L. Annæi Senecæ philosophi Flores, siue sententiæ insigniores, excerptæ per d. Erasmus Roterod. item L. Annæi Senecæ tragici, Sententiæ

201쪽

Is FLORE scurus in hac vitae obsidione perdurat. Utitur enim suis viribus, suis telis.

Ῥιπά.. Hoc loco tibi Posidonii nostri sententi ii sη- referre volo: Non est quod un-τentia. quam fortunae armis putes es e te tutum: tuis pugna contra ipsam. Fortuita non armant. Itaque contra hoste instructi, contra ipsam inermes sunt.

Alexander quidem Persas, dc Hircanos, & Indos, & quicquid gentium usque in Oceanum extendit Oriens, Vastabat,fugabatque : sed ipse modo occisio amico, modo amisso, iacebat in tenebris, alias scelus, alias desiderium suum moerens ; Victor tot regum atque populorum, irae tristitiaeque succubuit. Id enim egerat, ut omnia potius haberet in potestate , quam affectus. o quam magnis homines erroribus te-Dμt nentur, qui jus dominandi trans maria cupiunt mittere, felicissimosqtie se ju-kominis. dicant, si multas per milites provincias obtinent, & novas veteribus adjungunt, ignari quod sit illud ingens paratumque regnum i Imperare sibi. maximum imperium est . Doceat me, quam sacra res sit justitia, alienum bonum spectans, nihil ex se petens, nisi usum sui.

Nihil

202쪽

Nihil sit illi cum ambitione fama-que: sibi placeat. Illud adhuc tibi assi- ge, quod paullo ante dicebam: nihil

ad rem pertinet, quam multi aequitatem tuam noverint. Qui virtutem suam publicari vult, non virtuti laborat, sed gloriae. Non vis esse justus, sine gloria ρ at me hercules saepe justus esse . debebis cum infamia. Et tunc, si sapis, mala opinio bene parta delectas.

Ex Epistora IIS . De multiplici varietate vitios orationu, se pra

qualitate animi dicentu ejm informatur ora ris,ubi contra luxuriam sueeincte declinat.

T J Bi luxuriam late felicitas fudit, Lux . . cultus primum corporum diligentior incipit, deinde supellectili 'laboratur: deinde in ipsas domos impenditur cura, ut in laxitatem ruris excurrant, ut parietes advectis trans maria marmoribus fulgeant, ut tecta varientur auro, ut lacunaribus pavimentorum respondeat nitor; deinde ad coenas lautitia transfertur,& illic commendatio ex novitate & soliti ordinis commutatione captatur; ut ea claudere coenam solent, prima ponantur; ut quae advenientibus dabantur, exeuntibus dentur. Cum assuevit ani-I a mus

203쪽

19 FLORE sanus fastidire quae ex more sunt, &illi& pro sordidis solita sunt ; etiam in oratione quod novum est, quinii: dc modo antiqua verba atque eXoleta revocat & profert: modo fingit,& ignota deflectit, modo id quod nuper increbuit, pro cultu habetur, audax iras- latio, ac frequens. Sunt qui sensus praecidant , dc binc gratiam sperent, si se tentia pependerit, audienti suspicionem sui fecerit. QSomodo conVi VIo- 'rum luxuria, quomodo Vestium, aegra civitaris indicia sunt: sic orationis licentia. si modo frequens est )ostendit animos quoque, a quibus Verba exeunt , procidisse . Adjice nunc, quod oratio certam regulam non habet Consuetudo illam civitatis, quae nunquam in eodem diu stetit, versat.Multi ex alieno saeculo petunt verba. Iracundi hominis iracunda oratio est: commoti nimis incitata, delicati tenera di fluxa. inod vides istos sequi, qui aut vellunt barbam , aut intervellunt: qui labra pressius tondent & abradunt, servata de submissa caetera parte : qui lacernas coloris improbi sumunt, qui perlucentem togam : qui nolunt facere quicquam quod hominum

