장음표시 사용
261쪽
batiar, nam & ipsa relatio distantiae cum subiectetur in superficie destruitur ad destructionem superficiei; ergo etiam relatio distantiae non est immobilis. Respon. quod etiam relatio distantiae potest accipi materialiter, & serinaliter. Materialiter destruitur ad destructionem sui subie
cti, at formaliter manet, cum una succo
dat in locum alterius modo quo diximus de superficie . 34. Obij cies a. quia manente eadedistantia etiam formaliter adhuc res potest mutare locum I ergo non recte immobilitas loci explicatur per illam di-santiam formaliter. Antecedens probatur exemplo familiari, & mani sto. D amis quod quis ad motu nauis moueatur ad orientem,& ipse motu proprio per ip-
fam nauem aequali velocitate moueatur ad occidens, tunc iste motu proprio vere mouetur, & mutat locum, & tamen
habet eandem distantiam ad immotas mundi partes, quoniam cum illo duplici motu, proprio, & nauis, manet semper in eadem distantia. ergo,&c. Resp.negando antecedens, ad probationem dico, quod
licet secundum apparentiam, & motum pedsi videatur moueri motu progressivo, tamen cum ratione motus aequalis semper maneat in eadem distantia, propri Enon mouetur, sed manet in eodem, quocirca ille motus videtur tuc esse ad modii motus saltationis sursum,no tamen mutando corpus de loco in locum . Idem curreret si homo poneretur intra rotamia,& illa moueretur, tunc homo diceretur moueri ad motum rotae, & tamen simul cum rota maneret in eodem loco, seu in eadem distantia selem adequata. 33. Obiicies 3. quia detur casus, quod Deus destrueret partes immotas huius mundi,ut polos, & terre centrum, adhuc homo existens in hoc nostro tem
plo S. Mariae de Uietoria, posset in illo iii iescere,& movcri ut prius, & sic & eL
in loco, & eum mutare, & tamen tunc non daretur illa dilatio distantiae ad dictas partes immobiles, ergo tunc immobilitas, & unitas numerica loci non d sumeretur a dicta distantia. Resp. cum
Soto hic a . I. & aliis, quod tunc relatio distantiae non esset realis,sed vel rationis, vel transcendentalis , cum non haberet terminum actu existente respieeret tameeasdem partes imaginarias,quae si repro
me omnino immoto permanente moueat totum hoc uniuersum per immensa illa m& vastissima spacia imaginaria, quae sunt
supra coelum tunc maneret eadem diastantia ad partes immotas uniuersi,& tamen mutarem locum cum toto uniuerso, alio namque modo se haberet tunc, ac nunc; ergo unitas,& immobilitas loci node sumitur a dicta distantia. Resp. quod
tunc re uera ego manerem in eodem l co ut prius, cum conservarem eandem
distantiam ad partes immobiles huius
uniuersi . An autem uniuersum ipsum tunc temporis mutaret locum , ex insta
dicendis colligi poterit. Pro modo dico, uod unitas loci totius uniuersi depen- et ex immobilitate, seu distatia ad quindam puncta imaginaria,quae si mutentur,
locus uniuersi mutabitur. S, . An locus naturalis habeat vim conser uatiuam, er attractiua locati .
I fi euitas, quoniam locuS Uio
lentus , ut supra diximus potius habet vim destructivam , & expulsivam locati', & locatum si posset nunquam poneretur in loco violento. Quantum ad primum an scilicet locus naturalis habeat vim conseiuandi Iocatum, est prima sententia Soti hic q. a. ad a. Vallesij lib. 6. δε sic philosophia, Lermae hic ι'.q. & aliorum, squod locus naturalis non habeat vim conseruandi locatum, sed ignis v.g. n- seruatur in sua sphaera a coelo Lu- , aer ab alijs coelis, &c.
plicatur. Deus naturalis habet vim con
fernandi locarum. Sic tenent Arist. & D. Thomas citati a N. Complut. & sic tenent omnes Philosophi communiter, ut
restatur Masius hoc loco. Pro intellige tia
262쪽
In lib. 4. Physicor. de loco, & tempore. 239
tia notandum I.quod omissis corporibus coelestibus, quae ut persectiora, ita in naturae sede alijs sunt superiora , inter ele--nta a prima rerum molitione hic ordo constitutus est,quod terra quae infimae est dignitatis in infima mundi regione constituta est , i& conquiescit. Hanc aqua aliquantulum perfectior ambiti super aquam eminet aer utraque nobilior,tandepropter summam inter elementa perfectionem ignis collocatus est, qui a cor cauo orbis lunae continetur. Haec est naturalis elementorum dispositio, ut omnibus constat. Hinc videmus conari ignem in figura piramidis acuminatum, aerem transcendere, & lunae concauum petere tanquam locum proprium. Aer praeterea
si aquam subeat statim per ampullos quasi staturiendo emergit, & si in terrae visceribus abscodatur, & accrescat,sive incrassetur ut libese in locum suum abeat, tandiu circum claustra fremit, & impetu
maximo terram concutit, nec indomi
tae naturae suae effrenata vi, quasi fortissimis terrae vinculis fractis, viam aperit, forasque erumpit.
