장음표시 사용
301쪽
a 7 a De compo gibilitate peccati venialis in Adam dente pro alijs: dc licet in neu- justus non meretur de condigno
meriti pro alijs, si actu in mortali exi stant, quia in eo causa indignitas subiecti excluderet eam ab oratione iusti, nequit tamen id dici , si mereatur pro alio iu-so; a quo nedum omnis semouetur obex: verum etiam immediata ponitur dispositio ad reci- pro alio iusto ; quia sus eptio
effectus meriti de condigno debet esse voluntaria, quod tamen non contingeret in homine iusto , personaliter distincto a iusto merente , quia iustus personaliter distinctus a iusto merente inuincibilem haberet igno. rantiam alterius iusti merentis
piendum effectum meriti homi- pro se: nihil inquam valet, sinis iusti orantis pro ipso. Prae- dicas hoc; tum quia si ratio vo- terquam quod puto , quod si Iuniarii necessaria est ex parto verum esset hominem justum de suscipientis effectum alterius de condigno mereri pro alijs, quan- condigno merentis pro ipso, erit
tum esset ex se, & ex parte sua etiam necessaria ex parte fusi i- mereretur de condigno etia pro pientis effectum alterius de con- homine existete in peccato mor- gruo merentis pro eo et quia non
tali , quia & si indignitas eius
impediret receptionem memorati effectus, non tamen tolleret
de medio illam merendi facul- est maior ratio de illo , quam
de isto; ergo meritum de condigno , & de congruo non diuersificantur a se inuicem. Consetatem, quam ex praefatis causis quens est falsum; ergo & ant secum clauderet iustus. Aptum cedens: falsitas consequentis pa- sumi potest exemplum ad hoc tet, consequentia probatur; luia declarandum ex virtute produ- si condignitas meriti ponetur condi gratia , quam Sacramen- compleri per voluntariam susce tum Baptismi, vel Poenitentiar ptionem effectus prouenientis secum claudit: nam quanthinuis ab eo , qui de condigno mere- non causet illam in homine, obi- tur pro alio i cum per rationiscem ponente; & per consequens paritatem, non minus necessaria non dicatur causans gratiam, ni- sit voluntaria sus pilo ex parte hil minus dicitur, quantum est unius; quam ex parte alterius, ex se causativum illius ex opere pro quibus iustus meretur. Tum
Operato . quia &si verum sit, quod mul- Nec valet, si dicas; quod ideo toties contingat,iustum;pro quo alius
302쪽
In statu innocentiae. 273 alius iustus meretur inuincibi- traditionibus Catholicas hau ii i- bilem habere ignorantiam illius se,ac depropsisse veritates, quas iusti , qui meretur pro ipso bene declarat atque definit. Verita- tamen contingere potest , sicut tem hanc Catholicam, quod vi- pluries reipsa contingit, ut certam habeat notitiam ; quod iste, vel alius iustus orat pro eo. Tum denique quia reipsa datur in ali-uibus susceptio effectus meritie condigno, quae tamen nullatenus voluntaria est in ipsis suscipientibus illum , ut manifeste patet in infantibus recipientibus Sacramentum Baptismi, quibus Christus Dominus de condigno meruit & Baptismi, & baptismalis gratiar communicationem. Sed quod iustus orans pro alio iusto non mereatur pro illo de condigno,ad nullum aliud caput reuocari potest, quam ad
Diuinam voluntatem , quae decreuit puram creaturam non
posse mereri de condigno pro alijs ; sed pro seipsa dumtaxat. Verum ubi in sacro eloquio expressum sit huiusmodi decretum
non dissiculter occurret, eo vel maxime quia cum non obscure reperitur expressiim in Tridentino ses2.6.cap. 16.& can. 32.Omnino dicendum est expressiam etiare periri debere in sacro eloquio; certissimum siquidem est, sacrosanctum Synodum ex Verbo, &
ex Apostolicis , & Ecclesiasticis
delicet Dominus meritoriorum actuum Deus ex sua beneuolentia & liberalitate constituerit iustos, quatenus bonis eorum operibus vere ac proprie de Iustitia retribui debet sternae gloris premium ex sacris paginis deprompsit,ex illo praecipue Apostoli te stimonio i .ad Tim. q. ubi inquit
Apostolus:Bonum certamen certa ui,cursum consumaut de si naui;
in reliquo reposita es mihi coronales filiae,quam reddet mihi Dominus in illa iustus Iudex erc. Conciliu siquidem tractans ubi supra c. I 6. de fructu iustificationis , seu di
ac statuit proponi dcbcre iustificatis hominibus Apostoli Verba
I. r. IS.& Hebr. 6.& Io. Abundate in omni opere bono hientes, quod labar non es ini is in Domino: non eni- inlusius es Deus, Ut c-blius atur operis vestrio dilectionis, ream ostendistis in nomine ipsius
o c. Et nolite amittere confidentiam vestram,quae magnam habet remunerationem Quatenus de in-
fallibili praemij retributione cetatiores effecti, frequentiori bonorum operum exercitio incumbant .
