장음표시 사용
251쪽
cliter. ib. e. hI. p. I 8. g. . Huius instituti audio. res unde metalla, nobiliora potissimum, initio acceperint, et cur ab antiquissimis iam temporibus pretium eminens eis tribuerint emtores non minus, quam venditores, non est, cur hoc tempore curiosius indagemus, indagatum exponamus. Id reapse accidisse, testantur scriptores et sacri, et profani v. Herodot. l. IV. sedi. i 96 . Verum metalla isthaec, principio quidem, fuere non nisi globuli, vel obeli, vel taleae,
vel laminae lamellaeue, malleo percussae, attenuatae et in particulas maiores, minores, sectae, nec signis, symbolis, vel impressis rerum qualiumcunque figuris signatae. Erant adeoque numi ασημοι, vel eiusmodi νομίσμιατα, quae in contrahendo quocunque negotio
appendi oportebat. Id demons rat Sperlingius l. c. p. a T.), qui Aristotelis, denumo, eiusque initiis lo-
uentis, verba haec adsert: απιτο μεν πρωτον απλῶς ορατΘἐν μεγεθει υμ μ ω , i. e. primo quidem omnem numismatis valorem , eius magnitudine et pondere definitum esse. Quod tuetur etiam wachivi TuS l. c. c. 3. p. 18. et in primis p. 26. s . Interim
ad credendum facile est, homines emendi cupidos, in eiusmodi globulis, obelis vel lamellis, nota qualicunque singulorum pondus et pretium significasse, ut,
vel antequam appenderentur, ipsi eorum valorem noliant. Cuiusmodi notae, vel fgna, ut ex libero cuiusque mercatoris seu foeneratoris arbitrio quasi emanabant, publica vero ciuitatis vel magistratuum auctoritate carebant 3 ita pecuniam propriam veramque nullo modo essicere, nec num simili hominum priuatorum nota signati, . iure quodam suo επίσημοι vocari potuerunt. Atque in eius.
modi globulis lamellisue, si qui superessent, veterrimae simplicitatis pecuniam, quam pessimu vulgo, sed minus latine, vocant, cerneremus. Cuius inopi m
252쪽
inopiam et interimm non est, quod vehementer dea ploremus : quoniam, si a metalli, nobis satis cogniti, natura discedas, nulla nec intelligentia, nec arte simvlari et exquisita, sese probare posset. Eius ratioanem perquam rudem et simplicem videre licet ianumis, apud Sinenses, Abestinos et Iapanenses hodieque usurpari suetis: de quibus, quantum satis esse potest, disputauit Sperlingius, quem saepe iam diximus l. c. p. 267. si . . Postremorum tamen numOS, nuperrime diligentius et curatius descriptos, tabulis que aeneis incisos, quasi coram intueri ac considerare possumus in singulari commentario, super eis scripto, quem debemus Carolo Petro Thunberg, Succiae litis teratae ornamento eximio, qui istum lingua vernacula expressum, Regiae Academiae Scientiarum Holmiena sis sociis celeberrimis Λ. 1779. recitauit: quem inclyta haec Virorum eruditissimorum societas , proin pter insignem rei, quam dicendo persequitur, nouitatem utilitatemque, eo ipso anno, typis describendum curauit, quemque, ex Suecico idiomate Gemmanice conuersum, A. IT 84. Stendaliae in lucem publicam exire iussit I. T. Pyl, M. D. Celeberr. atque Experientiss. Quos verbis planis ac perspicuis descripsi numos Ιapanensium Thunbergius V. Celeberr. 'eos octo tabulae aeneae, in quas ipsorum figurae sunt in-eisae, ob lectorum oculos ponunt ita, ut non solum eorum rationem et simplicitatem, sed etiam omnis omnino veterrimae pecuniae naturam ex iis suspicari possis. Figurarum enim informium lineae. in ipsis conspiciundae, siue stilo acuto inscalptae sint, siue malleo cusae, produnt ingenium tam sterile, et manum adeo rudem, ut initia artis numariae, cuiuscuuinque demum hominis aut populi sit, in his plane pervideas. Quemadmodum enim actiscit omnino omnis
primordia, et quasi effecta, plane simplicia suerunt,
253쪽
omnisque elegantiae et venustatis expertia, quod tum . borum reliquiae 1uperstites, tum auciorum priscorum testimonia satis comprobant i ita numariae quoque artis initia non possunt non prorsus rudia et inepta exstitisse, ab omni elegantia et veneribus longe remotissima, adeoque penitus caruisse intelligentia et perfectione ea, quam in compluribus Graecorum numis obseruamus et demiramur. Interim Iapanenses huiusmodi numos, quamuis imperfectos et rudes, hodie non minus , quam antiquitus, in rebus vendendis,
emendis, nominibus soluendis, usurpare testatur Thunbergius Celeberr. Ea autem, quam dixi, quamque in numorum non ita pridem vulgatorum figuris spectamus, metallorum globulos, obelos, lamellas et taleas, qualicunque vel ponderis, vel valoris, vel denique puritatis nota signandi consuetudo, a privatis inchoata hominibus, haud dubie a pluribus pedetentim adoptata est: eademque apud alios diutius seruata et continuata, apud alios citius neglecta, et intermissa, opportunitatem suppeditasse videtur, metalli nobilioris particulas signo aliquo, auctoritate publica impresio notandi, eodemque singularum γνησιο- βηται, pondus, et verum valorem publice testificandi.
