장음표시 사용
61쪽
tetributione eri pro utriuss. i. e. dautis accipientisque dignitate.
rici os into&ὶ ν ὐγὴAves . Omnil semper ς - c gruentia revivere, ω dijudicare, quae 'gula adsunt merita se te capiendi data aut reddita beneficia ex cognatio κe, ου virtute, aut usu. Et quidem simillibus, aequalibus et e conferendorum referen se rhmve leneficiorum atque o ciorum facilis eIi aestimalis; operoster eo-ram quae delentur inaei lilin. Porro indebitorum exactione permittenda aut deneganda nonnunquam habetur ratio persona-rpm; unde indulta moratoria, leneficium competentiae, AEqua sanciex eII de R. I. In condemnatione personarum, quae in id quod sacere possint damnantur; non totum quod trabem,extorquendum est: sed & ipsarum ratio halenda eis, ne egeant. De motatoria praescriptio e vid. indiu. Polit. deam; I. Tit. as. Iutistimatione magnitudinis delicti & personae delin pentis ratio nom haberi notu ni est, respiciendo sc. ad concursium Moluntatis dia invita, an ultronea, & in deliberata aut deliberata si ve ex pro posito Z v l. II. F. de parvis. In aestimatione magnitudinis pinime digni- raris quoque personae puniendae ratio habetur, v f. A. g quippe personae honoratae solius amissio dignitatis gravior est jactura quam si vilis & pauperculus civitate pellatur: Majora enim & plura bona majori jacturae locum faciunt. In ipsa denique rerum commutandarum testimatione, ubi de arao rei precio quaeritur, operae impensaeque rebus produce0dis necessariae habetur ratio, & quodammodo personarum quo que producentium. Unde Aristo t. γ- γρς πτος σκυπτῖμον. το ' ρην τύ -5τ μου πός ο τύ γεωργῆ. quam rationem halet agri cola ad Diorem eandem halet opus a sutore preducium ad agricolae, scilicet ratio habenda est impensarum quibus utriusque artificii eZercitium operis productio constat: hi enim precium seu valor rerum in se quidem consideratus pendet ex usu & indigentia rei ;
62쪽
quippe rem ad indigentiam nostram explendam inutilem nullius quoque precii arbitramur. Sed gradis s. discrimen, i e decrementum ac incrementum precii ex facili vel dissicili proventu aut productione rerum dependet. Quas enim natura aut ars in magna copia producit rerum vilius est precium in loco originis; quod augetur prout res ratior & majore impensa parabilis. Prae-Hare lex 63. g. ad i. Faleid. Nonηudam ait, precis varietatem loca temporaque adferunt: Nec enim totidem Romae S iis Hispania Oleum aestimabisar: Me continuis sterilitatilias tantidem, quanti fecundis fructilus. Et pr. d. l. Precia rerum non ex asiectu nec utilitates uti. rum,sed commuiste funguntur. Nempe, quanti is qui ejus usum habet necessariam, οσου προνεχω λ μὰ, Ix. Ni m. I. in fin., quanti prius quam ipsam nanciscatur, aestimaret; quantique ςmnes, qui, quo labore quave industria ad cujusque rei productionem opus sit intelligunt, aestimarent. v. Grol. de I. B.ωρ. BI. II. c.XII. h. s. Dia. Viselm annum Dissert. de Mensura precii rerum. Et xovisse Dii. Pusendors. Is c. I. deI. N. SG.
