장음표시 사용
81쪽
ior mole Socrates, non potest tamen trahere reis ad illum certum terminum, d quem uires attingunt silc de medicamentis dicendum est, a magnitudine, saruitate medicameia neci; robur, neq; imminutio ipsius assignari potest, nisi, accidens quatenus sub hoc quanto talis qualitas conisistit, quae' maior minor esse potest sagit autem medicamEtum in tertio usq; ad eum terminum,siue id in magna si-
rudis V'gra rar, priusquam sua sunctionem promat Sed dicet quis uestrum, si ego accipiam vachmam piperis, haec utiq; ad calefaciendum usq; ad tertium gradum sufficiet, sed si sumam drachmas duas,non ne
perte latis totum corpus non solum ualde incalescere, sed inflaminari, uri persentiemus quae quidem actio quarti est ordinis , ut Gul aperte scripsit docens , quomodo exactionibus corpus nostrum medicamentor in gradus di se
gnoscantur quod confirmat libro de Antidoti Ti, baduplo ponderis accipiebant, causam esse subdit quoniam
uir ipsorum adaugeretur adaucta nam i in duplo cassia 'ste uipollet optimo cinnamomo in rimplici dos exhibito
oppugnationes quidem hae nullae certe sunt prima qui leni, quoniam piperis est entia reatura gradum proprium trans credi nequit,inflamma uero mutat per accides ratione diu
'si erm c quod duxi in incorpore, nisi signis admodu e . At postqua ex medicam et producta es actio,si id adhuc agedosseuerat,quae magis succedi aptae sunt partes , utpote sanguis, spiritus , magis adhuc succendentur non quidem ob illius caloris gradus , sed ob
probat ipse uetcrum sententiam circa cassi duplium pon
82쪽
dere in cinnamomi defectum hon uti aduna b dati eat, ut etiam nonnulli nostris censere, dum de componendae
Theriacae methodo pertractarunt, sed ut ex quantitate incomposito medicamento cassiae uim uigorosam reddat: quod
quidem faciemium prohibet, si ea simplex assii matur , ut occulata fide ex Galeni uerbis uidete potestis mecitat na viaii inti praeceptriris facetiam , qua cinamomum uino faleruo generos , seu pani siligineo m cassiam uino , ouod in cauponis uenditur, seu pani furfurace assim illabat,irridetq; ipsum, qui dixerit,quod sicut loco panis optimi ad duplum
furfuraceum, siue loco uini falerni ad dulatum uinum aliud lumere ponuntiis , ii miniac tectu cinnamomi ad duplum cassia uti nobis coinmoduin erit; nam (subdit Gal. similitudo haec undequaq; uera non est , sed reprehensione dignas nam in compositione bene uerum est , cassam ad duplum cinnamomi uice administrari posse; at si sola cassa extra corpus apponatur , uel intus suscipiatur , ei nocebit. Causam huius effectus Gai uon assignat, sed ex dictis ea colligi potest, quoniam cum cassiae limitata sit quantitas, si eam solam
in maiori copia adhibeamus ratione diuturnitatis actionis, non autem propriae essentiae, maiorem etiam impressionem
efficiet cat si in compositis exhibeatur, ea utiq; per totum disseminata facultatem suam uigorosiorem ficii de is loco optimi cinnamomi,quod fragrantius est odore, uigorosius cassia su plebit. Qua loco uos admonitos uelim , ut in nostro de Theriacae compositione libro diximus, dum d e cinnamomo agebamus,cinnamomum cassam eiusdem esse ordinis , licet mansione cinnamomum a cassia parti per excedat,d uiuida facultate, quicquid alii dixerint, nam Galenus praecitato libro de antidotis cassiam cinnamomo genere proximam iam adeo esse scripsit, ut ex ipsa quandoq; cinnamomum exoriatur,d in libris de simplici medicina capite pro prio cassiam quodammodo tertii ordinis esse ait, non autem iit illi asserunt, secundi, a quo etiani Auic secundum Bessumensis uersionem, Aetius, Serrapios Vasithoni scriptores desumpsere.
