장음표시 사용
151쪽
Existimasse Chrictianos veteres, aduersus mores receptos communi consens fas non es se mouere quantonem. a j
ores stio maximi faciebant Christianes, adeo ut nullam paterentur iniri de ipsis
quaestionem, nullam excitari controuem
stam .absurdum namq; foret dicere Christianos esse,& tamen aliquibus incumbere moribus, illi aut legi Christi, aut rectae aduersarem tur rationi. Ergo extra Omnem contentioni aleam collocabant id, quod apud Onanes obseruabatur Christianos dicerent Iurisconsulti cosuetudinem esse legem tacitam,&non scriptam. At contra leges fas quis dicat esse disputares de sensu earum quaerere licet, si in i)s exponendis contingat Obrepere obscuram aliquam ni bi uitatem Summam verbipsarum,m discrimen oppuana in dare non licet animaduertendunt porro O--
152쪽
rem apud ipsos obseruationem appellatum. Disce id
ex Tertulliano lib. de corona cap. 2.ubi primum agnosces robur, quod habet mos,a consensu nepe. An enim ei rei licet obstrepere,quam comuni consensu eorum, inter quos degimus, inunii Urὸ nec nullum , nec incertum vi Hri poten delictum quod committitur in obseruationem seu iam τίκdicandam nominebet fatis auctoratam patrocinio. Non negat esse quaerendam rationem, ut etiam in legibus quotidie eam quaerunt iuris antecestares rite filua obseruatione nec luci Eructionem eius, sedi aedificationem potius, quo magis obserues, cum fueris etiam de ratione fecum rus haec protuli, ut intelligamus quanti sint facienda illa, quae de vita Christianorum ante tempora Constantini deinceps proserentur duplex vero hominum genus impetunt Tertulliani verba, quorum primu est eorum, qui de moribus antiquoru Christianoru quado aliquid ex veteribu Scriptorib. depromitur calcata priscae obseruationis tor verbo Tertulliani auctoritate, ad Apostolos prouocant O sapientes homines dignaros rationis de ijs, quae tradita sunt ab Apostolis mouetur quaestio, nos ut recte Omnia exponamuS, voluimus I bros eoru,qui no diu post Apostolos vixerunt credibile ne est homines, qui nudius tertius cmei serunt, melius interpretari dicta Apostolici, quam exposuerint illi, quia beatis illis teporibus paru abfueruntὸ facessat igitur Genetia cum suis Caluino, &lera displicent verbmihi illi, qui inani quadam subtilitate accincti superbe de ij pronunciant , quae leguntur apud vetustissimos, si non cocinant omni ex parte cum illis quae ipsi altercan
153쪽
D Vita Christian ante Constant. III
do a sui eteneris hominibus liati serunt. aiunt enim: haec olim , quae postea suerunt illustrata, melius exposita. en cor doctorum, qui volim supra antiquitatem a Christianam sapere.
De difficultate quam ChriHiani in et ita ciuili, si
nollent in Idololatriam incidere a it. DE vita Christianorum, quando suscipitur disputatio, illa diligenter sunt perpendenda quae cum aliqua Idololatrie labe poterant elle colucta, a qua tamen ipsi summopere abhorrebant quamuis vero semper vitanda foret dololatria, no tamen semper se ipsos prodere debebant Christiani, ostendereq; palam , qua
colerent Religionem, iuxtaq; quem ritum viverent,ne quotidie in praesens discrimendarent caput vides cui disticultati subessent hinc enim utendum erat familiariter hominibus, degendumq; inter mortales ciuili s cietate illinc abstinendu erat ab Idololatria, ad quam omni prope momento, nisi valde essent cauti, videbatur impingendum Nec idem omnes sentiebant de quibusdam actibus .aliqui enim minus seueri putabant nona nulla dololatriae esse expertia, alijs existimantibus, qui seueriores erant, nequaqua posse obiri a Christiano salatia Reli non e . Hos nostri temporis Theologi appella rent castis conscientiae , quales non paucos legere stapud Tertullianu toto libro de dololatria, inritioin ulindicat non idem omnes sensisse ipse ad cucritatim
154쪽
fecti, oppugnatq; non paucos, qui sibi in multis indurgebant& blandiebantur Forum non sigillatim facio nientione ni cum aliquot earum quaestionum exhibeat liber hic,de vita Christianorum ante tempora Constantini facilius porro vitabant idololatriam Faeminae, quara muneribus ciuilibus excludebantur, quam viri. Quis enim non vide teitismodi munera cum Idololatria sui se comunctae in quam rem lagi debet Tertullianus lib. de
Idololatria facilius etiana sibi poterant collere plebeis, obscuriq; homines, quam patriiij, atq; clarissa mi viri namq; in dignitate aliqua constituti uti cogebatur insignibus, quae ait Tertullianus inserta suisse idololatiis. scio putare aliquos,valde obscuru, atq; abiectu vulgus suisse Christianos ante tempora Constantini. Negare tamen non possumus, Christianos quoq; fuisse aliquos genere , dignitate, diuit ijs conspicuos, qua de re si quis dubitet, is sibi poterit eximere scrupulum lectis verbis Tertulliani cap. vlt. lib. ad Scaput G idfacies de tantis
milibus hominum, tot miris, a aeminis, omnis sexus, omnis dignitatis Θ quid Carthagopassura, i, cum illic nusquis miderit sertisse, sui ordinis miros ac matronas, o principale quasq; personas , amicorum tuorum e*ropim quos, amicos videtur autem Scapula suis tunc Pro.
