장음표시 사용
111쪽
Inrerer ridere libet fietam illam partium divifi
nem, inspermaticas & sar vineas : qu si vero aliis quae ex semine immediate natae sint , ω non omnes' ab eadem origine proficiscantur. Ad primositum revertor. Colliquamenti ambistus jam supra dimidium ovi oecupat. Cor foris Pendulum, a corpore nonnihil remotum est , re , fiattente inspexeris, vada quaedam umbilicalia pulsare
Ie septimo omnia manifestiora sunt , vis tutque singularum parrium primordia ; nempe alae, pedes, genitalia, pedum digiti divifi, femora, clunes, &e. Jam se movet scelus, & calcitrat, perisectiisque pullus conspicitur; cui nihil postea superadditur, sed partes tenellae duntaxat increme eum sumunt: quae quanto magis augentur, tanto quoque magis albumen absumitur , membranaeque eaeteriores unirae , secundinae naturam referunt; quemadmodum M venae, umbilici erilem magis indies repraesentant. Quapropter a die septimo ad decimum transiliendum eenseo;cum interea temporis nihil observaru dignum occurrat, quod non pas sim apud autores alios, praesertim ori tot. reperias. Fit tamen , ut plura limul ova inspicienti, quaedam praecocia, & provectiora, omniaque explicata magis habentia : alia tardiora, membrisque mimas distincta appareant. Quanquam abas nou parum ad hanc rem faciunt, anni tempus , locus, extermiumenta, diligens incubatio , &si quae sunt alia hu-jysmodi. Memini, me aliquando die septimo in ovo agnaviore vidisse cavitatem quMem P rum eaeu
mine dilatatam, eolliquamentum venis conspersum, in ejus medio vermiculum, oculi etiam rudimen zum ; caeteraque quae in aliis ovis quarto aut quinto die fieri solent : vesiculae tamen pulsantes non aderant; nec venarum truncum, aue radicem lex qua
pus oriri diximus) reperire licuit. Quapro
112쪽
nterho ovum imbecillius iudieabam , & quasi 4 te
go relictum, tacuitateque generativa efforta praeditum , iamque internecioni proximum. Haesertim,' cum flus colliquamentum minus solito pellucidum α fulgens, venasque parum rutilantes, cernerem. Evanescente nemie spiritu vitali, pars quae in generatione prima emcitur, & sub obtutum cadit. incorruptione quoque prior deficit, & evanescit.
QUα decimo die eonspicienda veniunt , tam vi
curate ab enarrantur,ut vix quicquam supersit, quod a nobis addi possit. Sententia autem ejus, me paraphraste, est hujusmodi: Decimo jam die pullus totus eonspicuus esti atque etiam pullucidus & albus, praeter oculos, & venarum ramos. caput ' etiam toto reliquo earpore majus est , ct oculi eapita grandiores harent, seu potius adhaerent & quasi ap-mnduntur,nuitis adhue purisia praediti stilicet perfecta formata: tunicas tamen Iam discretas deprehendere, non est arduum ssippe tunc si exima/,inveniassabiserandiores , n ros. quibus detracta cute luen Otexit candidus, ac frigidus, vehementer ad lucem refulgens, praterea vero nihil, in toto capite nempe praeter dictam aquam Iimpidam eontinetur. Ita nimirum se res habet a die septimo ad decimum usque, ut supra diximus. Eodem tempore inquit,viIcera quoque iam apparene, e ' qaea ad ventro intestinornmque pertinent nainram rcordis nempe parenchyma , pulmones ν jecur, ite. omnia vero alba, mucilaginosa , & flaccida, nil, il-que firmitudinis in se habentia. Vena etiam qua a corde tendunt, jam umbilico applicantur. Ab tinabilie
autem tenditur vena una ad membranam qua vitellaes
continetur: qui eo tempore siquidior jam ofusior est .
quam qui natura sua constare solet. Altera autem ad membranam , qua di tota membrana
113쪽
υἱtestum , interjacenisue humor eontinetur. crescenta .
