Exercitationes de generatione animalium. Quibus accedunt quaedam de partu de membranis ac humoribus uteri & de conceptione. Autore Guilielmo Harveo Anglo, ..

301쪽

α x ovum est primordium eommune.

rorumque insectorum primordia , non minus movorum censu habenda esse; quam crustatorum, ac mollium , & reliquorum piscium fere omnium: quae actu quidem animalia non sunt , ex illis tarrunanimalia procreantur. moniam igitur , quae actu animal producunt, visipara dicuntur a ca certe , quae potentia animal pariunt , vel generali nomine carent, vel omipara dicenda stud : praesertim cum talis partus , sit primordium Vegetate , plantirum seminibus analogum , quale etiam ovum habetur. Concludendum igitur , omnia animalia vel vivi raesae, vel ovipara. Quia autem oviparorum plures sunt species, Propterea etiam variae sunt ovorum differentiae. Neque enim quodlibet primordium, cujustibet albanatis formae recipiendae idoneum est. Quanquari itaque ova univerialiter sumpta non differunt; quia tamen alia sunt perfecta , alia imperfecta , merita distinguuntur. Perfecta dicimus , quae in utero il- solvuntur, debitamque in eo magnitudinem ante

partum obtinent ε, qualia sunt pennatorum : impe lecta autem vocamus, quae praemature excludunturi magnitudinemque ablolutam nondum adepta

sunt, sed foris post partum augentur ; ut piscium, crustatorum, & mollium : similiter & insectorum primordia quae ab vermes appellantur 3 ad hanc classem reserenda sunt i ut & eorum, quae

sponte oriuntur.

Praeterea, licet persectorum ovorum alia bico- Iora sint , ex albumine nempe & vitello composita ; alia tamen unius duntaxat coloris sunt, s-bumine solum constant. Similiter imperfecta ova , alia sunt proprie dicta , e quibus perfectum animal procreatur . ut piscium; alia improprie dicta , unde animal imperfectum oritur ;nempe vermis, vel eruca : medium scilicet quoddam , inter ovum perfectum , & imperfectum: quod respectu ovi , sive ipsius primordii , animal est motu sensuque praeditum , seque ipsum

nutriens s respectu vero muscae . aut papilionis, cuius est potentia primordium , tanquam Ovum re-

Peas , α se ipsum augens reputandum est ; qualis

erucas

302쪽

Ovum es primordium commune. 2 73

eruca , quae debitam tandem magnitudinem adepta, in chrysalidem, sive ovum jam perfectum mutatur,& a motu cessans, ovi instar potentia est animal. Ad cundum modum, quanquam alia ova sunt, ἡ quibus totis per metamorphosin, sive transformati nemὰ persectum animal producitur, nec ex reliqua ovi materia alitur, sed statim foris sibi pabulum parat; alia vero, ex quorum parte aliqua foetus fit, nutritur ex reliqua; quanquam inquam) tam variae sunt ovorum differentiae, nihil obstat tamen,quo minus ova dicenda sint, quos Arist. vermes appellat, si modo ἡ rebus, quae sensu ac ratione nobis constant, judicium ferre liceat;) cum sint omnia primordia vegetativa, non actu quidem sed potentia animalia,vereque animalium semina, plantarum seminibus analoga; veluti jamdudum de ovo gallinaceo demonstravimus. Sunt igitur omnia animalia, vel vivi para, vel ovi para;quod vel vivum animal actu pariant,vel ouu sive primordium, non actu sed potentia animal.

Generatio igitur ovipararum omnium, ad exemplum

ovi gallinacei referri s test,uel ex eodem saltem non dissiculter elici; quod eandem, quae in illius Historia

dicta sunt, in caeteris quoque oviparis reperiantur. Quibus aute singula inter se disserat, aut conveniant; idque vel genere,vel specie,vel analogia:postea dicetur; cum de insectorum, sponteque nascentium generatione acturi sumus. Quoniam enim generatio quaelibet,ad formam cujusque animalis adipiscendam via est : prout animalia quaeque, alia aliis similia magis, vel ab invicem discrepantia fuerint, adeo ut partes eorum nec specie,nec tenere conveniant;ita similiter

in eorundem generatione usu venit. Quippe natura

perfecta, sibique in operibus suis consona, ad similes usus & actiones, partes quoque consistines instituit; pariterque ad eundum finem , eandemque formam adipiscendam , eadem via progreditur, eademquasemper methodo, in generandis rebus insistit. Lapropter in ovo cujuscunque pennati animalis perfecto & bicolore sex vitello nempe & albumine composito, corticeque donato' ut easdem partes, ita eodem quoque modo atque ordine, foetus omnes

gigni & fabricari quo tu ovo gallinaceo observavia

303쪽

a 4 De Generatione Vimiparorum.