303쪽
De virtutibus hominis in statu
quales erant in statu innocentiae, per peccatum imis minutas esse ac debilitatas ; veritas indubitata est apud Theolo
D. Augustini super illud Psalmiso. Ego dixi Domine miserere met, fana animam meam, quia peccaui
tibi ctc. Subinfert Augustinus et2-i fanatur, s nihil es vulnera
tam , nihil sauciatum, atque vitia-
3 o. ad Populum Antiochenum ;Ex peccatis taplicia Iunt mala, v- num quidem quod essendimus ; θ-chndum vero quod peiores euad mus. Idem asserunt duo Concilia ; Arausicanum videlicet, &Tridentinum. In Arausicano c. i. dicitur; si quis per ossensam pr xaricationis Adae non totum , ides secundum corpus , cst animam in elerius dicit hominem oci Pelagi' errore deceptus , aduersatηr fri- pura dicensi oc. In Tridentinoses s .can. r. Si quis non consitetur
datum Dei primum in Paradiso fuisset ira gressus , satim Sanctitatem o Iustitiam, in qua cons tutus fuerat ami se oci totumque Adam per illam praeuaricationis of fensam fecundum corpus o auimam in deterius commutatom fuisse , anathema M. Fuerunt ergo vires humanae per peccatum gratuitis spoliatae. Veritas haec sa tis probatur, meminendo Constitutiones Pij V. & Gregorij
XIII. definire, quod Iustitia originalis erat perfectio supernaturalis, donum gratuitum & e cellentia superaddita perfectioni naturali hominis; quemadmodum dicimus diuitias & foeticitates hominis sani facere ad tue-dam valetudinem , & ad praestantiorem bene vivendi rati nem . Pro hac re facit id Lucaelo. de homine descedente ab Ierusalem in Icrico, incidit enim in
304쪽
in latrones, hoc est in Doemones, ut Ambrosius ibi exponit ; qui etiam expoliauerunt eum bonis gratuitis , Ambrosio diceni :Hi subaudi Demones ante δε- spoliant, quae accepimus indumenta gratia spiritualis , ct sc vulnera
t erre consueuerunt; caue ergo ne
aniὸ nuderis , sicut Adam nudatus es, ctsic lethais Uulnus accepit . Maximum propter Adami peccatum incurrit homo damnum , quia originalis Iu stitiae fraeno, & gubernaculo priuatus, nedum rationi rebelles habet vires inferiores ; verum etiam veluti naturali impetu propriae complectionis sequitur impulsum,& motum ; unde sit ut secundum complectionis diuersitatem , alius sit inclinatus ad luxuriam, alius ad superbiam &c. Hominis igitur motus primo primi saltem incipiunt deo dinari , & accedente voluntatis consensu reipsa deordinanturitim ex inseriorum virium inobedientia & rebelliones ad superiores ; tum etiam ex sequela seu potius conformitate ipsorum ad complectionem, vel ad luxuriam inclinantem : Videas ad hoc Scotum in a. dist.6. qu st. r. subiit. E. In praesenti Disputatione nostrum est explicare vires humanas in statu innocentiae. innocentiae. 27 sRem claram dabimus beneficio nonnullarum Propositionum, pro quarum clariori intellig-tia praemittimus.
