장음표시 사용
311쪽
181 Decimarum se Damarum utero.
similes angustias ordine collocatas , firmeque contra Omnem extraneae rei ingressum constricias , &mucagine glutinosa sigillatas; quemadmodum αmulieris uteri orificium angustimmum flavescente glutine obstruitur. Tales etiam angustiae in cer-Zice uteri ovilli , vaccini , & caprini Fabricio quoque observatore) reperiuntur , arcte omnes concluse , de ingressum quemlibet praecludentes. Quinque autem hi recessus , distinctissime in cer& dama conspiciuntur , ceu totidem orificia uter onstricta & conglutinata; quae merito credas munimenta adversus cujuslibet rei introitum.
Usque' adeo Natura videtur providisse , ut, si quid casu, aut vi aliqua foramen primum perrum- Peret , idem tamen in secundo sisteretur : & sie Porro in reliquis cautum est, ne quippiam omnino uterum subeat. Stylus tamen ἡ cavitate uteri foras emistus , dicta foramina facile recludit , & egreditur. Debuit nempe flatui , satauini menstriis, aliisque humoribus excernendis via patescere; re-
Tum autem externarum , etiam minimarum ,
i aeris puta , aut, seminis ingressiit , omnino
Praecludi. In aliis omnibus animalibus , orifieium illud uteri eodem modo occlusum rhperitur , quo in muliere solet; in qua fores has arcte adeo interdum clausas novimus, ut menstrua , lochia , aliive humores , ob denegatum iis exitum, in utero retenti , symptomata hysterica saevissima excitaverint , ac propterea instrumentum ad hane rem idoneum excogitare opus fuerit, quo aperto hoc uteri meatu , intus stagnantia foras prostiment, α praedivi accidentia dissiparentur; tum etiam, ut injectiones in uteri cavitatem penetrarent, quibus ego ulceribus matricis internis , & sterilitati quoque aliquando medelam attuli. Uteri cavitas, in cervis & damis , minima est; uti de substantia ejus magnitudine & crass1tie exigua. Quippe uterus , in illis animalibus, est tanquam vestibulum, sive Propylaeum , in cujus ca-Vitate, iter utroque apertum, dextrorsum & sinistrorsum in cornua deducit. Aliter
312쪽
De Cervarum ct Damarum utero. 283
Aliter enim se habent partes istae in caeteris fiere omnibus animalibus sanguineis , atque in mu- Ilere εἶ in qua, pars uteri praecipua est corpus ejus; cerviκ autem , de cornua ceu appendices in vix conspiciuntur. Cervix nempe brevis est; cornua pusilla , & quasi processus teretes , sursum ab ut ri fundo , tanquam binae tubae , protenduntur;
quas Anatomici vulgo vasa ejaculatoria esse arbitrantur. In cerva autem , & dama, ut & caeteris
e viviparis sanguineis praeter mulierem, i, dc solidipedum genus in pars generationis
praecipua, non est uterus, sed cornua: Scilicet in muliere, dc solidipedibus , uterus est locus eo ceptionis; in caeteris autem, conceptus incomibus perficitur. Ideoque Autores pessim , cornua ista in aliis animalibus uteri nomine appellant; dicuntque, uterum quibusdam animalibus bipartitum esse, quibusdam vero minime; eo vocabulo conceptionis loca intelligentes, quae eornua sunt, in quibus omnia fere animalia vivipara , praesertim multipara , concipiunt : ad quae etiam omnes venae de arteriae uterinae feruntur; quibusu uere- Iiquae partes genitales subserviunt. Quare n bis liceat, in eorum animalium generationis hiastoria, tum uteri, tum cornuum nominibus proinmiscue uti. In muliere , ut dixi . duae tuba prope cervicis uteri exortum in cavitatem ejus perforatae, non habentur vulgo cornibus analogae, sed a nonnullis Anatomicis , vasa spermatica; ab aliis , spiramen-ra uteri; ab aliis, vasa semen deferentia, aut reis
servantia , censentur. Tanquam essent de genere vesicularum seminalium; cum tamen revera CO nibus uteri caeterorum animalium porportione
respondeant; ut liquido patet, ex situ, conneXioisne , amplitudine, perforatione , similitudine, atque etiam ossicio : quemadmodum enim alia animata
ut jam dictum est semper in cornibus concipiunt; ira aliquando etiam mulier reperta est, quae , foetum in cornu, sive tuba illa gereret; ue doctimi-throp. mus Riolanus ab aliis observatum meminit , &nos etiam propriis oculis conspeximus. 3 Cornua
313쪽
a34 De cervarum Damarum utero.
