Ministromachia, in qua euangelicorum magistrorum et ministrorum, de euangelicis magistris, et ministris mutua iudicia, ... recensentur. Per Stanislaum Rescium collecta

141쪽

ὶri sui, assertionibus non constat. quia contra omnem diuini&homani,Ecclesiastici&polytici iuris. aequitatis Mordinis rationem, operatione Theologorum Bergensium, congestus,obtrusus Dextrusus est:quia denique plurima, 4rauissima damna, ad Ecclesias, Scholas, Respublicas, ad omnes deniqua pios magistratus xsubditos,ex illius exequutione reditura essent. Faustus Socinus Tridesa, Andream, Volanum, Zutuli Caluinistam proseu, maledictu,

Onueram ego,ait in lib. de Christi essem 'U' tia pag. 27o. fratrem nomine Volanii, ut post hac in scriptis suis aliquanto modestior esse vellet,nec ita ut instituerat nos conuiciis&maledictis impetere, ac onerare pergere sed paruitne Volanus tam anctae admoniationi'Nihil minus quin imo in hoc posteruori scripto suo, nil aliud egisse videtur,quamyt nostros homines,me vero potissimu probris & maledictis proseingeret, ac contume- lijspmeret alverbii .eiusde libri, Miror, inquit,te tam Parum in rerum diuinarum cognitione profecisse;vt multi, qui alioqui praete rudes tolidiq; censeri debent', vixdum

sacrarum literarum volumina euolperunt,tibi iam palmam priripueri ut,& iam.

142쪽

Et pag. Ia ait Volanum & suos ultra initiata excellentisvi salutaris viae nuquam esse progressos, Min medio cursu Christi regni pro mouendi turpiter defecisse Et pag.3 .N6 est igitur,cur tantopcre nostros irrideas, atque omni non Christiana modo charitat sed humanitate etiam deposita, eos nisi sententiam mutent, crudelisissimo quouis mortis genere

necandos censeas.

nos, o Caluinianos, fratres θ sorores a Ahometismum ait Schut libroso Cam sarum cap. 48 Arianismum kCatilinicanum fratres xsorores voco,& tres caliga. iusdem panni. Et in serpete antiquo Pag. I s. Sacramentarii,inquit,duplices sunt latrones. No enim sufficit illis quod animas falsis dogmatibus occiderunt, Verum Vbicunq; pace externam perturbare possunt,4 efficere, ut Corpora etia In occidatur, nil faciunt reliqui ad summam diligentiam. comites Mansfeldenses Iuniores cum suuLvther lauruinistro, alios Lutheranos harericos sibismiles reproba ni excommunicant, damnant e catuetorum ejerunt, Diabolo tradunt:.

143쪽

'ncitat Confessio Ecclesiae quae est in ditio--Mne ComitumMansset densium iuniorum aduersus praecipuas haereses,errores & sectas, quae hactenus a verbo Deio Consess. Augu sana, siue repurgata per Lucterum doctriana, discedunt. M. Zacharia Praetorio an seldensi Poeta Laureato aut hore Isso. In praefatione sic loquit ur de suis Coministris. Manifestum est Candide lector,multas, varias passim corruptelas doctrina Christi nae haereticorium sectas de improvise partim insidiose in Ecclesias nostras irrepere, par tim audacterat Violenter irrumpere.Cum enim ris Ecclesia, Dei beneficio, agat Alcyonia quaedam insidiae diaboli spargentis, hinc inde Zietania, seu in frugiferum & ma lignum semen in agro diuino minus aduertuntur,ab ignauiso securis auditoribus verbi,minusq; cauentur. Interea tamen stertentibus atq; ostitantibus hominibus hostis ille perpetuus colluctator noster , non agit cessatorem,sed vigilatvi circuit tanquam leo rugiens,& excitat unde quaque superborum hominum atq; fanaticorum in Senia,quii Eciant grεgem Det pestilentinimis erroriubus atq; dogmatibus falsis,quibus tam corpora nostra. quam animae in aeternum exitium aguntur.Haereses autem quas in sita Conses,sione damnant Principes sunt hae quae sea

144쪽

68 MINIsTRoΜAcΗIA. Anabaptistas. Seruetianos. Stancariarns. Iesu itas,quos Catholicosorthodoxos esse sacerdotes constat. Suencstidianos Sacra metarios Osadrinos. Defensores liberi arbitrii. Asertores bonorum operum ad salutem. Largitores rerum indifferentium, seu ut vocatur Adiaphoristas. Ministri Danisi Lutherisnafactionis Ministros ex Anglia profugos sacramentaria factionis en

bant,damnant,excommunicant, aqua ct igni interdicunt civitatib ejciunt.