CAPUT Hiluae in cnitatibus locum inlaeniunt disributionum G commutationum fecies; quemadmodum unaquaque ' istarum tum aequalis existit, tum
Doctrixaepramicae prolixitas ρ e nec garia e r. Doctrina Ohica de iste d justitia quomodo tradenda ρ Eterum singulas distributionum ac commutationum spe. eies tam prius quam iniquae fiant , tum posterain cum jam inbquae fuerint, exaequandi &ad aequalitatem reducendi rationes declarare necessarium fuerit ad doctrinae actionum directivae
63쪽
quiesceret: arg. pr. c. r. lib. I Niconi. Sed hinc non potest non existere tractationis prolixitas ; cujus tamen declinandae gratiarem concisus proponemus, cujus in genere ac speciebus suis recte, ut opinor, traditae productio ac distinctior explicatio tam to facilior erit, quanto dissicilius, prima principia innumeris di sputationum involucris tecta in lucem protrahere. Aristoteles doctrinam de justo ae injusto in genere suo & plerisque sum. mis speciebus sat praeelare tradidit 3 sed ut fluctus ejusdem appareat , oportet eam ad ipsa , & quandoque ultra Iurisprudentiae
turalis mensurea honorum civilium. Quomodo dijudo
eanda civita multitudinis propensis ad hoc vel ista Reip. Iormam recipiendam 8 Indolis misique civilis se Geratis estica quanam in re consistat i quotu ex ea sit, quamque vim hiarat' quaeram Reo l. fit inea: lam vel recta, qua irregularis seu prava til. Distributionum species desumuntur ex objecto, seu rebus quae distribuuntur. Inter has praecipuo loco sunt pullica jura,potestates sue facultates gubernandae Reip. , ἰξου τῆς
πιλιτυιῆς, tam summa in civitate potestas omniumque domina, quam ceterae ei subordinatae. Harum potestatum aliquam ab uno latere veluti quantum aliquod collocamus, quaerimusque alterum ei proportionatum, s. congruum, i. e. personam ei potestati gerendae parem, sive, ut communiter loquuntur, per
sonam dignam. Etenim potestatem illam subjecto ejus exercendae naturalem potentiam habenti assignate oportet ; alias finis ad quem illa ordinari debet obtineri nequit. Hic jam in ebvitate ordinanda personarum ambitus exardescit, suam quis que η imitatem, opes, Blertatem, virtutem contendit , ac divam
64쪽
tanti honoris tantaeque, quae distribuenda est, potestatis accessione ostentat. Describit hanc contentionem Aristoteles III. Poli ticor. IIX. Est autem , ut verbo djcam, ab altero lateret collocanda vinis introductiva nu in societatem civilem , potentia nempe ac voluntau regendae civitatis ad ejus salutem aό felicitatem, quae cuicunque personae aut personarum ordini magis adest, ei magi justum est assignata illam potestatem, cons. cap. XII. Bb. IV. Polit. Aristot. Et consistit illa potentia regenda: civitatis non in sola denuda virtute ac prudentia, sed in iisdem auctoritate & externis viribus subnixis, virtutique per se imbecilli nervos addentibus. ου μονον 'sita, αδεὰ συναμιν πάρχειν καθ' - παχlμος Aristo t. VII. Polit. III. Videtur tamen in reliqua quoque multitudine civili tanquam virtus receptiva regiminu requiri aptitudo
ae propensio subeundi talem potestatem, uni aut paucis vel vir tutis, vel divitiarum, vel nobilitatis ratione, aut pluribus respectu libertatis, aut uni & paucis, aut uni & multis, aut paucis &multis, diversis rationibus assignandam. Hoe est V. 3
ιiei domunca Inde alia multitudo civilis dicitur Regalis, alia
Alisocratica, alia Oluarchica, alia Democratica, III. Polit. c. n. &porro, alia Moarchico-oluarchica, aut Monarchico-Democratica, alia s archico - aut Aristocratico- Democratica. Vel potius, integra indoles Rejpubl. domestica constat ex conjunctis illis aptit dinibus ac propensionibus inter se consonis: nempe pot*ntia& voluntate, in his, regendi tales; in illis, obtemperandi tali,
bus. Hujusmodi indoles, φυλα ιν εα , ταο πιλιτειαι, καθi πν ' χης, ου conservare suevit Rempullicam, S liniri format. IIx. Polit. I. Nempe ita animis constituti ultro consentiunt in idem imperandi obtemperandique placitum. , in quo eodem animorum statu permanente persistunt: Et sic facta
65쪽
tur. Id est, si in populo democraticae indolis , democraticus: In populo aristocraticae indolis, aristocraticus; in populo monarchicae indolis , monarchicus ; & denique in populo mixtae indolis, mixtus constituatur Reipubl. status. Fuerit fortassE ta lis Respublica regularis, quocunque demum ordine imperantium constet; dummodo ad eum retinendum utrinq, consensus adst aut saltim superiores possint in ossicio continere subditos quibus semper inest que tuta in imperantes malignitas, ut ali Camdem Hist. Elizab. ad anu. Isio. Irregularis autem & male constituta Resp. hactenus est, quae indoli seu genio populi haud congruit v. c. si populus sit monarchicae indolis, Rei p. autem status dem
craticus, & vice versa. Hinc Seneca Brutum vehementer e rasse contendit, quod existimaverit civitatem Romam Apri Vm formam p se revocari, amissis pristino moritvi: locu ni integrum .
