장음표시 사용
71쪽
- t. Rat. Interpretandi iura, haud immerith quis dubitare posset: qui
dem in quocunque casu ratio legis, quae ejusdem est anima, deficit, in eodem lex quoque ipsa deficere intelligitur, prout hoc saris, ut puto perspiciabilemonstravimus supra in capite s. CApu XIII.
Promodo ex ampla ratione segis emtendatur lex correctoria adastos ca-
Um ex aliqua correctoria aliam legem, de certa persona, aut certo casu loquente, expresse corrigit, ea largari ampla quadam ratione in aliis casibus, causis xpers nis peraeque obtinente tunc ertensio hujus legis correctoriae fieri debet ad eos casus eas personas, in quibus eadem ratio obti
Cum enim correctoriae legis ratio sit anima eius, ita ut quousque se ratio extendit,eo usque etiam se porrigere intelligatur lex ipsa, uti Q hoc sati prolix dactum est supra. Idcirc lex quoque correctoria omnes casus personas, in quibus eadem obti.
72쪽
obtinet ratio, continere intelligitur licet verba ejus legis decertis tantum personis&casibus nominatiri lac expresse sint concepta: Cujus exempla plurima legentibus injure passim occurrui quoru unicu perquaillust te est,ad rem inprimis facere vidGur,
quod huc adscripsisse suinciat olim lege Iulia Miscella constitutum erat, ut si quid
maritus uxori sub hac conditione, si ad si scunda votam pii transerit; aut si iduam a. serit, in testamento reliquerit, non aliter possit, salvo legato, ad secunda vota transi. re, nisi prius jurasset,se ad secundas nuptias
transire liberorum procreandorun caussa, Nov. 22. cap. 43. QBbd si prius annuum is Eatum peteret, uxor nubes nihil consequatur; si nondum nupsisset, ita legatum consequatur, si interponeret Mutianam cautionem,id est, si caveret heredi, se si nupsis.
se postea, legatum cum fructibus restituturam: Haec n. cautio est Mutiana, l. Musiana, f. de condit. o Insidui Hoc cum ita e- eJulia Miscella constitutum esset, sustuliti Ilud postea per suam constitutionem Justinianus in . 1. C. de indict viduitat. ostend. constituit, ut conditio viduitatis, quae prohiberet secundas nuptias,pro non-scripta haberetur, non minus quam prohiberet tantum primas Et uxor, cui ita legatum esset,legatum capere posset,etsi nubat
73쪽
Mec juret quo animo nubat adeoque nec amplius ab ea uxore exigeretur cautio illa Mutiana, de legato restituendo, si postea nuptisset Eze ratione, quod satius sit Re pubi liberis legitime procreatis augeri quam mulierum , quae ad hoc natura sint
Procreatae, ut partus ederent, atque ad hoc maxima cupiduates erantur,perjuriis fenestram aperire. Quae ratio cum etiam in viris locum sibi iudicet, ut qui&iρs ad linberos procreandos natura sint comparat .
ad hoc maxima cupiditate incitentur Resque publica per viros non minus quam per mulieres legitimis hominibus augeatur Idcirco aperteJustinianus profitetur. constitutionem suam legis Juliae Miscellae correctoriam, deque solis forminis nominatim conceptam in masculis quoque legem Miscellam sustulisse, i. 3 Cis inuict. --
uultuosi Limitatur autem lascregula, ut non pr cedat. Cum ratio correctionis in lege correctoria non est expressa, nec inde manifestis argumentis elici potest siquidem correctiones legum non praesumuntur, nec per subauditos intellectus inducuntur,i L . iupr. C. de inus. resam. Sed quicquid nova lege specialiter non expressum reperitur, id veterum legum constitutionumque regulis xelictum intellisi itur praecipimu a C. O
74쪽
atur nostra regula, ut non procedat, cum intentio ipsius Legislatoris atque scopus extensioni repugnat Nec enim contra mentem legislatoris quicquam in egetentandum. Hinc cumine,Dυ. LI Jop.