enim pauloim pullo , vitelli pari supra , pars infra effirilbumen autem in medio liliuidum. Sed sub inferiore . vitelli parte illa, albumen item est i quemadmodum antea suberat. Hictenus Aristoteles. Venas autem jam perspicue videre est arterias comitari ; tam has, quae ad album ina tendunt ; qIiam illas, quae ad vitellum. Vitellus etiam hoc tempore
liquescit, & fusior est; non totus quidem, sed is qui supernatat cui pridem diximus neque etiam venarum ramuli in totum quellum excurrunt;sed in partem illam duntaxat, quam liquatae cerae instar fusam diximus. Similiter venae, quae ad album en tenis dunt. arterias sibi comites habent. Ipsaque albuminis major pars , in humorem candidum ccolliquamentum sciliceto abit, qui pullum innatantem amplectitur interjacetque utramque vitelli portionem, superiorem nempe, & inferiorem ; cui in imo canguis nempe acuto pars album inis crassior& vis fi- 'dior lubjacet Vitelli pars suberior, liquidior jam& fusior apparet, quam inferior ; quocutaque enim . venarum fibrae diminduntur, partes ille subito intumescunt & liquidiores fiunt. Decimo vero die, inquit, attamen subsdit, exiguam iam, viscidum, crassum, Quod nimirum
in colliquamentum non abiit. Jam maxima a buminis pars in colliquamentum, indeque in laetum absumpta est; totum nempe albumen tenuius. crassitorique pars major. Vitellus nam amplior, quam initio erat, conspicitur. Unde mani ite constat, vitellum nondum nutritioni inservire , sed postea huic ossicio dicatum esse. Et quantum ex vcnarum ductu ac distributione conjectura consequi potui, laetus ab naitio statim ex col- Iiquamento nutritur : quippe in ipsum duntaxat venae primum dissseminantur ; deinde in tenuioris album inis membranam, posteaque in crassius albu-men,& vitellum: similiter & crassius mox albumen, pro nutricatu est ; ultimoque tandem vitellus.
Ita nempe tenerrimus foetus , dum adhuc Vermiculus est, tenuissimo, optimeque cocto victu alitur,
114쪽
Inspectio post adem decimum quartum. 8s .
mstquam autem adolevit , cibo utitur aetati , viriabusque suis consentaneo. Proximis verbis Aripoletis singulorum in ovo situm describit : Prima postremae e parte membrana ovisub cortice, non eorticis membrana, sed sub ea; atque
in hae liquor inest eandiduι scolliquamentum scilicet deinde pusi-; ct eum continens membana , atque ita separans, ut ne in liquore isto sitfartus ipse. Ubi mendum in textu esse suspicor. Nam ut res ipsa indicat , ita potius dicendum foret : Deinde pullus membrana obvolutus, in eo candido liquore manet , sive natat : quae quidem membrana , non est exterior illa totam testam immediate succingens , sed altera huic subjecta; quae absumpto iam primo albumine exteriore, reliquoque albumine crasse in acutum angulum depressis , ex duabus membranis nimirum albuminis tenuioris , ω colitia quamenti propria) una tunica fit, quae tanquam mcundina, chorion dicta, jam apparere incipit. Apteque ait Aristoteles, liquor in ea candidus inest, quibus verbis, albumen non intelligit, sed factuni ex albumine colliquamentum, in quo foetus natat;albumen enim quod superest, in acutum angulum subsidit.
