장음표시 사용
341쪽
CXXV. Nihil iam spei reliquum videbatur Amversiariis tum in Lusitania , tum in Hispania. Igitur omnem operam suam in id contulerunt, ut causa tota ad Romanae Inquisitionis Tribunal pertraheretur. Id effectui dederunt, potentum in Urbe amicorum suffragiis confisi anno I s96. quo Bannesius victoriae certius obistinendae spe illectus Didacum Alvareg, cum privatis libri Molinati accusationibus ac censuris Romam ablegavit. Hic quam primum ad Cardinalem Alexandrinum, ordinis Praedicatorum, e quo ad purpuram adsuimus erat, trotectorem 1e contulit, ejusque in re tanti momenti auxilium implorans supplicem libellum podirexit, Pontifici si videretur exhibendum.
In isto autem decem propositiones continebantur, novem e libro Molinae, d cima vero e Francisci Suarii, Molinae defensoris, operibus collectae una cum cem
iuris cuivis propositioni subiectis, quibus
titulus erat praefixus: sologia Fr. FGPradicatorum in Provincia Hispania,SS. Theologia Professorum &c. Nec mOrar Apologiam hanc Card. Alexandrinus Clementi Pontifici clam obtulit, & assinitentibus Cardinale Asculano, priusquam
342쪽
Historica seu Controversiae Uc. 77s
ad purpurae sacrae honorem eveheretuis Dominicante Familiae Alumno, atque Fran' cisco Pegna Rotae Decano , rem eo de dunt , ut quamprimum litis cognoscem die initium daretur, quod etiam factum est a. 'an. an. I s 98. coram octo Vel potius novem Consultoribus a Pontifice designatis, quibus Alvareet cum suis iam antea persuadere conatus est, id unum Molinae propositum fuisse, ut novam de gratia depradesinatione Theologiam cuderet, deserto antiquitatis tramite, contemptaqua SS. Angustini ac Thomae auctoritate. Res maxima cum festinatione peracta est. nam vix mensium trium spatio post undecim conventus celebratos Consultores isti i3. Martii eiusdem anni judicium decretorium pronunciarunt in haec verba r Censemus
e re Catholica esse, ut liber qui inferibbrvν Concordia tiberi arbitrii cum gratia donis, compositus a Ludoυico Moluena, ejus doctrina omnino prohibeatur Ecc. Verum Pontifici merito suspecta fuit tanta in re tanti momenti, cui exam, nandae plures integros annos Lusitaniae ac Hispaniae sacra Tribunalia impendissent, festinandi judicandique ratio. Quare telam retexere iussit, causamque maiori cum circumspectione ac diligentia, actisque controversiae in Hispania inchoa. Ddd a tae
343쪽
tae quae Consultoribus exspectare non libuit, donec adveherentur inspectis ad
incudem revocari. deprehensum enim fuit, damnatas fuisse ab iisdem propositiones quasdam Molinae, quae vel ctant certae, vel communiter in Theologia r ceptae , di quidem non audita parte ali
ra et praeterea non atquitatem arbitrorum sed adversariorum acerbitatem praesese. Tebant, quum unus eorum Gregorius Coeronellus singulis fere paginis censurae in Molinam uti haereticum & Pelagianum inveheretur. Sed post multos alios comventus necquidquam meliores Clemens una ex parte iustis contra Consultores querelis fatigatus, ex altera inspectis tot Academicarum & Theologorum testimoniis, quae ex singulis Europae partibus interea Romam transmissa Molinae doctrinam magnopere commendabant, ipse ad causae cognitionem se accinxit partium. Congressibus coram se indictis , monitisque duorum ordinum, Praedicatorum &Jesultarum supremis Rectoribus, ut quos vellent Theologos in amplissimam Disputationis arenam secum adducerenti Spectatorem se fore ac Arbitrum universi certaminis. Huic initium datum est amno I 6o2. a . Martii in Vaticano Palatio, in quo prima Congregatio celebrata fuit
344쪽
Hi ories seu Controversae m. 777
ram Summo Pontifice, cui assidebane Cardinales duo, Pompejus Arragonius, S Camillus Burghesius, qui postmodum sub Pauli V. nomine toti Ecclesiae diu praesuit. Episcopi aderant complures dotarina praestantes & eruditione. Partes Dominicanorum sustinebat Didacus Alv reet Magister & Regens Minervitanus, postea Archiepiscopus Tranensis, Praed, eatorum Theologus, qui praeter Commentarios in Isaiam Prophetam de Amxiliis gratiar, & humani arbitrii viribus scripsit r Molinae vero ac Societatis causam tuebatur Gregorius de Valentia, qui Ier annos viginti tres Theologiam Scho. asticam & docuit, & Tomis quatuor illustravit. Ubi Pontifex pauca praefatus
erat de natura & momento negotii, omnesque paterne adhortatus, ut suo qui
que munere sedulo & fideliter fungere. tur, quaestio agitari coepit: Quis majores vires ad bonum libero arbitrio tri-huai, S. Augustinus, an Molina respondit Valentia, Molinam non maiores tri. huere quam tribuisset Augustinus , nec ullas eidem negare, quas idem Augustinus concesserit. Utrumque hoc assertum prolixa doctaque oratione probavit assiductis tum Augustini tum Molinae testimoniis clarissimis, & visus est etiam Assi.
