Sancti Aurelii Augustini ... opera omnia multis sermonibus ineditis aucta et locupleta

52쪽

Ponderunt, concedente eis quod petierant, ut universi qui venerant praeSente eSSent in eo loco ubi erat futura

Collatiora cum tamen illic ex Catholicis episcopis illi soliadeSSent, quo edicto Suo Cognitor desinierat ut si aliquis tumultus existeret, quod Catholici valde metuebant, non illis imputaretur qui paucissimi adessent, sed ei potius qui multitudinem suam praesentem ESSe VoluiSSent. In eisdem litteris etiam tota ipsa causa ComprehenSa St, ut ostenderetur Ecclesia catholica non esse par Donati, sed illa potius quae per totum mundum fructi sicaret et Crescoret, incipiens ab erusalem secundum Sacram Scriptura miri et quia nihil ei praejudicarent quicumque in ea mali fuissent, divino in sine judicio separandiri et quia nec in ipsum Caecilianum majores eorum aliquid probare potuerunt, qui judiciis Ecclesiasticisi, et maxime Imperatoris apud quem ab eis fuerat accuSatus, innocens inVentus et pronuntiatus est. Et quia de jussionibus Imperatorum quae prora atholica Constituuntur, solent sacer invidiamet commemoratum est etiam de sancta Scriptura, reges decrevi SSe in regno Suo graViSSima poena eis,

qui blaspitem assent Deum A. Commemorata est etiam causa Maximianistarum , quos et judiciis ipsi publicis insectati sunt, et ex quibus damnatis quosdam in honoribus integri SuSCeperunt, ne ab eis in schismate dat una haptismum destruxerunt; quod eos quibus illationem dederunt Maximiano communicantibus, dixerunt illius

Contagio non fuisSe pollutosa et caetera quae eisdem litteris continentur. se autem omnia ideo ibi commentorata sunt, ne forte Si Secum Cogitassent Donatistae, et vide rent quam malam Caia Sam haberet pars Donati, ad hoc Volui SSent, omne qui venerant, ingredi locum Collationis, ut pax atque unitas fieret.

Luc. xiv . . - Romano et Arelatensita a Constantini. - Dan. iii, si

53쪽

IX. Octavo loco cum Cognitor inquisisset, utrum Si cui a Catholicis videbat, ita etiam a parte Donati electi

jam essent qui SUSCeptarn a USam Peragerent responSum est a parte Donati, quod jam Sset acta a Catholicis causa, antequam CSSet Confligentium Statuta persona et

propter illas Catholicorum litteras quae totam causam breviter continebant. Deinde instare Ceperunt, ut prius ageretur de tempore , de mandat , de PerSona, de CaUSa, tunc ad negotii merita veniretur. Et cum Cognitor in te locutus esset, nihil de Causa esse mutila tumet et rurSus inquisisSet, utrum de constituendo numero disputantium edicto ejus paritum fuerit, quia per hos porteret agi omnia quae agenda SSentri coeperunt Donatistae agere de tempore , quoniam Causa ipSa agi non posset, quia dies praeterisset. Quarto decimo enim alendarum Iuniarum die completi fuerant quatuor menses ex die edicti Cogui toris quod ad provinciami miserat, Sicut interrogatum respondit ossicium. Et quoniam intra quatuor menSeSagi causam praeceperas Imperator, ideo diem jam transisse dicebant, et petebant ut tanquam in Contumaces Catholico Sententia proferretur et quasi Catholici absente eSSent, aut Donatistae aliquando ad agendam Causam illis absentibus intravissent, aut admoniti Catholici vel evocati defuissent. Ista ergo calumniose et tergiVei Satorie, esus nec in foro jure agerentur, dicebant, nolentes ut

aliquid ageretur. Sed ad hoc eis respondit ipse Cognitor,

quod infalendas Junias pars utraque ConSenSerit, quamvis etiamsi quaelibet pars adhuc usque non CCurriSSet, duos alio menSe SupereSSe potuisse , quo Imperator adjunxit trinis edictis fuiSSe SerVandoS.

X. Non loco , quoniam Cognitor superius dixerat, de

Forte ad provincias. - Ηonorius.