83쪽
Num telisso, Wremissio fiat etiam in secundis, di tertiis facultatibus, ut In primis Caput Decimum sep
ZErumpum in compositione intensso sat atq; remise si in secundis, tertiis facultatibus perinde ato in primis,' remissum etiam in eis remittat intensium, lubium
dam qualitatem,&tertiam remittere intensam similem duabus rationibus, Quarum est altera, quoniam facultates hae contrariae inter sese non sunt, ita ut agendo inpatiendo in Nicem pugnent , si enim accipiatis medicamentum adstringens , utpote balaustias , bas cum petroselino immisceatis , a laustiae non adstringent petroselinum , neq; petroselinum aperiet bala ustias , cum inuicem contrari
uero est ratio , quod si inter sese contraria non sunt
' cpi fio, multo minus quae similes
iunt, nuicem aduersibuntur,atq; pugnabunt igitur medicamentum remisse adstringens alterum ualde adstringens noemittet; Non defuere quidam, qui contrariam sententiam i xiit in uer notiq; sunt, ipsi duobus fundamentis, quorumpiterum est quoniam si uerum est facultates secundas, te Vas obprmias si , ab ips pendere,sicut prima remittu i ii 'l' ci 'uoncm qn rccipient, to remissionem ii enim aperiens remisium id cst,quod parum admodum ad
A si ' i' si se i, calido remissis constat,ut prima qualitate, qua dependet,nulli dubium ess e potest od si 'D Vni periente tum minus aperiens sic , ii ruini fundamentum ex sent, . A me V'x 'imptui nam si accipiatis lu-
84쪽
periuntur,dum cum scamonio, quod uehementer, marao cum impetu evacuat, aliud purgans leue immiscent, ex ea nanq; miscella, minor,& laeuior purgatio consequitur. In hac difficultate grauissimi hercle uiri multum d cfaricati sui de Averroem msum modo unum, modo alterum sustinuisse arbitrantes,sub iudice eam adhuc deseruereti principio nanq; cuiusdam talpitis Averroes habere uidetur, qualitates secundas, tertias, uti re primas intendi,& remitti intensumq; ex eis a remisio remissionem suscipere, reprehendith: medicos,qui gradus his sa cultatibus non tribuerunt , nam ex his gradibus conspicuum esset, quodnam medicamentum secudum qualitates ecunda ,di tertias sit lcmperatum,quid si a temperie dilongetur: at post mcdium capitis contrarium asserit Averroes, quod i ab eo supra dictum sit imbecillueiusdem facultatis alterum intensium eiusdem me facultatis hebetare, imminuere, fieri tamen potest hoc minime cotingere, proptereat apium ualde aperiens non solum non hebetatur a seminibus melionum, sed contra potius eius ad huc apertio magis adaugetur Verum nos in hoc dubio iv
dicium nostrum fercntes censemus pCstcriorcnassententiam ueritati magis concinnam osse,& Averroim a contradictione sine ullo non otio uindicari posse, dummodo ipsius subo .scura uerba recte, ac fideliter interpraetentura propos ictat principio capitis dubium discutiendum, quomodo in medicamentis compositis ratione primarum insecundarum qua litatum duae opposita qualitates reperiantur,quibus eodem. tempore corpus nostrum alterari queat si enim aequales sunt , cum a squali non proueniat actio, nulla itaq; actio fiet,si uero una altera est sortior actio utiq; ualidiori attri buetur,imbecillioris, cro nullus cffcctus percipietur ebrius uero quam Averro es hoc dubium dissoluat, reprchcndit medicos,qui dubium de primis tantum qualitatibus promoue tint , re ipsis solis gradus non aliis assignarint cum adcinratio sit de secundis Stertiis ut de primis qualitatibus atq; ob id cum ipsi primis qualitatibus gradus assignarint,no autem secunditidi tertiis , dubium subterfugere non
85쪽