que elementum duas habet ex primis qualitatibus, eo modo, quo dicemus i
tract. de generatis cor pt. unam symbo-
Iam cum elemento viciniori, aliam dynsim iam,v. g. ignis habet calorem, &sieestatem, & aer habet calorem , & humiditatem; aqua habet humiditatem, &frigiditatem, & terra habet frigiditatem, di siccitatem. Ignis symboligat cum aere in calore, aer symbolizat cum aqua in humiditate, & aqua symbolirat cum terra in frigiditate. Unum ergo elemendum v.g. ignis est locus aeris, & ipsum conseruat ratione qualitatis symbolae; quoad qualitates autem dysiimbolas c
seruatur ab innuentijs coelorum, iuxta illud Arist. I. mereor. I. Oportet enim hunc mundam inferiorem contiguum esse sup
rioribas lationibus, ut omnis eius virtus in
de regatur, o gubernetur. Et per haec
probata manet nostra conclusio.
tum contrariatur alteri, ut ignis aeri, ergo non potest esse locus alterius. Nec valet dicere, quod unum elementum non
contrariatur alteri quoad qualitates *mbolas;& sic quoad has potest unum esse
conseruatiuum alterius , & Iocus illius . Nam contra est, quia etiam quoad qualitates symbolas luam habent oppositio nem, quoniam in igne calor qui est qualitas symbola cum aere, est in gradu sumo, & in aere in gradu prope summum ergo, &c. Resp. quod unum et ementum non contrariatur Uteri quoad qualitate
symbolam, quod autem in uno, U. g. in
igne qualitas symbola sit in summo,& in aere prope summum nihil oscit, quoniaquanto maior est calor, tanto magis conseruat minorem; de sic minor calor melius conseruatur a maiori quam a minori, vel aequali maxime cum accedunt influentiae coelestes supplentes desectus siqui sunt.
I. Dices a. nam si elementa, aut loca naturalia conseruarent locata, idem facerent suo modo loca respectu mixtorum, & sic pisces in aqua nunquam corrumperetur cum habeant aliquas qualitates cum ipsis symboligantes, item mixta quet sunt super terram, ut homo,& cintera animalia non deberent corrumpi cuhabeant qualitates symboliciantes cun terra, aqua, aere, &c. quae enim reperiatur in locis ubi conseruantur, non deberent corrumpi. Resp. quod etiam mixtaeon seruantur a sitis locis, sicut elementaeonseruat aliud, & quanto magis mixta habet elementa symbola cu elemeto ubi
manent, tanto plus cons ruantur,non ta
men ob id sequitur, quod nunquam debeant corrumpi, cum corruptio possit aliunde prouenire, ut a causis internis agentibus, de patientibus, & extemis.Bene verum est, quod per se loquendo animalia symboliaratia magis cum Elemetis ubi manent, diutius vivant , ut patet in piscibus, qui longiorem vitam ducut, quam animalia super terram, aut in aere
62. Quantum ad secundum in titulo propositumh an scilicet loca naturalia
habeant vim attractivam locatorum;om
263쪽
ae 4o . Disputatio V. Dubium I.
'nes conuenilint eam habere, unde propte-Yea videmus quod quando sunt extra illa, & ad cadem mouentur, velocius mouentur, quocirca de motu naturali diciatur, quod es3 in sine velocior, & constat in
lapide de turri descendente , qui quanto
inagis accedit ad centrum, tanto velO- eius mouetur. Non sic in motu violanto, qui quanto inagis accedit ad termina violentiae, tanto tardius , & renitentius mouetur. Hanc vim trahendi ad se locata admittit Arist. dicens: Quod F ita ea profecto est vis quaedam loco admirabilis, ct
omnium antiqui Da . Hanc etiam vim trahendi in loco , quotidiana docet e perientia , videmus namque, quod grauia mouentur deorsum,&leuia sursum , taliter quod quanto magis accedunt ad sua loca, tanto velocius mouentur, haec autem maior velocitas non potest oriri a grauitate, & leuitate, quia istae qualita
tes non augentur ex motu, cum non de
tur causa huius augmenti, ergo debet procedere ab ipso loco habente hanc uim trahendi locata ad se, quam vim Aristoteles vocavit admirab m, & an
liquissi inam. Admirabilis est, quia est dissicilis explicationis. Et est antiquissima, quia concessa fuit loco a naturae auctore ab ipso rerum exordio . 3. Maior difficultas est, quomodo locus trahat locatum, an in genere causae efficientis per virtutem in ipso existentem, ut magnes trahit ferrum, an per quandam sympathiam, an vero solum in genere cauis finalis. Prima sententia est quod ea attractio fiat per quandam sympathiam, sic quidam moderni, volentes, quod etiam magnes trahat ferrum, &vertatur versus polum ratione cuiusdam sympathiae, non ratione alicuius virtutis attractivae existentis in polo, per quam
sympathiam volunt fieri plura mirabilia. Secunda sententia est, quod ista attractio fiat tantum in genere causae finalis . Sic Masius, Pererius, Gratia Dei, & essi hoc
loco; unde dicunt, quod locus tanquam bonum concupitum, & naturale, in quo
locata conseruantur,ca trahat.