Quo fieri coepto, ad pecuniam, quae proprie dicitur,
tandem est peruentum. Huius cudendae et auctoritate publica quasi muniendae, qui populus, vel rex,
aliusve homo opibus et auctoritate pollens, princeps auctor et suasor exstiterit, nondum liquido constat rquamuis Graecorum scriptorum non pauci Phidonem. Argiuum, rem sit non reapse fecisse, certe quidem suasisse, perhibeant. Aeliano enim auctore, quem
ER NESTI ο μακαρίτης nominauit, populus Aegineticus omnium primus initium fecit numorum feriendorum: nam, .s πρωτοι, inquit, νομισμια
254쪽
volutim aere A ιγιναῖον. Et habebant prosecto caussam longe grauistimam, cur id facerent. Ipsi enim, timsulae prorsus sterilis infructuosaeque cultoreS, Vt nanisciscerentur, unde viverent, nauigationi et mercaturas non poterant non dare operam , et necessaria vitae
tuendae praesidia, ab aliis populis petenda, in patriam importare. Quae quum mercium aliarum, quas habebant nullas , permutatione adipisci haud possent, sed singula metallo nobiliori, argento potissimum, cuius venas longe ditissimas occultabat insula, comparare deberent: dura sane necessitas eos iam adducere potuit v. Aristotel. de Rep. l. I. c. 6. Cuius Verba, latine versa, dedit Wacliter. s. c. p. 28. una cum loco alio Paulli ΙCti, L. I. g. de contrah. empl. , Vt argenteos globulos, obelos, lamellas, aliasque particulas minores, vel κομματα, signo quodam, auctoritate publica impresso, notarent, coque illis publicam quasi fidem conciliarent. Sed sunt scriptores, quod iam dixi, complures Graeci, vetustiores aeque ac recentiores, qui Phidonem Argitium scribant, mimoS omnium primos percussisse. Inuentum, de quo quaeritur , ei attribuit Marmor Arundelianum, seu Oxoniense, quod alii Smyrnaeum, alii Parium vocant, cuius Versu qs. et sequenti p. m. 1 38.) memoratum exstat
Quae verba, in commentario subiecto, partim suppleri, partim legi iubentur hoc modo : αφ' ου νο Aργειος ἐδε/κοσίευσεν εν Αργει, καs μετρα ηοή
255쪽
τ. λ. Idem confirmat quoque Ephori testimonium quod Graecus, quem diru, geographus ab interitu quasi seruauit Geogr. l. VIII. p. 3TT): Eφορος δε εν
κως. Neque aduersatur Iul. Pollux, nisi quod plures huius inuenti auctores simul recenset onomast. L VIIII. cap. 6. segm. 83. p. to 62. ει τε Φει Lν
simul legendae sunt. Quod Xenophanes Lydis attribuisse hoc loco dicitur, id Herodotum quoque, sed valde dubitanter fecisse constat: qui lib. I. sect. 94. p. 48. ed. Wesseling.) πρωτοι δε α, ωπων , inquit,
των η κεἰς My αεν , νομισμα χρυσοῖ κη ἀργυρου κοψαμενοι εχρησαντο. Tandem marmoris, quod dixi, Strabonis, aliorum scriptorum sententiae, secundum Phidonem dictae, subicribit etiam Eustathius in Commentar. ad Iλ. B. cuius verba, a Schessero ad Aeliani locum, a b. A. indicatum, iamdudum prolata transscribere nolumus, hoc uno obseruato, quod antistes Thessalonicensis, qui alio dixit loco: εκοπη - αργυριον πρωτον υ πο Φειδου κ. τ. λ. alio scripserit rεπωδη Φώoων, δεπενοον βασιλευς - -- πρωὶος ἔκαιε χρυσουν νομισιμ. Vocabulum Φειδῖου in me .
