장음표시 사용
271쪽
24 apretibus peti potest et addisci. Similis ratio est Iuno
nis Samiae, non paucis scriptoribus antiquis memor tae: cuius faciem itidem non nisi in numis conspicaris r
ni p. 37 I. et Valentis Imperati. cet. Graec. apis pend. tab. h. a.), qui editor postremus, quae Dea haec sit, p. ao6. non indicauit, aliis locis Iunonem pronubam appellare solet. Nuperrime insignem e gaza regia uulnum, in quo eadem Dea a Samiis e pressa est, produxit etiam Bartholomaeus eodem loco tab. a T. n. 4 ), qui praeterea plura, nec tralaticia, de
Deae simulacro et templo exposuit Vovage du jeune Anacharsis Chap. LXXIV. Tom. VI. p 286. g. ed. octoperi.). Quod idem de Luno, Deo, dicendum. Huius simulacrum, quod quidem meminerim, hodie exstat nullum. Sed qua ratione eum fingere suerint
artifices, complures nos edocent numi. Eorum unum
reperimus in Seguini Selectis Numismati. anti. p. m. 94. plures protulit Valens in Num. Imperatorum, cet. Lat. Part. I. p. 66; II. at . 3 o. alibi), qualem etiam edidit Haym Tes. Brit. P. II. p. 4s. et vera. lat. P. II. t. a I. n. 3 ). Qui Ducis Aurelianensis gemmariam, ita dicere si licet, gazam descripserunt duumviri longe celeberrimi atque eruditissimi, data sibi per Sarudam , in qua artifex Luni caput crinitum, tectumque Phrygia, quae vulgo appellatur, mitra, eademque stellis veluti conspersa , eleganter scalpsit vol. I. p. 8 r ), data sibi, inquam, occasione peropportuna, disseruere de Deo hoc ficticio, et Lunam pro femina et mare simul habitam esse infitiati sunt: sed Valens, Eusebii, et Diodori Siculi testimoniis permotus, Aegyptios reuera credidisse contendit, Lunam marem et feminam, simul esse: quia locum Strabonis Geographa
272쪽
a43graph. l. XII. p. 83s, et 864. ed. Almeloveen , item Macrobii Saturnal. l. III. c. 8. affert, ex quo hoc idem effici cogique potest. Diis, quos dixi, complures alios possem adiungere, et meam confirmare opinionem: sed metu, ne iusto longior forem, nihil amplius hoc de loco dicam, praeterquam quod ianumis non raro spectantur Deorum simu lacra , vel capita, qualia omnium primi et vetustissimi artifices sculpserant, ideoque plebeculae superstitiosae veneratione cultuque in primis digna visa sunt. Unde e rum facies, quamuis admodum rudes, ac tantuni non deformes, in numis quoque suis delineatas et caelatas voluerunt: ut, Ephesi, qui Dianae suae
signum coelo delapsum, seu θιοπιτες Act. Ap. XIX, 35. esse credebant; Samii, qui Iunonis suae simula. crum ab Argonautis eo delatum Pausan. Achaic. cl. VII. c. q. p. m. go. Cons. MaZZOleni commentari.
ad Numisin. Pis p. Is 3.) vel potius Smilidis Aegineistae, Daedalo qui aequalis fuit, manu fabricatum existimabant, v. Valentis noti. ad Num. de Camps, p. 83. it. Athenagoras, Apolog. pro Christianis, p. I 3 q. T. ed. Rechenberg. ; Siculi, qui in numis non paucis Profer pinae, vel Dianae caput, more antiquis smo formatum, delineari caelarique iusserunt. Taceo rudem Asartes, Veneris Paphiae, cet. formam, non nisi in numis conspiciundam: qui certis auctorum priscorum locis multo plus lucis affundunt, quam virorum κροτικοπα Των commentarii copiosissunt: ut, verba Taciti, Veneris Paphiae figuram se describentis Hist. l. II. c. 3. exti . : Simulacrum Deae non umgie humana, eontinuus orbis, latiore initio, tenuem haambitum, metae modo, exsurgens, multis, credo, ubicuriora erunt; sed qui, si non numos ipsos, certa quidem libros tractat, in quibus eius picturae linearea exstant, ut, Ualentis Numiam. Imperati. cet.