64. Dico I. quod stando in doctrina Aristoteles, loeus debet trahere locatum essectilib, eo modo quo polus trahit magnatem, & ad se conuertit, quo circa hanc vim trahendi in loco vocat Aristot. admirabilem , & antiquissimam . Tum quia morio in genere causae finalis in rebus ratione, & appetitu carenti bus,non est nisi ratione propensionis qualitatum , sed haec cum sit semper eadem siue locatum multum distet, siue parum, semper eodem modo fiet tractio,& non magis in fine. Coeterum si admittamus vim illam tractivam, facilius saluamus , quomodo in fine motus sit velocior, cum tunc virtus sit vigorosior.Quod si in polo est vi tus trahendi, aut vertendi magnatem in tanta distantia poterit etiam esse in centro virtus trahendi grauia ad se,quatenus illa virtus adiuuat grauitatem, &c.
tas in graui descendendi deorsum noto prouenit a loco , neque in genere cauis finalis, neque ericientis, neque per symphatiam, sed ab extrinseco , vel quat nus partes aeris a quibus mobile impelia litur currunt post mobile ad impedien dum vacuum, illique succedunt citissime, & in illa continua successione imo pellunt idem mobile, & sic motus inritenditur. Vel etiam quatenus partes quae pelluntur a mobili, facilius diutindunt alias partes proximiores mobilis , ac proinde est minor resistentia. Vel etiam quatenus motus est causa caloris,& calor est causa raritatis medij, ac pro inde aer calefactus facilius cedit , & diuiditur. Ex his omnibus potest maior motus velocitas in fine oriri.
264쪽
S. s. An possit dari aliquid abrique ullo loco, vetpraesentia locali.
o reseri , & sequitur Ariaga hic dicit quod Deus non potest creare aliquarem, quae nulli bi sit, & non habeat aliquam ubicationem. Communis sententia assirmat, pro qua Pontius hoc loco refert VasqueZ ,& Moncarum. Secundunestra principia res certa est, nam Angelus non est in loco nisi per operatione, ac proinde quando nullam habet operationem erga locum, nulli bi est. Item diximus in Logica , quod substantia habet partes ratione quantitatis , & ratione illius est in loco, quod si separaretur aquantitate, nulli bi esset. 7. Sed obhcies i. nam si daretur aliquid absque ullo loco , maxime ctat Angelus , qui a Deo solus fuisset productus quando mundum creauit, vel si ipsit modo crearet in spatijs imaginarijs; sed iste Angelus necessario emet in loco ; ergo, &c. Minor probatur, nam necessiario haberet, vel distantiam a mundo,qui postea crearetur, vel indistantiam; sed distantia,& indistantia pertinent'ad locum, aut ubi; ergo, &c. Resp. quod tunc ille Angelus nec haberet distantiam, aut in- distantiam positivam,a mundo qui postea
crearetur, sed ad summum priuatiuam, aut negatiuam . Nec tunc ille Angelus haberet operationem in loco, seu externam qua operaretur circa locum eum locus tunc non esset. Et si Deus crearet aliquem hominem modo in spatijs imagina rijs non posset dici quod esset in aliqua parte determinata illorum spatiorum ,ratione cuius distaret a mundo , cum dicta spatia non habeant partes determinatas, licet nos eas fingere possemus. g. Obij cies a. quonia Deus potest mouere istum mundum a loco in quo est,& ponere alibi in spatijs imaginarijs, sed tunc esset in loco; ergo nihil poni potest etiam in spatijs imaginarijs quod non sit
in loco. Minor probatur, nam dato illo casu,quod iste mundus moueretur in spa-
tijs ubi Deus potest ponere alios, & alios
mundos si illos crearet, adhuc conseruaret distantiam ad locum, ubi prius isti mundus erat. Sicuti si Deus modo crearet extra hunc mundum alium , huic nostro vicinum, tune haberet tantam distatiam ad nostrum ἱ ergo, &c. Resp. quod eo ipso quod Deus creat rem quantam, & extentam , iam ponitur Iocus, quo alia sint in loco, quae scilicet ab ea conscribu-tur, non tamen tunc supponitur locus; unde quando Deus creauit istum mund liconstituit locum omnium inclusorum, notamen fuit praesuppositus locus in quo crearetur. Quod si Deus istum mundum
moueret, aut transferret, non esset tunc
motu 3 localis, cum non esset motus doloco ad locum, respectu totius mundi,ut S.I. sequenti videbimus explicantes quomodo ultima sphaera sit in loco. Quocirca tunc iste mundus translatus non con seruaret distantiam ad locum priorem cum non emet,&si alius mundus crearetur non possiet dici vicinus nisi negative. Non desunt qui dicant, ut Pontius & alii non posse Deum hunc mundum secunda se totum mouere , nili creet de nouo aliquem locum . Sed hoc non placet: non potest quidem Deus mouere hunc munia dum motu locali acquisitiuo loci, nisi prius ponatur locus, potest tamen illum transferre ad aliquod spatium imaginarium, sicut potest ibi alium mundum.