345쪽
versariis non diffitentibus palmam in hoc
omnium primo congressu retulisse , Dbdaco Alvareet arena excedente, cuius in locum successit Thomas de Lemos Theologus Praedicatorum, in disputando vehementior priore. Tenuit autem haec disputandi ratio inter utrumque Ord, nem in hoc literato Almae urbis theatro summa cum Orbis Christiani exspectatione per quatuor fere annos usque ad annum 16o6. Congregationes universim quadraginta septem institutae fuerunt, nempe triginta septem Clemente VIII. hoc autem e vivis sublato praesente Pamlo V. decem reliquae. Causam intervallo temporis huius egerunt e Familia Dominicana Didacus Alvareet , & Thomas de Lemost e Societate Gregorius de V Ientia, Petrus Arrubal, & Ferdinandus Bastida. quid in singulis Conventibus istis actum fuerit, e publicis monumentis fide dignissimis exponit Theodorus Eleuthinxius, & ex Actis nomine Francisci Peynae & Fr. Thomae de Lemos in lucem datis Augustinus te Blanc. Initio quidem
multum temporis in eo rerum articulo absumptum fuit, num propositiones e Molinae libro extrastis censuram iure minreantur, & vel Pelagianismo affines, vel
ominino essent Pelagianae. Paullo post
346쪽
HVlarica seu Controversae m. 779
ventilata fuit quaestio, an Molina sentiat cum Cassiano; tum eius doctrina cum Augustini doctrina conferebatur, expendebaturque num et consormis sit, necne. Sub initium quidem controversiae Clemens parum favere Molinae, quin etiam nescio quibus praeiudiciis occupato animo ad disputantium coetus accedere videbatur, sed perceptis, quibus accusationum torrens sistebatur , responsis, licet iam adversa valetudine tentaretur, Codicem Molinae magna a tentione ipsus legit, & notis propria manu adscriptis a Pelagianismo & Seml- pelagianismo vindicavit, quibus illustr tus hic ipse Codex etiamnum in Tabulario Romano Societatis asservatur. Sed hos pios doctosque Pontificis conatus
gravis morbus, morsque an. I 6os. secinta subito evertit.
