장음표시 사용
41쪽
PRAEFATIO. pluribus sustinetur, ruita, vix dubium relinquitur, illam auctori temporum Confusionem ante oculos versatam esse, qua Romanorum res Publica sub ipsis imperii auspiciis Constantini M. concuteretur. A pluribus expetebatur regnum. Nam Constantius, Constantini pater, atque Armentarius Caesares Augusti appellantur , Crea tis Caesaribus , Severo per Italiam, Maximino per orientem, eodemque tempore Constantinus Caesar efiicitur. Maxentius imperator, dehinc Licinius Augustus, parique modo Alexander apud Carthaginem imperator fit. Simili deinde modo Valens imperator Creatur, etc. Idem testatur Em tropius lib. X, I Seqq. Tum vere discordia membra trepidabant sines suo capite. Quum in hac turba, omniumque
rerum eversione Constantius vita decessisset, Constanti s in Britannia creatus est imperator, et in locum patris exoptatissimus moderator accessit', exortisque deinde ubique civilibus hellis, victor evasit, atque tandem mira bellorum felicitate solus totum romanum imperium obtinuit. In primis vero Italiam Romamque ipsam minimo temporis spatio sedavit. a Accersi
tus in Italiam inquit Bapt. Egnatius sin vita Constantini), ab iis qui Maxentii tyratitiidem serre
42쪽
non poterant, biennio totam Italiam, urbemque Romam pristinae majestati asseruit. n Ourantam, te estatem subita serenitate discussus Rem romanam in plurimas partes dissolutam atque divulsam quasi conglutinavit atque constrinxit; victis pulsisque Gothis securam reddidit; simul vero pacem internam restituit; legum severitate firmavit; artes bonas, praecipue literarum Studia , quibus et ipse deditus erat, nutriit; atque
ita factum est, ut in Erimm non re resceret sinium , sed etiam floreret. Imperatoriam Potest. tem haereditatis loco filiis traditurus, simul vero ut negotia publica melius Procurarentur, atque ut patre magistro gubernandi artem probe ediscerent, cum silio fratris, Delmatio, prosperrimae indolis juvene, tres filios, Constantinum, Constantium atque Constantem Caesares CreaVit, eosque Galliae, orienti, Italiaeque praesecit. Inde magna illa et prope explorata diuturnae Posteritatis Spes enata est, qua nixus Curtius ita palpatur : Absit modo in dia, eaees et hujus
saecuti tempora ejusdem domus, utinam PerPe- tua , certe diuturna Posteritas.
Dominum populi romani ubique se gessit Constantinus , neque principatum dissimulavit , sed palam ostendit habitram regium gem-
43쪽
xxxij PRAEFATIO.mis, ct caput exornans Perpetuo diademate. His rationibus rite perpensis, vix dubium relinquitur, conjecturam illustrissimi Bagnolo vero esse simillimam. Negandum enim non est, Cum iii nulla verba non congruere optime cum imperio Constantini M. Et si ita res se habet, neminem amplius movebit, Curtii nusquam apud veteres mentionem fieri. Mirari etiam desinemus,
quae caussa fuerit codicum manu scriptorum penuriae, quae tanta mi, ut, quum lacunae atque corruptelae omnibus Communes sint, recte judicare viri docti videantur, qui ex uno exemplari caetera descripta atque eX uno eodemque
mant. Dudum enim amissa rei publicae libertate, omnis literarum honos imminui coeperat; pauci imperatorum fuerant, qui ipsi amassent aut suscitassent artes liberales. Quid igitur mirum, si Musae magis magisque obmutescerent Θ Praeterea, ut fit in ea temporum iniquitate, antiquiOrum opera negligebantur, abiectaque in bibliothecis sepeliebantur, recentiorum reSPUehantur; codices rarius in dies describebantur, indeque fiebat, ut sensim e manibus privatorum hominum dilaberentur quaeque adeSSent, antiqui uni plura, pauciora recentiorum, haud ita
44쪽
multo post ingruentium Populorum immanium barbaries non diripuit, non eum Caeteris thesauris praedata est, Sed incendio vastavit. Atque hoc prosecto summum beneficium numini divino debemus, quod monumenta ista cultioris humanitatis, ne dicam lacera, sed quod omnino illa habem . His de Curtii aetate virorum doctorum Sententiis spectatis, o Perde pretium Non Videtur esse, ulterius inquirere in opinionem istam; historiam Curtii, scriptoris cuiusdam neoterici figmentum
esse. Nam adeo inSulsam eam, atque ex inero pruritu παραδοξοι Proserendi natam existimo, ut cum tantorum hominum judiciis istam comparare haud sustineam. Caeterum quam vanae sint
istost ineptiae, optime docuit Io. Chr. Wagen- sellius in Pera librorum juvenilium, t. IV, p. I 78:α Etsi quacumque de caussa, inquit ille, non Occurrit apud antiquioreS, qui e taut, Curtii mentio, tamen ii, quorum aetas tria saecula longe excedit, ejus meminere, ut sic Saltem longe ante illa tempora vixisse illum necesse Sit. Ioannes nimirum Sarisberiensis, Carnotensis episcopus,
quem anno II 8a vita exceSSiSSe constat, Curtium
allegat in Policratico, lib. VIII, i 8; Vincentius Bellovacensis, l. IV, speculi doctrinalis, c. I 25 ;Jo. de Vitriaco in gestis Dei, per FranCOS, P. I I 32. Philippus vero Gualterus, Episcopus Insulanus,
45쪽
PRAEFATIO. quem nonnulli Sarisberiensis aequalem temporum autumant; alii, ut Vossius de poetis latinis,ann. Iu o claruisse serunt;) in Alexandreide, sive carmine, qtio libris X cecinit res gestas Alexandri, Curtium ad Verbum, quantum Poterat, scd so pius infelicitor imitatus est.