produci quin habeat aliquam duratione; ergo non potest aliquid produci quin habeat aliquem locum, aut ubi. Consequetiam putat euidentem Ariaga, quia sicut se habet duratio ad diuersa tempora, siue vera, siue imaginaria , ita se habet ubi ad diuersa loca sive vera , siue imaginari ,& sicut res non potest durare nisi in hoc, aut illo tempore, ita non potest ubicari, nisi in hoc, aut in illo loco. Resp. negando antecedens, loquendo de ratione quq est per correspondentiam ad tempus extrinsecum; potest namque Deus crearo aliquid quod sit,& duret,quatenus duratio dicit perseuerantiam in esse, sine cor
265쪽
ti spondentia ad tempus ex trinsecum,ut si Deuς illud destrueret, destruendo primu mobile, quod autem haberet correspondentiam ad tempus imaginarium nihil facit; per hoc enim res non dicitur proprie durare per dictam correspondentia, sicut non dicitur res esse in loco ex eo
quod ponatur in locis imaginariis. S.6. An firma sub aeriates, ct accidentia
sini in loco .so. Ertum est,quod formae substantiales elementorum, & omniumixtorum sint aliquo modo in loco, sicut& accidentia eorum, cum enim coniungantur cum quantitate , quae est ratio es
sendi in loco circumscriptiuo de quo loquimur, sequitur quod aliquo modo sint in loco ratione ei uitiem quantitatis. Di fieultas est de modo an sicut quantitas est in locci per se , ita etiam substantii , , formae substantiales, & accidentia,an solum per accidens s I. Prima sententia est, quod tanta substantia corporea, quam accidentia illius sint in loco per se , & habeant proprium , &distinctum ubi a quantitate Sic
tenent Suared do. I. meta sems .Hu tado di 8.14.sin. . Auersa pa8. Pontius disp. I F. π.36. & alij.s a. Nostra sententia seq. concl. explicatur. Sub antia corporea, forma μι- flantiales, imὸ θ anima rationalis , υι enacta forma corporis, o omnia accidentia il- Ioram sent in loco per unicam , ct eandem praesentiam quantitatis, ac proinde per accidens, seu peν aliud Sic omnes Thom istae pro quo videri possunt N. Complutens. disp. s. q. 6. quibus addo Ua' & Ruuiu apud Pontium loco citato. Ratio clara est in via D.Thomae,quia nihil potest habere per se praesentiam in loco, quod non habet per se partium extensionem in ordine ad locum, sed sola quantitas est huiusmodi, ut ostendi inus in logica; ergo sola quantitas per se potest habere praesentiam ad locum, ae proinde est i
13. Sed obijcies I. nam ubi quant, talis non potest modificare nisi quantitatem; ergo non potest esse ratio essendi in loco nisi respectu quantitatis. Conseq.
constat. Antecedens ostenditur,quia moisdificatio no exercetur nisi in genere ca fae sormalis; forma autem non communieat suum effectum formalem nisi suo subiecto ; ergo ubi non tribuet esse in loconis suae formae, & sic ubi quantitatis nonvbicabit nisi quantitatem . Resp. quod sicut quantitas extendendo substantiam. extend t omnia accidentia, quae sunt ilia illa; ita quia υbi est vi quo in quantitate, de ut quod in substatia, tribuet etiam substantiae, & accidentibus illius esse inci
ue . Obij cies a. si destruerentur omnia accidentia substantiae Petri exissentis in hoc cubiculo, adhuc substantia Petri maneret in eodem loco, & si iterum illa
accidentia reproducerentur, ponerentur
in eo loco per propriam, & nouam praesentiam disti tactam a praesentia substantiqergo dantur plures p sentiae. Resp. quod in eo casu substantia Petri non maneret in loco, sed nullibi esset ut in Ioco,dice. retur solum esse in mundo definitiue,non circumscriptive.