anus. Eademque similiter notanda in ovis serpentum, re quadrupedum Ovipararum , ut testudinum , ranarum, & lacertorum; utpote E quorum ovis perfectis& bicoloribus,scelus eiaem modo quo eπ aliis ejusdem generis larmentur & producantur. Nec pisces ab hac ratione longe absunt. Quomodo autem araneae, & crustata, ut inaci & gammari; molliumque genus, ut sepiae & loligines, ex ovis suis proveniant; quo pacto etiam ex ovis insectorum , vermes atque erucae primum erumpant,ὸ quibus postea in chryses, das sive aurelias tanquam in novaova denuo regre sis, musca tandem vel papilio enascitur; quomodo, inuam, ista in generatione sui ex ovis, agasiimGeis diuerant , suo loco videbimus. Quanquam denique ova omnia bicolora,haud e dem modo generantur,& Decundantur;sed quaedam ex coitu maris & foeminae, quaedam alio mcao pro- Iifica redduntur,ut piscium; dc licet ovorum etiam increscendi modo , aliquod discrimen sit, quod alia imira parentem, alia Bris nutriantur & augeantur; nihil obstat tamen, quo minus ex ovo quolibet dummodo perfecto) foetus ad eundem modum generetur; quo pullus ex gallinaceo nascitur. Quare lassicit ad

reliquorum omnium oviparorum generationem cinsnoscendam , explicata ovi gallinacei historia; de ad eorum etiam notitiam , quae inde ceu consessiriunecessario deducuntur.

De Generatione Viv arorum. EXERCITAT io LXIII.

oviparorum quidem generatione, actum est in is hactenus. Reliquum est, ut de altera partus specie cuiviparorum stilicet.) observationes nostras proferamus : ubi plurima quoque eadem, quae an ovo consideravimus , indeque pensitanda deduxi- mus, denuo describenda veniunt. Quae licetparadoxa

sint. α receptae hactenus de generatione opinioni

304쪽

De Generatisne Viviparorum. 27s

contraria; eadem tamen, nisi me animus fallit, veritati plane congrua apparebunt. Inter vivipara autem, principem locum homo obtinet,animalium omnium perfectissimus: deinde ruta notioribus progrediamuri animalia quae nobiseum degunt, passimque obvia sunt,annumeranda veniunt; quorum alia sunt solidipeda, ut equus, asinus: alia, b Diea,ut bos,capra, ovis, porcus,cervus: alia pe-da,seu digitatis pedibus,ut canis, istis,cuniculus,mus,& hujusmodi alia) ex quorum generationis modo,dereliquis omnibus viviparis judicium instituatur. Quare ut in ovis fecimus unum aliquod genus primo , tanquam caeterorum omnium eXemplar, pr

ponam ; quod, utpote notissimum, reliquis lueem afferat, & norma sit, ad quam alia omnia per anal giam quandam referantur. Cur ab ovogallinaceo reliquis etiam ovis documentum sumerem, jampridem dimim est : nempe, quod illud parvo veniret ubique obvium esset; e uenomine de nobis in rem ipsam accuratius inquirere liceret, & alii dictorum veritatem facilius tuuusque explorare possent. In viviparorum autem generatione cognoscenda , eadem facilitas non occurrit: ab humani enim uteri dissectione fere omnino excludimur ; in equis Vero, bobus, capris, caeterisque pecoribus, aliquid ad hanc rem experiri,citra ingentem laborem dc impendium haud exiguum, non licet.In canibus tamen,cuniculis, fetibus, & hujusmodi aliis , qui veritatis indagandae studio tenentur, poterunt eorum, quae a nobis dice tur, periculum facere. Fabricius-Aquapendente tanquam omnis vivi parorum conceptus ovum quoddam esset, ab hoc scea universali generationis exemelari in Tractatum tuum auspicatur: interque alias hujus sui consilii caussas, hanc potissimum reddit. dlavi contemplario latissia veme pateat: quippe maxima animalium pari, inquit, form. ex ovis gignitur. Nos vero in observationum harum Ois Ovestibulo,cuncta animalia quodammodo: ex ovo na pnI.c.I. sci assirmavimus Quippe quo modo,ordine,ac ratione pullus ex ovo fabrica tur , & producitur ; eodem pariter, ex conceptu praeristente, viviparorum foetus