rnua ista in communem cavitatem desin Int,qum tanquam porticus , aut vestibulum utrique. Praefigitur; in cervis, utero muliebri analoga est; quemadmodum mulieris tuba dictae, earum coronibus proportione respondent. Nomen autem a formae similitudii te sortiuntur e suemadmodum enim arietis aut hirci cornua, basi runt ampla ; α
antrorsum protuberantia , retrorsum incurvata cernuntur; ita similiter de haec uteri cornua sin cervis& damis) ortu suo ampla sunt, paulatimque sursum attenuata, versus spinam refle untur. Atque ut illorum cornua, a Parte antica inaequalia, tuberosa, &rugosa sunt;a ponica vero parte, laevia apparent: sic uteri cervarum cornua , infra quidem cellulis qui-ibusdam protuberantibus rugosa sunt, ad coli int . stini modum; supra vero qua spinam sperunti lae-Via, & aequalia, ac quasi taenia ligamentosa astricta Tecurvamur; sensimque, cornuum instar, gracilescunt. Si quis intestinum vacuum s quali, farcin. . nibus faciendis, coquus utitur 3 taenia ab uno lateis re secundum longitudinem contractum , caperais . tum, & coarctatum tenuerit: idem ex adverso latere ad formam intestini coli in in cellulas corru-. gatum cernet. Tesis est fabrica cornuum uteri ee . Varum, & damarum : in aliis vero aliter se res habet; nam vel maioribus cellulis, vel nullis constant. Licet autem in cervarum & damarum comibus plures sint cellulae, non omnes tamen unius modi sunt magnitudinis , sed prima caeteris longe major est, in qua potissimum conceptus conti
Quemadmodum in muliere, uterus , ejusque tubae, seu cornua in cum reliquis ad eum pertinentibus , ossi pubis, dorso, & circumjacentibus partibus alligantur , mediante lata dc carnosa membrana, tanquam vinculo suspen rio) quam Anatomici
vespertilionum alm nominant; quod uterus hoc modo suspensus, vespertilionem cum expansis alis referat: ita similiter in damis & eervis, cornua uteri utrinque cum testiculis, omnibusque uteri vasis, circumvicinis partibus spraesertim dorso in crassamςmbrana annectuntur , inque ea partes omnes di-
314쪽
De Cervarum se Damarum utero . et 31
suspendunturi idemque ossicium Partibus uterinis praestat, quod mesenterium inteuinis, & me- semetrion utero gallinae. Nam ut a mesenterio, venae dc arteriae mesaraicae ad intestina derivantur . ita quoque vase uterina per dictam membranam dis minantur : in qua etiam vesiculae quaedam utrinque, & glandulae cernuntur, quas Anatomici vulgo testiculos appellant. Substantia cornuum uteri cervarum & damarum,
est cuticularis , sive tunica carnosa qualis intestinorum venulis quibusdam gracillimis conspersa.