S.7. An ultima obara sit in loco, ct quo
11. Atio dubitandi ex una part I est, quia ultima sphaera non habet supra se aliquod corpus a quo ambiatur, ut supponit Arist. Et licet Saneu Patres, & Theologi supra primum mobile, quod secundum Arist.est vItima sphtra ponant coelum empyreum immobile, quod est sedes Dei, & Beatorum, tamen nihil hoc resert ad dissicultatem,ponamus cnim non esse, potuisset enim non creari reliquis celis remanentibus, ct tunc primum mobile non esset in loco, ut fatetur Arist. Et ex alia parte lutc doctrina videtur falsa ex principijs eiusdem Arist. do
cuit namque tex. I. Omnes existimare, ,
quod omne quod est, alicubi est, ac proinde ultimuin e tum erit alicubi . Item tex. 3 2. sic habet. Primum igitur consede
266쪽
In lib. . Physicor. de loco, & tempore. χέν
oportet, quod non quaeritar υtique locus ,' non motus aliquis secundum locum esset, propter haec enim caelum in loco maxime 'tamus , qui emper es in motu . Sed
ultimum celum semper est in motu, ergo maxime est in loco. Tum quia vItimi sphaera per Arist. mouetur motu locali, ergo debet esse in loco. 6. Variae ergo fuerunt stribentium 1ententiae. Aliqui namque dixerunt vlii-mam spirarram nullo modo es. in loco, neque proprie moueri localiter. Alis vera dixerunt, esse quidem in loco, eius tamen locum esse coelum in serius, sicut siquis diceret locum ampho α esse aquam, quae in il la est. Alii locum ipsius esse dicunt suam ultimam superfi: iem. Alii esse centrum mundi circa quod mouetur. Pro
Notandum ex Arist. tex. a . ct 3 a. quod dupliciter potest aliquid esso in alio, & moueri, primo per se I secundo per accidens, seu per aliud. Per se dicitur aliquid esse in alio tanquam in loco, quod cum sit diuissim ab illo, continetur, di circumscribitur ab eo ratione sui, vi homo, lapis, terra, &α quq per se sunt in loco et Per accidens autem dupliciter aliquid potest esse in loco. aut moueri i primo si sit pars eius,quod per se est in loco, non tamen diuisa a suo toto, & ideo dicitur esse in loco per accides, seu per aliud, scilicet ratione totius, ita tamen quod si diuideretur a suo toto, apta esset effoper se in loco, & moueri ut dimidium huius lapidis , quamuis nunc sit in loco
ratione totius,le moueatur ratione totius,
per se tamen aptum est esse in loco, &moueri si diuidatur a suo toto. Alio modo potest aliquid esse in loco per accidens, seu per aliud; quia est in loco , aut mouetur illud in quo ipsum est; ipsum
autem non est aptum separari, ita Ut separatum sit in loco, te moueatur per se , quo pacto albedo,& nigredo sunt in loco,& mouentur per accidens, quia mouetur,
di est in loco corpus in quo sunt , ipse autem semper sunt in loco per accidens. 38. Pono aliam distinctionem , quesumitur ex Arist. tex. 34. Ο q. quod sci- Sabr. Phraca . licet dupliciter aliquid potest esse in loco, vel actu , vel potentia . Potentia diacitur esse illud, quod potest intelligi co-tiner intra aliud, sed quia non distinguitur actu ab ilIo a quo dicitur contineri,
pei la considoretur , quatenus potest diuidi, & ata actu contineri. v. g. in hoc lapide pars interior potest dici, & concipi ut contenta ab exteriori, actu tamen non continetur proprie, quia non sunt hae partes actu in continuo, sed quia possunt diuidi, & ita contineri, dicuntur esse ira loco in potentia. Actu autem dicitur aIiquid esse in loco , quod actu est diuisum a suo continente. Et haec sunt duod amenta posita ab Arist. ad solutionem
sy. His iactis fundamentis Aristot. tex. 3. ponit doctrinam illam , quod stilicet non possit aliquid esse in Ioen nisi
habeat corpus extra se a quo commeatur . Quare, inquit, etiamsi aqua quam υ demus maxime indigere loco est tale compus,quod a nullo contineretur cati est usus
mundus, alludit ad hanc ipsam quaestione
quo pacto totus m udus sit in loco, maxime vi tima sphaera runc tale corpus non es.set in loco secundum totum, quia secundum
totum a nullo continetur, nerue tamen hinc
sequitur, quod aqua non posis moueri uinti de facto mouetur uniuersum. Duplicia ter autem aliquid potest moueri, primo per se, ut totum quoddam est,seu dicitur aliquid moueri ut totum ratione totius , quando ipsum totum transsertur ex uno loco in alium, & hic motus propriε -- catur motus ad locum, ut cum homo ex uno loco transit in alium, de illa quae ita mouentur necesse est ut sint per se in Io- eo, seu in alio tanquam in loco, de quiabus loquitur rex. 39. ct s. Alio modo potest totum moueri non ut totum est, nec ratione totius sed per accidens, seu per aliud ratione scilicet suaru partium, tu quibus ipsum totum est tanquam continens in suis contentis, & hoc modo e tus mundus mouetur. Aliquae namquo partes ipsius mouentur sursum , ut leuia, aliae deorsum ut gravia; aliquae circulari-
267쪽
ter ut caeli, totus tamen mundus non
transfertur in alium locum siecundum se
totum,& ita secundum se totum non mouetur,at quia adhuc controuersia non videbatur soluta , nam omne quod mouetur localiter inquantum mouetur debet esse aliquo modo in loco, unde si uniuersum mouetur ratione partium , ratione
etiam partium debet esse in loco , & non videtur posse assignari cuicumque parxi Iocus propter ultimam sphaeram, quae noest in loeo. Ideo ad sbluendam difficultatem utitur illa distinctione supraposita, quod aliquid potest esse in loco, vel actu, vel potentia , partes uniuersi quae continentur ab aliquo, ut sine ab illo diuisae,
sunt in loco actu,ut sunt omnia praeter vi timum caelum . Partes autem ultimi cani
non sunt actu in loco, sed tantum in potentia,quatenus partes ultimi cani distingui post uni in plures circulos inferiores,& superiores, & in alias partes , ut pars quae sequitur immediate a puncto Orientis,continet aliam immediato sequentem,& sic deinceps . Rursus secundam aliam
distinctionem, id quod est in loco, vel est
per se, vel per accidens I totus mundus non est in loco per se, ut totum est, sicut nec mouetur ut totum, sed per accidens, idest ratione suarum partium , secundum ouas potest esse in loco, vel actu, vel potentia, ut dictum est. Totum ergo universum est in loco ratione suarum partiu,& actu quidem ratione aliquarum;vltim si autem egium est solum in potentia ratione suarum partium . Et haec est egregia Aristotelis solutio ad hane dissicultatem . 6o. Ad f. rationem dubitandi resp. quod omne quod est, alicubi csti vel actu, vel potentia : vel per se,vel per accidens. Huiusmodi est caelum. Ad 2. resp. virumque optimε esse dictum ab Arist. primo
quod non cognosceretur locus nisi daretur motus locali S, quoniam ex motu veni.
