장음표시 사용
161쪽
Revenue rarom a lac inhabited by them and thus preferedine public ood
to private Interest. He alse,imes that God may open the Eyes and Understand- mios Ger Body, to enable him to dis- cover, that the interim State of the Brotherhood doth no agree With the ex terna Ap arance it maris, and that their Constitution is solarifully contrived that may, illi ery good rounds, e rechone among the politica Eviis in the sanae anne as thei Doctrines have long since been accounte among the
Eviis of the Gurch, b Divines of the
163쪽
Proximae Theologorum in ademia gobin ga Celeberrimorum contra Comitem de Zinetendor LITTERAE RESPONSORIAE, WVrtembergicorum Duc Ser sermo,
ejusdem Imperio Auspicioque oblatae,
nunc autem, certis de causis, ii quelegitimis, ex Lingua leutonica tran-- satis in Latinam.
Princeps ac Domine longe clementissime. NU 'E' clementissime nobis demandasti,
ut quia Comes de ingendor litteris Mariaebornae datis, occasione synodi o e neralis ibidem habendae, quosdam ex nostratibus ad sollemnem ecclesiarum ibi collectarum lustrationem Commendarit, resque se eo habeat loco, ut simul et Facultatis Nostrae Theologicae et Membrorum ejusdem nonniillorum praesertim Caussa pe-l riclitari
164쪽
riclitari videatur, praeterea autem ex aliquo tempore per se plures ejus rei prodant magni momenti consequutiones, nos ex libellis et scriptis eum in finem nobiscum clementissime communicatis plura edocti, sententias, ea qua decet, observantia et submissione inter no collatas, una cum iis, quae nobismet ipssis hac de re innotuerint, Senatui Regiminis ut Serenissime Princeps, intimo, Xhi
Quae quum ita sint, nos, Facultatis Theologi, debito et obsequioso studio statim congregati deliberationes cauti circumspectique suscepimus, rebusque studiose et communi consilio iterum iterumque consideratis, hanc praecipuorum Causiae longe gravissimae momentorum delineationem, 111
ni, qua fieri potuit, sollertia et religione litteris consignatam, Tibi, Dux serenissime, submisse ob
oculos ponere, nostrarum esse partium, duXunus. Necessaria licet, commoda et praestans Cornmendata publicae lustrationis via per se videri posset, maxime in ejusmodi rebus circa fidem et religio nem versantibus, quae tam late adhu repserunt, et in tantas tamque captiosas Controversias, quibus omnis ecclesia districta tenetur, at erunt: non possumus tamen non fateri, quod in applicatione hujus consilii ad res errnhutanas, et proesertim ad Corum synodum generalem propediem instituendam, dubitandi rationes impediant longe graviss1-mar, quo minus illa in concreto et in materia substrata necessaria posui esse, congruens et utilis quaeque timorem facile injiciunt, ne ecclesia nostra facillimo negotio momentosum et irreparabile detrimentum ex disquisitione male finita Capiat, quum e Contrario, qui ab Heri nhutensium partibus stant, more ipsis consueto, sic fibi prospicient, et
tantam adhibebunt continentiam, ut, quemCumque
demum res habitura sit exitum, insens et non spernendum
165쪽
nendum emolumentum inde sibi queant polliceri ι qu imodi sollemnis et a praesentibus nabenda investigatio minus necessariae circuitionio notam prae se ferat, necesse est, quia hujus rei capita et momenta ex impressis utriusque partis publicis et authenticis Actis satis jam perspicue, sufficienter et penitus perspici possunt et dijudicari, idqueonge melius et certius, quam ex colloquiis omnibus coram et inter praesentes habitis, qualia haec propediem instituenda esse futura, quisque videt. Exferenti itana enim societatis parte monumenta 1pQrum authentica, quae sua esse vix ac ne equidem ibunt inficias in omnium sunt manibus,
tu A J plures et nunc maxima ex parte lupis CXIcriptae in volumina quaedam colle cem conciones Gemea iam, laccumulatae Cantiones, et sic ab ipsis dictae Cantatae, Collectiones Budingenses, Responsa et Epistolis, libelli Siez-1rie Regnum crucis, Gerela reici nuncupati, et novissimum a quodam Albino incero distum scriptum, cujus rubroci Se D. Baumgarten, ad se rediret, iaculam praetulisse, jactat, in leuchtuet de D. Latinga, fons. bus sese litteris eum in finem editis opposuerunt et prae ita dedere omnibus, sunt in medio richin irps Winckleri scripta seorsum nominata et documentis firmata, nonymi cuiusdam Schediasma epistolare, Brae her A saret quod multis ho-batum est, et Andreae Gros, responsioni primae