256쪽
mendo cubare, necesse est: Phidias enim nuspiam memoratur numos percussisse. Hoc idem Schefferus eodem loco, contendit assirmari a Pindari scholiasta antiquo: minus vere, si quidem ipsa, ad quae respicit, verba offendere mihi contigit: namque ad Olymp. od. XIII. p. m. a Ia. reperio haec: φησὶ δs
Quibus in verbis equidem nihil argumenti video, quod Phidonem pecuniae , auctoritate publica signatae, auetorem et suasorem fuisse demonstret. Sed haee urgere, et ad viuum resecare non placet: sunt enim verba scriptoris recentioris, i quem vel ipsum, vel librarium in eis describendis, lapsum esse credibile est. Rei cardo, quod aiunt, in eo potissimum vertitur. quo pacto sententia Aeliani, nonnihil diuersa a narratione tum Strabonis, vel potius Ephori, tum auctoris άνανυμου, cui marmoris 1criptura debetur, inter sese conciliari queat: siquidem ille Aeginetas ait primos fuisse. a quibus numi sint cusi; hi vero Phidonem perhibent, praeter inuenta et sancita mensurae et pomderis genera, primum immum argenteum in Aegina percussisse. Phidon, si Aeginensum rex fuisset, iura quodam suo, tam mensurarum et ponderum' quam pecuniae publice signandae leges in ipsorum ciuitate ferre ac perserre potuisset; eoque saeto, reete et vere
Aeginetae non minus omnium primi nurnos argemteos, Phidonis scilicet iussu, quam Phidon primus νομιημα άργυροῖν in Aegina, per Aeginetas nimirum sibi obtemperantes, seriisse diceretur. Verum quum
257쪽
a a 8 hie Argivorum rex esset, eorum non item, qui seri potuit, ut in ciuitate peregrina, libera, suoque imp rio haud subiecta, de mensurae, ponderum et mmorum ratione ac conditione leges sanciret, eiusque ciuibus has obseruandas quasi obtruderet' Haec discrepantia, opinor, non inepte tolli, vel conciliari potes ab eo, qui inlulanos, de quibus quaeritur, meminit solum sterile, lapidosum, infructuosumque habutasse, et commeatum, ad vitam tuendam necessarium. fere omnern, aliis in prouinciis conquirere, argento suo, telluris e venis effosso, coemere, et domum
subvehere debuisse. Quem si non omnem, maxumam tamen illius partem, ex oppidis et agris, ad Phidonis quidem regnum Argiuum pertinentibus, sed sibi quam proximis, petere consuerant Aeginetae Argivorum rex, quem diximus, opibus praepotens, ideoque iusto imperiosior quem Herodotus I. VI.sect. I a T. p. m. qa T.) scribit i βμεγιτα
Ελλην- οὐ παν ἶ- , i. e. longe omnium Graecorum insolentissimum fuisse, et Pausanias l. VI. cap. 22. p. m. SO9.) τυραννων των ἐν Ελλη τι μαλλα υβρί- σα loe, testatur: hic, inquam, rex, talis quum esset, animuni facile inducere potuit, ut populo finitimo, suisque e prouinciis maxime necessaria victus Cultusque praesidia petere sueto, de mensurae, ponderum et numorum ratione ac conditione quasi leges quasdam praescriberet, easdemque in emtione, venditione , ac negotio qualicunquet cum ciuibus suis contrahendo, migrare vetaret, ac, si refragari vellen: eos aditu et commercio cum suis prorsus excluderet. Cuiusmodi legi, siue aequa. esset, siue iniqua, si Aeginenses obtemperandum esse cernebant, metu, ne ab omni cum eius ciuibus commercio exclusi, annonaeque inopia pressi, rebus ad victum quotidianum necessariis priuarentur; vel commeatum omnem, non
258쪽
229 nisi maiore pretio, et maiore cum periculo, eX Oppidis vel agris multo remotioribus petere, et in patriam deuehere deberent: facere non poterant, quin praelec introductas mensuras tales et talia pondera, quales et qualia rex serox et impotens, satis pro imperio, constituerat, argenteos etiam globulos, obelos, et lamellas, ut iussi erant, nota quadam, fidem et auctoritatem publicam testificante, signarent. Quo facto, Aeginetae vere dici poterant, νομισμα κολνασθαι, i. e.
