De dogmatum Origenis, cum philosophia Platonis, comparatione. Salebrae Tertullianeae. De vita Christianorum ante tempora Constantini. Opus Paganini Gaudentij ..

181쪽

De Vita Christian ante Constant. 39

fuit. Facile est respondere,vocatam suisse basticam Tertulliani Ecclesiana, sumpto vocabulo ex subsecutis temporibus. Nam post tempora Collant in omnes Ecclesicae caeperunt appellari basilicae, et iasi suislsint costiuae tunc,quado no crat motis eas Basilica appellare.

Non exigi solita Bipendia sacerdotum sed unum quem I, prolubitu contob se Ca XXX vij.

V alerentur sacerdotes apud veteres Christianos,nihil exigebatur neque quisquam poterat compelli, ut stipendium solueret templi, religionis';

causa. Qua ratione igitur conserebatur pecunia absq; qua vita ab eis, qui sacra tractabant,tolerari non pol rat respondere est unumque inq; sponte contuli se, quod volebat, quod poterat vere haec a me pronunciari, ostendent verba Tei ulliani nam cap. xii Apolog. reprehedit Getiles, qui religionis causa exigebanta volentibus nolentibus pecuniam. inquit autem: A Lgitis mercedem pro sol ten pli pro aditu sacra non licet deosn segratis 'vana sessunt. Cap. 39. latetur apud Christianos esse arcam,sed non talem quam h .. bcbant gentiles. Etiamsi, inquit, quod arcae genus eu non de honorari afumma, quasi redem piae iligionis con gator Notat

Gentiles qui redimebant resigionem, en q, sacram meticbantur pretio. de Christianis subiicit Moditam Nn qui uestipem menarii dies, et cum clit . sin odo elii si modo sit apponit nam tem cupiantur,sed ponte con sert. Haec Tertullianus.

182쪽

Chrinianos meteres non litos mendicare.

Cap. xxviij

NVnquam legitur Christus mendicasse,nunquam

Apostoli S. Paulus vitam toleravit opificio, ne cuiquam molestus esset. Conserebant stipem Christiani, consulebantq; nonnullorum fidelium egestati, ad quod faciendum monebantur ab Episcopis, Sacerdotibus. Eiusmodi monita repetita nouimus in F pistolis S. Pauli, ex quibus multa depromere nihil hic a tinet Veteres Christianos, ut se inuicem maximo prosequebantur amore, multa contulisse incommune discere est ex Iustino, Tertulliano, atq; etiam alijs. At non circuibant Sacerdotes &Religiosi ostiatim pete-tes stipem hoc moris erat apud Isidis Sacerdotes, quos eo nomine irridet Tertullianus alias etiam circumibatur , pecunia Religionis causa petebatur Tertullianus id narrat cap. I 3. Apolog. Circuit cauponas religio mendicans sed de Christianis cap. 39. Apolog modicam unu usq; uipem menstrua die, cum melit , di modo velit, modo possit , apponit nam nemo compellitur, sed sponte confert. De mendicantibus Sacerdotibus Isidis videri potest Apuleius quem iam non exscribo dices, hodie in Ecclesia Catholica multos esse mendicantes viros Religiosos. An hoc damnabimus Nequaquam. fateor tunc primum inualuisse usum mendicando,quando S. Franciscus, S. Dominicus erexere caput . nam se

183쪽

paupertati ita obstinxerimi, ut vitam tolerarent mei dicando quod recte factum suisse ostendit S.Thomas, opusculo in eam rem conscripto.

Videri quandor Clericos exercuisse vilicium. Cap. XXj X, ALiqui Clerici,&sacerdotes, quod paupertina

esset Ecclesia, ante Constantinum , opificio vitam tolerabant, sorte ne si stipendium exigerent,graues essent atq; molesti laicis. En tibi verba Tertulliani de Idolol. cap. 7 a Muntur in ordinem Ecclesianicum artifes Idolarum quod grauissime reprehendit Tertullianus . nam nec saS putat laico construere Idola, ut vitam toleret. Multo magis id reprehendendum in Clerico . exclamat Tertuli. probscelus. o manus praecidendae.

dices Christianos solitos conferre stipem,qus Sacerdotes aleret, ut alibi doceo. Ergo nil causae erat, cur opificio victum pararent. Respondere est, quibusdam in locis adeo egenos fuisse Christianos, ut alere non possent Sacerdotem, MClericos. Erit tamen, qui Tertullianum dicat tantum dolere eos,qui co struxerunt Idola

admitti ad ordinem Ecclesiasticum, ne quis putet Clericos, dum Clerici erant, Idola construxiise An col