gustinus lib. de praedestinatione Sanctorum cap. 3. tres status naturae humanae solummodo numerauit: scilicet in quo natura humana condita fuit a Deo , in quem incidit per peccatum , & in quem restituitur per gratiam Christi ; Caietanias artia. & Solus i. de natura & gratia cap. I. & 2. docent in sex statibus hominem considerari posse. Primus est hominis in puris naturalibus, sine peccato scilicet & sine gratia ' sine alio dono supernaturali, hunc statum nunquam homo habuit, nec via
quam habcbit : Philosophi tamen naturales crediderunt in eo hominem esse conditum , nec
aliud sine Diuina reuelatione intelligere potuerunt. Secundus status est naturae integrae, qui est status consonus rationi cum vigore scilicet rationis ad vires in. feriores continendas sub ipsa ratione . Tertius status est Iustitiae M in a ori-
305쪽
2 76 De virtutibus hominis originalis , in quo credimus hominem fuisse conditum, qui etiam appci Iatur status innocentiae . Quartus cst status naturae
lapsae, in quo homo consideratur per peccatum iam prolapsu. Quintus est status gratiae, per quam iustificamur in Christo Saluatore nostro. Sextus est status beatitudinis in Patria. Status definitur a Scoto in primo dist. 3. quaest. I. g.Sed resar Unum dubium , quod sit flabilis permanentia legibus Diuinae pi ita firmata ; retenta hac status definitione, triplex tantum humanae naturae status fuit. Primus innocentiae , in quo fuit creata. Secundus peccati & poe natis, ad quem per peccatum primi hominis deuenit. Tertius est gloriae, seu termini. Quartus imaginari potest status naturae purae cum integritate tamen naturali sine ordine ad supernaturalem finem, siue intrinseca per eleuationem gratiar,siue cxtrinseca per Dei propositum& electionem . Hic status praeter uniuersalem Dei prouidentiam & facultatem naturalem, includit etiam dona naturalis ordinis, ut species & habitus naturales , tam speculatiuos , quam morales, subiectionem so mitis, siue per manutenentiam Dei, siue per donum intrins cum, & reliqua omnia quae collata sunt primo homini, & At gelo praeter merum esse supernaturale gratiae & ordinationis ad gloriam. Quintus status potest esse hominis in pura natura creati cum solis facultatibus naturalibus cosequentibus eius essentiam, sine alijs donis gratuitis , & sine peccato .
Vires humanae s fierent in puris
pra, & Medina in inu ductione ad tertiam partem D. Thomae nullam esse differentiam dicunt in ipsis viribus secundum rem , sed tantum secundum rationem, habereque se sicut se habet homo nudus ab initio, &spoliatus vestibus, quibus erat ornatus,& se defendebat a tem' poris iniurijs ; sicut ergo non est magis nudus, qui est nudus ab initio, quani qui est expoliatus: ita non est magis destituta natura quo ad potentias naturales post peccatum, quam si esset impuris merisque naturalibus.