eossunt, cum utcuq sit, eade in omnibus uigeat dissicultas, Respondet mox uerro es difficultati, hoc prius supposito in secundiso tertiis qualitatibus dari gradus,quod quid c ma nobis supcrius diffusius monstratu cst Et iuxta scntcntiam suam inquit, in medicamento composito qualitatum omniurnistionem, refractionem adesse, quemadmodum ex aqua feruenti,d frigida, ita ut omnes illa qualitates ad quamdam mediocritatem deducantur: Unde sicut primae qualitates ad medium quiddam perueniunt, sici secundi tertiae qualitates, utpote quando sol atrum,d camo mellum insimul immiscentur, solani adstrictio,i camo melli apertios scit laxatio ad mediam naturam accedunt, rena etiam ex his actio fit. Ad medium uel capitis scribens quomodo procedendum sit in medicamentorum compositione, quando aliquid habemus simplex medicamentum,in quo duae sint facultates , quarum Unica tantum egemus, ut exempli gratia dum adest medicamentum frigidum d humidum, ex quo non nisi humiditatis actio necessaria sit in primis docet circa primas qualitates, quod temperandum est medicamentum hoc cum
calido tantum , quoniam ad temperiem in calido rigido deducetur dominante humiditates ob quam actio conselui debet' sic cundo circa sic cundas,d tertias quia litates,quod i in febribus medicamento egeamus aperiente, prae manibus habeamus apium , quod, aperit,in ca facit, qua quidem caliditate non indigemus , sed potius frigidatione
Aquinoctationes aliquid immisccbinuis medicamentum , quod risidum sit o humidum , nympheam nempe apud graecos, cunenti pharem apud seplasiarios nominatam Sed quoniam ex hoc medicamento is illa aperiens prioris medicamenti quadan tenus remittitur, suffocatur,cum in nym
phaea adstrictio quidam insit api aducrians apertionis ob
id admiscenda esse censet Averro es semina mellonum , aut citrulorum, quoniam cum factum sit prius medicamentum imbecillius, diremissus ex nymphsa in seminibus uero incire lonum adsit, frigiditas vicaliditas , ex qua caliditate apertio consequitur, inurinae prouocatio frigiditate nequam
86쪽
quam actionem illam prohibente, hoc utiq; medicamento moderantiam in caliditate in frigiditate ex prioribus duobus medicamentis introductam seruabimus,ut pote ex apio, Gnymphaea,semina namq; melionum uim habent moderata calefaciendi,atq; refrigerandi, apertioni uero tantum remissae imbecillae in apio existente succurremus sic enim Matinus in sua habet uersione atq; hoc non sine ratione, cum ex apertione seminum melionum uis apii sopita, imbecilla ex nymphea reddita robur suum adhuc acquiratri nam ut ex his, quae a nobis superius declaratum est, ex duplicato cassiae pondere, quae non adeo uigentis est facultati , sicut
castiae uim adaugemus ex duplicato illo ponderes ut tantum ualeat in o 'erando, 'latum Coptimum cinnamomum,
se rex apii, semin uni melionum facultatibus insimul iuncti capcriendi fac uitatem adaxigemus, quod quidem non praestasset opilli duntaxat cum ipsa nymphaea. Ex qua verrois sententia, si lio modo intelligatum quod quidem paucis concessu muli clarissime patet is sum non ubi aduersari: Cocedit cient ii in secundis, de tertias facultatibus remisi in remittere inteQ,ut de in pri in is qualitat bus,uerti duplicatu ide, aut simiae pondere uis orari, de quod remissu erat, ab eodes militavcitari, Se maiorem urio sup ipere,cum diuturniori tempore eius uires scruentur in corpus nostrum agant .
dion erit autem di si tale taporadere duabus propositis rationibus pro parte eorum , qui secundae tertias qualitatos sese non rem Nicre, aut intentae re diiudicarunt , nam quod faculiatos hae coni triri et sibi inuicem non sint,ac proinde neq;mutuo pugnent , dicimus nos , quod cum hae a primis depcndeant , si ut acti, passio S contrarietas in eis adest, sic in secundis de tertii , earum tamen contra rictas non adeo conspicua est,ut prii si pariter dicendum cst postremo eorum obieeto, quod simile non agit inimi Ione a ab eo obtunditur, sed quoniam secum quid habet contrarii
occulti, ob quod remissio illa fiat, ut ex his, quae a nobis ex mente verrois sunt declaratas apertissime constat.
87쪽
, modo medicamenta in compositione adiuuentactionem, tum quoad qualitatem, tum quoad quantitatem. Caput Decimuinoctauunt.