Disperitio post diem decimam quartam,
Die septimo ad quartum & decimum , omnia auina magis sui diximus) & conspectiora fiunt. Cor, aliaque viscera omnia, intra pulli ventres jam abscondita latent, &quae nuda prius, forisque prominentia cernebantur, nunc , nisi aperto thorace, a que abdomine , neutiquam conspiciuntur. Pullus nunc primum plumis vellitur, quarum radices, ceu
puncta nigra, visuntur. Oculi pupilla iam distinguitur, palpebrae apparen , atque etiam membrana nictatoria, in majore oculi cantho, sese conspicieta dadadat: quae avisus omnibus est peculiaris, qua
oculos suor detergere solenti Cerebri giri quoquς
115쪽
, & eerebellum caruaria oecluditur , cauda etiam uropygii figuram adipistitur. Post diem deeimum quartum , viscera prius al-hal carneum sive rubicundum colorem pauIatim in unt. Cor iam thoracis latebras ingressum, ste noque opertum,aedificium propria opera exstructum inhabitat. Cerebrum & cerebellum intra eranti seris iueem solidestit. Intestina autem , & ventriculus nondum abdomine concluduntur, sed interioribus annexa, laris propendent. Duarum venarum juxta anum E ventre in umbilicum derivatarum astera est arteria, sui pulsus i dicatin ab arteria magna oriunda; altera, υerra, tvi-' tello pet intestinorum latera in venam Portam, sima hepatis pute , deducta : alter enim vasorum umbilicidium truriaeus , ramulus ex albumine collectis , transit jecoris gibbam, & in venam cavam juxta cordis basin perforatur. Haec ut indica luculentius apparent , ita maior quoque albuminis portio quotidie absumitur; quod Vitella non contingit , qui pene integer etiamnum Permanet , eademque mole , qua primo die con- ieiebatur. Diebus sequentibus, quinque vasa umbilicalia ubdere est; quorum unum , est vena maXima , e cava supra jeeur oriunda, ramosque in albumen disperatiens : aliae duae venae a porta proficiscentes s lusedem ambae originis in binas vitelli partes quas modo descripsimus in distribuuntur , & utranque
. hanc arteriolae, ex lumbaribus natae, comitantur.
Iam pullus majorem ovi partem occupat, quam reliqua omnia quae in eo continentur, plumisque vestiri incipit: quantoque plus scelus, tanto minus albuminis reperitur. Notatu quoque dignum est , membranam colliquamenti squam diximus cum exteriore tunica conjungi, cic secundinam sive cho, rion constittiere , jam vitellum totum una comprehendere , & contrassiorem redditam , vitellum smul cum intestinis ad laetum adducere , eique conjungere , de ceu sacculo constricto claudere. Quaeque ante subtilis & transparens fuerct, pristit, in magis magisque contrabitur , ita pariter crasse-
116쪽
sest magis , Sc carnosior evadit et postea Fae, adsimi, litudinem herniae intestinatis , in seroto dilatato im testina simia cum vitello recondit, εe sustinri , tamdemque Doridiana e tractione addumor, Ad mea pulti emistituit. Vitellum hoc modo, elata diem oethnum estivum , intra intestina laxiore alvo collocarim reperias, non tamen iis firmiterpositum, quin intestina levi momento ut in herma. intestimui fio vel intra ventrem reptasa j vel fibras in strorum delapsa , una cum vitella huc illuc perulantur. Vidi aliquandoe e qumbae , aestivo tem e festinantius exeIuste, viressum ad hunc modum ex alvo prolapsum. Sub hoc temptu, pullus ventricosas cernit ,
quasi herniam sui dixi) pateretur: jamque colliquamentum paulatim turiatur, immutatvi αtur cujus pridem magna erata erat γ foetesque supra vitellum decum t. Itinem diebus , ante quam hepar colorem sanguineum nanciscitur , se ,
quod in eadem, utpote erememam, vimite iecoris separari vulgo credunt virestem jam intra h*atis Iobos inventas. In venerimuravitate liquor limpidus repetitur, ejusdem plane consistentiae, eo oris de saporis cum eolliquanRnto, in quo finius nata bat ; qui per intestina dilaberes , colorem sensim mutat , α inehfum venitur ι tandemque in intestinis anferiori,is simile excrementum Occurris, quale eadem In pialis jam exeIus, centinent. Uri provectiores fuerint pulli, in orum ventricula lia morem ntinc coaum videas,& eouciatum: quemadmodum . in inqui lacte veleantur, Miflon fit , in serum nempe & eolostron permutatum, Absumpto fere albumine , de exigua jam collisquamenti reIlm quantitate, per aliquot ante exel honem dies, pullus non amplius natae, sed i uadixi supra vitellum decumbit, totusque conglob tus ν capite ut plurimum inter temur dextrum Malam possis, tostio etiam, unguibus & plumis, caeterisque omnibus instructus conspicitur. Modo dormit, modo vigilat . moven e sese, respirae,ioc pipit. si ovum auri admo eris , tumiatuante n
117쪽
intus istum, ealcitrantem, respicientem etiam aureis re Aristotele, atque pipientem manifeste audies. Idem , si in aquam calidam pedetentisn dimiseris, in atabit , pullusque intus a calore ambiente eo digefactus saltus edet, ovumque sui diximus) hue il- Iuc volutabit. Quo experimento mulieres ova --
eunda distinguunt a subventaneis, quae aquae imposita subsidunt.