ea, quae D. Bennerus in hac caussa latine scri sit
tinuatio exspectatur, et plura alia. odsi exl a his
166쪽
his necessaria facti species, ab utraque parte suffcienter et religiose colligeretur et proponeretur facta una alterave publica et consueta reciprocatione, si necessitas omnino suaderet, res, quantum
quidem opus est, in lucem posset proferri, ut et
ecclesiae totae, et privati innumerabiles, quorum non minoris interest, eam perspicere queant, et pro rerum suarum indigentia sibi prospicere. So- cietatis autem Herrnhutanae adsectae, quum elatos semper hucusque tantummodo gesserunt spiritus, in antecessum, quas inclinata jam victoria, praeripuere palmam: per nimis exagitatam quamdam arcani disciplinam semper id egerunt, ut nihil de summis ipsorum rebus, praeterquam quod ipsis pia
Ceret, percrebesceret pro more Consueto intra
Comitis et coetus sui dignitatem totidem id verbis expressum legitur esse, ad gravamina priJatorum
ipsis satis incommoda visa respondere, dictitarunt; quum quo lis Christianorum et religiosorum virorum Contra eos scripta, omissa speciali responsione, subinde et in impressis, et inscriptis eorum Actis, tamquam libellos penitus famosos, quibus nulla plane habenda esset fides, minas re bene gesta, Contumeliosissime fecerunt, proscripserunt quid talia quoque, ad hiaricce convincendi et liquidandi modum eludendum, haud laude digna adhibuerunti emedi ex hac constanti tenore certorum principiorum hucusque crvata consuetudine haud colli gi potest, quod hac in caussa veritatis sufficientem, et ab omni partium studio alienam indagationem, instituendam licet in foro quasi privato, aut publico, tuto nobis polliceri postimus resentias, Passetor, Ulta in prooemio prima collectioni praemisit, gravissima et huc spectantia monuit, digna, quae in quaestione hac praeliminari L considucentur, ad quae, dicet causae tangunt momenta primaria,
nihil umquam adversa parte egestum est.
167쪽
II Hocce postulatum, in quantum Facultatem nostram Theologicam respicit, iterum ab Herrnhu-tanorum Directorio esse repetitum, superfluum deinde putamus et superVacaneum. Duobus ante, Ct quod excurrit, annis, quum peculiari quadam nomine Seminarii Theologici ejusque prae-Positor iam simile quid commendaretur et a nobis Postularetur, haec, inter alia nostra erat responssio: Secundo, quod quum infinita quoque, ut vos
ipsi scribitis, facta, et totidem objecta disquis1-tioni essent subjicienda, et uni tamen parti, nisi et audiretur altera fides non sit habenda, per legatos ad indagandum missos rem ad desideratam' ἀκριβεια quae quidem probationibus nitatur uridicis necesse est, haudquaquam posset perduci quandoquidem quum hac in caussa nullam
auctoritatem decisivam et jurisdiectionem ecclesiasticam, quam tamen ejusmodi legatio fundamenti loco habere deberet, nobis sumere possi- mus, neque Compromissum, ut alia flocci non pendenda taceamus dubia, factum sith ad verum societatis fratrum sensum cognoscendum, et ad praecludendas ambages omnes plureSque contro- versias consultissimum se arbitramur, ut instrumentum conficiatur publicum, quo me exceptione vos invariatae Augustans Confessioni, ecclesiarum Antistitum nominibus legitime sub- scriptis, profiteremini addictos, quod et ipsi il- lustri Corpori Evangelico ad manus tradatis et, Haec et cetera vide in Regno crucisi reuiareiah
append. num. 79 pag. 26O , Cui Citra urgentem necessitatem nostramque intentiones naiaeC responsio
non multo post publice edita inserta est, cujus vero publicationis finem nos certo certius adsequi potui-
Qitas vero rationes, quum hodiedum valeant, et in hoc novo casu magis urgeri aereantur, is se Veriua
168쪽
verius quoque hoc loco repetimus, quo majorem sine nece stitate praebent suspicionem, quod justam et compendiariam Augustans Confess1onis subscribendae viam absolute rejiciant, eamque pro tali habeant, qua nullo modo incedere aut queant aut velint. Quae quum omnia renuant, eorum quoqlle propositiones, quibus publica auectoritate valorem parare conantur, multo minoris sunt habendae, et 1aon inerentur, Ut illis, quia ipsis conducere videntur, o praestemus Conformes, aut easdem adprobando onus nobi imponamUS.