305쪽

x 6 De Generatione Vimiparorum.

proveniunt. Una scilicet, atque eadem est utrobique generationis species; de utriusque exordium , ovum curitur , vel saltem analogia quadam tale habetur. Nempe , Ovum est conceptus toris expositus , unde pullus procreatur; conceptus , est ovum intus manens , donec laetus debitam in eo perfectionem acquisiverit: caetera vero conveniunt; sivit enim primordia vegetabilia , & animalia in potentia. Quare eadem illa theoremata , & consectanea clicet paradoxa) quae supra in ovi historia deduximus,de omnium pariter .animalium generatione verissima sunt. Consessa enim res est & manifesta, foetus omnes, etiam humanos , e X conceptu , sceu primordio quodam) procreari. Ratum itaque hoc esto : Quod in sponte nascentibus, primordiaem; in plantis, semen; de in oviparis, Ovum dicitur nempe substantia corporea, eX qua per internum principium movens, & eLficiens, vel planta, vel animal producitur ;ὶ hoc idem

in viviparorum generatione, primus conceptin est: idque tum sensu ipso, tum ratione comprobabimus. Quod antea de ovo assirmavimus, nempe esse spermata semen animalium , plantarum semini anal&gum: idem nunc de conceptu afferimus,qui revera an, malium semen est, & proinde etiam ovum dicitur. Duen. Quippe verum semen, sex Arist. sententia) est, Od ex inn. I. I. ambobus coeuntibus originem trahit: dc utriusvue ses. I 8. Xus virtutem obtinet; quale semen plantarum omnium est, animalium quorundam, in artubus sexus distinctus non est : velut id, quod ex mare O seminanimum mi. scetur, quasiconceptus promiscuus quidam, ain animal hac enim jam habent, epiod ex ambobus requiritur: materiam scilicet alendo foetui idoneam , & plasticam , sive sormatricem, opificemque virtutem. Ita smiliter conceptus, est utriusque coeuntium maris ecfoeminae fructus, atque futuri foetus semen : ab ovo igitur non discrepat.1bid. 2Θod autemὰgeneranteroveniens, caussa est, qua Irima obtineat principium generationis scit . essiciens renitura diei debet, non autem semen; ut a vulgo.&. philosophis quoque hodie perperam appellatur quia non habet, quod ab utrisque coeuntibus requiritur, nec plautarum semini est analogum. Quicquid vero

306쪽

De Generatione Viviparorum. 277. lid possidet , & plantarum semini respondet; illud 'etiam συum, dici meretur.

Quinetiam definitio , ab Aristotele tradita, eonee- mss. ptui plane convenit: Ovum, inquit, 3d exfoetibusper-- an. l. afectis vocamus,cujur ex parte principio μnimal consistit; e. s. reliquum vero alimento ei , quod gignitur , est. Idem autem conceptui quoque commune esse , postea ipsis oculis leuabus, ex viviparorum dissectionibus constabit. Porro, quemadmodum pullus ex ovo, incubantis, vel alterius cujuspiam externi caloris blando fotu, excluditur foras; ita similiter laetus, ex conceptu in utero, suavi matris calore producitur. Dicam paucis : quod ovipara animalia sinu, & incubatu iid vivipara utero, & amplexu interiore praestant. Caeterum , quod ad procreationem attinet, laetus eodem modo & ordine ex conceptu producitur, quo pullus ex ovo. Hoc solum interest, quod in ovo ,

quicquid ad constitutionem pulli, ejusque augmentum requiritur, id simul adsit; conceptus autems postquam foetus ex eo constitutus est ad sui incrementum , plus insuper alimenti ab utero matris trahat, unde una cum laetu augeatur. Ovum etiam, crescente pullo, inanitur; alimentumque quod in eo erat, issumitur; nec pullus novum amatre nutrimentum accipit: viviparorum autem foetus aliud deianuo invenit,& lacte insuper vescitur. Piscium tamenova mutuato aliunde alimento, augentur; insectorum etiam, crustatorum , ac mollium ova, soris habent unde crescant; nec minus tamen oVa appellantur, & revera sunt : similiter & conceptus, ovi nomen meretur, licet aliunde, ad incrementum sui, varium alimenti genus hauriat. Cur animalia quaedam sint oripara, & non omnia vivos laetus pariant, Fabricius hanc causiam reddit; Quod scit. avium volatui,ova si ad pullorum exclusionem in utero detinerentur suo pondere obessent. Serpentum quoque versatilem motum ovorum multitudo impediret. Testudinibus , ovorum copiae de incremento, locus idoneus intra arcte circunauctam testam deest. Nec piscium venter, tot ovorum incremento sustinend6 sufficit. Ideoque necesse habent,