Albumine iam penitus consecto, Paulo ante exisclusionem , umbilicus alter quem in album ina de-VR. rivatum diximus obliteretur; sive, ut Aristotelea. .l 6. ait, umbilicin is , qui adsecundinas exteriores tenditie. 3. solvitur ab animali O cadit. Ru vero ad luteum fertur, cum pusii tenui Atestino cannectitur. Excrementa, quae primum in intestinis repertu tur, alba sunt,& caenosa, testae ovi emollitae similia :quinetiam ejusmodi extra laetum intra secundinas reperire eae Adstipulatur Philosophus: Eodem tempore etiam multum emittit excrementi ad extremam. membranam. Ruin album quoque excrementum tam . intra alvum, quam extra habet.
Tempore vero procedente, paulo ante laetus exclusionem, farees subvirides cernuntur,quales exclusos pullos cricere , modo diximus. Vilitur etiam in ingluvie portio quaedam colliquamenti deglutita,& in ventriculo schilton, sive coagulum. Nec. hactenus quidem jecoris color purpureus aut sanguineus est. sed ab albore in flavedinem v cinens, qualia piscium jecora cernuntur. Pulmones tamen sanguinolenti rubescunt. Vitellus nunc in abdomine inter intestina conci ditur, idque non solum dum festus in ovo fuerit, sed
post exclusionem etiam, cum obambulat, matremque insequens victum quaeritat. Ut verum videatur, quod Ari stoteles multoties assirmat, visesinn, nempe, . pusio pro cibo contigisse : eodem enim intus contento, .
pullus primis ab exclusione diebus idonec rostium firmitudinem acquisiverit, quo cibaria frangat, M.
Praeparet, ac verit riculus robur , quo eadem conficiat) pro lauetrimento utitur i estque adeo lata analogos. Aristoteles huic sententiae calculum suum.
ad icit, loco a nobis saepius citato : Iam O pu Pu-
118쪽
multum hnmoru lutei subit: qui demum decre- mss. scis , procedenteque tempore totum absumitur in ipsum an. l. s. pullum, cujus in corpore comprehenditur, ita ut decimo e. 3. post die , quam exclusus est pullus,si dijseeetur, etiamnum ad intestinum paulum vitelli reliquum inmeniatur. Quinetiam post tricesimum diem , vitelli reliquias ibidem deprehendi. Erisivalec a gumentum a ductu Venarum umbilicatium, quas ad jecoris portam uno aut altero trunco terminari diximus) pullus jam eodem prorsus modo nutritur, alimento ex vitello per vasa umbilicalia attracto: quo postea chylo ex i testinis per venas mesentericas traducto alitur. Uasa enim utrobique ad jecoris portam terminantur, ad quam nutrimentum pariter attractum deferunt.
Ut ad venM lactem in mesenterio quae in pennatu nullibi teperiuntur confugere non sit opus. Lubet hic annectere , quod saepe expertus sum. Ut scelus , & liquorum posituram apertius discernerem , post diem decimum quartum ad exclusionem usque, albuminis majore parte jam absum- pta , & diviso vitello ovum integrum ad duritiem decoxi; ruptoque coriice, ac pulli collocatione perspecta inveni tum albuminis reliquum, tum ambas vitelli partes quas facta per lenem calorem colliquatione divisas diximus in eadem consistentia, colore , sapore, aliisque accidentibus , quibus ova requieta & similiter eoru dotari solent. Plurimum
itaque mecum ipse reputavi, qui fieret, ut ova im- prolifica gallinae supposita, ad eodem calore extraneo corrumpantur, putrescant, & foetida evadant: ovis autem foecundis idem non contingat. Sed in his liquores ambo bicet foetus una cum excrementi pauxillo adsit) sani , salubres, dc immutati perm neant ; adeo, ut si quis coctos eos in tenebris comedat , nequeat a requieto ovo similiter cocto distinguere.