155쪽
De ita Christian ante Constant. 413
An omnium tram communio vigeret apud
V Identur Christiani ante Constantinum nihil priuatim possedisse , sed omnia in commune contulisse. Qua in re dixeris sui se imitatos tempora Apostolorum, de quibus videnda sunt Acta Apollol. cap. q. s. depromatur verba Teitullia in i cxis log cap. 39
apud nos,pratir xores.quae vidcior ne dere omnia a pud Christianos suisse comunia verum quae prolata sunt,sic sunt exponenda, ut intelligamus liberaliter contulisse Christianos pecunia, qua pauperibus auxiliu ferretur. Quicquid igitur id erat,quod commune censebatur inter Christiano Ad vitro, sponte collatum suerat ab ijs, qui poterant. Quod percipi potest ex verbis prs- cedentibus eiusdem Scriptoris inquit enim Modicam τη qui Ar Hipcm ληιntirua die uel cum uelit, si modo, Iit si modo possit,apponit. nam nemo compellitur se pon-iὰ confert. Quis non videt Christianos priuatim possedisse bona, ex quibus aliquid pro lubitu conserebant in usum pauperum
156쪽
ia s. Cur a Chri, liquis retenti fuerint'
CH istianis nihil suis e cum insania Circi testatur
Tertullianus in Apolog. cap. 3 8 in libro de spectaculis inuehitur plurimis verbis in Circum , ostendit. que eum multiplici obnoxium Idololatris. χot, inquit,
in babitu loci ipsius IdoIoatrias recogn cis sing 'la ornamemta Circi, si uti Tenipi unt'. sigillatim cui Deo quaeque pars sacra sit recenset, & sub ij cit. Animaduerte Christia-ne , quot Nomina immundas' siderint Circum . Aliena e t tibi religi , quam tot Diabolispiritus occupauerunt. Narrat etiam Circenses sacrificio exhiberi. nec dubitat pronu-ciare a Deo excidere euAn, qui Circum Iectator intrat. H Cqui audit,absq; dubio miratur a Christianis Imperatoribus non sulsi sublatos ludos ii censes nam de gladiatoribus tollendis non aurigis tulit legem Constantinus I unic. C. de glad. toti ei de Codici intellus est titulus despcistaculis L I. iubent Imperatores Christiani Sp ctacula Agonis reformari . in a. non permittunt eOS,qui agitandi munus exercent ulli praeter Circense certa me
assici supplicijs. Ex vitis quoq; Imperatorum Christianorum, quas descripsit Zonaras apparet Veneto S,Prasino' contrarijs studijs certasse in Circo nec dissimulat Procopius in Anecdotis infinitam hominum mulit indiu
157쪽
De Vita Chrisian ante Connant. Itudinem alimenta sibi parasse eiusmodi certan initius. Quaqus lotati Cne ex tisabitari: Cli risiacosa idololat in Respondendunt est, sic exhibitos ludos ut tan)cia Omill a fint, quae ex prisco ritus apicbant idololat a. In hanc rem proferenda sunt vel ba Imperatorum Arcadi Hon Cod de Pagan. sacrific. l. q. P p fanos, inquiunt ritus iam alubra leges bmoui nus , ita festos con
uentus Ciuium, communem ommum titit tam non patimur
ne damnabiti exhiber populori in lιιptates decernimus
Christianos existimasse resis perfortunam Caesaris iurare a V.
IVrabant mortales apud Romanos promi seu per
Genium, per seri unam, per salutem Imperatoris. hi illiani per salutem Carsalis non enuc bant iurareat non poterant adduci, ut per Genitan; per sortian: mciusdem iuramentum emitte ierat. Disce te est id ex Tertulliano in Apol cap. 3 2. At iuramus, sicut non per Genios Caelaron. S Polycarpus apud Eus bini : b. his Eccle Cipo . nunquam potuit cogi, Vtic fortunam. Caesaris iuraret. t monsul dicit iura per Caesaris i tu me iura, b d mittam te. reente iterum Procon te, ac di ente, iura per Caesaris fortuuam, regerit Polyca I us: Si nanra Ohanc a tantiam quaeris ut iurit sc Casaris fortunam stimulans te ne cire, quis sim, libere audi brinian sitim.