Eclarato primo capite quoad medicamentorum actionem, quae in duobus potissimum consistebat, quid nempe, quantum in fiobis ipsa praestare debeant, quorum alterum ait serentias omnes respiciebat ex parte primaram, secundarum xtertiarum qualitatum, alterum uero gradus,&ordines earum , consequens est , ut uobis monstrcmus, quomodo medicamenta in compositione actionibus usum prystent dictum nainq; est medicamenta quinq; usus eorum actioni conferre, dum uni immiscentur quoniam aut adrauant actionem tum quoad qualitatem , tum quoad quantitatem , aut prohibent, ne quid corpori ex medicamento actionem perficiente nocumentum in furatur, aut actionem accelerant, retardantve, prout opus est, aut totum compositum gratius reddunt, aut deniq; totum compositum conis seruant, ne eius facultates pereant, aut evanescant Agemus
autem de primo usu, qui ad duo respicit , cum mactio m dicamenti in corpus nostrum suscepti ex duobus pendeat , xum ut quod pollicetur, efficiat, tum etiam ut quantum exop x mus, perficiat. Respectu igitur prioris requisiti quid addendum est in composito medicamento , usum praestans qualitati medicamenti, quod in corpus nostrum operaturuest respectu uero posterioris immiscendum est quippiam quod quantitatem eius adiuuet. Ut autem medicus actioni
quoad qualitatem auxilietur , id utiq; duobus modis efficitur, aut deducendo interius assumptum ad locum affectum medicamentum , aut idem quadantenus in loco assecto detinendo. Primi quidem modi unum uobis exemplum propona. Sit ulcus intestinorum, quod indiget abstersione , sit autem nobis denegatum medicamentum , quod interne subeat, di substantia propria affectui huic opitulari possit, necessarium
est quid addere, quod ipsum ad locum affectum deducat, fa
88쪽
ina namq horde , si opus illud abstei gendi perficereia
Ieat, non potest tamen profundum ulcus subiret qua de reliquor aliquis ci est immiscendus, de per clystere, ut aliud id tale ad locum allectum commode satis deduci poterit. Secundi uero modi alterum uobis tradam exemplum it ulcus, aut inflammatio in qua pia externa parte , si ibidem apponatur medicamentum liquidum , haud dubie pericu-him imminet', ne a loco moueatur , ac proinde ne ulla quidem actio consequatur, ut uero id imi in lo co detineatur , neq; huc , neq; illuc dimoueatur, ei aliquod est immiscendum,quod ipsum in loco stabile ei firmum detineat, utpote caerari resina aliud id genus atq;ob id cum oleo lytargirio,N similibus resima ,Gumna L cadiram immiscent ephi uarii, ut emplastra, cerata,e acopa,uel quid tale solidum, . adhaerens conficiant.Caeterum ne actio quoad quantitatem suam in medicamentis impediatur , ad tria alia respicienda sunt,substantiam nimirum ortim rossam,3 solidiim, tenuemini uxilem, intransitum' substantiae
nanq; crassi nequaq partes corporis internas subire potest, tenuis uero ac fluxilis facile locum affectu pertransit, huc aet illucq uagatur,longus uero trassitus in causa est , ut prius smedicamentum ad iocum pertingat, aim suam amittat. Qua ob rem ratione harum trium causarum medicamenta quae
piam ad tingere cogiarii rei, quod actionem facit,ut quantuid pollicetur,perficiatur si erim refrigerandum sit cerebru, oleum quidem rosa ceu in aptissimum est medicam clitum, in quo refrigerandi uis moderata reperitur uerum cum olio uiscositas , seu tenacitas quaedam insit, in rosa uero partes
in terreae,& crassar, non possiimus utiq; ex rosacco eam a ctionem consequi,quam exoptamus , cum affectus internus sit,cileum uero rosaccum suo lentore S crassiti ad internaucerebri partes attingere non ualeat,ob id liquid e , est admiscendum,quod eius facultatis penetrationem adiuuet ut
tantum flictat,quantum agere intcndebamus, quod quidem ri. me facit ilenns,dum acetum in oleo rosa ce coniicit,quod i th. med nutum est partium , facileq; penetrat L secum rosiaceuna