Poteris eam , more Anatomico, in plures tunicas dispertire , diversosque fibrarum dilaus observare , ad motus & actiones varias obeundas utiles; retentionem scilicet , & expulsionem. Quippe comnua ista , instar lumbricorum terrestrium , sese moventia saepius conspexi ; sicut cuilibet licet, recenter occiso animali , apertoque confestim abdomine . intestina sese undoso motu contorquentia clare cernere; quo stanquam circundato annulo stri- more , & depresse; aut digitorum opera , constrictio fieret 2 chyIum & excrementa ad inferiora 'promovent
Venae uterinae omnes ut in muliereὶ originem h vena eava, prope emulgentes , ducunt : arteriar vero squod illis etiam , cum muliere, commune estie ramis arteriae magnae descendentis cruralibus oriuntur : & quemadmodum in muliere gravida, vasa uterina sanguinea plura & majora sunt, pro proportione quam in reliquo ejus corpore ; ita quoque cervis & damis praegnantibus usu venit. Arteriae autem, contra, quam in caeteris partibus multo, quam venae , numerosiores sunt; eMemque inflatae, vicinas venas pariter distendunt; quod illis, ab inflatis venis , vicissim non contingit. Hoc ipsum quoque D. Riolano observatum video: estque validum argumentum pro circuitu guinis , a me invento; dari enim transitum ab arteriis in venas , non autem retro E venis in arterias , luculenter probat: iuntque plures arteriae, quam venae; quod copioso alimento ad nutriendum foetum
opus sit, cuj us reliquias pauciores venae regerant. Testiculi
315쪽
, 186 De Cervarum o Damarum utero.
Testiculi in his , ut 8c ovibus, capris, ac bisaeis cis omnibus, visuntur quidem , sed sunt quasi par-Vae glandulae, quae prostatis potius, aut mesenterii glandulis proportione respondent , quarum usus est , stabilire venarum divaricationes , & humorem lubricandis partibus conservare ) quam semiani, eique prolifico concoquendo, coitusque xempore profundendo, institutae sunt: Sumque ego mei huius sententiae, tum ob alias rationes plurimas alibi allatas; tum maxime . quod coitus tem-Pore squando maribus testiculi turgent, & humore seminali replentur) in cervis & damis, caeterisque viuiparis omnibus sin quibus reperiuntur ) utericornua immutentur; testiculi autem dicti stanquam ad generationeri nihil facerent nec turgeant; nec quicquam a solita constitutione s sive ante coitum, sive post ipsum varient; neque ullo indicio , utilitatem aliquam vel ad coitum, vel ad
Dictu mirum , quanta maribus sin talparum , & murium majorum genere) coitus tempore, tum in vesiculis seminariis furirium distentis , tum etiam in testiculis , abundet geniturae copia; quod etiam in gallo gallinaceo antea observavi mus & quam ingeris mutatio in utriusque sexus genitalibus cernatur; cum tamen glandulae , squas Amellarum testiculos arbitrantur) citra variationem ullam, pristinam faciem servent.. Quae hactenus circa uterum , ejusque cornua, in cervis & damis notavimus, caeteris quoque viis riparis maximam partem coriVeniunt; licet in mu- Iiere distrepent; quod haecin utero concipiat , illa vero omnia in cornibus, praeter equam , dc asinam; ruae tamen ipsae licet in utero conceptum gerere vi- eantur, is tamen conceptionis locus, cornu p tius naturam & constitutionem , quam uteri, refert : locus enim ille non est bipartitus, sed oblongior . & ab utero discrepans tum situ, tum coi
nexione , tum fabrica , & substantia i magisque utero superiori , seu processui uteri gallinae ubi ovum crescit, de albumine cingitur comparandus
316쪽
Istoria uteri cervarum , & damarum ita se' habet. Ubi , quae ad generationem vid bantur necessaria , paucis expedivimus et nempe conceptionis locum , & quae hujus caussa fabr
saM sunt. Restat , de loci huius amoue Miubctione , coitu scit. & conceptu . iam .dic
Damae & cervae, uno solum statoque anni tem- εpore mares admittunt ; nempe sub medium S ptembris , post festum Sanctae Crucis : pariuntque post medium Iunii, circa festum divi Ioannis Ba- , pti . Gerunt itaque utero novenis mensibus , non autem octonis , ut. Plinius vqluit : saltem apud L. s. e nos parere solent nono mense, postquam primum 38.