306쪽
Probat Caietanus hanc sententiam , quia destitutio haec quoad potentias naturales solum est effectus per accidens expoliationis& priuationis Iustitiae oris ginalis sicut remouentis prohibens , de quo dicit Aristoteles 8. Phisicorum cap. q. quod est
causa per accidens . Sublato at tem remouente non solet sequi
maior effectus : non enim mouetur graue velocius,quam sit eius principium extrinsecum propter hoc , quod remoueatur prohibens. Confirmat Caietanus, quia manifestum est, quod corpus post peccatum, non est magis corruptibile in puris merisque naturalibus : certissimum etiam est peccatum non fuisse perso
causam mortis corporalis nec rebellionis carnis aduersus spiritum , nec aliorum defectuum corporalium , sed per accidens, sicut remouens prohibens est causa descensus lapidis : quia enim originalis Iustitia impediebat huiusmodi effectus, ideo peccatum primi Parentis per quod ipsa amissa fuit, sublata
est causa per accidens istorum, effectuum; causa vero Perse est contrarietas appetituum se sitivi, scilicet & rationalis: causa autem per se mortis naturalis est resolutio continua , quae fit
innocentiae. 277cx vi caloris naturalis , qua tan dem consumitur humidum ra dicate, ut docet Galenus lib. I.
de sanitate tuenda cap. I. circR finem.
Differunt ergo , homo in puris naturalibus, & in statu naturae lapsae secundum rationem; quia in puris naturalibus dictα, destitutio tantum est negatio ordinis & rectitudinis potentiarum : Post peccatum vero est
priuatio, & ita habet rationem poenae, sicut ignorantia Theologiae in eo, qui tenetur illam scire , differt a nescientia Theologiae in alio, qui eam scire non tenetur, & illa habet rationem culpae ; haec vero non, quia talis destitutio in natura lapsa, dicitur vulnus naturae luesta illud Be dae super Lucam cap. Io. ab omnibus receptum . Homo per peccatum spoliatus es gratuitis in vul
Veritas tamen nostrae Propinstionis probatur primo auctoritate D. Thomae I .part. quaest. 8 .artita I. ubi cimi quaesisset,virum peccatum diminuat bonum n turae ; respondet assimatiue, &dicit: Bonum naturae humanae
potest tripIiciter dici . Primo ipsa principia naturae, ex quibus
ipsa natura constituitur, & proprietates ex his causatae sicut pru
307쪽
278 De virtutibus humanistentiae animae , & alia huiusmο- habitudinem quandam natura-di . Secundo ; quia homo a natura habet inclinationem ad virtvtem , ipsa inclinatio ad virtu-ic in est quoddam bonum naturς. Tcrtio modo potest dici bonum naturae donum originalis Iustitiae, quod fuit in primo homine
collatum toti naturae; primum igitur bonum naturae nec tollitur, nec diminuitur per peccatum : tertium vero bonum naturae , se licet ipsa inclinatio naturalis ad virtutem diminuitur per peccatum ; per a tus enim humanos fit quae dam inclinatio ad similes actus, oportet autem per
hoc quod aliquod inclinatur ad
unum contrarium virtuti ex hoc
ipso, quod homo peccat, diminuitur bonum naturae, qnod est inclinatio ad virtutem .