CXXVI. Huic qui successit Paulus V. diversam
hoc in negotio viam inivit: hauserat enim persectissimam rei totius notitiam e tot illis, quibus interfuerat sub Antecessore suo concertationibus. Quare quum prinhe animadverteret, tempus teri vanis Pelagianismi ac Semipelagianismi obiectationibus, utpote quibus pars altera aequali
347쪽
vel maiori iure affinitatem cum Lutheriac Jansenti doctrina opponeret, praeter omnem Accusatorum spem & exspecta-.tionem in examen vocari permisit Pra determinationem physcam Bannesianorum, quod ne fieret, toto auctoritatis pondere sub Clementis Pontificatu amin liti fuerant, praetexentes nolle se ex Actoribus Reos fieri, nec passuros sese, ut qui Molinianae doctrinae Accusatores V nerunt, propriam tanquam aliquid in ea periculi lateret tueri cogerentur. Coacti sunt tamen. Itaque . rejectiS ambagibus denique ad ipsam controversiae radicem de gratiae efficacis natura, &physicae tradeterminationis indole peris ventum est, propositaque haec Pontificis voluntate quaestio: An Deus sua ineari gratia moveat hominis voluntates ad actus Ueros bonos non sitam intus suadendo,
invitando , excitando, aut alias moraliter attrahendo, sed etiam vere, active
proprie, salva tamen humana libertate stan talis incax gratia convenienter ab
nare dicatur J huicque rei ventilandae fere omnes reliquae Congregationes maximo utriusque partis Conatu impensae fuerunt. Lemos quidem adductis Scri-Pturae ac Patrum, praecipue D. Augustini
348쪽
Historica seu Controversae e c. 78s
ae S. Thomae locis bene multis id, quod caput rei erat, evincere conabatur, Uiolari supremum dei in omnes actiones humanas dominium, dum gratiae intrin- fera & essentialis essicacia, visque pra- determinandi voluntatem denegatur, &tribuitur libero arbitrio virtus se ipsam in hanc vel illam partem, seu ad bonum seu ad malum inflectendi. At Bastida prolixe demonstravit, non minus a Scriptura & Patribus supremum dei in omnes res creatas dominium extolli, quam humanae voluntati concessam a Deo li- hertatem commendari r utrique quod suum est, esse tribuendum, ne fidei dogma hoc in negotio evertature iam vero supremum dei dominium intactum relinqui, si dicatur, Deum dando gratias non quidem in se essicaces, sed tales, quibus per scientiam mediam quae Deo negari non potest praevidet Voluntatem hum, nam in his vel illis circumstantiis positam esse consensuram, quemlibet acium bonum obtinere posse, quum penes ipsum solum sit dare hujusmodi gratias, vel non, salva interim hominis libertate, utpote a qua consensus eiusque praevisis suo modo penderetr verum dando gratias in se essicaces, & quae ex natura
349쪽
ConneXse, nec quo minus essicaces sint, ulla ratione impediri aut evitari ab homine possint, tollere libertatem indimerentia, contra quam novissime Tridenistinum Concilium, cuius utique auctor,tas cuicunque auctoritati & rationi pra, valeret Z , conceptis verbis definierit rubertim hominis arbitrium a Deo motum
pine dissentire, si velit; cum qua demnitione systema Molinae ac Societatis de gratiae essicacia optime convenire, Contra systema Thomistarum Pra determinantium conciliari non posse palam foret. Multa hete, ut fieri amat reposuit Lemos, multa replicavit Bastida. Gr vissimum pondus addiderunt Acta Com, cilii Tridentini in Arce S. Angeli adsedi ata, e quibus Cardin. Bellarminus inscripto Pontifici oblato quod adhuc in Tabulario Societatis Romae adservatur haec illi retulit: In Actis Concilii, qua habentur in arce S. Angeli, refertur, quod cum is inputatione Theologorum,
qai habebatur ante se nem sextam, DoEιligiose protuli ni sententiam sam de praedeterminatione liberi arbitrii, fuiemale acceptum a cinteris, eo quod non videretur valde Catholicum, Er propterea Decretum formatum es, juxta communem alio in Seg. 6. Can. 4.
350쪽
Historica seu Controversie bc. 783
iuliorum sententiam. His omnibus coram Tribunali suo diu multumque agitatis, Paulus V. PontifeX Maximus anno I 6Os. ut tandem controversiae huic finem imponeret, rem post collecta Judicum sumagia cum solis Cardinalibus condulit, matureque expendit. Quid in eo congrcssu decretorio actum fuerit, inter arcana neis mini adhuc pervia referri debet. Ε nubiis enim monumentis certo resciri potuit hucusque, an aliquid conclusum fuerit pro hac vel illa seu damnanda seu publice adprobanda sententia. Fuere, inquit
Adversarius te Blanc ca , qui dicerent, Pone rem γ quinque Carrinales pro Apostolida desinitionis promulgatione pronunciasse, quatuor intercessisse. Verum quid
certo rei fuerit, probavit eventus. Quinam illi fuerint, non refert hic Auctor. Sed fuerunt etiam alii, qui assererent, uti Spondanus ad an. I 6O6. Joannes Maditinea de Ripalda b, atque ut nihil di. eam de Petro a S. Josepho e Congreg. Fuliensi, de Paulo Leonardo Iberno, Manapiensi S. Theol. Professore, Gabriele Hennao, & Francisco Annato &c. Fleuis therius seu Livinus de Meyer et notum esse orbi, Pontificem cum Cardinalibus