273쪽
men rei nuna. ant. tab. XVI. n. r. eum scriptoris Latini mentem vel sine commentario pervidero
oportet. Porro complurium virorum antiquitus celeberrimorum faciem in numis considerare, et tantum non
venerari licet: id quod non parum oblectamenti adferore satis constat. Non dico iam regum, imperatorum et horum coniugum, liberorumque, cet. sed eorum
vultum, qui philosophia colenda, legibus scriptis,
aliarum artium optimarum studio, de humano genere quam optime promeriti sunt. Cernimus itaque in numis Samiorum Pythagoram Morell. l. c. tab. XII.
r. it. de Wi Ide l. c. tab. XXIII. I 39), Pompeiopolitanorum Chrysippum, Stoicorum principem, Mo-reli. l. c. t. XXV. a.) Mytilenaeorum Lesboua Iem, philosophum Cary Dissertations fur la fondation dela ville de Marseille, cet. p. 33 I. T.) in aliis, Arthptam, Tarentinum Haym Tes Brit. P. I. p. I 37. Antisthenem, Cynicorum parentem IJaym l. c. p. ia8 Thespiam, comoediae auctorem sib. p. 397. , Lycurgum, Spartanorum legislatorem ib. p. ras.
alios: quorum adspectus viro cuique ingenuo, artium et honestatis amanti, non potest non gratus ac iucundus, quin veluti stimulua esse, ut eos pro meritis veneretur, et, quantum licet, imitetur. Tum offendimus in numis allegoricas, quae vct- cantur, personas, non minus affabre scienterque deis lineatas, quam ingeniosissime cogitatas. Harum et
indicem satis copiosum, et explicationem doctissimam, e poetarum verbis petitam , suppeditauit Britannus, quem supra dixi, immorialis ADDIso Nus l. c. p. gr. C et iro ff. . His addere possem alias, non solum earumdem formas, aliis in uuinis delineatas ;
274쪽
- ' ' - a 43 sed etiam quasi personas, ab auctore Britanno praetermissas, ut, Patientiam, in numo Hadriani v. Se-guini Num. Sel. p. I 43. et Moreli. Spec. tab. VIII. 8). Monetam, mertatem, Nemessu vel Nemeses, Con. stantiam , uiaritatem, Prouidentiam, cet. si consilii mei ratio id permitteret.
Tandem de regionum, prouinciarum, esuitatum, urbium, institutorum ac caerimoniarum symbolis, ut instrumentis, in numis populorum antiquorum conspiciendis, probeque notandis, non pauca, nec tralaticia, menMnare possem, si mihi per eandem, quam dixi, caussam liceret esse copiosiori. In o I s E-L II thesauro numismatum antiquorum plura, quae ad hanc caussam pertinent, iam exposita sunt Sed ut is nounisi Romanos tractauit numos, et, quae ex his pol rat, Symbola collegit, et delineanda curauit; ita cuia 'que liber- hoc idem de Graecis iaciendi peri fit
potestatem. Iam vero accurat or syllabolorum scientia in examinandis secernendisque posterioribus numis tanto magis necessaria est, quanto rariores per se sunt, et quanto maior est copia siguorum, quae Graece loquentes in illis expressa voluerunt. Hinc opus non
inutile aggressurum esse reor eum, qui sumbola, siue signa, de quibus quaeritur, ex eiusmodi numis colligere , paucis describere, et eorum caussas breuiter strictimque exponere velit. Qui si diuersas insuper populorum et oppidocum singulorum εποχας, quas
vocant, addere non gravetuP; is prosecto de rei mi- naariae antiquae studio, huiusque amantibus, immortaliter mereatur, necesse est. Sed ad rem redeamus et eum numorvin usum, quem ab Λuctore immortali
non nisi ως εν παμω indicatum supra dixi. Ni-- mirum in eorum, bonis quidem temporibus cusorum, figuris consideranda est, et animo expendenda harum iuuentio .
