장음표시 사용
91쪽
An innatum esse, ae infectio it pro ria nota diuinitatis Z Cap. viij
I Nnatum esse, Minsectum, sue non factum putat propriam notam esse diuinitatis Tertullianus lib. coni. Hermo a cap. q. Materiam non natam nonfictian. oinde aeternam sine initio siue sine propositam quis enim alius Dei census, quam aeternita, quis alius e ternitatis Licitis quam semper uis ea Hermogonis duos Deos infert. innatus Dius,
anno innata materia P c. 6. coni. et d. Materia qualis
Deus , infecta, innata. Sed Stoici postierunt duo princia via rerum aeterna, Deum nempe materiam dum autem describunt Deum,&Materiam, S si illud, infectum csse, utrique tribuant, non pauca tribuunt Deo, quae Materiae conuenire nequeunt. Sapien Senim cilicus, Scuncta condit ex materia laoc materiae nequaquam laiolentur. Stoicos secutus Hermiogene singillatim confert inter se materiam. Deum, ut intelligamus inaximum discrimen esse constituendum inter materia,
Deum Philosophi quoq; qui docuerunt ex nihilo nihil posse fieri, si dixerunt Ucum condidisse mundum, sin ut astarn aiunt materiam aeternam fuisse, a nullo sacta, Nix ipsa Deum cibci insccisse Aristotclcs etiam ait Coelum. mundum cse ingenitum, non prept creavidetur dixisse mundum esse cum, ut intelligamus no putasse Aristotelem innatum esse,& infectum cse pro-oriam notam diuinitati . Tertullianus tamen usus di-
92쪽
ctis Sac. litterarum oppugnauit aeternitatem materiae,&agnouit solum Deum esse innatum, Minsectum, cum fides doceat Deum esse unum, solum, aeternum , qui condiderit ex nihilo omnia quod si auferretur,difficile esset Stoicorum expugnare sententiam.
2 Ion omnes putasse non factum esse , esse propriam diuinitatis notam Cap. X
INsectum , innatum propriam diuinitatis notam ait esse Tertullianus contra Hermogenem At PI to aiebat Deos minores a summo factos, quo tamen non negabat esse Deos. Arrius quoq; asserebat filium esse conditum, creatum, quem nihilominu assirmabat esse Deum . Tertullianus ipse non uno in loco do Filio Dei accipit verba illa Salomoni Prouerb. 8 Cou-didit me initium viarum suarum libro tamen scripto c5tra Praxeam diserte fatetur Filium Deum esse,docetq; unitate in Trinitate disponi. Filius genitus est, Deus tamen est. Ergo non est propria nota diuinitatis inna. tum esse scio quid secundum veritatem regeri possit. Hic tantum accipio, quod argiri videtur Tertullianus, qui ait Filium esse conditum,& esse Deum nam veritas Catholica non ait Filium esse conditum nec apud Catholicos idem est condi, gigni. Hodie genui te
transfertur ad Patrem gignentem Filium , non tamen facientem dictum Prouer. aut non vertitur condidit
sedpossidit me, aut si vertatur condidit me, resertur ad sapiem
93쪽
sapientiam creatam,qui elucet in mundo facto interim vides non omnes sapientes puta illa propriam notam diuinitatis esse, non eis factum.
Dogma Arriidisertis verbis prolatum fuisse
a Tertulliano Cap. X. IN Arritamentiam videtur impingere Tertullianus
lib. contr. Hermog. cap. 3. Videtur, inquam, exitiali opinioni, quam Arrius temporibus Conflantini obstinatus defendere non erubuit, praelusiisse Tertullianus. En tibi eius verba: Nam ex quo esse coeperunt, in quae patectas domini ageret, ex illope accessimem potessatis id factus, dioius Iu Dominus, quia pater Deus est,
iudex Deus ea, non tamen ideo pater iudex semper , quia Deus semper. Nam nec pater potuit eo antefilium, nee iudex ante delictum. Fuit autem tempus, cum g delictum
oesiliui non Dit quod iudicem qui Patrem Dominum 'Iaceret. Vides disertiS verbis dicere Tertullianum, suis. se tempus, cum filius non fuit si non fuit semper,arternus non est, nec Deus proprie est, quod impium dictu est , cum Arrijdementia sit repressa a Concilio Nicaeno primo.Vix autem video qua ratione excusari possis Tertullianus fas est dicere cum Hieronymo eum hominem Ecclesiae non fui illa. quaeres, cur tanquam Pater Arrianorum damnatus lacri in Concilio quinto, sexto Ori enes, Tertullianus autem damnatus non fuerit
94쪽
multos defensores, notissimaq; suisse eius scripta damnatus igitur fuit, ne sermo eius serperet ut cancer. At Tertullianus parum notus,praesertim in Oriente erat, Vt non opus fuerit telum sententiae in ipsum strin
λιρ apud Tertulliannm essesermonem, apud Latinum interpretem, Verbum Cap. Xj. MAlle videtur Tertullianus , ,ον tae quo agitur Io.