119쪽
. De pulli exclusione, fre partu ex oro.
v st ovum sui diximus) qiuisi laterus expositiu , &ς locus in quo Retu Brmatur: matricis enim m nus obit , pullumque ad debitum nascendi tempus amplectitur; qui persectus jam inde paritur. Ovipa
itaqΗe non ditcriminantur a quod haee -- tus suos vivos pariant, illa non item ; pullus enim intra ovum non solum vivit,& movςtur; sed respiraretiam, ac vocem edit, vitaque jam natus perseGore ' fruitur, quam reliquorum animalium intus, sed differunt potissimum generationis modo;quod ne pe in viviparis , uterus sive locus in quo tintus foris .matur,sit intra animalicujus calore lavetur, & perfi-- citur et in oviparis Vero mum,ceu uterus, tra animal exponitur ; quod tamen illud non minus incu-hando fovet, quam si intra corpus suum ampleει-
Nam licet mater interdum varias ob caussas ova sua tantisper deserat; eadem tamen usquo amat, brevique rediens sinu suo complectitur, fovet, ac di- Iigenter tuetur. Cum vero pullus aerem jam liberiorem quaerit, trupto cortice prodit in lucem, circa diom viceMaum Primum, aut vicesimum secundum. De hac pulli exclusione , sive nativitate, non est praetereundus Misicii, aliorumque fere omnium vulgaris error. Audiamus ipsum : Citius, inquit, indiget extemo aere, quamlibo, eumini menti
adhue aliquid istus superst: in 1uo casulam pustur, durum cortiem, pra rostri mollitis, O eorticis a ro ro .
distantia, eoque intra alam adstricto, rumpere πon valet; iamsignum matri dat rumpendi nee ratis:id quod per vocem e eis emissam. Etenim pusim tune ita robiastus est,ci caesim tam ampla facta; O aer ita copiosus con- aentres, utiam adauctas ensius respiratione, exfura nonem quoque'vocem emittat,naturalem quidemμL Ju,fortes e quidpiam petentis significatricem:qua etiam
120쪽
De puta Gelasione, sivepartu ex ovo. pi
eorticem ruum id, e in uindi eniter abrumpitur, ει ibi Dei propter e tritatentius diu humoribus aestitutam, a contento aere, eaure exfleeatam fragilior, friabilia orque evaserit. Vox igitur pulli primum O maximum fg umor ejusllem exitum quarentu , externoque aErerit digentis: quam ita exactegallina percipit, ut sorte
fortuna'tans pulli vocem inteream, infe iamque es 'dignosia ut ursumpedibus Ουum revolvat; ut ea duntaxat parte qua vox venit, sine ulla pulli noxa corticem
abrumpat. Addit O alterum signum Hippocrates pulli L. Gex ovo exire petentisi videlicet quod pultas, ubialimem nanto destituitur, sortiter movetur,uberius alimentum qua-puer.
reni: or pellieuia circi- dsumunttir ; ubi mater fentit pullum vehementer motum, putamen exscalpenstipsum excludit.
Haec d Fabriela festive quidem & concinne
sunt; solidis tamen argumentis haud innituntur. Ex Derientia enim compertum habeo, pullum ipsumi non autem matrem; corticem frangere : idque rationi etiam quam maxime est consentaneum. QUO-.
modo enim Mias ova in fimetis, furnisque calidis sui in M'uto , alibique fit in rumpantur ' ubi mater nulla ast, quae vocem supplicantis pulli, opemque i mplorantis audire queat. Testudinem marinarum re terrestrium, piscium quoque , bombycum, se pentum, & struthionum ova, quomodo franganturZeum foetibus illis vel vox desit, qua mitum petant, vel sub terra sepulti exaudiri nequeant. Sponte igitur nascuntur pulli, atque ex ovis suis proprio molimine prosiliunt. Idque ita fieri, certissimis argumentis, liquet. Quippe in prima ovi persoratione,hiatus iste multo minor est , quam ut matris rostro conveniat : sed pulli rossio direm respondet ε, circa ouod in modum eoronae .corticem aequali temper a cacumine distantia ruptum videas, par- .