장음표시 사용
101쪽
adiquidadequabitur, adaequabitur autem De materia, cumaterna censetur.haec Tertullianus sub ij cit aliud argumetum, ut ostendat ex nihilo factam terram . nam in nihilum Deus omnia rediget. audiamus Tertulliani verba cap. 3 q. eiusdem lib. omne ex nihilo coniit se, ilia postreis modi positiosuadebit, quae omnia tu nihilum reducturae T. Omnia autem redigenda in nihilum ex S. litteris osten dere conatur. Eiusmodi argumentationi non inesse robur dicet, quisquis neg.at, ut certe negamu omnes,
mundum destiuendum qua de re alibi. dixerit Tertullianiss Deum fecisse terram imuisibilem, antequam exornareti H Uundus P
VIdetur secum ipse pugnare Tertullianus . nam in
libro contra Hermogenem prolixe ostenditia ateriam non est, aeternam disserit terram illan inuisi bilem, iudem factam eilla a Deo, quia Moses inquit in principio Deum condidisse terram vide capo ssa 6 reijcit etiam interpretationem Hermogenis, dum inquit cap. 27. Erat terra, qualismper fuerit scilicet innata, dii cia, sidcirco materia credenda . respondet illud, erat , etiani dici de ea, quae facila, quae nata sit.
cap. 2 8 ait Deus omnia opera se ordine consumauit incultis primo elementis epulans quodammodo mundum, de hinc exornantis vetat dedicans ostendit deinceps inuisibilem
102쪽
cap. . ea profert, qliae in alia abire videntur visos aqfri bis eui quae inte omnem mundis gestum impo-- ista a buc specie penes Deum quiescebant Diritus Dei operaquas ferebatur. babet homo in primis statem enerari aquarum quoi antiqua sub tantia , terra imparata, s Coelum ruis de . solus liquo emper requieria persecta lata simplex de θ' pura dignum vectabulum DeoIubjciebat est suggestus sedes elatior, quicquid erigitur &constituitur, ut cernatur, oculis'; se commendet ipse dixit alibi su gestus imaginum, suggestum pompationum suggestum Babylonis, ceruicum elaboratae pulchii tudinis suggestum iubarum leonis ι similia. An vero haec dicta Tertulliani inter se conciliari possunt dicere est, docuisse Tertullianum terras, laqua creata ant mundum, hoc est antequam munduSexornaretur statim tamen atq; creauit terram rudem,iussit esse lucem, caeteraq; condita sunt Minti tamen caute visus est uti verbo quiescedi Tertullianus nam videtur innuere diu suisse aquas quae ambibant terram , antequam mundus exornaretur sed verbum id sic exponendum est, ne reij-ciantur, quae accurate proferuntur in libro contra Her
Putasse Tertullianum tenebras esse Subnlantiam Cap xviij
Videtur Moses putasse tenebras esse substantiam quamdam. sic interpretatur Mosem Tertullianus
103쪽
nus cap. 3O libr. contra Hermo postquam protulit verba S scripturae, Et tem Maesuper basium, e piritus Deisuper aquas serebatur, stibiungit ,
confusae substantiae nasutis libus bis arsit enta portendat in illis verbis ait contineri Divisam relationem cert rum, et di tinct irim e limentorum. Vidc tenc bras a Temtuli an o collocari inter clementa addit situs proprios eis adscribi, dum collocantur super abyssum. si tenebrae habebant situm proprium , erant aliquid c liceat uti vocabulo ch lastico una positivum. ibidem diserte tenebras inter substantias recenseo; docet enim in ossverbis ostendi, Et demon urari dispositionem smae'nctionem substantiarum. Rursus ibidem numerat tenebras intersermas vocat etiam cap. LI. suggestum terrae Tenebras, , ab m. Si , - , inquit abasses infra
terram, tenebrae autemsuper absumsine Δbu ,ου teneti , ra sus infra terram. Si tenebrae nihil essent jurdi xisset S. scriptura, Deum secisse tenebrasqnam ser
nuit docet lariptura es Iactatae teni brra.Use ora inus: Eoiam. Ego qui ctruxi lucem, π feci ex bras. Si haec componantu. cum ijs, qu e traduntur in scholis nostro rum philosophorum, e trahcntur, ut te iacta a nihil aliud sint, quam lucis absentia. Sed iam pridem monuere viri eruditi, non esse philosophiam os exigendam ad normam peripateticam, Aristoteleamq.Dι
104쪽
Iohannem, s ipsum Tertulli num. Cap. MX,
m Ertullianus in lib. contr. Hermogenem cap.