184쪽

Colleaeia Christianorum ante Constantinum fuerint issicita Z a P. XXX. AN Collegia Christianorum ante Constantinum

suerint illicitas quae eduna hic est sorte a firmauerit, qui legit Epistolam Adriani scriptam ad Minucium Fundanum, quae extat apud S. Iustinum Marty- Ium neqs enim patitur quemquam puniri quod Christianus sit. Antoninus quoque test apud eundem ubet omnis criminis esse expers nomen Christiani, modo nihil aliud obijciatur Marcus vero Imperator Velat,ne Praesides quem qua inducant terrore, ut no sit Chiistianus. dic buS dominicis stato tempore conueniebant, quod no licuisset, si collegia suissent illicita habebantadeS sacra S, dominica, oratoria, ut discere est ex historia Ecclesiastica Euseb. lib. I O. cap. 2. lib. 8. c. 2. An potui sient construere Templa,si ne quidem conuenire fas ipsis fuisset Neq; dicas opus fuisse Senatusconsulto, ut licita scirent, nam immensa multitudo non , indigere videtur Senatusconsulto, neq; enim facit collegium, sed ipsa est ciuitas. Respondendum nihilominus est,Christianorum coetus illicitos fuisse,cum de ijs nullum csset factum Senatusconsultu. explorata nempe est regula apud Iurisconsultos omne collegium esse illicitum,de quo non est factum Senatusconsultum nihil autem ciusmodi de coetibus Christianoru licet proferre inspiciantur Pandectae. Quid,qusso,reperite est in hanc

falsus

lsi i

185쪽

hanc rem Epistola porr Imperatorum relatae non sunt inter Principum Constitutiones, quas legimus inmodice, ut propterea videantur destitui roboreta. Adde si verae sint, iubere tantum, ne quis eo solo nomine puniatur quod Christianus sit,is ne quis cogatur deserere Christianam Religionem non ideo volunt licere Christianis coetus agere Religionis causa . Qui autem priuatim colunt Deos& colendi Numinis causa cicoetus ineunt, peccant in lege Romanas,atque adeo puniri possunt, etiam secundum litteras prolatas a Iustino. Nolunt enim puniri Christianos, si non pcccent in leges. Sed in leges peccat, quisquis ad segregem coetum

Religionis causa conuenit Adde multos imperatores puniuisse Chiistianos, atq; adeo aut putasse fietas csse F pistolas illas, aut earum non habedam esse rationem fateor equidem,couenisse Christianos, sed noui dedisse operam Praesides ne conuenirent, ut legere est apud Plinium lib. x. epist. O Nec tali erat multitudo, utcsset totus populus Valde multi erant, lateor, sed pleriq; ex plebe, cujus paruam scimu haberi rationem . hinc ait Plinius ibidem N p, enim ciuitas tantum sed

Nicos etiam atque agros se perstitionis istius contagio peruaga

ta esl, qttae videtvrsi Is ac corrigi pos . habuisse a desis cras no nego,nam nonnulli Imperatore mites cum es sent noluerunt eis cum plurimi forent, mortem inten

tare. Ali verbaedes eiusmodi Blo aequari iusserunt.

186쪽

cua ratione se gererent illi, qui accusati, quod Chrissiani essent, Chriniani autem non erant, vi suspicione se purgarenit

Varatione se gererent illi, qui vellent notam se Christianismi a se depellere, ostendereque s Christianos non esse, hic breuiter exponendum nam satis constat,quandoque accusatos tanquam Christianos, qui Christiani non erant aliqui etiamsi Christiani

forent metu tamen tormentorum, quointentabantur,

trepidi non nunquam nuncium Christo mittebant. Appellabant igitur deos,simulacris Numinum, ipsius imperatoris imagini thure,ac vino supplicabant. En tibi verba Pliniihb x.epist. Ioo negantis esse ChriDanos, autfuisse, cumpraeeunte me deos appellarent, , ag ni tuae calloquitur Traianu quam propter hoc ius am cum simulacris numini adferri, thure, ac in supplicarent. Possent plura similia proferri. Iubebantur etiam maledicere Christo ibidem Plinius Praeterea maledicerent ChriHo. Apud Eusebium lib. .hist .Eccles.cap. s.

Inctante Proconsule dicente: Conviciare Chrisio. e.

spondit verbiolycarpus se nequaquam Christo maledicturum, cui seruierit octoginta sex annos. Iurabant etiam per Caesaris Fortunam, ut est videre apud eumdem Eusebium. Nam Polycarpus constans in fide renuit

187쪽

D Vita Christian ante Consta l. s

nuit tali iuramenti formula uti cum praesertim animaduerteret Proconsulem exillimare,Gentiliu Religi nem suscipi ab eo qui sic iurare paratu foret.