204쪽

SENECAE. Is 7 suam oculis transilire liceat. Irritant illos, &in se advertunt. Hoc a magno animi malo oritur. Quomodo in vino non ante lingua titubat , quὶm mens

cessit oneri, di inclinata vel perdita est: ita ista oratio quid aliud quam ebrie- Oratἰotas; nulli molesta est, nisi animus la insuti-bat. Ideo ille curetur: ab illo sensius,

ab illo verba exeunt, ab illo nobis est j

habitus, vultus, incessus. Illo sano ac valente, oratio quoque robusta, fortis, virilis est: si ille procubuit, & cetera

sequiintur ruinam. Rego incolumi, mens omnibus una est:

Amisso, rupere fidem. Rex noster est animus : hoe incol mi, cetera manent in officio, parent de obtemperant: cum ille paullum va-xillavit, simul nutant. Animus hoster

inodo rex est, modo turannus. Rex, rex est.

- eum honesta intuetur, salutem sibi ommissi eorporis curat, & nihil imperat turpe, nihil sordidum: ubi vero impotens,eupidus, delicatus est, trans. it in nomen detestabile ac dirum, defit tyrannus. Tunc illum excipiunt affectus impotefites, instantque: qui initio quidem gaudent, ut solet populus largitione nocitura flustra plenus, dc I 3 quae

205쪽

293 FLOREsquae non potest haurire , contrectat. Cum vero magis ac magis vires morbus exedit, & in medullas nervosque descendere delitiae: conspectu eorum,

quibus se nimia aviditate inutilem reddidit, laetus, pro suis voluptatibus habet spectaculum, alienarum subministrator libidinum, testisque, quarum sibi usium ingerendo abstulit: nec illi tam gratum est abundare jucundis,

quam acerbum, quod non omnem illum apparatum per gulam ventremque transmittit : non cum omni exoletorum foeminarumque turba conis volutatur: moeretque , quod magna

pars suae felicitatis exclusa corporis a gustiis, cessat. Nunquid enim, mi Lucili, hic furor est, quod nemo nostium mortalem se ogitat 3 quod nemo imbecillum 3 imo quod nemo nostrum unum esse se cogitat 3 Aspice culinas

nostras, Sc concursantes inter tot ignes coquos nostros : unum. videri putas Ventrem, cui tanto tumultu comparatur cibus i Aspice veteraria nostra, &plena multorum saeculorum vindemiis horrea: unum putas Videri Ventrem, cui tot consilium regionumque

vina conduntur Z Αjice quot locis

Vertatur

206쪽

s K NECN. IssVertatur terra, quot millia colonoruinarent,fodiant: unum putas videri ventrem , cui & in Sicilia, & in Africa seritur 3 Sani erimus, & modica concu- . piscemus, si unusquisque se numeret: metiatur simul corpus, sciatque, nec multum capere, nee diu posse . Nihil tamen aeque tibi profuerit ad temperantiam omnium rerum , quam rimidi

quens cogitatio brevis aevi, & huius incerti. Quicquid facies , respice ad

mortem.

Εκ Epistola II l. Mod omnium hie non filida, sed bracteata se ficta Alieitas est. Mnes quar su: Non quare,stunde: quid habemtantum rogant.

Vbique tanti quisque, quantum habuit , fuit. 23i. habere nobis turpe sit, quaris nihil. Aut dives opto vivere , aut pauper

mori.

Bene moritur, qui dum moritur - Miaria crum facit. tia ho- Pecunia ingens generis humani bo- mmib-

num. ε

207쪽

potes Par esse prolis.. Nulla avaritia sine poena est . quam vis satis sit ipsa poenarum. O quantum dachrymarum , o quantum laborum exigit Z quam ni isera desideratis, quam misera partis est i Adjice quotidianas solicitudines, quae pro modo habendi quemque discruciant. Majore tor mento pecunia possidetur, quam quaeinritur. Santum damnis ingemiscintiquae & magna incidunt, & majora vi- .denturi denique ut nihil illis fortuna detrahat , quicquid non acquiritur, damnum est. At felicem illum homines & divitem vocant, ct consequi optant, quantum ille possidet. Fateor, Quid ergo λ Tu ullos esse conditionis peioris existimas, quam qui habent &iniseriam, & invidiam 3 utinam qui divitias appetituti essent, eumdivitibus deliberarent i litinam honores petituri, cum ambitiosis, & seminum adeptis dignitatis statum l profecto

vota mutassent: cum interim illi nova suspiciunt, cum priora damnaverant. Nemo enim est eui felicitas suasi cursu venit, satisfaciat. Queruntur αde