mum publicae fidei et auctoritatis signo percussisse si non iussu, certe quidem hortatu suasuque Phidonis;
quoniam Aeginetis, ut id facerent, opibus praepollens praeceperat. In quo etiam, nisi magnopero fallor, quaerenda est caussa, cur Graecorum reliquo-Tum Humos, mensuras et pondera multum superasso dicuntur Aeginetarum numi, pondera et mensurae. Credibile enim est, eos rationem et normam, veluti legem sibi praescriptam, migrare non ausos esse, Phidoni ut placerent, quos parabant numOS, mensu- Tas, pondera. Sed utcunque haec aut reapse sint, aut existimentur, mihi multis de causiis perinde est: in rebus enim tam vetustis, tanta antiquitatis caligine inuolutis, nulloque rerum, olim gestaruin, monimento plenius patefactis et posteritati traditis, qui verum liquido explorare et demonstrare postit, reor fore neminem. Quum interea Phidon, Argiuus ille rex, Lydiato quidem iudice v. eius Commentar. in
marm. Arundel. p. m. 41. annos 9ao, et quod excurrit, ante Christum natum vixerit, Wachterus au tem l. c. p. 33ὶ, Sel deni rationes et auctoritatem sequutus, regem, quem saepe iam diximus, anno Λ. C. N. 89 . numum argenteum in Aegina, insula, percui liue scribat, trecentos fere annos ante, quam
259쪽
a 3 Alyattes, Lydorum rex, iciuitatem administraret, cuius post: mortem ipsius populares numos aureos et argenteos habuisse narrat Herodotus; et quum non
nisi aliquamdiu post, Darius apud Persas, numOSDaricos, ex auro quidem puristimo, et eius praeses Λegyptiacus, Aryandes, in Aegypto, argenteos ex argento itidem purissimo, rege tamen prorius inscio et inuito , percussisse memoretur Herod. l. IV. siet. I 66. p. 3ss. cons Boden progr. de Daricis): lector quisque, me vel non monente, videat, necesse est, numos in Aegina, Phidone siue iubente, siue suadente, signo quodam, tamquam fidei et auctorit iis publicae nota , primum signatos , pro pecunia omnium antiquissima habendos este; qualecunque demum signuin is illoc fuerit, et quodcunque instrumentum ad id in globulo, seu lamella argentea imprimendum, stilumne acutum, quem Pollucis Vocabulum, γραφειν, uti Strabonis, χαραττειν requirit, an cuneum, forcipem et malleum, instrumenta ad τοκί Clειν, quod Geographus Graecus itidem usurpat,
necessaria adbibuerint. Quisque pro se decernat quaestionem , difficilem quidem illam et spinosam, sed cuius ex solutione vel definitione, utilitatis nihil
ad reliquas litteras redundare potest. Hoc unum reor me affirmare posse, primos illos numOS aeque, a reliqua artificiole facta omnia, vel potius prima pericula, singularem nec intelligentiam ingeniique vim , nec manum satis exercitatam et artificem prae se ferre
potuisse. Signum illud, si sorte instrumento quodam acuto insculptum erat, faciebat sine dubio, ut numi tumeus Sinensibus vel Iapanensibus similes essent: sin impressiun cuneo et malleo, is primum excogitatus et paratus non poterat non valde rudis esse, notamque
satis deformem huiusmodi videmus in nullo non
260쪽
exprimere. sed hac de quaestione satis disputatum arbitror. - Scriptis iam, quae de Phidone supra leguntur, accepi nouam Chronici Parii editionem, hoe ipso anno curatam a Carolo Francisco Christiano WM- uero, V. Λ. in qua p. I o. vocabulum illud mutilum, quod in exemplo meo est EΔHMEΥΣ - - - legique εδημοσίευσεν, et verti iubetur, regnum Ibi vindicauit atqtie adminis uit v. nov. historicae ad hoc marmor p. m. 393. vidi editum esse εδημ ευΘη, et latine ve sum, Phidon proscriptus fuit. Sequitur editor, quem dixi, eruditissimus recentissimam Ganrieri lecti nem. Sed hanc coniecturam credo priori vix anteferri posse. Primum enim nescio, an 'το δημευεσΘ , quod de bonis vel agris publicatis usurpatum inuenio, de hominibus proscriptis itidem recte dicatur. Porro Argivi non Phidonem selino, sed omnes Temeni posteros regno deposuerunt, et sine dubio proscriptos exulare iusserunt. Quod si verum est, cur horum
non meminit Chronici auctor φ Tandem editores antegressi in versu, mutilum vocabulum continente,
post N aliud Ε exstare viderunt, quod postremus plane neglexit. Haec faciunt, ut posteriorem priori anteponere dubitem lectionem. Sed rem hoc loco ad