Concordat in hoc discursu S. Thomae Alexander de Ales parte r. quaest. 9 . membro I. articulo ς. in corpore, dicens; quoddam est bonum naturae , quod
potest minui vel tolli per malum culpae vel poenae, & huic bono
aduersatur diminuendo vel tollendo : ctim autem diminuit,ali
quid est quod remanet, & in illo dicitur esse sicut in subieeto;
v. g. anima habet aliquod bonum naturae , quo est anima , habet bonum naturae , scilicet te in ad bonum inoris, vel gratiae. Nec D. Bonaventura ab his discordat in a. sent. dist. . o. art. r. quaest. i. ubi quaerit, an corruptio
humanae naturae insit i sui conditione , an ex peccati merito e Respondet,quod non ex sui conditione ; sed ex peccati merito , quia a summa aequitate , & Iustitia nulla procedit curvitas, vel obliquitas : sed humana natura
non solum corrupta est corruptione poenalitatis, verum etiam corruptione carnis, quae est corruptio culpabilis; quia videmus homines ex corruptione sibi indita inclinati ad malum &c. Et quaest. a. ibidem ostendens quod
transgressionis fuerit poenaliter& culpabiliter corrupta, inter alias rationes inquit: Eose --tia etiam rationis hoc man elat, nullus enim rationabiliter erubescit de his actionibus quas habet a ua- iura nisi insit ei per aliquam pam ; sed omnis homo naturaliter erubescit ex genitatium membro
in locis nostrae adhaeret doctrins. Accedant rationes ad Propositionem nostram stabiliendam :Diuus Augustinus is . de Trinitate cap. vltimo inquirens cai
308쪽
I, sam innocentia. Σ79sam , cur pro statu isto nequeat communi libertate a phantasma- intcllectus videre lucem ipiam. tibus immediate cognosceret, &acie fixa , vel ut Scotus exponit fisa & neutiquam palpitante a- in i . dist. 3. quaest.3. sub lit.G.& cie lucem ipsam , hoc est since- in a. dist. 3. quaest.8. sub lit. I. in- ras veritates cognosceret , aliterquirens causam cur intellectus non sustineret id quod inquit noster pro statu isto nequeat im- Augustinus : infirmitatem illam mediate, sed solum dependen- in cognoscendo ex iniquitate Ater a phantasmatibus intelligere da mi inuectam esse in posteros 'niuersalia, & sinceras veritates, eius , & licet Scotus in praecita- inquit loquens in se ipso et Quae iis locis videatur reuocare infir- causa cur am lucem acie fixa via initatem illam, etiam ad ordi- aere non post , ni iique infirmi- nem & concordiam potentiarii ;ias ; cr quae ca a insemitatis, nisi inquit tamen ordinem talem non iniquitas Θ Ex quibus verbis eui- competere potentijs , nisi prodenter deducitur,li ominem con- statu naturae lapis.
situ tum in puris naturalibus, vel Et si dicas, quod etiam homo
ex mero beneplacito Diuino pri- existens in puris naturalibus velua tu in originali Iustitia ; posseis alius ex mero beneplacito Diui- acie fixa videre ipsam lucem , no priuatus originali Iustitia ,& cognoscere sinceras veritates tandem aliquando peccaret, ut speculativas & practicas natura- patet ; ergo tunc essent aequales Ies,ad quarum cognitionem con. in concupiscendo immoderate cludit ipse Scotus contra Henri- cum naturali filio Adae. Ad hec cum in t . dist.3. quaest. q. non re- breuiter respondetur, negandoquiri specialem illustrationem a in primis antecedens , quia si scd su incere solam generalem, probabiliter sustinetur posse ho- inquentiam; quia neuter ipso- minem in statu naturae lapis earum eam habere subordinatio- naturalibus suis seruare omnia nem & dependentiam, quam, praecepta naturalia; quanto ma- pro statu isto experimur in co gis id asserendum esset de ho-gnolcendo naturales veritates, mine constituto in puris natura-
quae dependentia ortum ducit libus, si verum est id quod supra ex illa infirmitate, quam nobis de ipso conclusum fuit ad men- adduxit iniquitas ; immo vero tem D. Augustini Responde-une ulla dependentia & cum tur deinde negando consequentiam;
309쪽
Σ8o De virtutibus hoministiam: nam dato quod homo existens in puris naturalibu , tandem aliquando peccaret, non tamen colligeretur inde aequalitas concupi scentiae in ipso& in
naturali filio Adae : Tum quia naturalis filius Adae habet in instanti suae conceptionis , quando