Antiquos Christianos non consueuisse Celare Vim

NVm velabantur Virgines apud Christianos i vir

gines dum voco, de ijs loquor, aus transitum aetatis Iecerunt, ut loquitur Tertullianus lib. de virgin. Veland cap. I. Sermo nempe est de virginibus, quae nubiles sunt,maturae viris nam paruae puelli ead velum in hac quaestione non vocantur . a Frmo autem velari non consueuisse. hoc fatetur Tertullianus fremit propterea, doletq, se contrario more premi, ne tot is vesis orationis possit ferri contra eos, qui aicbant velandas non esse. Inficias tamenno imus alicubi tunc velari s litas in Graecia nempe,apud quoidam balbaros, Sin parte Africae. En tibi Tertullian eam narratis lac nata, . cap. 2. Per Graeciam st quasdam Barbaris eius , iures Eccositae virgines fuas abscondunt. Est sub hoc, si institutum istud alicubi . sed mos non multarum Ecclesiarum nequaquam opponi debet omnium Eccli sa-ru cosuetudini, nec par est haberi ratione eius,quod est apud paucos, si cum innumeris conserantur, quorum auctoritati aduersari,hoc vero est brachia nequicquam objcere Orienti.

188쪽

PCoim Gaudentique h. Discubuisse in triclinio Chrimanos, quando inibant Agapas.

Cap. XXX iij

NVm discumbebant Christiani in lectis , quando

carnas, Agapas dictas, inibant quidni 'iam mos Romanus non ferrebat ut assiderent mensis. accumbebant in lecto . hinc decantatum triclini nomens quo utitur Tertullianus quoq; quando de caenulis Christianorum agit in Apolog cap. 39. Defolo tricliuio Christianorum retractatur . Vide vero sanctitatem illorum Christianorum etenim eiusmodi carnis interfuisse lamjnas alibi diximus videbatur ire in discrimen pudicitia nihil tamen unquam narratum suisse a Geniatilibus, quod adulterium, stuprum, incaestum saperet, tradit in eodem Apologetico Tertullianus Postqua au- te orbis fere totus,Constantino praeeunte,amplexus est sacra Christiana, meritbsunt sublatae Agapae nam quod inter paucos sanctitate fulgentes locum habet, id degeneraret in labem , si obtineret in frequentissimis

coetibus.

Quid

189쪽

ACcusatas suis caenas Christianorum, ut prodigas a Gentilibus conflat ex Apologetico Tertulliani,quasi Christiani iiij parandis magno fecerent sumptus,vi genio plus satis indulgerent facile est, in eiusmodi sic se gerere, ut reprehensioni sit locus apud eos, qui non absq; seueritate de alienis iudicium ferunt. S. sane Paulus in . ad Cor. cap. o. obiurgat diuites, qui in Agapis ad ebrietate usq; scyphos exhauriebant Cur etiam Sanctus hi das,dum acriter inuehitur in quosdam falsos fratres, ait eos elle macutis m lapis hi nempe faedabant sanctitatem illarum caenulatum, siue potando, siue garriendo, siue alia ratione in modestiam quae Christianos decebat, peccando. Quae omnia . faciunt, ne miremur, si Gentiles in inuidiam traherent mensas eorum, quos alijs quoq nominibus nunquan non traduccbant.

190쪽

ninas quoq; nocturnis catibus Chrintianorum

interfuisse CaP. XXXV.

FAcillimum est eos traducere, atq; turpi insignire

nota , qui noctu caetus agunt, simulq; sumunt ci-hum, praesertim si non absint mulieres apud Poetas prosect virgines fere deuirginantur in Dionysiij , i , Cereris vigilijs, eiusmodique festis, quae in noctem incidebant nec satis est obtendete Religionem, ut criminis suspicio depellatur , cum satis superq; constet, saepe

pietatis obtentu scelera perpetrari. pronu igitur erat innocentiae antiquorum Christianorum struere calumni am . nam de antelucanis ipsorum cartibus iam egi non fert Tertullianus tibi z. ad uxorem, farminam Christianam nubere Gentili, nam ipse non patietur eam noctumnis conuocationibus interesse . illis porro verbis,siit oportuerit, putoindicari conuocationes, quae quandoque fiebant extraordinem , ut precibus stas Deus saeuitiam Gentiliuni depelleret a ceruicibus Christianoru nam Aeetetus antelucani stati erant pernoctabant Christiani, hoc est totam noctem transigebant in coetui festo Paschatis. eiusdem Tertulliani verba nota sunt lib: Σ.ad uxorem cap. q. Qissilemnibus Paschae obnoctantem uxorem securus iustinebite Agapae quoq; noctu instituebantur, cum mos Romanorum ignoraret conuiuia diurna in noctem igitur talia dissetebantur audiamus Tettullia Cum cap. 9. Apolose Coenulas nostras prater-