Xtat simile narratio de instituta ac d mum dissipata BeJgarum aliorumq; p regrinorum inAnglia,Ecclesia . per Ioanem

Vtenhouium Gandatium Anno I36 o edita. Cui Ioannis Lasko sua in praefationem praefixit.Narrat in ea tenhouius, quod Lascus

Superintendens Eccletiae Peregrinorum in Anglia Reginae Marix tempore, Regno abbire iussus, cum hoc ipso ten holito, alijsa s. Belgis, Gallis,Anglis,Scotis, filiis&nepotibus suis Polonis doctrinae suae asseclis, Post

multas tempestates, reliqua nauigationis incommoda Coldingam peruenerunt, supplicationemque Christiano Regi Daniae ob tulerunt qua petebant, ut vicem Ecclesiarunostrarum iptissima sunt porrectae supplicationis verba in hac ipsarum miserrima disti-

145쪽

patione clementer commiserari, illisq; pro sua pietate sedem aliquam in Regno suo, ae publicum mynisterium quali hactenus in Anglia iuxta verbum Dei usae fuerunt ter

mittere dignaretur. Paratos se ostendentes,& doctrinam suam ritus suos approbare verbi Diuini auctoritate: sed sicut in Anglia Papistis, sic in Dania a Lutheristis impetrare Sacramentarii nil potuerunt.verba resp6si Regii sic habent: Publicum Mynisterium, in nostris Ecclesiis permitti non potest. cum

rituum praesertim ac caeremoniarum Varietate:idque has potissimum ob causas.Primum, quod Rex sibi persuadeat Regni sui cet remonias,verbi Diui nido strinae consentaneas es.se,& proinde alias non permittendas Deinde quod cum tot iam annis quiete illis in Regno suo Rex vivest noxium id fose put ret Regno suo,si di uersas ab illis caeremonias admittat fieri enim non posse , quin statim visa earum diuersitate commoueatur, quod sue periculo sorte fieri non posset. Proinde non posse Regem peculiare ullum mynisterium, nostris Ecclesiis permittere quoquo modo,nolleque ipsum, ut hac in parte nobis

quicci omnino permittamus: praeter voluntatem atq; aut horitatem Maiestatis suae.Hoc

Rege accepto responso, sit plicarunt vicis. sim Regiri verbi Mininistris,ut per hanc saltem livemem, Uno aliquo in loco eiectae E

146쪽

iso MINIsΥ ΟΜ Ac ΗΙΑ. clesiae verbi ac Baptismi possent exercere ministerium: sed responsum vicissim illis est CancellarioRegem certum esse, quod verbi Diuini puram atq; synceram habeat doctrinam, neq; sit admissurus vllas de Religione disputationes vllaue colloquia sed nec ritu

una mutationem, quos nos ita pridem Ioannes Pomeranus, alij magni nominis viri, ita ut iam erant in usu institulisset. Lascus ni. hilominus cum suo eiectorum manipulo, praefidens in sua tuorum dicacitate, scruptum quoddam obtulitdin quo non pauca ex Concione Novio magi Regis Dani , Ecclesiastis annotata reprehedit&damnauit. Sed

Rex kMinistri, magis etiam in sententia sua

eiiciendorum exulu perstiterut Tres enim viri a Rege missi ad cos venerunt, renunciantes nullum de Religionis colloquium in D

nia permisium iri: Mabsque mora ipsis dist dendum esse, nisi se doctrinae reeeptis Regni ipsius Ecclesiasticis ritibus accomodarent imo&eorum soci qui Hamiae essent reliqui, protinus e Regno cum uniuersa illorum supellectili pellerentur Sumptu nihilominus in hospiciis persoluto. addito dono centum taleroru. Hic vicissim Lastus cum

suis pro Ecclesiae suae hybernatione supplex institit, vel saliem ut hominibus decrepitis ac mulierculis partu vicinis duobusque tantum Superintendentis liberis Hieronymo

scilia

147쪽

scilicet, Ioanni a Lasco una cum ipserum Poedagogo hybernandi potestatem facere

dignaretur nihil tamen miseri palantesque Sacramentarii misericordissimis Lutheromanitis impetrare potuerui. Postero namq; die bene mane,iussit Rex totam illam cohortem,sine exceptione tam decrepitis,quamgrotis partuique vicinis mulierculis, praeter quam auobus Lascij liberis eorum Paeda.

gogo,esoldinga primum index intuerib Regno sine mora excedere: asperrima liacet hyems esset, tanta niuium altitudo Vt eam ipsius Regiae arcis tecta, sustinere vix posse viderentur.Coacti itaq; sunt optimicramentarii,bonis Lutheranis obedire, &ί- ne mora Coldinga pedem esterre, multis innistrorum4 reliquae plebis Lutheranae se nis, dicterijs, sybilis comitat Talis est scilicet,nouorum istorum Doctoru&Theologorum concordia. O quam verissime , Platone dictum diximus Malus malo, quo propius adhaereret, eo maior illi fit inimis

Superiniensens, assum,σsocios eividamnato ciuitate ei cit.