I. appellare sermonem , quam Verbum contr. Hermog. cap. I. Debin sermonem prolatum sed interpres Latinus maluit vertere Verbum, quod miruvideri alicui possit, cum λως significet effatum, quo aliquid vel affirmamus, vel negamus. atqtita videntur S litterae quotiescumq; de ργω Dei loquuntur, respicere id, quod eli apud Mosem. dixit enim Deus: Fiat lux , t jacta eii lux illud tot lux , non est Verbuni sed est sermo,& locutio, qua aliquid imperatur. Nihilo minus quando in Graeco septuaginta Interpretum repetitur λογοc, LatinuSInterpremvertit Verbum. ut verbuDomini quod factum est ad Oseam; cum tamen multa protulerit verba quae proprie appellantur Jo su sermo,&Oratio in Graeco certe aliud est λογο aliud α. nam λογος est oratio , ρέμα est vocabulum,quod opponitur nomini& solum possitum nihil assi stat , nuhil negat ut enim aliquid assirmetur Vel negetur, necesse est subiectum cum praedicato coniungi Verum.
95쪽
Sabbra Te ilianeae. . quod pro positum sit in Biblijs latinis, verbum dia tum ob Hebraicam lingu ma, in qua dabar signincat etiam orationem videSitaq; manasie ex Hebr o Onsuetudinem appellandi 'ο Verbum. quando igitur in Evangelio Iohannis Tertullianus legit, sermo, id iacit secutuS Graecorum λανγ, qui Certe non est Verbum, sed sermo, Noratio, atqui vertunt in eodem Euangelior Verbum, sequuntur Hebraicam rationem, apud quam dabat significat sic Verbum, ut complectatur tiam
Eva proferuntnra Tertulliano de Sermone genito ex ratione debere esse si s
Vnt verba Tertulliani coni. Praxeam, cap. s. Iu ebi Iurorum, per simplicit item interpretationis , fermonem dicere in primordi apud Deum fulse igitur putarunt vertendum ermonem, non verbum Tertullianus ait vertendum, rationem. I , inqilit, Eationem competit antiquaerem deri, quia non sermonalis a principio sed rationalis Deus etiam aute principium, et quia ipse quo I,fremo ratione consi siens,priorem eam, it sub Iantia uamo tendat. Principui autem videtur Tertullianus innuere esse illud momentu, quo genuit sermonem siue filium ex ratione nam dixerat Me argumenta deducunt ab ipsa Dc di positione, qua juit ante mundi
96쪽
constitutionem , adusque Mi generationem . Ante omnia Deus erutfotas. Quasi tunc non fuerit sermo, siue filius. Mox videtur Tertullianus reuocare se ad alia , . I libuinterea. nam sermonem in ima ratione intra semetipsum babebat paulo post principium videtur significare id, quod fuit ante uniuersitatis constitutionem inquit enim Deus ante uniuersitatis constitutionem solus nonfuit habens insemeti orationem, stin ratione sermonem quemfecundum alefaceret agitando intra se . Sedimonem autem ait esse sophiam, siue filium Ratio secundum Tertullianum facta non est,s suit ante princia
pium , sed sermo conditus est, 'uidem in principio, quando secum cogitauit &disposuit dices, Deus rationem, sermonem essiciebat docente eodem Tertulliano, sed ratio semper fuit,&quidem ante principium ergovi sermo semper fuit diceret Tertullianus se dixisse ratione essici sermonem, quatenuS sermo accedit ad rationem , ut proles quaedam. Sed non recti
hinc colligi semper fuisse sermonem , quia semper suerit ratio. ratio enim dicitur esse sermo, ut pater filius, ob magnam nempe similitudinem. certe si filius posterior est patre,non potest esse ipse pater. idem dixerit Tertullianus de ratione ait ipse rationem ess is priorem sermone . non igitur putat sermonem esse prorsus ipsam rationem . Quaecumque autem Tertullianus de ratione, deq; sermone protulit,expungenda videntur delenda , cum sapiant Arrianismum , cuinq; diserte filium faciant Creaturam, quod amplius osteudit Tertullianus, dum profert locum prouer. 8.