mus in cognitionem quod locus est,quod possit ab illo deseri, contineri, & conseruari, & ita quaerimus quid sit huiusmodi Iocus. Si enim omnia quiescerent, posset aliquis credere , quod vii aquaeque res est suus locus . Item illud est dictum, ut
eognoscamus caelum esse in loco, quia
continuo mouetur, maximh namque motus indicat locum; ad hoc autem sussicit, quod sit in loco in potentia, veI per accidens, ut dictum est. Ad ultimam resp. quod motus caeli non est proprie motus localis,seu ad locu,eo quod ultimum caelum non mouetur ad aliud, sed melius dbcitur motus in loco , scilicet in illo loco potentiali partium . Et sic ultimum caelum non debet dici moueri in alio, sed in se ipso, ratione partium , quia assignato
quocumque puncto fixo ad orientem v.g. vel occidentem, partes caui successive ad illud vel accedunt, vel recedunt, manente immobili toto cano, ut totum est. POL set etiam hic motus explicari per Ordine ad spatium imaginarium, non quia talo
spatium sit locus , sed quia est aptum ad
61. Sed obij cles 1. Illud quod est in
loco per accidens,aut potentia, debet esse in aliquo quod sit per sie , & actu in loco; sed ultimum caelum non est huiusmodi. Maior constat. Minor probatur,quia tale crium non est nisi in suis partibus, quae neque per se , neque actu sunt in loco; ergo, &c. Re . nos dicere vltimum a caelum in sententia Arist.esse per se in loco potentia, per se enim neque actu , neque potentia est in loco , esse tamen in loco per accidens,ratione suarum partiu, at partes ipsae sunt in loco in potentia . Vnde conceditur, quod id quod est in loco per accidens debet esse in alto,quod sit in loco per se, vel actu, vel potentiata. partes autem caeli sunt in loco per se i potent a , ut iam dictum est . Quod auteest in loco in potentia , non debet bine in
aliquo quod sit in loco actu; liifficit enim ut possit diuidi ab eo quod est in Ioeo inis potentia, etsi id in quo cst non sit in Ioeo
Obijcies a. Id quod est in loco
per accidens debet esse pars eius, quod est in loco per se, sed ultimum caelum noest huiusmodi ratione suarum partiu cum non sit pars illarum, ergo,&c. Resp.quod est in loco per accidens tanquam contentum, & integrans aliud quod est in
268쪽
loco per se, debet esse pars, conceditur. Quod est in loco per accidens tanquam continens id quod est in loco per se, debet esse pars, negatur ; ut patet in anima quae est in loco per acciden ratione corporis, & tamen non est pars corporis,sed est quasi continens corpus ut forma, ut docet Arist. I.de anima tex, so. Ob quam
causam posuit duos illos modos essendi in loco per a idens. tex.q, .dici ς aliqua esse in ιος' sicut anima, di could,
quasi comparans ista duo,sicut enim anama est in loco, quia continet id quod est in ioco, ita crium utrimum est in t o, quia continet id quod est in loco, &c.