54쪽

3s AUGUSTINI EPISCOPI pali g, sed forensis potius SSe objectionis, invenit oceasionem pars Donati qua diceret, ilii ergo secum agi publicos ure debere, Sed tantum divitiis Scripturis inde cum quae Si Sset Cognitor, quid ut iique parti de hac re placeret responsum est a Catholicis, ut juberet mandatum catholici concilii recitari, ubi electis disputatoribus agendi modus injunctus est; ibi posse melius apparere, quod non forensibus tergiversationibus, Sed magis divinis testimoniis ageretur. Et aliquandiu conflictio producta est, cum Catholici instarent recitari mandatum , illi auteni recusarent. Sed postea remotis omnibus mura toriis contentionibus, recitari mandatum Cognito jussit. XI. Decimo loco mand .ilum catholici concilii recita tum St, quo electis ad disputandum episcopis, Catho licae Ecclesiae est injuncta defensio adversus criminationes Donatistarum. Ilo mandat iterum , sicut in superiori bus litteris, breviter tota causa comprehensa Sti Prius ut causa Ecclesiae quae toto , sicut promiSSa St, terrarum orbe diffunditur, a causa Caeciliani qualiscumque illa fuisset, sic distingueretur, ut ostenderetur malo in Ecclesia, qui vel ignoranter vel pro unitate pacis tolerantur a bonis, non eis ad mala consentientibus obesse non

posse, similitudinibus Evangelicis et exemplo Proplieta rum , et ipsius Domitii Christi et Apostolorum , et epis-cdpotum, et judicio ipsorum etiam Donatistarum propter Maximianistas et deinde ipsius Caeciliani causa nonni ala suisse certis documentis demonstraretur , quibus et ipse et ordinator ejus Felix Ap tuginensis, quem in Concisio suo crimino Sius accusaverunt, probaretur ESSe Purgatus. Et caetera quae mandato eodem continentur, Sive de

baptismo , Sive de persecutione quae solet Catholicis objicere pars Donati Nam commemorata ibi est iterum sicut in superioribus litteris, causa MaximianiStarum .

55쪽

qtia demonstrii rentur Donati si se suo Judicio cuncta di luisse , quae objicere Catholicis vel de aptismo, vel de

persecutione, vel de Communioni Contagione Consueverunt Adjectum est etiam , ut Si qua etiam nunc episcopis Catholicis morarum interponendarum gratia voluissetit crimina objiceres propter siniendam quae prius urgeret causam, audienda et discutienda postea disserrentur uocautem, id eSt, ut tota causa et Superioribus litteris et isto mandato comprehendet e tur, eo consilio a Catholicis factum est, ne forte Sicut fama jactabat, aliquas moratoria praescriptiones Donatistae ingerere Conarentur; et forsitan non permissi ab ipsa Collatione resilirent acinlicet breviter Ecclesiae catholicae causa, in Conscriptione gestorum legenda re maiieret, quam timuisse intelligereis

tur et ideo noluisse conserre.

XII. Undecimo loco cum Cognitor interlocutus esset, in mandato Catholicohum imagis divitia testimonia quani

forensia vincula esse prolata, et jussisset etiain subscriptiones omnium recitari, conflictus exortu est, et aliquandiu pi bductus est, cum Donatistae exigerent eoruna praemgentiam , qui mandato Subscripserant; objicientes, quod eis suppositis qui episcopi non fuerint, potuissent fallere Cognitorem , quo praesente SubscripsisSe legebantur, ei quod antiquis cathedris alios episcopos addiderint ut nitiverus augeretur Catholici autem , ne Sui praesentarentur, resistebant verentes ne illi tumultum aliquem praepararent, per quem pros Sus abrumperetur ipsa Collatio, qua in seri Donatissae nosse omnino videbantur , maxime quando de tenipore, quasi jam sus lapsa esset et audiri non posset, praeScribere voluerunt. Puem tu haustulit ideo putabantur nondum fecisse, quia fieret, videbant oti posse imputari Catholicis, qui paucissimi aderant; sed sibi potius , ubrum praesens fuerat multitudo. Sed vo-

56쪽

luntati eorum cedentibus Catholicis ut omnes qui Subscripserant ingrederentura apparuit postea hoc ideo Voluisse Donati Stas , quia existimabant non conVeni SSE Carthaginem tot Catholicos, quot subscriptione OStendebantur. IIoc autem propterea credidisse putati sunt,

quia Catholici non ea pompa qua illi Carthaginem fuerant ingressi, et ob hoc eos paucos venisse USpicam

XIII. Duodecimo loco ingressis episcopis Catholicis,

quorum PraeSentia petebatur, omnes singillatim recitati, et in naedium procedentes , a Donatistis recogniti Sunt,