275쪽
inuentio perquam prudens et ingeniosa, qua artifices monetales sequebantur hoc, ut in aliis oppidorum origines, in aliis Penatum patriorum beneficia et cultum , in aliis ciuitatum, vel maiorum res, hoc illove tempore egregie gestas, in aliis personarum, αλληγορικως delineatarum, effectus in utramque partem docerent spectatores. Quae omnia, mente sagaci examinata et considerata, quantum utilitatis ad res quam plurimas adserant, qui non facile perspiciat, reor esse neminem. Tum in eiusmodi figuris recte et solertercontemplari decet iustam, artisque legibus conueniem tem delineationem, qua meliorem, accuratiorem probatioremque cogitando assequi vix possis. Accedit, quod figurae, quibus nihil exactius eruditiusque animo fingere, nedum graphide pingere queas, inferreas numorum formas a scalptoribus tam affabre incisae sunt, ut, cum numorum recentiorum figuris comparatae, incredibile, quantum in antiquis eminere videantur. Quas si oculus sincerus, necdum deprauatus, idemtidem eontemplatur; fieri non potest, quin elegantiae sensum, siue intelligentiam adipisc tur, ad res quam plurimas pertinentem. Quemadmodum igitur gemmas , ingeniose solerterque scalptas, vel caelatas, artificibus, aliisque viris ingenuis et venusti amantibus quamplurimum utilitatis adferre inter
omnes constat: ita numos quoque ingeniose excogitatos, manu exercitata scalptos et percussosέ fructus eosdem, quin Vberiores etiam, propter maiorem Terum , in eis expressarum, copiam et varietatem, CULque homini, pulcri venustique studioso, largiri posse,
non temere, non inconsiderate contendo. De quosngulari numorum antiquorum emolumento quum persuasum esset praestantissimis recentioris aetatis piet
ribus, Raphaeli Sanctio, Urbinati, Lebrunio, Rube-nio; non est, quod mireris, si huiusmodi artifices,
276쪽
quotquot poterant, numos collegisse solertissime examinasse, imitandoque eorum figuras, hic, illic, in tabulis pingendis produxisse memorentur ADDIso-N o celeberrimo l. c. p. I S). Haec breuiter strictimque exposita, si quis, quo decet, ingenio, studio, et reruin necessariarum cognitione ornatus, dicendo persequi velit; eum, capto simili consilio, iustae magnitudinis librum, eundemque perutilem, conscribere
posse, quis est, qui non intelligati
SVPER PRISCA RERUM FIGURAS LI. NE IS CIRCUMS CRIBENDI RΛTIONE.