IIc Uma idems Reip. statis quamdiu retineri deIeatὶ In summa pote Hate recipienda Iapenumero neces fit m dominatur. III. Est igitur indoles, i. e. aptitudo populi cujusli et ejusq; ad certam Rei p. formam propenso mensura naturalis ac nor ma Reipubl. ab initio consormandae, quae indoles quamdiu eadem permanet, tamdiu justum est eundem retineri civitatis statum. Ceterum in subjecto summae potestatis ordinando haud raro necessitas magis quam libera voluntas dominatur, quando Respubl. inpotentioris magis quam melioris ac prudentioris humeros devolvitur. In potestatum inferiorum ordine constitiendo naturalis dignitatis ratio teneri sacilius potest ;& magis la. elle ab uno ad alterum, quam a nullo ad aliquem pervenitur Or
IV. Ratio continuandi potestatem regendae reipuIt tam summam quam subordinatam. Haressitaria successo Reip. procerum praefertur literae electioni. Mixta resea successionis. rario in mixtu LeDUE recepta.
66쪽
IV. Uti autem in summarum, ita & in inferiorum potestatum ordine continuando alibi haereditaria succes o, alibi electis recepta est haec subordinatis, illa summis potestatibus in alias Personas trans serendis congruentior. Nam summarum pote. satum interest propria auctoritate& potentia bene firmata niti, quod firmamentum ex majoru haereditate & dignitate in successores devolutis majora semper incrementa nanciscitur; cum et contrario per continuam electionem semper nova auctoritas. semper nova nec unquam inveterata, nullisque majorum acces sionibus aucta potentia ad regimen per niant. Porro cum sum
ma potestas sit μου θυνοι, in simplicibus quidem Rebuspubl. absque status publici concussione impediri ea non potest, ne in liberos & familiam suam derivare studeat potentiam a Republ.
acceptam. v. Aristot. III. Polit. XI. Amor quoque Reip. acrior est in eo qui eandem tanquam proprium patrimonium suis de amantissimis se relicturum novir, quam qui liberos suos, propter liberam electionem , paternae dignitatis exsortes metuit. add. Barciat. Argen. lib. I. in Orat. Dunalb. Grol. de I. B. o P. lib. II. c. VII. g. υ. Atqu* haec de monarchico non minus quam oligarchi, eo aut aristocratico statu debent intelligi. Quando hi R irum p p. status remissiores existunt aut v. c. ex monarchia & vel oligarchia vel aristocratia mixti sunt, mixtam quoque summae potestatis continuandae inque successores transferendae ratio-uem solent observare, ut nempe ex certa vel certis familiis h oenus jus quaestum habentibus deligant principem vel proce. res qui in ea vel iis dignus vel digni reperiuntur. Hujusmodi mixta regiae successionis ratio in antiquo Framorum aliisque regnis olim
fuit recepta. v. Da. Conring. annot. ad Lamp. p. s. c. a. f. . pag.
