장음표시 사용
51쪽
: De t. Rat. Interpretandi iura,
anitatur ex priori. Cum enim in posterioribus legibus haec sit voluntas sententia legumlatoris, ut nisi aperi constet, leges esse contrarias sibi invicem ac posteriorem latam esse ad corrigendam priorem d. l. 28. a prioribus L Lbus non recedatur, I praecipi-rnu , C. de appellat. ide silex aliqua posterior sit generalis, priore autem lege, in eadem materia aliquid sit specialius expressum, tum lex hac posterior non corriget priorem, nec ita, ut concepta est, generaliter intelligetur; sed restringetur ad priorem, atque ad eande speciem, de qua prior illa loquitur plane ut in una lege pluribus cla sulis constante, si posterior aliqua generalis sit, temperatur illa a prioribus, quae decerta specie ejusdem generis secus constiti erint, ut illae species ex genere sequenti eximantur, ut in i ii Ude poenis V.C.In Authent. 6seratur, C in litu contestat generaliter dicitur: in jus vocatum, postquam ipsi libellus sit oblatus, debere dejussorem dare. Hoc ver quantumvis generaliter dictum, tamen urta veterem I sciendum , s. qui satu .cog restringi debet ad illum duri taxat, qui bona immobilia non possidet. Et hoc ipsum mirifice confirmat constitutio Iustiniani inisequa . s. C. de inos' testam. Ubi in haec verba Imperator, si quando, in
52쪽
serit perquam libera testamenti saceditur: Nihil aliud videtur princeps concedere,nisi ut habeat legitimam consu tam testamenti factionem. Neque enim credendum est Romanum principem, qui jura tuetur, hujusmodi verbo totam observationem testamentorum , multis vigiliis excogitatam atque inventam velle inverti Et huc etiam spectat, quod ait Papinian in sanct. Ο,Τ.detam. Sanctionem legum,quae novissime certam poenam irrogat iis , qui praeceptis legum non obtemperarint, ad eas species non videri pertinere, quibus. ipsa lege,poena specialiter sit addita. Capuae VII.
Puomodo ex generalis restringa
uam τὰ restringuntur generalia legis
verba ex naturam qualitate materrae
subjectae, de qua scilicet tractatio instituitur. Id quod tum accidit, cum id de quo in lege sermo ex generalia ejusmodi verba non admittit Tunc enim verborum illorum restrictio facienda est juxta naturam&o ualitatem subjecti. Secundum illud: Ta-
53쪽
as De Opt. Rat Interpretandi iura,
Ea sunt pradicata , qualia permittuntur 6s afui subjectu ratem verbasecundumsubseciam
materiam exaudiri debent. Item lex generalite loquens dei neitatecoarctari debet, . II I et T. de muner. honor.Item quotiens idemsermo
duas sententiata exprimit L potissimum accipienda,quarei gerenda est aptior, L quotiens, .sῆ de Reg.Jur. Item, Quotiens lex cum Hiqua qualitate loquitur, tum ubi ea quesitas non convenit nec lex quidem convenire pote i. Alciat. Ib. 1.da Vignis.n. 76. Exempla hujus sunt in jure nostro frequentissima; quorum unum atque alterum huc transcripsse sussiciat. In 13 a RI.dicitur generaliter&absque omni distinctione.Ex deposito culpam esse praestandam At hoc, utut generaliter dictum , quoniam ex natura depositi talant sim culpa praestatur,l.quia τινί. δε-psti non potest de alia culpa accipi, quam delata culpa, quae sola, ut dixi, ex deposito praestanda venit. In l. I.C deSS. Ecch tu ait generaliter Imperator Habeat unusquisque licentiam sanctissimo Catholico , venerabiliq; concilio decedens bonorum quod opta erit, relinquere. Et non sint cassa judicia ejus.