De Alphonso quoque decimo, Hispaniae rege,
qui sapientis cognomen meruit, et antio Iu5u imperare coepit, Antonius Panormitanus in vita
ejus prodit, illum, quum gravi morbo laboraret, remedia medicis frustra praescribentibus coepisse legere Q. Curtii historiam de Alexandro Magno, adeoque illius dulcedine captum suisse, ut ex
sola lectioiae sanitatem recuperaVerit. Haec Saepe deinde repetiit verba erumpens : a valeant Avicentia, Hippocrates, et medici caeteri; vivat Curtius sospitator meust v Vide infra notam. 'His Wagensellii verbis postscripsit Fabricius Biblioth. t. II, c. 17: et PetruSBlaesenSiS,Epi St. Io I, inter libros in scholis celebres praedicat profuisse sibi frequenter inspicere historias Q. Curtii. Scholas frequentavit Petrus circa annum IIbo. IIS. codicem historiarum Curtii annorum octingen-
Idem observavit Casp. Barthins LII, 6. a Famdsm rem tradidit aeneas Srlvius, 4 6, opp. sed e libro Gratiani de easibus virorum illustrium, p. a , discimus, tinne Al-pli IiMam , quem sanavit Curtii lectio, fuisse non decimum Alphontium, Hispaniae regem, sed quintum, Armigoniae et Neapolis regem, cognomine ma se tim, qui obiit anno i4,8
46쪽
iorum, qui exstat Parisiis. in Bibliotheca Cothertina, laudant Bernardde Montraueson, praefatione ad Palaeographiam graecam, et Dan. Malchelius de Bibliothecis parisiensibus, p. 56, Iournal si te ire, tom. XII, p. 95, 9si. Alium Schonhovit,
exaratum ante aliquot saecula, Brugis evolvit Hadrianus Iunius. Alius codex antiquus Curtii membranaceus fuit in Bibliotheca Menarsiana, P. 64. Alius e speculo decimo, qui fuit Bongarsit, est in Bibliotheca Bernensi. B uidem his testimoniis nihil addo, nisi locum Donati Acciaioli Iurisconsulti Florentini, qui obiit Mediolani, anno I 473). Hic praeter alia scripsit vitam Scipionis, duce inprimis Plutarcho, ibique laudavit sententiam Curtianam his Darii
verbis : α Casemitas hinc nos admonere debet is gilitatis humanae, cujus nimia, ut ille inquit, in prosperis rebus oblivio est. DQuum hoe modo incertum sit, quando Curtius vixerit, et quis fuerit; quumque jure ae merito dubitetur, scriptorem rerum ab Alexandro M. gestarum esse, quem Cicero ad Quint. fratr. II, ep. 2, laudat bonum et eruditum adolescentem; vel quem Iuvenalis, satir. XI, Vehementem oratorem vocat; vel de quo Tacitus, Annal. XI, uoet II, aut XVI, 28, loquitur; Vel etiam quem
Curtius, lib. IV, cap. I 4, S ao; infra Pag. 318.