V. Magistratibus ceterisque potestatili Majestati stilordinatis creandis , continuandis congruit litera electio; quandos etiam quodammodo haereditaria successo. Potesti rea-
67쪽
cap. R SPECIES DISTRIB TIO Ny ML S peooralis. inciorum pulticoram alienatio qua remia tolerari possi t Magistratuum mercatara impro
V. At vero magistratuum ceterarumque inseriorum p testatum continuatio rectius fit per electionem, retenta sinceriore& isti rerum generi naturali ratione congrua distributione. quae ex antegressa multiplici ac solicita inquisitione in aptitudi nem & capacitatem personae, curiosa candidatorum compara tione diu multumque facta procedit. Omnia haec cessare opor. tet quando persona magistratum gestura nascendi sorte non sus- fragio quaeritur; seu quando magistratus ac potestates cetiis sa- miliis, castris territoriis, patrimoniisq; adhaerescunt,& non tam virtutis ratione quam sanguinis inque certo quodam Patrimo' nio successionis jure deseruntur: Haec potestatis species vocat realis sve patrimonialis , prior illa personam ; ' & utraque mori
bus recepta est ι v. Fulv. Pacian. de Protat. lib.a. e. H. n. I. asscio. Veruntamen& in inferiorum potestatum civilium continuatio. ne ea ruademque quando id necessitas exigit , in alias personas. transtitione hoc temperamentum salubriter adhibetur, ut in
familiis certis continuetur Reipubl. gerendae honos, si illae suppeditent personas muneri destinato haud indecoras. Et Justiniano imperante nonnullas iunctiones publicas tam' per venditionem, quam per actum ultimae voluntatis in per sonas idoneas transferre permissum elati vid. Cujac. ad Novest. y su. p. . seu c. s. Cujusmodi commercium, si in inferioris conditionis sunctionibus subsistat, & in facienda subrogationeae successo te deligendo dignitatis ratio insuper non habeatur,
hactenus extra iustam reprehensionem esse videtur. cons. Feri . Va , coner. id ir. pari. r. c. a. o. Majoris tamen momenti os liciorum , magistratuum, judicum, consiliariorumque commer
cium omnino de te stabile habetur ι id quod sacrorum pariter
68쪽
mnisnum ae civilium legum conditoribus persuasum fuit, am-ἷitias & fimoniae criminibus graves poenas constituentibus. VI. 2 3 falas mensura salariorum , stipendiorum Sc. Salariorum, ipendiorumque coaces oues instar donationum M.
Vl. Salariorum, stipendiorum, pensionum ex publicis reditibus assignationes dignitati aut meritis personarum respon' dere oportet i quique gravioris curae potestatem gerit, naturali
iure majorem meretur remunerationem, quam voluptatum Iubnistri, saepenumero non tantum iuutilia sed & nexi a terrae pondera. Sunt vero illi actus veluti donationes, aut remuneratoria os
ficii praestiti. aut provocatrices officii praestandi; scujusmodi esse debet collatio stipendiorum in homines olim Reip. & Ecclesiae utiles) quippe utplurimum consertur beneficium propter ossicium aut jam praestitum, aut praestandum. Adeoque his negotiis tacita, si non expressa, subest conventio, do ut lacias, aut facio ut des vel facias. Sed haec infra declarabimus.