III. Certum postea est et exploraturei, quod hujus ecclesiae dogmata et dod trinae ex propriis ipso- .rum scriptis locisque tutissime et evidentissime cog nosci possint et dijudicari Quod licet jam pissi me factum, ab ipsis tamen numquam publice, et quantum sufficit, tot tantisque monitis responsum est quid i in docendi sormis et rebus ipsis plus plus que ad sanem sibi propositum D potnt de ue J hac
in re obtinendum, se prodere, conveniat dolirinae demum et docendi nostrae Evangelicae ecclesiae methodo, ne ne sibi sumere videntur.
Non obscure generatim elogia, ipsis hac in re consueta, et in scriptis obvia, quam usque deque Theologiam nostram, nostrosque Theologos habeant, testantur.
Comes illa ejusque adsectae ut plurimum hanc sibi mente fingunt deam : Sanguinis, sic dictam, Theologiam, Bist-theologie qua sola ipsi arridet,
a praeterquam nauci floccique pssis omnia esse vi dentur, in ecclesiis nostris et scholis nec intelligi, nec doceri. me reliquis vero, quae eodem referri CX eorum sententia non possunt, haec sunt verba
Principia Lutheri prima PGrund-principia J hioV ita Sanguinis Theologiam supra dictam,
nimis praeterea Xorbitatam et in novam redac tana Omaam, vocant '' ex his luculentissimis meis
169쪽
meis declarationibus per se facile adparet, re-μ liqua exegetica, temporaria, aenigmatica, pae dantica et sibi invicem non raro e diametro opposita et contraria dogmata et superiorum inferiorumque scholarum, et singularum in Lutheranismo synodorum minime mihi curaecordique esse. B. Infra dignitatem seni per putavi, ad ea reflectere, tantum abest, ut ingenii vires debilitarem, quo hujus vel alterius calceum meo plane inducerem pedi. suo autem calopodio omnes sunt calceandi, qu icum ecclesia ejus sentire, ejusque societatis membra esse cupiunt th hanc potius in minus, fundamentalibus 2 ebenpuncten mihi vindico
licentiam' quo omnia, quae ipsi disse
plicent, aut minus Commoda Videntur, quanticis quoque sint momenti, refert modeste, si res ita postulant, ab omnibus dissentiendi, eoque minori dubio, quo minus, me honores et emolumenta ipsorum aucupari, mihi sum conscius.' . Vide sic dicti plenipotentiari e Vangelico moraVicae ecclesiae responsionem des oliminchiseen teners de Evangelis Maehri sphen tarchen ut orti in Regno crucis Genlzretch n. q. pag. 24 It ex occasione speciali controversae, quam ill . . Comes de lege et evangelio, ex pruritu novatutiendi, movit, haec est ejus sinalis et risui tantes ab ipso prolata declaratioci tarta veritas me vel in doctrina de lege et evangelio cogitare et sermocinari ut haec symbola. Et eam ob caussam cum inde sequutis subtili talibus et vanis hodiernorum Mosis mini- strorum speculationibus, qui, licet non eo ς consilio, religionis evangelica acropolin iam periculosisissime subruunt, nullam mihi rem esse, fateor, quia omnes ab Augustata Confessione
170쪽
V novaturientes aberrant, quorum millia, s reieest decertandum, cujuis Theologo spiritu Augustanae Confess1onis praedito fasces submit
tere coguntur . Simul declaro, me proprias Lutheri et Melanchthonis Dodiorum speculationes, quas Circa dogmata quaedam ante Confessionem, aut posea trinter aut vel contra eam defenderunt, numquam adoptaturum, et, si aliter fieri non potest, potius me eorum nominibus abdicaturum, et tamen, quoad iVam,
inculpatum Augustans Confessioni addidi iam futurum esse et permansurum. Nonne haec rotunde satis prolati Habetis confitentem l Vid. Regnum Crucis, p. 26. Rusmodi flosculi de Theologis in cantilenis quoque CCurriant, quae religiose canuntur. E. g. in Appendice libri cantionum XII, p. 999. Hae sunt eorum praecipuae dicendi formulae: fChrsus cruci ad iis universo erudatorum mitia Eesseisui es et ludibrio Theologi, qui mundo adbticverba dedere, protervi sunt et ampudentes. Omnes his mortui adsessam quinque Chri si ulnerum,u-hicundorum. Sapientia nos nunc ad unum omnes antecessimus no ris olim do Ioribus. J