergo. Res ondeo a'. Concessa prima parte majoris, nego secundam. Verum quidem est libros , qui non fuerunt divini in Synagoga, non posse esse tales in Ecclesia , quia ex dictis Liber sacer &divinus editus esse debet, asti ante Spiritu. Sancto : ac proinde libri ante Christi adventum zonscripti sine inspiratione Spiritus. nisti, post adventum ejus divini esse nequeunt. Sed falsum est Libros divinitus inspiratos, qui in Iudaeorum canone non fuerunt repositi, non posse canonicos ab Ecclesia declarari ; ipsius enim est definire quinam sint Libri sacri & divini,ac comsequenter illos in canonem referre. Quemadmodum ergo epistolam ad Hebraeos, & Histo-tiam Mulieris adulterae,Joan. 8. de quibus olim
imbigebatur , In canone reposuit, quia reverali vinae sunt; potuit quoquo Libros veteris Le- is, de quibus sermo est , canonicos declarare
in hypothesi quod sint divini. Unde
Respondeo 2. Negando primam partem minoris, & concedendo secundam. Itaque Libri illi plane sunt divini, quamvis serius recogni- i ; nec ulla sufficiens ratio in contrarium asterri potest, quod facile demonstraremus , si brevitas , cui constitimus, singulos illos libros expendere permittere r.
Cur autem Judaei .ejusmodi libros non habuerint in Canone, facilis est responsio de libris Machabaeorum & Ecclesiastici, editis post confectum ab Esdra librorum sacrorUm canonem ,& clausum , vel ab ipsomet, ut nonnulli existimant; vel in aliorum sentenetia, ipso tam mor- uo, δί circa finem imperii Medorum , quos levicit Alexandet Graecorum Imperator. R