307쪽

' a 3 De Generatione Viviparorum.

etiamnum imperfecta exponere. Quasi maxime naturale sit animali, conceptum in se eousque retinere, ac fovere, donec foetus perfectus fuerit; α natura interdum, ceu coacta, in quorundam ovorum

Praematuro partu, alimento iis forinsecus quaesito provideat. Quod autem ad procreationem foetus spectat, omnia animalia eodem modo ab oviformi primordio generantur; lovi formi, inquam; non quod illud figu-xam ovi referat, sed quod constitutionem,& naturam ejus possideat; uquidem in eorundem generatione hoc iolenne est, ut primordium vegetale ovi naturam referens, &plantarem semini proportione i e- . spondens praeexistat, ex quo foetus producatur. Estque hoc in omnibus, vel ovum, Vel ovisormetquid, quod scilicet naturam & conditiones ovi habeat; quas, etiam plantarum semina cum animalibus communes obtinent. Ideoque primordia quorumlibet

animalium, dicuntur semina, de fructus; ac similiter, omnia plantarum semina, conceptus & ova aliquomodo appellari possunt. Degen. Ad hunc sensum Λ ristoteles : Etua intras pariunt animal, tu quodammias post primum conceptum ovisor-

c. s. me quiddam incitur : hiamor enim in membrana tenui continetur, proinde ae si ovi testam detraxerim semοb- 'rem depravationes conceptuum , qua per id temporis ac- leidunt, xus vocant. In mulieribus potissimum isti xus observantur , cum primo, aut secundo mense iabortiunt i quales saepissime eo tempore reiectos vidi; talemque Hippocrater ex tibicina sal tu aecusium, de prolapsum retulit. Inest igitur in utero omnium animalium conceus primus,sive primordium; quod,teste Aristitele,

M st, Ptu primus,sive primordium; q

tractum sit. Idque ex dicendis constabit luculentius. Interea vero concludimus cum Philosopho : Omnia tum natatilia, tum pedestria, tum volatilia i sive animaliisue ovi forma proveniuηrisimili modo gignuntur.

Historia

308쪽

vstoria Generationis Cervarum,s Damarum

ceu reliquorum viviparorum exemplarminnitur: factique ratio redditur.

C Erenissimo Regi Carolo , quamprimum excessit V ex ephebis , mos erat, animi a curis gravioribus laxandi, firmandaeque valetudinis gratia,ungulis fere septimanis feras venari; praecipue cervos, & damas: cujus generis nemo in orbe Princeps, plures vel in Litibus stivisque errantes, vel intra septa, ac vivaria conclusos in hunc finem aluit. Tribus quidem aestivis mensibus, mares jam obesos, esuique jueundos ;autumno vero & hyeme, pari temporis spatio foe-meli' venabatur. Hinc mihi quo temp're foeminae libidinantur, maresq; admittunt,concipiunt,& utero

novellos foetus gerunt) eas dissecandi quotidie facta

est copia ; partesque omnes, praesertim genitales,intueri, atque observare, quoties vellem, libere licuit. Nos igitur viviparorum omnium generationem sex cervarum & damarum historia, tanquam exemplari maxime commodo, explorabimus. Idque ad eandem normam,qua supra in ovi gallinacei hiltoria, reliquorum quoque oviparorum generationem e pendimus.Non quidem istuc privato aliquo consilio, easdemque ob caussas,propter quas ova gallinacea ad hanc rem praetulimus , hoc genus animalia in exemplum adduximus : sed, quod summi Principis sculeram Medicus, quique & ipse harum rerum indagine delectabatur, mihique de revertis attestari non dedignatus est favore ac munificentia,ingens eorum copia, simulque frequens dissecandi opportunitas, inquirendique libertas suppeterent. Libet itaque eervarum & damarum historiam, ex plurimis a me annorum aliquot serie factis observationibus compositam,& tanquam mihi notissimam, unde de caeterorum quove Viviparorum generatione certi aliquid statui potui, proponere. cisam dum fideliter perteximus,quae in aliiUuoque animalibus,

bisulcis nempe, solidipedibus,fissipedibus, homineq; adeo ipso,notatu digna,vel casu obiter, vel institutis iu

309쪽

ago De Cervarum se Damarum utero.

in eam rem disiectionibus,sese obtuleriant,on hia bona fide referemus; seriemque formationis foetus, secundum varios in ea naturae progressus,enarrabimus

De Cervarum 2 Damarum utero. EXERCITATIO LXV.