Coitus tempore , mares sceminis a regantur; alias vero secedunt ab invicem; maresque spra sertim seniores) cum maribus et foeminae , cum Reminis , & maribus junioribus degunt , dc pascuntur. Mense circiter integro libidinis desiderium exercent : ejusque initium , si tempestas sicca suerit, tardius; un pluviosa , citius auspica tur. Ideoque in Hispania tui intellexη raro coeunt ante Octobris Calendas : quod imbres illic haud . prius ingruant. Durat autem rarissime , apud nos, eorum coitus ultra medium Octobris. . Eodem tempore , furore libidinis seviunt i canes , hominesque adoriuntur : alias vero timidi valde , de imbelles sunt: ac vel a minimae caniculae latratu , sese continuo in fugam proripiunt. Quilibet mas Remellas suas omnes novit , nec aliquam errare patitur a grege suo , sed cursu facto, palanten ocius revocat ; interque conjuges
oliambulat zelotes ; crebro circunspectat , gre-
317쪽
188 De Cervarum se Damarum eoitu.
Eemque proprium circumagit , diligens custos. Si forte foeminam alienam offenderit , non ardentereari insequitur , sed abire sinit e sin autem mas alter ad huius gregem venerit , statim occurrit obviam,& intentat cornua. .
Cerva cuti & damaὶ inter castiora animalia censetur : aegre enim maris initum patitur, squippe , tauri instar, cum impetu coitum peragit) dc nili vi compulsa , aut fatigata, congressum repudiat. Quae etiam caussa videtur aggregationis foemellarum ad Proprios mares, eosque seniores, & potentes ammis : adventante enim mare alieno, coitumque appetente i ad moprium illico maritum , grege - 2ue confugiunt, tanquam ad asylum , ut castitatem uam dc pudicitiam tueantur. Si lane mas junior coelebs Deminam solivagam Tepererit, accurrit Ocyus, & persequitur, cursuque fatigatam , & jam amplius aufugere nequientem conicendit, & per vim comprimit.
Mares seorsum quilibet loca sibi parant coeundi, Angli dicimus , their futtivpiaco, iunt strobes Icilicet, aut loco acclivi adstant, amasias. que suas vicissim ad se venire cogunto 'Quae coitura est ', posteriores pedes in scrobem in hoc paratam in demittit, udensque, si opus sit) clunes ali quantulum deprimit 1 quo fit, ut insiliens mas, unico initu taurino more) eum protrudens Ver
heret, coitumque absolvat. Veteres & robusti mares, plures in grege suo Remellas habent; iuvenes, & infirmi. pauciores. Aliis, dent; quindeni, aliis ataciantur. Custodes Hunt, altero, vel tertio saltem coitu impleri Reminam : ea vero simul ac praegnans evaserit, marem denuo non admittit. Mas, postquam foemellas suas implevit, deservescit, simulque timidior famis, ac maciteritior, gregem deserit 1 VUatur solus ; avideque pascitur, ut attritas vires resarciat; nec Reminam aliquam postea toto anno aggreditur. Mari ad coitum maturo, pili in gutture & collo nigricant; ejusdemque coloris est praeputii eX- tremitas , quae etiam Putret , dc vehementer
318쪽
De eonstitutione uteri Cervarum. cte.
foetet. Foeminae marem raro patiuntuc; & non nisi noctu , locisve obscuris; qualia ob eam cauta iam a mariuus in connubia eliguntur. Si isti inviiscem ut fit) p lia commiserint, victi Remellae omnes victori in possessionem cedunt.
