장음표시 사용
111쪽
7 De Opt. Rat. Interpretandi iura
propter solam Emphasin apposita videtur Denique amittunt particulae implicati vae vim includendiacimplicandi si ex imploeatione se lae retur antinomia Sc pugna legum : Ad eam enim evitandam a propria vocis significatione recedi , supia dictum
est. Hinc itaque cun an l. 2.9 2 Τ.de act.vel hered. vendit proponitur vendita hereditate patris, etiam impuberis hereditatem in ve-ditionem venire, additur Maxim si jam delata sit impuberis hereditas, Non recte ex particula implicativa Maxim Colligitur, Hereditatem impuberis etiam non delatam, vendi atque ita pacturn de viventis futura successioneri hereditate fieri, iniri posses, quia uiter d. et f. 2. est . C. depact. in qua expresse pactum de viventis succes. Sone interponi unal improbat Ur, ex. pressa existeret antino
112쪽
CUM Ius Civile Romanum in Repu
blica constituenda, ad in inistranda, amplificanda de conservanda Principem locum obtineat, sitque praeses Dux dc Princeps bonis ae malis, divinarum liv. manarum rerum regina , faciendorum de non faciendorum justorum injustorum regula oportet profecto summa aut horitate esse munitum. Et quanquam aliarum quoq; Rerum p. ura suam habeant authoritatem rius tamen Romanum, cum ob Costituentis aut horitatem summam, tum propter eximiam, qua constitutum est, prudetulam, catera omnia authoritate, maje-
113쪽
jestate atque utilitate Iange superare videtur si enim in Legumlatore jus condendi quaeritur facultas, si imperium spectatur&potestas haec certe in populo Romano populique Romani Imperatote summo singula, atque universa summa deprehenduntur. Princeps quippE Romanus Dominus est mundi totiusque orbis monarcha, .s: .
ad L. Rhodiam de actu. Imperi iam que Roma num non solum omnium Augustissimum, amplissimum ac potentissimum esse; sed in caetera quoque regna jure imperium obtinere, sacris oraculis docemur. QΠod si vero in jure condendo prudentia desideratur,jus certa Romanum caeteris omnibus palmam praeripi et Quod enim incredibili quadam ac prope divina sapientia sit constitutum multa clare evincunt illud vero omnium clarissime, quod ab omnibus sere populis, qui legibus ac moribus reguntur, quandu- vis alias barbaris, idem hoc jus receptum sit&usurpatum, usuque quodammodo commune omnium gentium effectum, l. I .F. de acceptilat. Adeo quidem, ut, Leunclajoteste, etia Turcae jure Iustinianeo utantur.
Quare dubitandum non est, quin hoc juslammam, in imperio praesertim Romano, authoritatem
114쪽
qu Iu Civile sola hominum a thoritate latur; a vero ratione quoque stineatur 'CEn utrum sola Legumlatoris aut horitati te nitatur an vero ratione etiam costet qucri ac disceptari solet: Nec desunt qui serio cotendant, non ratione illud, sed sola thoritate, opinione hominum susti
o. Quia cum error eo munis jus paria F.d um prator. l. 3 3 .ssi desupePec legar. l. fad SCium Macedon .sed cum, IAtest.or-ιiιn. non possit juris certa aliquari constans ratio dari Quod enim errore inductum est, id vera destitui ratione oportet Cum rationi nil magis contrarius videatur
et. Accedit, quo dapsemet Julianus ICt ingenue aperte fatearur Non omnium, quae a majoribus nostris constituta sunt, rationem reddi posse, L. Non om rium, et Ude Legibu , de quoc Neratius, Iuliano sub scribens, expresse afferat Rationes eorum. quae consticuuntur, inquiri non oportere.