. proposuisset sibi Imperator omnes inlatitudinis cauit as, quae quidem exhaere-atibnem mereantur, nominatim recensere&caeteras exheredatione indignas excluderes pro se et si aliae ibidem noua expres Erelatae quantumvis eadem aut fortiori ratione suo nixae admitterentur, fieret manifeste contra proposuum, mentem dc inten-ironem Imperatoris, S s 3. Limitatur, ut non procedat in rati Oisne legis correctoriae non finali, nec solita-xia sed impulsiva sol sim Etsi enim ratio impulsiva, quae movit Legumlatorem ad legem aliquam corrigendam , in aliis casi.
busin personis . in lege correctoria non expressis, aeque obtineat Tamen cum nec alias ex impulsiva caulla fiat extensio legis, multo minus ex causa impulliva correctio inducenda est in correctoriis , ut quae per se stri et E accipi debeant d. i. M. C. de inus tς pam. lacipimu , C. de appezu Praeterea limitant quidam diere gulam naturam , ut non procedat, cum lex est correctoria poenalis simul: Cuin enim haec duplex odium contineat correctionis Apin
75쪽
pira alitatis conveniens est regulae juris, ut coarctetur potius quam extendatur,ta odia da Raur. in ext. s. Ultimo limitatur etiam a nonnullis, ita, ut officium suum perdat,cum lex coire ctoria simul laxative loquitur, quia praeterquam quod alias taxativa particula negationem indueat, concurrat lic duplex ratio, quae restrictionem fieri suadeat, e tensionem prohibeat Correctio, inquam&Taxatio. Verum de his postremis duabus ii mi tationibus quid habendum sit,paulo post insequentibus dicetur.
'uomodo ex identitate rationis D tendanturpoenalia oodiosa '
T, extenso ne poenalium modiosorum duae regulae observari debent . quarum prima haec eis. i. Cum ratio in lege expressa est aut firmissimis ac evidentissimis rationibus inde elici potest, fit extensio etia poenalium atq; odiosorum ad alias personas, eaussas de casus, in quibus eadem ratio obtinet. Ut n. in proxuno caprie dicebatur,
76쪽
quotiens ratio in lege ex prella est, videtur lex omnia sub se com preti iud ere, in quibus ratio ista obtinet quandoquidem ratio legis est anima ac medulla ejus. Quaproptermistra hic referuntur ea,quibus poenalium atque odiosorum restrictionem fieri debeare probatur ut enim contra mentem legis Legumlatoris, adeoque contra legem ipsam, pcaenarum restrictio fiat, committi non debet; cum krohibente Justiniano iacti debeamus clemetiores esse legibus Novel Si cap. io. Nec in iudicissit potestate poenam, quae a lege diseri e comprehensa est, mutare: moderari cap. de causis, extr de ost delegati, cap. n. ext r. de transact. l. i. f. i. fad SC. Turpissi cleges ita benignius interpretari debeamus, quo voluntas illarum, non evertatur, sed conservetur, benignius, . a
Igitur cum in Isinali, C. de R. divisin violatores murorum Urbis Rome poena statuitur capitalis hac nominatim addita ratione, quod hostile tabominandum sit. ci ves Romanos alia,quam per portas egredi,idcircd quia haec ratio in aliarum quoq; civitatum muris eorundemque violatoribus locum obtinet, recte fit constitutionis illius, quantumvis poenalis, ex identitate ac
paritate rationis ad aliarum civitatum mutos eorundemque violatores extenso.
77쪽
so De t. Tat. Interpretandi iura
Quamvis porro hunc Canonem n strum quidam ita limitandum existiment, ut non procedat, cam costitutio sim ut cor.
rectoria est sipoenalis propter duplex odi. um correctionis scilicet a poenalitati, temque. ut fallat quando lex poenalis taxa.tive loquitur; siquidem&hla duplex ratio
Neutrum tamen admitti potest Neel enim quicqua efficere poterit dupl cxistud
odium adversus mentem legis ac legumlatoris, quae ex ratione in lege expressari ani. lfeste colligitur Muippe ita benignius e ges interpretari convenit, quo voluntasit.
Iarum conservetur, non ut evertatur, pro Et
Celsus scribit Mil. enim g d. I in Oe
currunt praeterea hujusce rei exempla re, quentissima in ute tam divino, quamlu.mano. Ut cum Christus Matth. I9. v. 3Σ. de uxore non dimittenda hanc legem tradi disset , quod omnis qui dimiserit uxorem suam, excepta fornicationis caussa is maehetur, atque haec lex poenalis simul octa Tativa esset ac veteris Mosaicae legis corre ct otia Nihilominus tamen ertensione ejus ad caussas, adulterio aeque graves, fieri posse, ipsemet Apostolus Paulus in I. ad Ce rinth. 7. U. Is clare ostendit, dum illic malitiosam desertionem justam constituit dissola di conjugii caussam. Sic parens me.