S. 8. Aa duo , auspiara corpora possint esse
63..Α Rgentina in 4 dist .f. r a t. . dicit, quod satis probabilit ostendi potest, quod duo, aut pluIa corpora possint esse in eodem loco . Pro inreuigentia discutiatis notadum est,quod ratio ob quam duo corpora non post uni esse in eodem loco, est porum Impenetrain bilitas, quae nihil aliud est, quam quod sorpus quamum, & extensum in ordino ad locum, in eodem loco non permittat
aliud simul poni, sed vel illud expellat,
aut ab illo expellatur, ne in locum eiu ingrediatur. Haec autem expulso nono fit in genere causae essicientis, cum quantitas, quae corpus constituit, non sit operativa, sed in genere causis formalis, xatione scilicet incomposti bilitatis forma Iu . Quare duo e pora ut sint in eodem l so, debent ad inuicem penetrari, quod ut fiat, necessum est, ut utrumque ab eadε loci superficie eontineatur,& circumscribatur, & cum contineri, & circumscribi non positi corpus a loco nisi habeat qualitatem extentam in ordine ad eundem locum, ut duo corpora penetrentur,& sint circumscii ptiue in eodem loco, oportet,
quod utrumque habeat quantitatem, &suam tensionem in ordine ad locum,&solum ab utroque auferatur effectus illo quantitatis; qui est secundarius in posterior exiesione in Ordine ad locum,scilicet
expellere aliud corpus. Si namque Deus ab aliquo corpore,auferret quantitatem, aut impediret illius extensionem in ordiane ad locum, licet hoc esset miraculum, non tamen esset nouum miraculum,quod poneretur ubi est aliud corpus extentum, nec tunc fieret penetratio, sed unum esset in eo loco circumscripti urino aliud quod non haberet extensionem ad Iocum, sed esset definitive . Quo modo nos dicimus eorpus Christi in Eucharistia notis esse penetrative eum quantitate extensa panis, ex eo quod dictum corpus Chri sti non habet extensionem ad locum.H
posito. . Nostra senti seq. concl. explic tur . Non possunt duo , aut plura corpora cum a extensione in ordine ad locum poni, auι esse in eo loco . Haec conci . cst certissima, quam tenent omnes Catholici.-Constat experientia, nam videmus,quod
eo ipso, quod in aliquo loco ponitur unucorpus, expellitur aliud ibi existens.Tum quia est de ratione quantitatis naturali-: ter habere extensionem in loco, propriu-
π situm ab alia quantitate distinctum; ubi datur propria extensio,& propriuS situs, non potest ab alia quantitate prae
occupari, alias non esset proprius, ergo, M. Tum quia expulsio alterius corporis a loco, essectus est secundarius, natural
ter indispensabilis, ergo,&e. Alias si iste effectus esset naturaliter dispensabilis iς queretur, quod non solum duo, sed etiaomnia corpora possent naturaliter esse in eodem loco, quod patet esse euidenter falsum . Demum, quia duo corpora n queunt naturaliter terminari, & concludi eodem termino, cum unumquodque suis terminis, seu finibus, aut limitibus terminetur;sed si ponerentur in eodem loco, suis limitibus non terminarentur, sed comunibus ergo, &c. 6s. Sed obisicies fundamentum Argentinae, quoniam in ferro candenti reperiuntur duo corpora, scilicet ferrum,&ignis, sed haec occupant unum,& eundem locum; ergo,&c. Nec valet dicere, quod in seno non reperiatur ignis cum sua
quavitate, di extensione, sed sola caliditas
269쪽
ras ab igne producta , quae in Arro subiectatur, & a quantitate illius extenditur. Nam contra est, inquit, quoniam ex ope. ratione venimus in cognitionem substantiae, se formae; sed in ferro candenti danatur operationes igni S,ut accendere mate- Tiam ; generare alium ignem; ergo, Sic. Resp. quod ex operatione venimus in eois innitionem sormae, aut virtutis illius, ex eo autem quod serrum candens tombum Tat, aut generat alium ignem , sollim infertur, quod ibi sit virtus ignis , scilicet
calor, qui in tali gradu, ut virtus ignis po. test comburere,& generare alium ignem. Vel dicas, quod in poris,& meatibus ferri ubi erant aliquae partes misiutissimae aeris, eo expulso, reperiuntur aliquae partiaculae ignis, quae eos essectus producunt. 66. Obijcies a .nam in vase cineribus pleno potest simul recipi tantum aquae,ae recipi posset in odem vase absque cinere , sed tunc duo corpora sunt intra idem vas ergo, &e. Resp. quod tunc non ponuntur duo corpora in eode loco, sed in diuersis; aqua namque non ponitur in Ioco ubi sunt cineres, sed in eiusdem cineris poris; cineres namque sunt multum porosi, & in illis conseruatur aer, qui per immisionem aquae, aut vini expellitur, &vinum ingreditur, cum vinum sit ponde-xosius. Vel dicas quod eum cineres sint valde sieci absumunt,& consumunt aqua, aut vinum, quoad aliquam partem, reliqua recepta in poris, aut meatibus cineris .
S.9. in duo , aut plura corpora pupini esse a ui supernaturaliter in eoisdem loci.
O . Rima sententia negat, quam set quitur Durand. - .HAM.q. I. Durandum sequitur Pesudanus ead. dist. . Pro quo nota, quod natura quantitatis est extendere substantiam, ut habeat partes extra partes , quod duobus modis
fieri potest, primo in ordine ad se , seu ad
totum, secundo in ordine ad locum. Evitensio in ordine ad totum in hoc eonsistit quod una non sit alia, aliumque teneat
ordinem in toto, quam non tenet alia, licet utraque possit esse in eodem Ioco. Ex tensio in ordine ad locum in hoc consistit, quod una sit extra aliam , & alium , Iocum occupet, ut non solum seruent oris dinem ad totum,sed etiam inter se,quantum ad locum. Conueniunt ergo omnes
quod sit de essentia quantitatis haberes partes extensas in ordine ad se, easquα, tribuere subiecto. Difficultas solum est, an etiam sit de essentia quantitatis habere extensionem in ordine ad locum, raatione cuius sibi vendicet propriu locum, ut non possit admittere aliam quantitate. Secundum fidem, certa res est, ut constat in Sacramento Eucharistiae, quod quantitas possit separari ab extensone in o dine ad locum , cum ibi corpus Christita eam non habeat, sed sit modo indiuisibili,& solum habeat extensionem in O dine ad se, seu ad totum. Dato modo quod duo corpora habeant extensione triin idine ad locum,quaeritur ad duo cor pora sic in ordine ad locum extensa post sint per diuinam potentiam esse in eodeloco. Auctores citati dicunt implicaret contradinionem , quod duo corpora penetrentur , & ponantur in eodem loco , quia ita unumquodque corpus sibi proprium locum vendicat, ut aliud ab eiusdem loci societate expellat. 68. Nostra sententia seq. conel. ex plicatur . Possunt duo corpora supereat raliter poni penetratiae in eodem loco. Stetenent communiter Theologi , & Philo.