115쪽
quia alioquin multa ex his, quae certa sunt, subverterentur, LI. eod Idemque Julianus multa contra rationem disputandi, pro utilitate comuni, recepta esse illudq; innumerabilibus rebus probari posse testetur, t. si 1. ad L. Aquil. 3. Quin in legibus Civilibus, pro ratione esse voluntatem, vel exinde constat,. quod ea, quae Principi Iacuerunt legis vigorem obtineant, sed O quod Principi l. da Premi. Gent. ΘCivd.l. I. f. eco sit. pr. In deri Plato lib. 1.de Repubi jus nihil aliud esse dixit, quam quod aut potentiori placuit,. aut populo utile est. Hinc&Ulpianus de lege quadam , servorum manumissionem interdicente, aperte scribit Eam quidem legem perduram,h.e. iniquam irrationabilem esse , sed tamen, quia ita sit scripta, servandam esse, prsexit Τ. ficta qui .
f. Ad haec Responsa prudentum, quae&ipsa pars quaedam sunt Iuris Civilis , in
mera nuda opinione consistunt quocir- ea etiam definiuntur sententiae opiniones eorum quibus permissum est de jure res,o Jere, j. A Jonsa quoque, .dejura A .gent.
s Eodemque inprimis facere videtur, quod Celsus ait: Quod non ratione introductum sed errore pri ilium, d M. decoris Uz-tudine
116쪽
tucine obtentum est, Ualiis similibus noni valere,i 3 91 de Legibu . Ex quo concluden dum videtur, consuetudinem irrationabilem subsistere jurisque vim ac potestatem habere in eo, de quo consuetudo ista intro. ducta est, quamvis ad similia non extenda. tur, nec ad consequentiam trahatur. 6. Constat praeterea satis abundequet quantopere in recta via veraque cujuslibet rei ratione investiganta homines dissentiant, propter naturalem hominum ad dissentiendum iacilitatem, istun-,27 , principaliter, C.de recept.arbitr. Quod sane ipsuna argumento est, jus quoque incertum nul-Iaq; solida ac certa ratione esse subnixum. 7. His quoque non parum adjumentῖae firmamenti adfert, quod non idem apud
omnes populos jus sit sed quisque ferὸ po
pulus sibi jus proprium condat, omnes populi,st .de justico jure Id autem quod certaxatione constat ac fulcitur, aeternum si de
ubique idem semperque sibi simile. 8. Idem postremo haud parum hoe
eonfirmare videtur, quod eadem etiam in Republica leges frequenter ac brevi tempore mutentur, corrigantur abrogentur: Cam tamen quod certa ratione constat aeternum sit, constans immutabile. Verum enimvero his non obstantibus firmiter statuendum jus nostrum certa ratione U
117쪽
tione non destitui nec sola hominum opis nio oe&authoritate sustineri sed immotis principiis ac fundamentis, in recta ratione fundatis, fulciti. r. am enim lex sit commune praece rium virorum prudenturn, communis Reipublicae sponso, l. I. g. de ligιbm,verisimile plane non est, eam vera ustaque ratione destitui: Quis enim crederet,viros prudentes communemq; dem pubi in totius Reipubl. utilitatem aliquid sine ratione statuere : Hoc quippe non prudentum est, segstultorum hominum.
Σ. Accedit quod cum lex sit praeses, dur&princeps bonis&malis, divinarum humanarum rerum regina justorum injustorum regula l. L . de Legibin, absurdissimum sit eam absque ratione sancitam esse. 3. Hine etiam in legibus nostris infinitis prope in locis scriptum legimus Leges non esse dicendas, quae ratione destituuntur,c Erit. s. u.quod non rationsgde ligibus, licernimus,C de Episco Clerici 4. Idemque manifeste confirmare videtur, quod toties in legibus nostris inculiscatur, ex ratione legis coarctanda mi restringendam esse legem,l. 7.F.deligib- , l. cum multiryde Iure det. l. cum pater dulci Lmu .detigat. 2. Ex quibus singulis atque univcrsis plus quam manifestu evadit,legem
118쪽
ei vilem non sola sustineri hominum pianione, sed certa quoque ratione niti.