PAlladius Hataiensis Super intendens L .

theranus,lusiit ut Lascij cohors fidem sua enuciaret, quod cuper Hermet Backereliu

148쪽

secisset,diuersamq; a Lutheranis de Coeni pinione enunciasset:iussus est illico Ciuia latc Regno excedere. Illi vero supplicare

vicissim,ut misericordia tangeretur: tantam esse ventorum tempestatem,irigus acerrirnu altissimas nives, maris littora gelu concreta, ut cum infantibus , xoribus suis,& decrepitis aliquot Viris,grauidisq; mulieribus,vel extra ciuitatis portam, efferre pedem sine vitae periculo non possent. Sed humanissimi Lutherani,supplicibus atq; ad pedes abiectis Sacramentari)S,fraternae scilicet charitatis, mores,Vim poenasq; de nuciant,nisi ante proximet diei vesperum e Regno discederent. Excusare illi,quod multa Vitae praesidia eo missent, quae nec secum auehere, nec ita cito distrahere liceret sed neq; sarcinas componere Altiusitaq; supplicationem repetentes, per Christi passionem rogant, ut infantium

decrepitarum X Orcularum misererentur, saltemq; unius mensis spatium adlabit, dum concederent.Negante hoc quoq; magustratu; iterum per Christi pastionem, obtestantur,&per reuelati Euangelii dignitat ut saltu quatuordece dieru induciae concederentur: sed ne hoc quidem Senatus per mi tit. Saltem odio diebus subsistere liceret, ne hoc quidem imo Vero imperat minis denunciatis, ut tertia ad summum d te hora octava mane ad unum absint omnes a ciuitate. Sacra

149쪽

M INIIT ROMAc HIA. 33, mentarii vero In Turcas aiunt,talis non de signaretur crudelitas cum tam ea vobis pro

Christianis agnoscamur;sed si nostrum quisquam in vitae suae veniet dispendium scutis Vos sanguinis illius reos.Dei vindictam euasuros non esse. Nequaqnam tamen his Euangelicorum fratrum miserijs Euangelici Lu- therani moti sunt, vix uni regerrimo jenε animam agenti viro tribusq; partui vicinis mulieribus hybernandi potestatem conces serunt. Partim igitur curribus per asperrima frigora,&altissimas cum suis uxorculis&in fantulis; partim nauiculis boni illi Apostoli discedebant, ludibriis & calumniis, Iutherano populo undiq; lacessiti Pauci quidam' discedentibus alijs prandium in hospitiosumebant,sed illi quoq; a mensi surgere celeriterq; ad nauem, cum sarcinula quis' sua properare iussi sunt.Naucleris porro sub capitis

periculo de nunciatum est a Senatu, Vt quaecunq; tempestas impelleret ad terram Danicam, ne amplius reuerterentur. Ita scilicet tractant Lutheristae Caluin istas. Georgiud Ribe Pastor S.Carberina sochi Lutheranus Sacramentarios Diabolos vocat, adg hennam damnat, multis in ipsos iactis conuiciis itiitate elicit.

ACcuset, ait then houius Pastor S. Catheis rinae Sacramentarios Christi exules, qua-

150쪽

si Christum in verbis suis mentitum fuisse dicerent, erroremq; Vocat tollere caereorum

usum in Coena Dominicae administratione. Cumq; in disputando incaluisset diabolos identidem ingeminat,adgehennam prorsus damnat, multis in hos iactis conuiciis exire

ciuitate iubet: tandem etiam efficit, ut duodecimo a suo aduentu die ciuitate pellerenturicum coelii messet alias inclemetissimum. Q Uscunq; autem se vertebant omnium conuicijs conspuebantur. Aramo Simonis riucetius polo ad β.Geori' ennin inpastor ad D. Mariae, Itimicus meden ede, Ninistri ν Uimauenses emi Lutheram,Iasu, M

cronium,is reliquam cohortem Saι ramentarram, Hareticos. Suermeros, Dianios, Ne loves. Ecclesia1umtarbatores. piata hi. Icronius cum Lascana Sacramentaria cohorteVVismariam veniens, supradictos Ministro Luthera nos ad disputationem dere Sacramentaria euocauit, eam initio detractarunt, nolentes cum Suermeris Sacramcntarijs4 haereticis sermonem mi id cre; Rogat vicissim Micronius,ne praeter Christiani huius officili, incognitos Minauditos homines, ita contumeliosevi temere abigant, pro haereticis conden cnt,seChristianos esse propter Christi Euangelium, ut omen in volutario exilio,durissimam crucu sustinere Christia num modestu, priuatum se colloquium ex