Nihil enim est, quod magis hominibus debeatui quam ut supremae voluntatis post
qui aliud velle non possunt libet sit stylus
54쪽
lieitum . quod iterum non redit arbi
Caeterum hic textus generalissime conceptus e natura inualitate personarum testanti una, ad certum genus hominum restringi deber, ad illos, inquam , homines, qui idonei sunt ad testamentum faciendum,&ne linat uia, neque iuretestarii r hibentur. In L Omittendo,V. de jure doti .c.de SCt V Eejano, generaliter dicitur promittendo dotem omnes omnino obligari cujuscunque sint sexus aut conditionis Veis ruretam e id, quamvis universaliter dictum, ad eos solum restringi debet, qui neque natura , h. e. aetate, aut judicii defectu, neque lege promitteres obligari impediuntur, Coras ebur.ώπ. d. cap. 7. Ererhard.int Ioco,
Accidit tamen casibus quibusdam, ut lex de idoneitate uti loquuntur non restringatur. P imus casiadest, s facta restrictione ni-Bil novi induceretur;sed superstueret Si spo sitio, quod accidit cum super actu jam concesso disponitur Alciat. de V. . lib. I. Verba quippe ita aecipi debent, ut aliquid operetur,lsi quando, f. de legat. I. proinde cum dicitur ini. I. pronunciatiost de nov.υμ.nunc
Nunciationem omnibus diebus fieri posse: a De
55쪽
Destiatis quoque verba legis sunt accipienda: cum jam ante praetoris edicto caveris diebus nunciatio permitteretur. Secundd non coarctatur lex de idoneitate sive ex subjecta materia, cum eam non coarctari suadet publiea utilitas unde cum SCto cautu esset, ut servus libertatem
adipisceretur, qui necem domini fueritu
tus licet servus ea lege distractus, ne manumitteretur,alias liber fieri non possit Noritamen coarctatur hic senatusconsultum de idoneitate, non restringitur ad illos servos, qui illa conditione venditi sunt l. ineram dominifuerint ulti idque ex ea ratione, quod incommune utilesta, hoc modo servos ad libertatem pervenire in . s. g. I S. . ad SC. Eian. Quod tamen ipsum tunc de mum locum obtinet, cum favor publicus principaliter spectatur, non etiam cum in consequens saltem, . I.* indequaritur,l 3 f. An l. 1 devov.ver.nunciat.l. , pacis arct depact. Deinde cum publici favoris extensio alteri commoda sinemini damnosa satura est,ael. 3 6 i s. quoniam verisimile non est legem constituere quicquam . quod in alterius detrimentum verti posset, . . . sequis a princ .F. ne quid in loco publico uid equamvis si in publico aliquid fiat, cives opus novum nunciare possint quoniam Re
publicae intersit quamplurimos ad suam
56쪽
causam admitti L .F. ne quid inloto publice. ramen inhabiles personae non admittunatur: Ejusmodi enim nunciandi potestas uapillo denegatur in . de pupido, denον operi nuntiat. Denique si ista idoneitas non otiatur ea jure naturali vel gentium: Alioquin lex, quibuscunque verbis concepta restringitur , ut de idoneis eo jure intelligatur. Hinc promittendo dotem omnes cujus cunque sexus conditionisque sint obligan-trar promittendo, . de jur. uot Restringitur tamen hoc ad personas aetate idoneas, quia alias naturale impedimentum obstaret. Sic etiam licet generaliter lege aliqua cautum esset, ut qui cunnue quo o modo aliqaena occiderit, occidatur vicissim . Tamen restri'
chio se fiet ut non in eum animadverti l beat, qui in sui tutela occiderit, quoniam
id jure naturali perni illum est. - rtio. Non coarctat Ira de idoneitate.
si verbis geminatis, praeter generalem aucuniversalem lex utatur. Nam tum de his etia, qui idonei non sunt ex adhuc observabitur, pluribu/g. de acceptilat. V.causa si sta tutu sit , ut quicunq; quoquo modo alique
occiderit , occidatur, non erit distinguen dum dolo. an culpa necaverit: in suam tutelam vel non Alciatus in . 4 de V. s. Luarto non coarctatur lex de idonei tate, quotiens pro forma aliquid observari a consti-
57쪽
3 o De Opt RG Interpretandi iura,
constituit certa ex ratione. Nam ea qualitate&ido aestate cessante, adhuc tamen observanda erit forma unde si minor fundum sterilem absque praetoris auctoritate vendat,venditio est nulla, l. ssu madoreb. eorum sic Ecclesia etsi utiliter ex re sua distrahat tamen contractus est nullus,msi forma a lege in hujusmodi alienatio nibus requisita observetur, cap. r. de rebo Ec tisia in sext. Atque hoc rationem habet satis perspicuam quod videlicet ea, quae ad rigorem uris conservandum constituta sunt, ad unguem observari debeant nec adiaersus illo tum omissionea cuiquam suc-rratur,Alciandib. .n I 8.esse l.