sophi, pro quo videri possunt N. Complut. disp. 9. q. 7. n. y6. Colligitur haec concl. ex Sacra Scriptura, nam Corpus Christi D. gloriosum penetrauit caelos en Apost ad Hebr. 4. Habentes Ponti cem , qua penetrauit calos. Idem corpus exivit de lepulchro clauso, ut docent communiter Sancti Patres: intrauit ad Apost los non per fenestram, neque per rimulas
portae , sed per portam clausam: ianuis clausis. Idem Corpus sacratissimu egrensum fuit de purissimo Virginis utero , e prorsus intacto, non dilatato,ut vest Durandus; ergo, &c.
69. Probatur I. n in Deus de facto
270쪽
In lib. . physicor. de loco, & tempore.
supernaturaliter facit quod quantitas noli abeat extensionem in ordine ad locum, ut patet in sacramento Eucharistiae , ergo etiam potest facere quod eadem quantitas non habeat e flum expulsionis alterius quantitatis ab eodem loco. Antecedens est de fide. Conseq. probatur, natam extensio in ordine ad locum, quam expulsio alterius corporis ab eodem loco sunt effectus quantitatis secundarit, ergo si Deus potest supplere primum, & magis intimum quantitatis , poterit etiam supplere secundum minus intimum. Nec valet quod differentia sit quia ille prior esse. tus secundarius est positivus, iste autem priuatiuus . Nam contra est, quonia Deus potest etiam supplere effectus secudarios, & formales priuatiuos , cum non sunt adeo intimi, & proximi, sed remoti, ut in nostro casu contingit, maxime qua-do dependent ab aliquo positiuo , quod Deus impedire potest ; sed expulsio alic-rius corporis a loco dependet ab extensione in ordine ad locum,quam Deus impedire potest, ut patet in Eucharistia; e go ,&c. Soli illi effectus secundarij impediri non possunt, quando ex eorum impedimento , sequeretur impedimentum primarij, ut est expulsio formae a materia, si enim im diretur expulsio formae antiquae non poneretur informatio formet nouae. At in nostis casu ex impedimento pulsionis alterius corporis non sequitur quin quantitas tribuat suum effectit se malem suo subiecto, ergo, &c.
quod duo contraria ponantur simul in eodem subiecto in gradibus intensis , quam quod duo corpora simul penetrentur; sed illud primum fieri potest per diui
nam potentiam, ut omncs tradunt; ergo
etiam hoc secundum fieri poterit. Maior
probatur , nam unum contrarium repu
gnat alteri, ratione effectus sormalis primarii , qui est taliter informare, Vt ratione suet formae contrarietur alteri, at penetratio corporum fit impedita expulsioneis quae solum est,effectus secundarius, de valde remotumuantitatis; ergo, &c.
nem quem seruant partes in toto, eunde debent seruare in loco, sed est impossibile, quod in toto una pars no sit extra aliam , ergo etiam in loco una debet esse extrx aliam , sed si duo corpora essent simul in
eodem loco, partes unius non essent extra alias; ergo &c. Resp. quod tunc temporis partes unius corporis non essent cxtra alias quantum ad locum , cum cssent in eodem loco , tamen partes huius corporis essent extra aliaseiusdem corporis.
est ut fiat, quod naturae quantitatis repugnat, sed repugnat naturae quantitatis quod duo corpora, sint in eodem loco ;ergo,&c. Minor probatur, nam de natura quantitatis est excludere aliam a se , & a suo loco repellere; sed hoc non fieret si duo corpora essent in eodem loco ergo,&c. Resp. negando minorem. Ad probationem dico esse contra naturam quantitatis non ponere partes extra partes in ordine ad se, seu ad. totu, non in ordine ad locum, sicut nec expulsio alterius qua titatis.
73. Tertium argum . Ita se habent partes quantitatis ad locum , sicut partes motus ad tempus, sed impossibile est quod partes motus sint simul in eodem tempore; ergo etiam impossibile est quod partes quantitatis diuersi corporis sint Gmul in eodem loco . Resp. negando maiorem . Eodem quidem modo se habent partes quantitatis ad totum , quo partes motus ad tempus; sicut enim est de essentia partium successiuarum quod una mquatur alteri, ita est de essentia partium
permanentium, ut una sit extra alteram in ordine ad totum , non in ordine ad lo
74. Quartum argum. quoniam ita se habent duo accidentia ad unum subiectum, sicut duo corpora ad eundem locu , sed duo accidentia solo numero distincta non possunt esse in eode subiecto,ergo neque duo corpora poterunt esse in eodem loco. Maior probatur, nam ideo duo accidentia non possunt esse in eodem subiecto, quia ab illo indiuiduantur, sed etiam corpora indiuiduantur ab eodem loco ,