S generatione , & larmatione cervarum, ac da-- marum acturo, de loco primum , sive utero dicendum est; quemadmodum supra in gallinae historia fecimus) quo caetera postea facilius rectiusque intelligantur. Hac enim ratione potissimum historia fabulae praecellit; quod ea,locis & temporibus praefinitis, res gestas enarret; certioreque propterea tramite ad sapientiam deducat. Ut autem cervarum uterus nobis clarius innotescat,fabricam ejus,exemplo sumpto ab utero muliebri, tum externam,tum internam explicabimus. H mo enim animalium consummatissimus , ut partes Teliquas omnes, siegenitaler etiam perfectiores obtinuit. Ideoque partes uterinae in muliere distinctae magis apparent, nobisque etiam ob Anatomicorumin hac re industria melius eognitae habentur. In cervarum igitur & damarum utero, plurima quidem occurrunt, quae eadem in muliebri quoque utero reperias; quaedam vero discrepant. In ex terno orificio, nec labra, nec clitoris, nec nymphae adsunt: sed duntaxat orificia duo alterum urinae,pectinis ossi adjunctum;alterum vulvae 4nter anum & urinae meatum) reperiuntur. Cuticula membranosa qualem in gallina observavimus deorsum ab ano protensum, velabrum operit, suppletque usum nympharum dc labiorum pudendi, ad tutelam contra injurias externas.Uelabrum hoc a foemina,dum coit,aliquantulum retrahitur; vel saltem a maris pene,cqm vulvae oriῆ-cium ingreditur, sursum propellitur. , Divira, in cervis & Damis, ossis pubis commissit. ra ; cruribusque multum diductis, illico non aliter, quam in muliere a conspectui sese offerunt, vesica urinaria, vagina uteri , seu vulva squam Vere- erum maris ingreditur cervix uteri, hujusque si-

310쪽

De Cervarum se Damarum utero 28 r

tus; suspensoria item ligamenta, cum venis , arteriis . & testiculis sic dictis , cornua uteri etiam in hoc animali , prae caeteris uteri partibus , notanda

veniunt.

Vasa autem praeparantia dicta , & deserentia, vel faculantia, hic non invenias ; nec quod sciam) in alia aliqua foemina visuntur; & Anatomici Reminam in coitu semen emittere rati ea in muliere s licite nimis inquirunt : qui pee omnibus non contingunt , & in quibus insunt, nunceam eodem modo reperiuntur. Quamobrem verillimum videtur, quod etiam suti monui mulierum msor pars anserit, ipsas nempe in coitu semen non euundere. Et licet salaciores quaedam humorem aliquem in coitu emittant; eum tamen scecundum semen esse,aut ad conceptum necessario requiri , non arbitror:

plurimae enim sine ejusmodi effusione s& nonnullae quoque citra voluptatem aliquam concipiunt. Sed de his plura alibi. Vulva sive vagina uteri, quae ab externo pudendi

ostio, ad internum matricis orificium extenditur; ita dama, pariter ac muliere, inter vescam urinariam ,

α intestinum rectum locatur; marisque genitiat, forma, amplitudine, & longitudine reipondet. E dem disiecta, oblongis intus rugis sulcisque hians ad facilem distentionem, lenim ne humore lubricaeernitur. In fundo ej us, orificium angustissimum de occlusum cons icitur : principium nempe cervicia uteri, per quod, quicquid ex uteri cavo propellitur, foras emanat. Eu hoc orificium illud, quod in muliere gravida & virgine arcte adeo connivens , de sigilatum, conclusumque Medici assirmant, ut spe

cilli, sive aciculae tenuissimae apicem non admittae. Sequitur uteri cervix, sive processus, transitusque longior , ac rotundior esulto, quam in muliere ; fi-brosior etiam , crassior, & nervosior, a vulvae fundo ad uterum usque protensus. Cervice hac secundum longitudinem rescissa , videas non modo ingressum ejus exteriorem , in vaginae fundo conspicuum , arcte connivere, firmiterque conglutinari, adeo ut ne aer quidem in status x in uteri cavitatem penetrare queat; sed & quinque alias co

similes