29 de terra ait: Inuisibilis, adhuc aquis, tamquam munimento genitalis humoris obductam Arida antehac aquis tegebatur. cap. I. inquit. Terrae quidem f. berat abyssus, et tenebraesi enim ab se. infra terram, tenebrae autemsuper absum,sine dubio tenebrae. ab fus infra terram. C. vero, quae subiacebant. Hinc deducit spiritum fuisse supra aquas, & aquas supra terram. sic putat non eadem esse aquas, abyssum videtur autem existimare abyssum nihil aliud esse, quam immensam quandam voraginem , cuius fundus reperiri nequit, in quo etiam nullum sit corpus. Preuerb. . Priora 1sogenitatum cur non dixis et aquas, si aquae significantur nomine abyssi nam eodem cap. sigillatim dicere ait Tertullianus. Et cumsi os ponebat ontes eius, quaesub caelo est. Sed ex Apocalypsi videmur discere, Abystam nihil aliud esse, quam subterraneam Voraginem, quae pars terra sit, Mapud quam sint inseri. Fit enim mentio Angeli habentis clauem abyssi, Narrat S. Iohannes diabolum coniectum fuisse in abyssum. non tame videtur de eadem abysso loqui Moses, Iohannes. Nam apud Mosen abyssus est infra
105쪽
non solum terram, sedis tenebras, ut tenebrae hierint interterram Mabyssum apud Iohannem autem Abyssus absque dubio et in ipsa terra, a terra etiam accipit terminos neq; enim inseri abeunt in aerem, ut docet ipse Tertullianus de anima cap. 33. negat enim inferos esse Subdiu asem,nundi fintinam lait esse pro se n-ditatem abstrusam in visceribus terrae hinc cor terrae, in quo dicitur fuisse Christus, interpretatur de recessu intimo,&interno, Mintra ipsam clauso Illud ambiguitatem auget, quod ait recessum illum inferioribus abyssis esse luperstructum .an aliquid superstrui potest abyssis, si tandem termini terrae extremo in orbe terrae lunt ξ de his abyssiis, vides lector, ampliandum csse, donec certiora inueniamus, ut recte: Mosen,& Iohannem interpretemur.
De spiritu Dei, quiseresetur seper aquas
non satis clare locutum Tertullia-
DE Spiritu Domini , oui scicbatur se per quas
non satis clare ibi videtur locu Teitullianus lib. coni Her Cp enim cap. o. Spiritum Dei reser inter subitantias, vi/hm nra. ait sit Lm proprii mei tributum a Mose numerat cum intc formas, S pG cies cap. 3I . ait Cae spiritum, tr aquam ob acuti e cesum spiritu aquis i=cubui . . ulo post tradit membra caeli,& terrae fuisse abyssum, Mici bras,
106쪽
spiritum &aquas quod probat ideo quia Caelo, Vter
ra continebantur. An ventum dicemus fuisse spiritum istuma viderint qui legunt verba Tertulliani: nam cap. a. de spiritu ait locutum Amos e solidat tonitruum. condit potum,et annuntiat in homines Christum suum: eum spiritum conditum uendens, qui in terras conditas de-pμtabatur,quisuper aquas ferabatur librator adstitor, animator Nniuersiitatis. si nomine spiritus intelligas Ventum, nequaquam dices eum fuisse missum in terras, fuisse animatorem uniuersitatis Filium Dei, ut videtur intelligere Tertullianus si dicas fuisse Filium, non affirmaueris spiritum eiusmodi suisse me brum Cce. li,&substantiam tunc factam a Deo. Si non videntur
nouissima Tertulliani respondere ijs,quae iam prsmis rat de spiritu Dei. Aliqui existimabant tempore Te tulliani spiritum Dei esse ipsum Deum , quandoquidem scriptum est Deus spiritus quam opinionem confutat nam aquae sustinere Dominu non potuiss ent.
sed liceret respondere Deum fouisse aquas , neq; opus esse Deo, ut sustineatur , cum corpus non sit , quicquid alibi doceat Tertullianus perpende iam vel ba Tertulliani: eum iritum dicit, de quo etiam venti conuiterunt , viair per Esaiam: Maspiritus a me exivit, latum omnem ego feci videtur munire eorum sententiam, quam paulo antea reiecerat nam de Deo constiterunt venti,
si ipse omnem fecit flatum. An vis , aqua venti spirant, quique fatum facit aliquid est diuersum a Deo Hs eis tendunt, ut asseram perplexe locutum fuisse Tertullia nude Spiritu Dei quiserebatur super aquas.
107쪽
Salebra Tertullianes. Expenduntur quael in Tertulliani verba de Deo quiescente post condittim dundum.
PEriculo non videntur carere Tertulliani verba
coni Hermog. cap. vlti Nil ita Deo aduiari, vivetis illum solo visu Iubitantia protulisse enixus tribus totum diu con fidit. Diore t loria eius si laboraui, deniqueseptima die requieuit ab operibus. Quibus verbis videtur indicare Deum usum suisse suis viribus, conatum, Menixum, insito robore usum quo postea desierit uti. Nequis erret,&putet laborem proprie dictam tribui Deo, subiungit Utrumque suo more Suspicionem mouent verba Tertulliani s propterea quia alibi docet Deum esse corpus substantiam J corpoream, ut mirum non si si dicat Deum cum conderet Munia dum laborasse,&septima die requievisse No idem dicimus prolatum more plane humano, ne quisquam
cogitet Deum defatigatum indiguisse pollea quiete.
Exissimassem rtullianum in Veteri Tenamento non apparuisse Patrem se lium.