47쪽
Suetonius in libello de claris rhetoribus inter illustres rhetores reseri; Vel denique ullum alium, cujus vetereS scriptoreS meminerunt, non habeo, quae de vitae ejus conditione dicam. Rhetorices studiosissimum fuisse illum, ex orationibus, quas historiae suae inserere amat, SatiS quidem constat. Utrum vero artem illam ProsessuS sit, atque publice docuerit, an otium illi studio suppeditaverit modo privatim, non liquet. Liceat nunc addere quae recentior Curtii interpres, Frii Schmiader, in suo ad hunc historicum prooemio, disputaVerit de ea, quae agitur, quaestione. PeriZonii sententia exposita, hunc in modum pergit:ὰ Perimnii sententiae ne prOPSUS accedam, non tam ea, quamquam Don negligenda sunt, quae Cunete, Proleta. P. O, contra hanc opinionem scripsit, iaciunt, nec Omnium, qui eXStant, veterum de Curtio historico silentium, quam quidam Curtii ipsius loci. Solet enim, ex more scriptorum posteriori S sevi, Sua Verba flosculis poetarum aliorumque seriptorum aureae aetatis, ut Virgilii, Livii, ornare. Si adeo reperiantur, quae e Scriptoribus saeculi post Chr. n. Primi exeuntis deprompSerit, Sane antiquior Se nequit. Jam vero tota Amyntae oratio, t. VII, C. I., ut et CausSa,
simillima est illi Terentii ap. Tacit. A. VI, 8;
θt membra Sane aliquot sunt, quae Lipsio hinc
48쪽
translata videantur. Iano Rutgersio Curtii locus,l. IV, 4, 7 ex Lucano ΙΙΙ, vs. 563, certissime eX- pressus videtur, cujus illum studiosum fuisse, multis ait argumentis prohari posse. Praeterea alii quoque loci non pauci in Freinshemii Commentariis notantur, ubi Curtii Tacitique et sententiae et verba sunt simillima. Instar omnium sint duo
Senecae loci, apud quem, Epist. 56, 16, legitur:
nihil tam certum est, quom otii vitia negotio discuti. Apud Curtium VII, i, 4 : Alexander satis Prudens, Otia vitia negotio discuti, etc. Apud Senec. Ep. 59, i 8 : gentes ne Anitimis quidem satis no- ωs ς ap. Curi. VII ,3 5: nationem, ne itimis
quidem satis notam, etc. Freinshemio uterque a
tertio aliquo mutuatus videtur : sed si aliunde quoque probari poterit, Curtium posterioris aevi fuisse, illa ex Seneca deprompta esse iacile concedes. Curtius IX, 6, II, utitur Verbo, piissiamus, quod nullum esse in latina lingua Cicero , Philipp. XIII, I9, auctor est. Iam vero SCTiPt Tacito et Seneca antiquior non reperitur, qui illo verbo utatur. Frequentius est apud Ausonium. Vox sagittandi, VII, 5, 42, antiquiore, quam Justinus est, non legitur. Quintil. Instit. Orat. X, i, quamquam ipse fatetur plures legendOS esse, quam a se Dominentur, Curtium tamen, si antiquior esset, inter eos, quorum lectione juvenes dicendi facultatem confirmare POS,
49쪽
Sent, vix potuisset tacere. Apud Curtium VI, II, 18 Philotas duces Alexandri, quibus Coram in quebatur, sinem quaestioni sore, per Alexandri salutem jurare jubet. Ubi Raderus notavit: α per genium, Seu regis, aut Caesaris, jurabant Vmeres pagani, per principis salutem christiani, ut docet Tertuli. Apologet. c. 32 : juramus, sicut
non per genium Caesarum, ita per salutem eorum quae est augustior omnibus geniis. Arcad. et Honori s , l. 4 I. Cod. de Transact : qui nomina nostra placitis inserentes, salutem Principum confirmationem initarum juraverint esse pactionum, etc. v Iam suspicio exoritur, quarti saeculi suisse Curtium, et fortasse Christianum. Nec sine caussa, Si et haec consideraveris. Nulli imperatori superstitio, qua maxime multitudo regitur, Negligenda est; ergo et ab Alexandro in quavis re, vel magna, vel dubia, vates harinspicesque Consulebantur; nec quidquam solemnius erat in republica romana et sub primis imperatoribus Quantum vero Curtius Alexandrum indignatur
Vates Consuluisse, quae sane res Tiberio aequalem non movisseti Iam eum non iviactitim dicit ea SVerstitione mentis, ut vates consuluerit, i. IV, 6 Ia; jam mates adhibere coemsse a suPerstitione
animi, l. V, 4, 1; jam superstitionis non pot-
ιem fuisse, i. VII, 7, 21 , et 7, 8 : quum Ps t
50쪽
stinet, rursua ad superasitionem humanarum
gentium s sic Codices, mentium receperunt editores ex conjectura Palmerii) ludibria squo vocabulo alio loco artis magicae vanitatem notat
VE Olutum ESSE. . . . . Quam RSPera quoque Voce
invehitur Curtius in mythos Graecorum inuini OS et immerentes, mythum de Nymphis, Marsyae
amore rotentis, insCito vocabulo, Poetarum mendacium amellans, l. III, I, 4; et alio loco, lib.
VIII, Io, Iu : si inde, Acribens, a monte Mero, Graeci mentiendi traxere licentiam, Iovis semine Liberum patrem esso Celatum ., Quae formulae sane Christianum magis decent, quam antiquiOrum aliquem, hisce mythis a pueritia imbutum. Haec vero Omnia, qu mvis d aetatem Curtii d finiendam non sussiciant, monent tamen, De Simpliciter PeriZonio credamus. Possunt adeo ad J.
F. I. Ba Olo, Comitis, sententiam, in libro, della gente Cur a s doli' etia di O. Graio Ph
stonim ragionamento: Bononiae, publici juris factam, propensiores reddere lectores. Exposita Itali Comitis sententia, quem e Cun-Zio nos explicavimus, quaedam opponit Stamia-der : a Haec, inquit, conjectura recentissimo editori vero simillima videtur, Sed ipsa quoquo, quae reprehendi possint, habet. Const4ntinus Augustus appellatus est anno post Chr. n. 3O6. Solus Imperator iactus post Licinii mortem, anno 323