trahit originem peccatum , causam suae imbecillitatis in cognoscendo, & homo existens in puris naturalibus nonnisi postquam perueniret ad annos discretionis, quando posset peccare actualiter , & sorsan post multum temporis spatium a puncto discretionis ; quia posset, licci non semper saltem per aliquod tempus conseruare se immunem ab omni praeceptorum transgressione. Tum quia peccatum hominis existens in puris naturalibus non concluderet theologicam, sed solii in moralem malitiam , quando quidem non esset transgresso impositae, sed naturalis
legis dumtaxat & per consequens non incurreret incommoda , damna, & poenas illas,quas
per peccatum quod fuit Diui ni praecepti transgressio Adamiam inelirrisse declarat Concilium Tridentinum sess s. in decreto de peccato originali canon. I. dicens : Ipsum Ultra San- . Gitas Iustitiam amissam, --
currisse insuper per offensam pr
uaricationis iram cst indignationem Dei, mortem , captiuitatem sub ρο- D te Diaboli , ac iandem secundum se totum in deteritis jui GHI mo namque in puris naturalibus constitutus nullam amitteret Sa ctitatem & Iustitiam , & clam nullum impositum transgrederetur praeceptum , quantumuis naturalia non seruaret , non incurreret iram& indignationem Diuinam ; & licet mors neces rio sibi cotingeret ut corruptibilis naturae conditio, non autem
ut poena contingeret sibi. Nullam etiam incurreret sub potestate Diaboli aetiuitatem , quam ex transgressione impositi praecepti Diuini Adamum incurrisse declarat,decernitque Concilium in loco citato ; quo fit ut homo existens in puris naturalibus Omnino immunis , & liber simul existeret ab uniuersis tentationibus Diaboli , quibus non sol timsollicitari , sed etiam impelli
hominis pronitas & concupiscentia, quam habet ad appetendum immoderate delectabilia : immo insuper concupiscentia in puris naturalibus , quia EA peccato non esset, non diceretur ad agonem relicta, quema modum in citato loco fatetux
310쪽
In statu innuentiae. 28 IConcilium Tridentinum relinqui in posteris Adam, nec etiam ad peccatum inclinate sub ijs rationibus , quas intendit Concilium ibi ; quia non inclinaret ad peccatum , ut sollicita diabolicis tentationibus, & per con. sequens remissiis , nec inclinaret ad peccatum, quod esset inductivum damnorum, quae canone I. cnumerat Concilium .
Tridentinum ibidem . Nec demum homo existens in puris naturalibus , dicereturci secundum corpus & animam in deterius commutari, saltem
sub ijs rationibus , sub quibus
ex praeuaricatione sua Adainum commutatum sui siet,fatetur Co-cilium ubi supra . Quantum ad animae , vel potius quantum ad potentiarum eius determinationem patet; & primo respectu actuum naturalium, quia ut supra probatum de mente Augustini, hominem Gistentem in puris naturalibus non habere in
cognoscendo naturales veritates
speculativas & practicas,dependentiam & subordinationem illam ad phantasmata, quam habet pio statu isto naturalis filius Adae: Sole limpidius lucescit longe perfectiorem , & sublimiorem esse statum animae hominis existentis in puritate natu.
rae , quam hominis existentis in statu destitutae natura . & consc-quenter esse longe remissiorem facultatem & usum concupiscentiae hominis illius , quam hominis istius et eo vel maxime,quia cum pronitas appetitus intellectivi non haberet in illo , sicut in isto coniunctionem & connexionem illam cum appetitu sensitiuo , quam peccatum induxit;
non haberet tunc , unde intelle ctiuus appetitus natus esset con-
delectari appetitui sensitivo, sicut natus condelectari sibi pro statu isto , ut pluribus in locis fatetur Scotus :& per consequens nec quasi necessario pateretur tot titillationes & stimulationes ad actus inordinatos, quod cxvi praedictae connexionis & colligantiae cum appetitu sensitivo sentit & patitur pro statu isto;& per consequens pronitas eius ad concupiscendum i inmoderate delectabilia, non esset ita frequens , nec etiam ita vehemens, sicut modo est. Respectu vero actuum supernaturalium puto, quod non recte possunt adinvicem comparari; quia cum homo existens in puris naturalibus, ex
vi propri3 status nullum diceret ordinem , & habitudinem adactus supernaturales, nullum . etiam supernaturale tribueret ur