208쪽

s E N Ε C AE. 2or de consiliis,& de processibus suis: maluntque semper, quae reliquerunt. Itaque hoc tibi philosophia praestabit, quo equidem nihil majus existimo:

nunquam te poenitebit tui. Ad hanctam selidam felicitatem , quam tempestas nulla concutiat, non perducent te apte verba contexta, dc oratio fluens . . leniter. Eant ut volent, dita animo compositio sua constet, dum sit magnus, & opinionum securus, & ob ipsa

quae aliis displicent, sibi placens: qui

profectum suum vita aestimet, & tantum scire se judicet, quantum non cupit , quantum non timet.

Ex Epistola III. . Satius esse nullos quam morieos habere aus -ctus 3 eontra Peripateticos dissurat.

IMbecillis est primo omnis affectus.

Non obtinebis ut desinat, si incipere permiseris. Deinde ipse se concitat, & vires dum procedit, parat: ex-

cluditur fatilius , quam expellitur. Quis negat omnes affectus 3 quodam, quasi naturali fluere principio 3 curam nobis nostri natura mandavit : Sed, huic ubi nimium indulseris , vitium est ; Voluptatem natura necessariis rebus ad Ruit, non ut illam petere-I mus,

209쪽

muS Vivere, gratiora nobis illius faceret accessio : si sito veniat jure, luxuria est. Ergo intrantibus resistamus: quia facilius, ut dixi, non recipiuntur, quam exeunt. Aliquatenus, inqais , dolere , aliquatenus timere permitte: sed illud aliquatenus longe producitur, nec ubi vis, accipit finem. Princi- Itaque constit nobis imbecillitatis pii 'θ nostrae, quiescamus. Nec vino infir-

mbdiei- muin animum committamuS, nec romnapara-nnae , nec adulationi , nec ullis rebus

blande trahentibus. Quantum possu-- mus nos, a lubrico recedamus. In sicisco quoque parum fortiter stamus. omnia Occurres hoc loco mihi ill a publieapsu- contra Stoicos voce : Nimis magi am promittitis , nimis dura praecipitis: nos homunciones sumus , omnia no-frtat. negare non possiimus. Dolebimus, sed parum : concupiscemus, sed temperate : irascemur , sed placabimur. Scis quare non possumus istaὸ quia nos posse non credimus. Imo mehercules, aliud est in re. Vitia nostra, quia amamus, defendimus, & malumus eX- cusiare illa . quam excutere. Satis na

tura homini dedit roboris, si illo ut ,

210쪽

sENE C R. 3ολ' Mir , si vires nostras colligamus , a totas pro nobis , certe non contra nos concitemus. Nolle in caussa est: non posse praetenditur.

Ex Epistola II s. r ιmentatur eontra professorer suos. Sapere bonum esse.

Multum mihi tibique negotium

.concinnabis, &, dum nescis, in magnam me litem ac molestiam impinget, qui mihi tales quaestiunculas ponis, in quibus nec ego dissentire a nostris salva gratia . nec consentire sal va conscientia possum . infris, an verum sit, quod Stoicis placet, Sapi- suase entiam bonum esse , sapere bonum non eis eὶ Obsecro vos, cur tam neces sariam curam majoribus melioribusque debitam, in re nescio an falsa, certe inutili , terimus 3 Quid mihi profuturum est scire, an aliud sit sapientia, aliud sapere 3 Potius id age. ut mihi viam monstres , qua ad ista perveniam . Dic mihi quid vitare debeam, quid appetere: quibus animum labentem studiis firmem : quemadmodum

quae me ex transverso ferunt aguntque, procul a me repellam. Quomodo

p3r esse tot malis possim : quomodo