De consi tutione , sive immutatione
A Ccedimus jam ad partium genitalium Deminarum post coitum immutationem , & conceptionem ipsam. Mense itaque Septembri . cum primum Remime ineuntur, earum uterus s cornua intelligo , sive conceptionis locum in paulo carnosor , di crassior ; mollior etiam, & tenerior conspicitur. In coitate utriusque cornu , t parte illa . quae, tanquam taenia caperata est; nempe qua spinae objicitur in carunculae quinque, ceu verrucae molles, aut papillae ordine dispositae , protuberant : quarum prima reliquis major, caeteraeque suo ordine continuo minores sunt ; quemadmodum & ipsa em nua perpetuo dum versus extremum cacumen tenuantur. Earum aliquae, ad digiti crassioris amplitudinem quasi caro fungosa luxurians) exerescunt : quae aliis albidiores , aliis rubicundiores visuntur. Circa diem septembris vicesimum sextum , aut Vicesimum octavum, ut etiam postea in Octobri)uterus crassior redditur ; & carunculae, jam tumidiores , mulierum papillas referunt : lacti profundendo paratas crederes. Abscissa harum summitate, cui ablata extima superficie, interiorem consti- itionem dignoscerem ) easdem ex innumerabili-hus punctis adbis compactas , tanquam ex totidem setis cum mucosa aliqua visciditate erems, con-N spicabar:
319쪽
aso De constutione uteri Cervarum, Oe. spicabar : factaque inter pollicem & indicem a radicibus sursumversum constrictione, e singulis punctis minima sanguinis guttula prodiit. Unde diligentiore postea indagine intellexi, totidem arteriol rum capillamenta e ste. Tempore coitus itaque , vasa uterina praesertim arterias in plura , & conspectiora observavi. Quamvis sui supra monui in testiculi qui dicuntur, neque ampliores , nec repleti magis quam antea, nec a pristina sua constitutione mutati appareant.
Uteri scit. cornuum in cavitas, & interior superficies squam cellularum parietem dicas ) haud
aliter, quam interior ventriculorum cerebri concameratio , aut caro glandis intra praeputium , tactu mollissima & laevissima apparet. In illa vero nec sperma maris , nec aliud quippiam ad conceptum spectans ilicet accuratam per Septembris atque octobris menses totos disiectionem instituerim i invenire unquam potui. Mares tamen interea quotidie coitum celebrabant, egoque foe- mellas quam plurimas dissecabam. Estque hoc ipsum mihi multorum annorum experientia com . pertum. Vidi quidem in nonnullis , carunculas inter se vicinas adeo , ut quasi protuberantiam quandam continuam , ex quinque simul junctis, prae se ferrent. Cum autem, periculo saepius facto , nihil aliud intra uteri cavitatem occurreret ; coepi primum dubitare . num maris semen
ullo pacto si ectione scilicet, aut attractione conceptionis locum posset ingredi ξ tandemque, iterata saepius inspectio sententiam hanc mihi ratam fecit, Nihil prorsus semiuis ad ea loca pertingere.
320쪽
iis eveniat mense Octobri. EXERCITATIO LXVIII.
P Lurimis quidem disiectionibus mense Octobri,
tum ante finitum earum coeundi terminum , tum etiam postea , institutis ; nunquam tamen in uteri cavitate , aut ejus cornibus , semen , aut sanguinem , alteriusve rei vel vestigium quidem reperire licuit. Uterus solum major , & aliquantulum crassior : carunculae quoque tumidiores , ac floridiores conspiciebantur : e quibus , faista digitis expressione validiore, minimae sanguinis guttulae emanabant: quemadmodum egravidarum papillis, quarto praegnationis mense, lac aquouim exprimi solet. In unius quidem , alit alterius utero praeter naturam e X tenuato, inveni putrilaginem quandam viridem. &ichorosim , abii essus instar, cavitatem ejus replentem; caetera tamen, damae illae sanae erant & obesulae non minus reliquis , quas simul recenter mactatas inspeximus.
Circa Octobris finem , & principium Novem bris, finito jam tandem coitu , foemellisque a marium consortio discedentibus ; coepit uterus s aliis prius , aliis posterius) minorem molem prae se se re , . atque interioris cavitatis paries, ceu inflatus , tu me fieri ; namque, ubi cellulae nuper erant, ibi nunc globuli interius extuberabant, qui cavitatem fere omnem opplebant; adeo ut latera sese mutuo tangentia & quasi agglutinata conspicerentur , nihilque inter se spatii relinquerent. Nempe, ut puerorum labia dum favos depeculaninr , ut mellati uriant) apum spiculis icta, tument, inflantur, orisque hiatum arctant ; ita pariter uteri damarum interior superficies turgescit, mollissimaque
M pulposa substantia qualis cerebri est) cavitatem
implet, & carunculas involvit. Atque istae quidem carunculae nihilo majores , sed albidiores tantum , & quasi aqua calida maceratae videbantur;