78쪽
p. m. Egidius Hunnius in cap. s. Matth Paret modo in cap. qua fuit prima caussa ιιnefici Dud L . J Cius Peud ista postquam enumerasset justas caussas Teloniae propter quas beneficium amittatur, atque hanc subjecis, set regulam qud lex quibus caussis exhereis datio, divortium ac donationis revocatio fieri permittatur, ex iisdem quoque benes eium vasallo auferri queat claris verbis profitetur, hujus suae reguliae ac definitionis extensionem fieri posse ex majoritate aut paritate rationis ad alias caussas consaniales, si quae forsan postea erneae serint. Equidem si appareat Legislatoris pro positum suisse certas caussas aut personas enumerando,caeteras excludere, ut accidit in Novella II S. cap. 3. diximus jam supra cap. pracedent non oportere tunc extensio nem legis fieri ea paritate aut majoritate rationis. Altera regula de poenalium odiosorum extensione est haec Sirati non est expressa in lege poenalinec etiam certis indubitatis argumentis ex verbis letis deduci poteH, sed per coniecturas tum exinde elici debet,regesariter non fit extensio ex conjecturatae istius
rationis paritate aut etiam majoritate.
Atque huc demum referri debent regulet istae juris odia restringi, favores ampliari debent, culo rati R. Iur. 1 ext. Itemque ino
79쪽
terpretatione poena legum molliendae potius sint, quam asperandae, L pensi. de caen. Atque in cenis benignior interpretatiosequi oportet, cap. intcenude R. Iur.insext. Itemque mitior sententia in poenis amplectenda . LV. de poen. Benignior autem de mitior sententia ac interpretatio est illa, qua lex poenalis restringit ur. Hine institutiones benigne accipiendas i Exheredationes vero non adjuvandas scribit Paulus in l. cum quidam, I9. . de lib. spshum. Non certe alia de caussa , quam
quod institutiones favorem , exheredationes vero odium contineant. Et profecto cum demente ac voluntate legumlatoris certi quid non constat id quod accidit quotiens in lege ratio, unde
mens legislatoris colligitur, nec expressa est,nec fortissimis rationibus inde elici potest, durius esset ac inhumanius, si in re ambigua ampliaremus poenas eamque sententiam amplecteremur, quae dubior es et: Cum tame in obscuris semper eam sementiam amplecti jubeant leges, quae humanior quaeque benignior est. 9.da R. r. Limitatur hic Canon noster,ut non procedat I. Cum persona aut casus expressus
potest sublata significatione verbi coprehendi Sic enim lexJulia de Adulteriis, quae de uxore verba facit porrigitur etiam ad
80쪽
eam, quae de facto uxor est, data verbi significatione uxor dicitur, se uxor.3. I. de ac ui.de adult. 2. Cum constitutio poenalis principa liter spectat favore Reipublicae. Quoniana tunc merito publicus favor praeponderare debet favori privati,&quide delinquentis. V. Caussa In edicto praetoris de albo cororapto cum poena statuitur in eum, qui album praetoris publice propositum corri pisset, existimat Ulpianus eande poenam illi infligendam, qui dum proponeretur alisbus,vel cum praesciret fore, ut proponer tu album corruperit: Immi, etiam illi, qui mandavit alteri, ut corrumperet lic Et e
ba edicti deficerent, . . f. .st de jurudicLNon alia de caussa quam quod illud poenale edictum ad publicam spectet utilitatem, quae postulet praetoris majestatem integram fartamque tectam conservari 3. Cum odium non est principa Iis, sed solum impulsi a costitutionis caussa: Turnenim, nihil obstante odio isto extensio fieri poterit Cujus rei evidens exemplum est in SCto Macedoniano Mujus enim pote notissima ac finalis caussa est, ne filiisam creditarum pecuniarum aere alieno onerati vitae parentum insidientur,l. I Die SC. Maceda T. Disit. qtιod cum eo qui in alιena. Adeoque