PVta Tertullianus in Veteri Testamento non apparuisse Patrem , sed filium,& sic natiuitati suae, suaeq;
108쪽
suaeq; cuni hominibu familiaritati in consuetudi ni praelusiisse lib. de Carne Chiisti cap. 6. bri ius iam
tunc hae adloqui , liberare iudicare humanumgenus ediscebat in carnis babitu , nou natae adhuc. Id etiam exponit lib. contr. Praxeam cap 2. Cum subiungit Abraham diem meum vidit, tutus e t nempe demoniurat=lium Abrahae retrῖ visum , non patrem Agit prolixius de to argumento eiusdem libri cap. vj. Filius est qui initio iudicauit, turri vi rbissimam elidens, lingua dispertiens, orbem totum armarum lioleotia puniens pluens supera Gmam, di Gomorram ignem uJὐurem D minusque a Domi , ipse enim, ad humana semper colis qui empe eudit ab Adam Aia Patriarchas Prophetas in visioue insomnii, in peculi, in enigmate ordinem suum prs struens ab initi emper, quem erat pes cuturus Iusinem Plura de eodem argumento legi ibidem poLsint. Ait afflictus hamanos iam tunc sciuisse, dum interrogauit Adam , quasi nesciret ubi esset, paenitens, quod hominem fecisse , tentans Abraham quasi norans. Eamdem sententiam tuetur S lustinus diat eum Tryphone Iudaeo, ait enim : Ne exi timetis mundi, ingenitum D in descendisse , ascendiseq; ineffabili emmo
ille pater ac Dominus ommum nec enit, nec ambulat, quί pote usi eri, ut hic aut alloquatur quemquam , aut Nisendum eis praebeat, aut appareι Ergone Abraham, nec fa- ac, uec Iacob, nec ullus alius bom vidit Patrem illum sedemn qui iuxta illius voluntatem Deus est,qu Nesibus idem ess mcter, Ernuncius Hec Iustinus. Quae sententia an vera sitsam iam videbimus D eitur
109쪽
S ι ebrae Tertullianea. 67 Re citur sententias et tussiani pretantis non apparuiss Patriarchis Patrem, se filiuλλο.
Consulare est sententiam Teritilliani, atq; ostendere non minu Patrem, quam filium allocu tum hiisse Patriarcha S. Inquit Mose S. In principiiijιcit Deus Caelum terram . Id pluri in sic interpretati sunt ut diserint Deum in principio,ides filio creasse nitan dum Spiritum Domini interpretantur de Spiritu Sanacto , ut sanctae Trinitati suae sint partes in condcndo Mundo. hac expositione recepta nomine lolii in in . telli itur Deus Pater. de ipso deinde cuncta, itiae sequuntur, narrantur, non de alio. Neq; enim l: cc suspiacari de alio locutum Mosen quando dixit In principio creauit Deu Caelum , tersam δε quando narrauit,&dixit Deus, Adam ubi es R&collocutus est cum
Eua,cum Noe, alijsq;. adde cum quando dixit Mosi, se non detexisse nomen suum Abr ibi Isaac , Jacobsianificasse se cum ipsi locutu suis, e .se, in qua qui scit
nomen Tetragrammaton qui autem n m nouit no
men eiusmodi primo conlucia ire Patri, deinde filio. nam nonacta illud essentiam Delignificat , quae licet sit ipsius quoq; filij, cit tam cia Patri tanquam ingeniti, filiivero tanquam geniti; ut omnia essentialia praedicata Dei, convcniant primo Patri deinde Filio, demum P a Pli-
110쪽
Spiritui Sancto. Ille igitur apparuit Abrahce, reliquisqs
Patriarchis, atq; Prophetis, qui vocatur nomine qua drilittero, sed hoc conuenit praecipue Patri fateor conuenilae etiam filio, sed ostendant qui volunt tueri Tertullianum, filium non Patrem allocutum fuisse Patriam Chas nam si nihil proferatur, quod validum sit, assirmabimus. consulatur etiam Iustinus diserte dum legimus Deum noluisse ostendere gloriam suam Mosi, sed tantum posteriora, cum transiuit apparuit igitur Mosi ille, qui noluit totus videri a Mose; ait tamen ustinus Deum Patrem inuisibilem non apparuisse Patriarchis. fuisse autem inuisibilem illum Deum, colligere potest Iustinus ex verbis Mosis, quibus testatur de tantum posteriora Dei perspexisSe. Non dissimulo dixisse Deum; faciamus hominem ad
imaginem,&s militudinem nostram putant non pauci his verbis innui mysterium Trinitatis. Cur enim usus est plurium verbo nisi ut indicaret non unam esse personam in Deo ξ par autem est , ut credamu Patrem allocutum fuisse filium, Spiritum Sanctum Dum Deus alloquitur Abraham , ait: in semine tuo benedicentur Cn es fana ilia terrae semen auten GAbrahae sui filius factus homo verisimile est Patrem. locutum de filio, qui aliquando staturus erat homo. Disertius tamen dices loqui hac de re eos Theologos, qui asserunt Deum, quatenus totam denotat Trinitatem, allocututra fuisse Patriarchas, affirmante sacrorum My