89쪽
A nducit.Qua quidem ratione motus Galenus, ibi de medicamentis loquitur,quae Alopeciat, I Oi hi iiii proficiunt, cum medicamentis crassis,dc uiscidi,,quae affectibus dictis prodesse possunt, alia tenuium partium immiscet, ut ad radices usq; penet rcnt; dc inter caetera ab antiquis medicamenta c. posita comprobat compositionem illam ex Asclepiade, quae 'v'corticis arundinis pulueri oeati oneri recipit,ladan Onc. s. ' qmadipis ursini libram unania constat enim ex adstringentibu S, s roborantibus partes culaneas iat ut haec promptius 'p'' 'interne subeant,tenuem adipem ursi continet. Ratione quinetiam secunda causae medicamenta sunt immiscenda,quando id,quod actionem efficere debet,tenue est,ac fluxi te,nam disi quid operari possit,non tamen quantum cupimus , effe-Quiq; expostillat, cito. n.elabitur itaq; et tenacia quaedam diuiscida admis cntur,ut longo tempore parti adhaereat, commode actionem perficiat, haec enim temporem quiete indiget,ut recte docebat Aucr.quarto Metheo rorum de concoctione uerba faciens mam si in uentriculo frigida laborante intemperie exterius medicamenta admoueantur, quae suapte natura calefaciant ut pote ab synthium imastichem dc id tale genus,quid uero his non admisceas,quod loco eis adhaerere faciat, labetur, exigua ad modulortietur actio Lati aera,aut resina, huiusmodi uiscida imponas , adhaerebuntntiq; loco, quantum cupimus,perficient. Postremo usum Praestamus actioni medicamenti ex parte qualitatis eius ,
quando tertiam causam ammouemus, studemus i ut medicamentum totum ad locum deferatur: si enim ulcus sit in uesica , quod consolidatione indiget , cum locus altus sit, ut difficile admodum congruum ibidem medicamentum integrum deferatur , tunc utinam prouocantia commiscemus ,
quibus scopum nostrum consequamur, siquidem haec medicamentum ad loetam affectum dirigunt, ut integra cius operatio habeatur.
90쪽
Quomodo medicamenta idiuuent actionem in compositione, ne ullum ex ea nocumentum corpori inferatur. Caput Decimum nonum.
SEcundo ex quinq; pr cipulis erat usus ex compositi L.
ne , ut corpori nulla ex medicamento noxa inferatur,tiato uero actio perficiatura cum enim in corpore tria sint , assectus, partes affectae,in partes sanae debet utiq; medicus has tribus diligenter prospicere, ne oppugnando cuipiam eorum medicamentis, illi ossiciamus: in primis autem
ratione affectuum miscella haec adi uiantium cst procuran-da,ne dum aliquem affectum praeter naturam frigidum cxpellimus , contrarium introducamus si enim affectus sit exepli gratia in activis frigidus , ut duo in adsit medicamentum ut tria calidum , id utiq; intemperiem frigidam remouebit, at non tuto, quoniam alteram calidam introducet are tunc opus erit, ut superius docuimus, aut immiscere medicamentum in primo contrarium frigidum,aut remisssum aliquid in calore ad primum ordinem Quod itidem de calido affectu dicatur At si siccus sit affectus, sola I egeamus humectatione, frigidum autem humidum sit medica mentum, quo uti opus est,alterum calidum aequale frigido, sed inhumidum, aut in qualitatibus passi uis moderatum ei est immiscendum, ut totum compositum solummodo humidum euadat quod itidem dicendum est de affectu humido tantum,qui sola indiget exiccatione. Miscemus uero me dicamenta ob partes affectas pro earum conseruatione, quoniam cum duo sint partium genera, ut recte docebat GaI I g. me si quidcm,quae toti inseruiunt animali , communem scirith. med buunt actionem,asiae uero,quae non toti subministrant, sederum is actionem tantum propriam habent , si Edicamenta exhibeamus his partibus affectis, quae uniuerso corpori actiones quasdam communicant,fieri potest,ut earum robur, tem- peties patiatur, licet affectus ab eis arceatur cum his itaq;sunt immiscenda, quae earum partium acultate dcte cy