'nomodo se restringatur ex proprietate verbi '
SEατ restringitur verborum generali
cas ex proprietate sermonis , quotiens verba generalia, quibus Legislator est usus, propria significatione deflectunt. Tum enim lex ad propriam tantum significationem, & ea quae verbi proprietate conet liberitur, coat Chari debet. Idque rationem habete idea tisii in ara , si quid e in legislator et a ra
58쪽
quam vir prudens, praesumitur semper perspicue, propra E, ac significanter locutus Ee ideo pro regula etiam tradit Marcellus in 69. .da ligat 3 . Non aliter a propria significatione verbi recede dum esse, quam cum manifestum fuerit, illud sensisse, ac voluisse testatorem. Quod detestatore dictu, muruto magis accommodari debet ad Legislatorem, ut cujus prudentiae minus convenirim proprie atque a m bigue loqui. Quoci ca, si V. C. princeps alicui una cum territo
rio concesserit jurisdictionem Mon in tetiligitur ipsi merum concessisse imperium Et si illud generali jurisdictionis appella
tione venia IF usc.ellud cui manu audo quidem propria significatione vocabun urisdictionis simplex tantum jurisdictio
significitur,l. 1s de Iurud. sed ita tamen a propria significatione verbi non receditur; nisi manifestum D rit, ipsum legislatorem id voluisse, d. l. 69 Hoc verbe ieqq circiter caussis deprehenis
ditur. I.Ex aut horitate classicorum authois rum .di latine loquentium a quibus legislator recessit. Σ. Ex definitione rei. 3. Ex verbi Etymologia. . Ex adjuncto sive adjectio. ne quo aliquid effertur. . Ex aliis legibus in quibus nomen aliquod eidem rei denegatur. 6. Excommuni usu loquendi . . Ex mareria subjecta rerum' ac persona um,
59쪽
de quibus sermo instituitur natura&qua, litate. 8 Ex absurdo consequenti. 9. Ex abundantia legis ipsius.
I. P imo igitur ex Authoritate elasit eorum Authorum4 latine loquentium agnoscitur legislator a proprietate sermonis recessisse, cum aliter ipse, atque illi, locutus deprehenditur in ippe illud tributum est authoritati illorum , inquit Alata tuo, ut, quo dicendi modo usi sunt, is proprius videaturi ab eo itaque quotiens legislator recedit , intelligit ut a propria significatione verbi deflexisse.
Secunio agnoscitur idem ex eo, quotiens definitio rei illius cujus appellatio alteri tribuitur, eidem applicari non potest nili aut habet vulgatum illud:cui non competit definitio, eidem nec definitum proprie convenire potest: V. C. Affines definiuntur viri uxoris cognati in i . f., . de gradibi , quae definitio, cum non conveniat sponsi sponsae cognatis, ideo quando in l. 6.1s ad m, generiin nurus appellatione sponsum quoq; δc sponsam contineri dicitur item socriis socrus appellatione, sp usorum contineri parentes, intelliis
gitur id fieri improprie Labusive. 3. Tertio ex Etymologiat definitione
nominis cognoscitur nomen alicui rei improprie ac abusive attribui Etenim cui
60쪽
Etymologia definitio nominis io com petit: e quoque ipsum nomenio pri a
tribui non potest. ἡ uatio cognoscitur verborum improprietas ex adjuncto sive adjectione,qua di quid effertur, ut cum illi, qui ex paren' tum nostrorum fratribus sunt nati, dicuntur fratres patrueles,l. I, quarto F. ear dibm. AdjeAio haec patrues es innuit, ill minus proprie fratres appellari. Qua noua adjectio non perpetu sit signum iri Pro prietatis; sed aliquando nota explica:lonis&distinctionis . ut cum dicitur Asoptio simplex, Obligatio civilis, Dominium di
s. Ouines deprehenditur legislator a proprietate verbi recessit se,ch:m appellata oaliqua una in lege alicui diserte denegatur: quae alia lege eidem rei tribuitur Nam
tunc ad evitandam antinomiam contrarietatem legum intelligendum est hoc fieri impropri E. V. caussa in ' insit. denupt. negatur diserte , sponsam illi esse nurum patri,&sponsam patris esse novercam filio. In l. autem. 6. f. de gradibu dicitur nurus appellatione etiam sponsam venire: Ad exitandam igitur contrarietatem legum hic secedendum a propria significatione verisbi,&dicendum ind. l. nurus appellatione sponsam venire improprie&abusive.