I vicinis suis, vel cum quibus in uno loco erant et quicumque recitabantur i atholici episcopi ex his locis ,

ubi non erat pars Donati, satis et ipsis Donatistis notum erat se ibi non habere colleoas vel communionem Uam , et esse illic Catholicos, vel quos noverant, vel de quibus audierant in suae vicinitate regionis. Ita factum St, ut omnino nullius Catholici recitaretur subscriptio, de cujus Praesentia dubitarent. Sane cum Ventum esset ad Omen

Victoriani ustilani catholici episcopi, et in medium

Proceden reSpondisset se habere contrarios duos, Felicianum in civitate Mustita nata et Donatum in loco Turrensi; Xegerunt Catholici, ut actis constaret Felicianum in Communione esse Primianiri ipsum enim inter alios Cum a Xim Iano damnaverant, damnatorem Primiani et ordinatorem ipsius Atio imiani , quem postea in integro honore TeCeperant, nec destruxerant baptismum in eis quos in Maximiani schismate haptigaverat. Sed ad interrogationem Catholicorum respondere noluerunt, dicentes non debere hoc ab eis exigi. Et cum iterum pressi US Xigeretur, dixerunt jam internae actionis hoc SSera et secundum eos interlocutus est Cognitor ut hoc quod coeptum fuerat ageretur et illud Si opus eSSet poStea quaereretur.

57쪽

In ipsa autem dioecesi Mustitana apparuit et ipsos episcopum alium antiquae cathedrae addidisse , quod inani invidia Catholicis objecerant hoc et in aliis locis eos se-

sentibus Catholicis qui subscripserant, Cognitor obtulit

petens, ut ConSidente potiti agerent quam Stantes Donatistae tamen recuSaVerunt, gratias tamen agentes quod talibus senibus obtulisset ConSeSSum, et in ea recuSatione

multa dicentes in laudem suam, et in laudem ipsius Cognitoris; quae legat qui voluerit in conscriptione geSto

Tum tapertinet enim ad rem, quomodo quem sic laudaverunt, ut dicerent, honorificum, juStum, reVerentem, benignum, jaUSam tamen, propter cuju actionem tam multi convenerant, apud eum agi nolebant. XV. Quarto-decimo loco mandatum etiam DonatiSta-Tum Prolatum et recitatum est, breviter factum, ut hi quo elegerant, agerent Velut adversus traditores et per-SECUtore Suos, reCitata Sunt etiam eorum nomina , Cum

hoc Catholici fieri petissent, ut constaret utrurn apud Carthaginem praesentes subscripserant. Sed Donatistae mulio instantius hoc ut fieret Cognitori extorSerunt, ut

eorum quoque numerus appareret quod Se magna intentione velle monstrabant. In ea sane recitatione inventi sunt quidam , pro quibus absentibus alii subscripserunt. InVentus est etiam unus, qui cum Suo nomine recitato non responderet, dixerunt eum ni itinere esse defunctum.

Et Cum quaererent Catholici, quomodo potuerit apud Carthaginem subscribere, qui fuerat in itinere defunctus, illi diu luctuaverunt, perturbati, et nescientes quid TeSponderent. Nam prim dixerunt, non de ipso, Sed de alio fuisS Suggestum. Et cum Catholici putassent de alio, id est de clerico eos dicere, qui pro mortuo subScribere po-

58쪽

tuit: iam itum est, ii triani clericus suo nolastid, an illi ubpro inor id sub Scripserit. Sed postea lesponderitiit, ipsi iniquident subscripsisse praesentem , Cuin octavo Κ alendas Junias mandatum fieret Sed quonia in aeger subscripjerat remeanthias ad propria in itinere de isse Quo audit Catholici petierunt susIdriora eoru hi verba recitari, ut ipsa varietas deprelaensa claresceret quod cum sactum fluisset, et appareret, quaesivit Cognitor, diruti sal tem sub Dei testificatioli si litarent eum fuisse Carthagini quando fritSeu te praesentibus imandaverunt v subscriberent. Lbi vellementius perturbati responderunt: Quid si et alius pro eodem apposui istam an eorum salsi talem deprehensam judicio Dei relinquens jussit caetera nomina recitari. Quibus recitatis, quaesivit de numer epi Scoporum parti utriusque Respondit Officium, noni in Doti filistarum episcopor uni esse ducenta Septuaginta-novem annumeratis etiam illis, pro quibus absentibus alii subscripserant, coimputato et illo defuncto. Catholicorum auteni omni una praesetilium dimina esse constitit duchnta octoginta-sex Viginti enim non subscrip Seranti qui tamen suam exhibentes praesentiana et in me diurn procedentes, nisi quos infirmitas corporis illic apud Carthaginem tenuit, praesentibus gestis se mandare et Consentire professi sunt. In loco ergo Collationis, hoc est,