Artis nec leuis, nec inutilis, de qua nonnihil diruputare adgredior, origines, progressus et pen fectionem viros eruditos, τοῦ Antiqui naturam indagantes , adeo non exponere, quin ne tangere quidem video, ut id, quod de huiusmodi rebus sciendum est flentio prorsus praetermittere, vel labris non nisi primoribus, quod aiunt, gustare soleant. Quo lecto,
Cave, existimes, me a viris eruditis postulare, ut totum locum veluti artifices persequantur, et artis bene recteque discendae, colendae et exercendae prae- Eeptiones inculcent. Hoc, tantum abest, ut ab eis petam et flagitem, ut potius videam et contendam, eorum haud esse, totius artis vim et naturam inuestigare, erudite explicare, in eaque recte versandi pra Eeptiones docere. Haec sunt eorum, qui artem ipsam profitentur. Verum poterant tamen, quin debebant,
277쪽
viri doesti, artium historiam conscribere adgressi, huius ipsius, de qua quaeritur artis causas et origines in priscorum scriptorum libris anquirere, et quae in
illis relata legerant, aut coniectura non temeraria et iusto audaciori, sed modesta, assequuti erant, in commentariis, quisque suis, exponere, et cum aliis Communicare. Quum enim toreulice, plastice, pictura, verbo, artes bellae seu gentes, quas appellant quidam, omnes ea, tamquam fundamento quindam suo nitantur non video, qui, quum harum bistoriam scribere decreuissent, eius rationem habere voluerint nullam. Quod tamen ita esse, res ipsa loquitur. Vuum noui viram egregie doctum. A. RIE-ΜXV3t, qui in commentario super pictura veterum
Geber die Maisrei der Alten. Ein Bedrag aur Ge- Ichichte der Musi. Verani si von B. Roder versalitvon Λ. Riem, Pr. Eu seri in I 787. forma quadripe lita initium disserendi fecit a prisca rerum figuras lineis cireumscribendi ratione. Quod ut hominis cuiusque prudentis laudem et applausum meretur, ita viri eruditissimi vestigiis insistere, persona mea non indignum arbitror; et, quum in libello Ernestiano, cura qualicunque mea iterando, de artibus, quas dixi, disseratur, itidem nonnihil de figurarum lineis cimeumscribendarum artificio dicere, et hoc excursu breviter strictimque explicare. Id haud dubie antiquis
Inis iam temporibus natum, et utcunque exercitatum
est ab hominibus scribendi et pingendi prorsus ignaris
etiamsi per moetimentorum fide dignorum inopiam tum ignoretur, qui isti suerint homines, tum populus, cuius isti fuerint, certo explorari nequeat. Fieri potest, ut iam ante diluuium quod litterae diuinitus patefactae memorant, in primis Asiae populis exstiterint nonnulli, qui rella non infeliciter tentarent. Quo pacto enim artibus quibusdam, quae iam tum inuentae
278쪽
et ex citatae dicuntur recte et probabiliter vacare potuissent, nisi dexteritatem rerum figuras delineandi, non dico persectissimam, sed aliquam certe, ingenio studioque, vel, si mauis, forte fuerant assequuti Opus erat hac, de qua quaeritur, arte ad aedifiean. dum qualecunque oppidulum; ad conficienda instrua menta et res varias, quas Iubal et Thubalcainus inue nisse et parasse memorantur Gen. IV. a r. s); ad parandum vestitum mundumque muliebrem, quem huius sororem, Menaam, primum excogitasse suspicantur interpretes quidam, propterea quod Moses eius solius, hoc quidem loco, quo plura recenset imventa, mentionem fecerit. Sed haec utcunque snt tamen 1shil certi et explorati de primis eorum periculis affirmari, neque ex eis etfici cogique posse nemo est, qui non videat. Hoc unum non sine. graviori caussa coni icere licet, prima illa pericula admodum rudia et deformia, sine iusta singularum partium ratione, proportione ac dimensionibus fuisse: adeo que acrius studium et inuestigationem copiosam non mereri. De hominibus igitur, qui post stupendi eius, quod dixi, euenti tempora, terram coluere, Oppida, societates, ciuitates, cet. Condidere, quaeritur, et quaeri tantummodo potest, ecquiS eorum, vel qui populus, omnium primus, rerum figuras lineis circumscribere inchoarit, aliosque docuerit k Equidem eiusmodi quaestionem semper rexistimaui non solum vanam et infructuosam, sed etiam temerariam et in-eonsideratam esse: unusquisque enim, qui illam mouet, per se ipse potest animo praecipere qui sertam, luculentam, veroque prorsus conuenientem dare queat responsionem, reperiri hodie neminem. Igitur temere ac nequidquam quaeris, quod a nullo unquam mortali vere explicari posse , tu ipse non ignoras. Interim ut homines, qua alias quoque rea
279쪽
a Soet caussas, vana sciendi cupiditate laborant neglectis iis, quae magis ad ipsos pertinent: ita huius quoque artis, quae profecto longe praestantissima, et ad res
quam plurimas utilissima est, auctores omnium primos explorare avent, aliosvo iubent, etiamsi utilit tis nihil inde capiant, eoaque indicari non posse, benesciant; multo minus de ea perficienda atque proumbenda laborent. Ea igitur, quam dixi, cupiditas fecit, ut homines vel eruditi quaererent, a quonam populorum paullo celebrium, artis huius originem et initia repetere oporteat. Sunt plerique, quod alio loco iam monui, et aliis in posterum monebo, qui Λegyptios, ut artes omnes, ita hoc quoque figuras lineis circumscribendi artificium inuenisse, per hiero.