158쪽
tunam, ut hinc discamus existimasse Christianos fas non esse, vel per Genium, vel per fortunam iurare Caesaris.
Cur per Genium, Fortunam Casaris nollent iurare Christiani Cap vj. OVarrendum hic, cur nefas esse dicerent Christiani
per Caesaris Geniu,aut sortunam iurareὸGenium putabant Gentiles esse Deum,quem etiam resacra placare solebant alsi igitur scirent Christi, ni Imperatorem non destitui Angelo Custodes, quia tamen Nationes aiebant Angelum hunc esse Deum, ne errori accinere viderentur Christiani, reiiciebant eiusmodi iuramentu Adde ideo Gentiles credidisse C sare esse Deum, quia Genius eius Deus esse ipsis videbatur, Christiani autem recusabant Caesarem appellare Deum, ut alibi ex Tertulliani Apologetico puto m annotasse. Cur etiam per fortunam Caesaris nollent iurare Pacile est explicare. na eam opinabatur esse ea, &tanquam Deam in Coelo collocabant Gentes. Aniurassent per fictum Numen Christicola non id eis poe
Chri lianos solitos iurare, ς quidem etiam per salutem Imperatorum Vih
VIdentur Christiani ab omni abstinuisse iuramento, cum Christus Gilisit vester latino sit est,est,
159쪽
Db Vita Christi in ante Constant. III
non ,non quod ultra est,a naalo est Matth. s. quae verba , aut complectuntur praeceptum, aut consilium. Si dicas illud, certe videntur Christiani diligenter cauisse a
uiamento, si iurando laedendum erat Numen Si dicas
in verbis Christi tantum contineri consilium, itidem a
seles primos Christianos sublimem assectante philosophiam magna cum sanctitate coniunctam amplexos fuisse ambabus manibus suasoria Christi monita. Hinc collis es non per Deum, non per ullam rem aliam iurare consueuisse populum Christianum. Responderim, cupiuisse Christum nouae legis homines hactenus abstinerea iuramentis, ne in tanta iuramentorum frequentia c6- mitterentur periuria. Satius igitur putabat esse simplicibus, nudisq; verbis aliquid aflarmare, non vero subinde iuramenta sermoni admiscere . Est vero monitu Christi ex eorum genere, quae possint obseruari intere OS, qui omnes Christiani cssent, pietatis studiosissimos, cuiuscumq; fraudis expertes Corteium quia vita ciuilis omne genus hominum complectitur, nequaqua fieri potest,ut cuiuis aliquid affirmanti fides habeatur, etiam absque iuramento nam multi mentiuntur, si iurandum non sit, non audent autem mentiri, quando accedit iuramentum, cum leges non absq; seueritate animaduertant in periuros, kscedi grasos. Ergo Christi ni quoq; cui pr. esertim pauci de gerent inter gentes
iurandum erat in negoti js, quibus ad iurandum prsi-bant leges . Nec iurabant tantum per Deum, sed sersalutem Imperatoris. En tibi verba Tertulliani in Apologo cap. 4. Sedo turmus, sicut per non eam Caesa-
160쪽
τι-, ita per flutem eorum pro magno id iuramento ais h. vis. vid Sexistimasse christianos fas esse iurare etiam per creatura quod malum non esse sua natura fatentur, ut alios onuita in tuo clarissimi interprete Iansenius SMaldonatus istic: p . Matth nec niri quis utSaurat per alium, diuinocuitu cum asscit. tantum Ostendit, sen agni facere eum per quem iurat, quod etiam asserit Tertullianus quando agit de more iurandi per salutem Imperatoris nos iuditium Deisuscipimus in Imperatoribus, qui gentibus illospraesert.
Milites Christianos ideri solitos iurare per
maiestatem, aut salutem Imp ratoris.
CVM Tertullianus testetur solitos iurare Christianos per salutem Imperatoris, scitent velo Chlisiani a supcruacaneis abstinendum iuramentis puto de iuramento militari potissit rum accipienda vel ba Tertulliani, licet eiusmodi formuli usu in alijsqu N; negoti js esset milit cibant Christiani,vi discere si non solum ex Apologetico cap. qa vel um4 ex cap. i h de Orona, at verisimile est solitos iurare milites per saliricin Imperatoris in sermula iuramenti militaris, cum apud Vegetium dicantur tutare milites per maiestatem tmperatoris. quidem solemni more fateor egetium proferre formulam iuramenti militaris, cuius viti crata pud