in thermis Gargilianis, quia ipse postea locus placuerat, ex his Catholicis qui imandat subscripserant, et qui praesentes gestis imandaVerant, hi soli defuerunt qui illic apud Carthagine ni indolii imoda valetudine tenebantur. Ex his

autem quorum nomina Donatistarum subscriptio conti

nebat, non solum illi deerant quos apud Carthagineiu aegrotare responderant, sed etiam illi pro quibus absentibus, id est, apud Carthaginem non constitutis alii subscripserant. Quoniana itaque se Donatistae de numerositate

59쪽

BREVICULUS TOLLATIO Ni Du DONATI setis. 3jactabant, excepto e quod Catholicos plures venisse Carthaginem constitit dictum est a Catholicis , alios episcopo centum Viginti non Venisse Carthaginem, quod quidam eorum Senectute, quidam infirmitate, quidam diversis necessitatibus i impediti. Quod cum audissent Donatistae , reSponderunt etiam Silo multo plure non venisse Carthaginem , et multas esse apud Se cathedras viduata episcopis tacum in sua notaria quam Cognitori dederant, apertissime dixerint usque adeo Se omne Venisse Carthaginem, ut ne gravissimos senes petas et labor potuerit deterrere, eosque Solo non veni SSE, UOS ad VerSavaletudo in suis sedibus vel in itinere tenuisset. Sane propter Cathedra , qua epi Scopis vacua apud Se SSedixerunt, reSponsum est etiam a Catholicis sexagintaeSSe, quibUS UCCeSSore episcopi nondum fuerant ordina ti. Ac per hoc in istis utriusque partis subscriptionibus, et salsitates in Do iratistis constili fuisse deprehen Sas , et eorum numerum episcoporum minorema quandoquidem soli aegroti non venerant Carthaginem, pro quibus tamen in itinere aegrotantibus alii subscripserant, et omnium nomina cum ipsis etiani pro quibus alii subscripserant du- Centa Septuaginta-nοVem Subscripti continebat neque ullo modo credibile sit, multo phi res quam Centum vi ginti, hoc est tertiam partem omnium eorum in uis sedibus aegrotasse ' potuisse et ideo non venisse Carthaginem.

XVI. Quinto-decimo loco egressis omnibus qui jam

Superfluo praesente erant, et remanentibus eis quo ne-CeSSario utrique delegerant in perendinum diem Collatio dilata est, utrorumque consenSu, quoniam die praeSenSjam videbatur emenSUS.

Forte essent impediti. - Forte aegrotale.

60쪽

SECUNDI DIEI COLLATIO.

I. PRIMO loco, cum die intermisso ad memoratum locum, sicut placuerat et Constitutum fuerat, ConVenire tur, obtulit consessum iterum Cognitor, deprecans ut fieret. Et mox Catholici consederunt : Donatistae autem reCUSAVerunt. In qua recusatione inter caeter id quoque dixerunt, quod Scriptum sibi SSet cum talibus non Sederet. Ad hoc Catholici, ne morae fierent, tun non reSPonderunt, Sed opportuniore loco in tertii diei Collatione. Tunc ergo etiam ipse Cognitor Stando se Cogniturum eSSereSpondit. II. Secundo loco recitata est notaria, quam pridie dederant, petentes ut sibi mandatum Catholicorum ede retur quo Con Siderat . possent in diem constitutum in- Structi adesse, eo quod exceptores Cum ConScriptione geStorum OCCurrere non valerent Vet responsio Cognitoris in eadem notaria', qua jussit fieri quod petebant. III. Tertio loco cum quaesisset Cognitor, quid etiam de subscriptionibus responderent, id est, utrum ei Placeret quod edicto proposuerat, ut prosecutionibus Suisquisque subscriberet me respondissent Catholici jam se in hoc consensum suum litteris expressisse, illi se multum moveri dixerunt, quod hoc consuetudo non haberet. Et Cum Cognitor interrogasset, utrum eis Suffceret quod dati fuerant gestorum conscribendorum X utraque Parte custodes dilationem petere coeperunt, ut sibi conscripta

geSta ederentur, et tunc responderent. Ηic ortus est diuturnus Conflictus cum eis, Cum ConSen SUS Corum, quo placuerat ut illo die res ageretur, Saepe recitaret tur ex ta-

P,al. xxv, Forte ad eamdem notariam. a Forte sumeerent qui .