yphorum studium excoluisse, et populos alios M.
cui1se, contendant. Sed non ita pridem exstitit viralius, non exiguo ingenii acumine, et exquisita eruditione ornatus, RIEMIVς, quem paullo ante dixi, sacrorum apud Berotinenses oratorum eximius, qui Commentatione, quam itidem indicaui, demonstratum iuit, Aegyptios artis, de qua quaeritur, non auctores et magistros , sed tantummodo imitatores fui1Ie. Scriptor hic eruditus, tam architecturae,
quam picturae, adeoque huius pariter artis principia et leges Aegyptios sumsisse censet ab Indis, quorum
coloni fuissent. Huius sententiae confirmandae causta adferuntur non solum argumenta, ex simili aedificandi ratione , quam populus uterque vetustissimo iam tempore sequutus sit, et cuius vestigia hodieque superi esse et animaduerti testentur viri , itineribus per ea loca factis celebres , desumta et ingeniose exposita; sed etiam figurae nonnullae, lineis circumscriptae et aeri incisae, quae documento esse creduntur, Indorum pangendi et delineandi viam et rationem a prisca Aegyptiorum consuetudine haudquaquam di1crepare. Neque
280쪽
Neque instias ire possum, inter hasce figuras, et co plures Aegyptiacas similitudinem esse singularem, quin longo maximam. Sed talis quoque est inter has utriusque populi figuras lineis circumscriptas, et eas, quas prisci Graeci atque Etrusci delinearunt , quin adeo inter illas, quas egomet ipse saepenumero vidia pueris tenellis et artis prorsus ignaris, delineari. Quem vero huiuscemodi similitudo umquam adducet, ut Graecos et Etruscos veteres, ac multo magis puerulos illos, propterea Indorum posteros, colonos et discipulos esse credat y Similitudinis talis et tantao, qua figuras certe lineis circumscriptas , longe alia caussa sit, necesse est, quam qu e scriptori illi periquam erudito atque 'ingenioso visa est, et quam verbis exquisitis ornauit. Adstipuletur ei, cui lubet: mihi profecto argumentatione simili persuadere non potuit. Persuasissimum mihi contra est, quidquid alii viri er
diti existiment, summum rerum Omnium auctorem hominibus primis, per totum terrarum orbem spargem dis facultates tribuisse et varias, et necessarias, ad cogutanda, exsequenda et paranda ea, quae vitae tuendae nudium, quod pariter cum omni animante nascitur, et inde pendens rerum complurium necessitas exigebat. In diuerss, quas dixi, facultatibus, est etiam ea, quae nos ad imitandum adducit. Hanc imitandi facultatem vel pueruli, alii alia via et ratione, significare solent. Eorum non pauci, si otiosi sunt, et vel exigua phantasiae vi pollent, quidquid alicubi vuderunt, in charta vel tabula aliqua delineant extremis lineamentis, ut, milites, equos, canes, curruS ab equi S prouectos, cet. et rerum conspectarum figuras utcunque factas sodalibus ostendunt. Quarum aliae, aliis multum anteponendae, non obscure docent, qui
de pueris compluribus figuras delineandi pingendique artificio maximo idoneus futurus sit: quandoquidem, PIRestan.