Neque contrarium probant supra acti
Naim ad primum M. Falsissimum esse de plus quam absurdam errorem jus parere. Quis enim rerum tam ignarus juris imperitus est , qui nesciat legem consensia populis anciri introduci, l. 32 Uuel ibvi. Indeque ab oratore Demosthene &JCto Papitii alio decretum hominu pruden m. itemque virorum prudentum consultunae appellitari: Consensu vero nihil tam es contrarium, quam errorem ipse ut planus respondit, i. Is f. de Im . Nec ad rem mul tum faciunt adducti textus. Quod enim in I. 31sdeossc.prator. non hoe velit nec sentiat
Ulpianus, quod jus errore quodam inducaturin constituatur, satis superque ex ipso textu, diligentius paulo accuratius con-srderato, relucet mon enim illic ea, quae praetura fungens Barbarius Philippus edi
xerat, quaeque decreverat, errore post de
prehenso, idcirc sustineri voluit, quia ex errore communi, qui juris instar sit, praetoris sueti creatus; sed potius quod cum humanitas ipsa, tum utilitas illo tu, qui apud falsum istum praetorem lege egerant, sua deret,ne ea .uae gesta sub ipso quaeq; trans
119쪽
actari composita erant, tetractarentur; sed his potius stibveniretur, qui justo&probabili errore fuerant decepti Maxime quia&publicum bonum requirere videatur, ut multa facta durent, quae alias fieri prohibentur, ut in ipsa l. Ulpianus subjicit. Sic etiam ex errore comuni us nasci non pro bat,i. .ione, Τ.d suppedect ex, ut, quae non de communi, sed de unius, testatoris scili Cet, errore loquatur, qui tamen &ipse jus non facies sed voluntas potius testatoris juri est caussa ac facit ne error in nomine
noceat. Quin etiam ea l. .non de jure con
stituto seu de jure communi proprieque ac cepto sed de voluntate solum testatoris, quae instar juris heredi servanda est, loqui tur, ut ex verbis textas manifestum est. In 3 ad C. Macedon. error non facit jux sed bona fides creditoris, cui nihil omninb imputari potest quod contraxerit. Et sane sis civisset creditor, elim cum quo contraxit, filium f. esse, adeoque ipse in bona fide non fuisset, licet caeteri omnes id ignorassent, atque sic errassent, locus nihilominus foret Cto Macedon nec error iste jus faceret. Quod denique in . I te m. ordinae mentum illud, in quo exerrore servus testis erat adhibitus sustineri dicitur, ejus causa
non est communis hominus error; sed immium,&potestas Caesarum, qui ex snga-
120쪽
lari humanitate, o singularem ultimarum voluntatum favorem, quas exitum sortiri privatim ac publice interest, ejuscemodi testamentum, quod alias Micto jure corruiturum erat, sustineri volunt, ut claris at
que perspicuis verbis ipse ibidem Justinia.
tius testatur. 1 si Ad secundum put. Legis Non omnium 2O. non hunc esse intellectum, quasi no omnium, quae sunt a majoribus sancita,ratio su . sed quod, etsi Legibus certa ratio perpetuo subsiles, ea tamen a nobis non semper dari possit, ut quae ignoraria nobis, nosque la tere queat Quare&ini vi subsequenterationem juris inquirere non prohibet Neratius, eo quod ratio nulla subsit sed quia fieri possit, ut ratio illa nos fugiat, ideircorationem ita inquirere&exigere prohibet, ut legem prius servare non velimus, quam ratio ejus cognita nobis fueriti perspe- Sunt etiam, qui Antonium Fabrum secuti, distinguant internus receptum de constitutum , sic ut uri recepto semper subsit evidens aliqua ratio, cur nempe hoc vel lis Iud receptum sit Juri ver,constituto non item, ut quod etiam sine ulla ratione introducti constitui queat Si enim quaeratur cur in testamen iis septem praecise testes ad lubeamur, non vero pauciores, vel plures