97쪽
Dom nus creauit me initium. Videnda potius sunt quae S. Patres contra Arrium disseruerunt. Tertullian m, dum exponit locum prouerb. 8. VI
deri praeludere Arrio Cap. iij
TErtullianus coni Hermog. cap. I 8 agit de sophia,quam ait suisse materiam,ex qua condiderit cuncta Deus improprie tamen loquitur,du sapientiam appellat materiam. de ea sapientia sic loquitur:
D.mq; ut necessariamfensit ad opera mundi, Hatim eam generat , vi condit in Ismetipso Dominus, inquit comaedit me initium viarum suarum ante omnes colles generauit me, agnoscat Hermogenes idcirco etiam Sophiam Dei ni tam is conditam praedicari, ne quid innatum, ιncomaetum praeter Deum crederemus. Si enim intra Dominum ,
quod ex ipso . g in ipsi uit sine initio nonIuit Sophiascia licet ipsius exinde nata, o condita ex quo infensu Dei ad vera muri disponenda cepit agitari multo magis nῖ capitsiane initio quicquamfuisse quod extra Dominum fuerit. Quae omnia transfert ad filium.ait enim sophiam esse sermonem Dei, filium unigenitum, primogenitum Vititur eo loco Eructauit sermonem optimum. Vides in his verbis iaci sitndamenta Arriana hineseos. Arrius enim potissmaum tuebatur dogma suun prolato loco prinuerb. 8 ut videre est in actis Concilij Nicsni. exposuere patres Niceni locum illum de sapientia creata quq
98쪽
conspicua est in opere totius mundi . ertullianus misterpretatus de filio Dei, quem tamen ait esse conditum. apud ipsum enim generari, fieri, condi, creari, pro ijsdem accipiuntur. Obserua etiam Tertullianum, sequi versionem septuaginta &-: Condidit me . nam ante S. Hieronymum, nemo, quod sciam, anim duertit vertendum esse P di me. Siquis excusare potest Tertullianum, excuset, exponat. Mihi cem te talia videntur, ut ad Arrium proxime accedere videantur.
Non factum esse s initio carere apud Tertu
lianum pro isdem accipi . Cap. Xi v.
TErtullianus sic describit aeternitatem , ut putet: eternum illud esse, quod initio caret sed dum non factum esse, Minitio carere proij idem accipit, nescio an conueniant ijs, quae tradita sunt a Platone, discipulis'; putant enim ipsi mundum carere initio Scaeternum esse, aiunt tamen esse factum, nec interim aD serunt eodem modo esse aeternum, quo aeternus est Deus,qui minores DeoScondidit. nam qui defendunt Platonem,aiunt duplicem este aeternitatem unam absolutam,&a nullo dependentem , aliam dependentem. Ita Deum aiunt absolute aeternum esse,deos autem minores ta aeternos esse, ut facti sint a Deo sum mo, atq; adeo dependeant ab ipso. Stoici autem materiae eadem tribuunt cum Deo aeternitate iubaiunt enim
99쪽
Salel, a Tertullian ea. eam sectam non esse, sed ex ipsa Deum c tua ista secisse.
ut asserant absolute aeterna messi non minuS, quam aeternus est Deus Theologi Christiani eamdem tria buunt filio aeternitatem, quam Patri largiuntur, ut hoc magnum sit arcanum, filium nempe non ni inus aeternum ess quam sit pater, cum tamen pater genuerit filium si assirmarent,quod nefas est, patrem fecisse filium,cogerentur duplicem illam aeternitatem cum Platonicis recipere, nisi vellent a firmare, filium non esse
Vbi Tertialianus doceat idem esse nasci,sfertigignere, Vfacere Ca P, XU. CVM dixerim alibi apud Tertullianum idem esse
facere 6 gignere in Sac litteris, id amplius hic exponendum, ut intelligamus qua probatione ea in re utatur Tertullianus lib. contr. Hermog. c. a. sunt ipsius verba: Habes ivbiam,prior at tem abyllo enita sum, dicentem ut credas a Issum quoq; genitam, idea actam quia Hosfacimus licet generemus. Nihil interest acta an nata sit abyssus, dum initium detur illi vides igitur apud Tertullianum idem esse nasci, feri, generare , facere vides etiam cum existimare omne illud,quod genitum cst habere initium . quod tamen re ij ciendum
quando agimus de Filio Dei; ipse namqi genitus est non factus,5 quia factus non est , licet genitus sit, initio
100쪽
quibus rationibus o stendat Tertullianus terram inanem, vacuam ex nihilo fritam fuisse
SCriptura nusquam diserte ait terram inuisbilem,&incompositam ex nihilo factam fuisse id tamen colligi ex Mose asserit Tertullianus contra Hermogenem. nam si Deus fecisset terram ex aliqua materia, nid dissSmulasset Moses dixisset enim ex quo principio,&ex qua materia cuncta Deus condidisse Ergo cum tacuerit , nihilq; protulerit, voluit tacite assirmare Deum terram illam inanem & vacuam ex nihilo fecisse 9 Audiamus Tertullianum cap. xxj.contra Hermog Etsi non aperte Scriptura pronunciauit ex nihilosecta,mnia,sicut nec ex materia, non tantam sese necessitatem aperte significandi de nihilofacta omnia , quanta fuisset si ex materia facta sussit quoniam quod fuit ex nihil , eo ipso dum non offenditur ex aliquosAZum , manifectatur ex nihilo factum- vide quae ibidem plura sequuntur . Cap. 3 D amplius ostendit terram ex nihilo factam, quia nihil innatumprα- ter Deumfas est praescribere in hac disputatione si terra facta non foret, Deus esset repeto verba eiusdem
I ertulliani ex cap .Hermogenes duos Deos refert M teriam parem Deo refert. Deum autem unum esse oportet et quia quo summum sit Deus eoer ummum autem non erit, visiquod cumsuerat: nicum autem esse non poterit, cui