VII. Νaturalis me ura munerum realium S ρersonalium. Non nustorum quoque munerum realium ae personaliam pra-' , stationem ad finitium vel universalem vel commuta livam pertinere. VII. Munera patrimoniorum naturali rationi congruenter definiri creduntur itidem secundum proportionem geometri eam,pro modo facultatum ac redituum; qui quo in uno atque alio amplior est, eo plus oneris iis imponi justum censetur; decrescente autem re familiari, onera quoque oportere minui. Mamκquitatem delet admittere ce tor, tit ossicio rixa congruat, relevari eum qui in pollicis tabulis delato modo Irui certu ex causis non post. si te si Og i portio chimate perierit, debelli per censitorem relevati:
O vites moraua int, vel ariores aruelint, iniquum eμm numerum in eri ceHui , l. 4. 6 i. ss. decensibus. item, Omne territorium censeatur
votiens defectorum levamea exposcitur, ut seruia aliis erema hi ρ H a culta
69쪽
Ita vel opima sunt compensentur. l. q. C. eodem. Hac de res phis in Comitiis Imperii tractatum I v. Reces de An. U- . f. I. Ia II. I .ao, Reces de sun. rua. * so. Ir. .s . Si und9ste a. παρart. R. c. r. sis. Sed haee distributionis ratio locum habet inte e Personas cetera aequales: Nam cum alter in Reipubl. admini fratione occupatus est, ut ut opulentior sit, si artium illiberalium aut minus liberalium, cujusmodi sunt chremati ica pleraeque
nis esse solet ab oneribus patrimonialibus;cum liberalis illius ope ra quam ad salutem Reipubl. conseri pro pecunia quam alter contribuit valeat. 6 a. I. de societ. Nonnulli quoque per socordiam & luxum minuunt res iamiliares, quas alii frugalitate acandustria augent; ut hoc in casu aequalitas servetur, illis plus corporalis ministerii imponendum videtur, quam his qui plus rei contribuunt. Plurimae tamen pensitationes pro modo sacultatum non imponuntur; sed vel esculentis ae potulentis, unde Licentenui vocantur; vel capitibus, unde tributum capitis, Oer. f. decens: vel caminis, vel exportandis ac importandis &c. quo rum praestatio non videtur ad distributivam, sed vel ad universalem, vel ad commutativam justitiam pertinete; scilicet dum vel erga Rem p .liberalitatis actus quoquo modo a subditis exigun- tur, vel pro commoditate vivendi & commerciorum securitate quam Resp. praestat, qualitercunque grati esse jubentur. Ex hoc sonte tributorum re vectigalium justitiam deducit Hug. Gtotius
viliora munera personalia quae secundum arithmeticam aequalita tem inter subditos sunt ambulatoria, velut ex conventione acto ut facim praestantur; & dum principes ac magistratus ad Reip. salutem architectonicam conserunt operam, justum est ut subditi ministerialem ad eam conferant; quam quisquis per se obire dedigna tur per alliam suis tamen sumtibus obire nonnunqua permittitur.' De distributionis ac impositionis onerum realium salutari ratio'
70쪽
IIII. Immanitatum praestatio ex sal in eo is fiat. II X. Immunitas seu vacatio munerum civilium tribuituσtum ob causam praesentem , nempe aut honorem administrandae: Rei p. quia tu geritur, 'ut f. antec. . dictum; aut ob aliquod de nitum munus quod publicis utilitatibus exhibetur, & vel unicum fatigat exercentis industriam ut plura sustineri non possint; ν-σ.ist. de jure immuη. tum ob causam praeteratam. ut eme ritis, veteranis, in solatium laborum Reipubl. causa exantiato rum 3 tum ob causam praeteritam pariter ω suturam, nempe ob res praeclare gelias, ac ulterius bene gerendas: Nam remune a pericula eorum, quin etiam S hortaηda praemiu merito placuit , mi Callistratus l. s. r. io jure immun. Nonnullorum mune rum excusationem & corporis debilitas praestat, L a. g. 7. de Vacat. Excusat. Ob causam praesentem & suturam immunitarem a muneribus ei vilibus habent literarum studios,Auth. Halita,
Gothost. ibid. C. Ne M. pro pat . Oldend. dejarestaucti de privit quae bonar. liter. profess Sc. IX. Iniqua distributio quot modis fiatΘIX. Singulis enumeratarum distributionum speciebus
multiformis potest intervenire iniquitas , cum in concessone honorum ac immunitatum . indigni dignis praeseruntur, cum dignitas gerendi honoris non reponitur in virtute gerendo m neri congrua, & plane nulla habetur virtutis ratio, sed vel divitiarum & largitionum vel assectionis privatae alteriusve rei, item cum minus digno majora, digniori minora ex optabilibus conseruntur; cum in distributione onerum non servatur debita aequalitas e Cujusmodi iniquitatum, & incommodorum inde provenientium, ut & modorum quibus ea mala tollere conveniat prolixior declaratio excedupresentis instituti nostri me