장음표시 사용
371쪽
DISPUTATIO ULDE CREATURA MEREMA TERIALI.
ATIS de creatione Angelorum,& pri.
morum Parentum productione, sicut& de Innocentiae statu, liximus modo de creatura mere corporali, instituendus est sermo. Omnium rerum materialium ,& corporearum creationem expressit Moyses ; dum ita orditur Genesim : In principio creauit Deus Coelum , ct terram, Harum corporearum rerum creationem, claram dabimus beneficio nonnullarum Propositionum. Praemittimus tamen nonnulla documenta de Coelo.
Ediocris illa utilitas,quae nobis bre. ui tempore in terra commorantibus aduenit, ita animum pulsat nostrum, indefesso studio inquirat, quaenam sit corruptibilis mundi natura , quae proprietates. Multo magis allicere animum nostrum debet Coeli pulchritudo , atque perpetuitas;cum inter va. rias, qu e nos maxime pungunt animi perturbationes , & spino sos dolores, sola spes exeundi aliquando ex hoc foetido carcere, & inc estia corpora transimigrandi, ut perpetua quiete fruamur, nobis iuvamento , &
leuamento est. Est Coelum, aeternum anima
rationalis domicilium; necessum cst
372쪽
Dj creatura est paulo curiosius indagari, quale sit illud futurum domicilium . Non est una, eademque huiusce dictionis significatio, ut optime docetAristoteles lib. de
Coelo cap.9. textu 9S.& sequentibus , ubi traduntur tres significationes huius dictionis Coelum . Prima huius nominis significatio , I proprijssima est, ut
significet omnia illa corpora diquae partem superiorem mundi occupant, & supra elementum ignis sunt. Secunda est, qua
corpus illud significatur solum, in quo sunt omnes illae stellae ,
quae nocturno tempore lucent,&appellari solet Coelum stet i i ferum , ita ut pars, totius nomen retineat. Tertia est, eaque impropria , qua , non illa superior mundi pars, incorruptibilis , &immortalis, sed insuper omnes aliae partes mundi, mortales, &corruptibiles, idest, uniuersus mundus significatur. Notanda
est distinctio haec, qua Coelum aliquando proprie , aliqlando
dicuntur de Coelo improprie di.cto,iam in libris de Coelo,quam metaphysicorum Aristotelis , quae nullo pacto conuenire possunt Coelo proprie nuncupato. Quaeret fortasse aliquis qua rocorpus illud superius, nomen mere materiali. 3 ICoeli acceperit ξ sed huius nominis impositionis, triplex reddi potest rario. Prima vi Coelum dicatur, quia caelatum cst varijs figuris atque imaginibus: quid. quid enim ornatum est imaginibus , caelatum dici sol ci. In . Coelo stellifero mille viginti duq stellae, ad quadraginta octo imagines sunt redactae , & quilibet planetarum , imago dici potest.
Secunda a, caelando Coelum, dictum est ; caelat enim, circumdat, & contegit uniuersum sub lunarem mundum, ut non allucinetur ille, qui mundum dixerit domui similem, cuius terra fundamentum sit, & Coelum sit
tectum . Tertia, Coelum a con .cauitate nomen habet . Duae
sunt in Coelo superficies, scilicet
concaua , quae terram respicit, convexa, quae sursum est ; &quia concauam partem videmus, conuexam non videmus i nihilque est in mundo eiusdem figurae , Coeli nomen, concavo CCe
lo inditum est. Nos, qui deinceps de Coelo disputaturi sumus , nihil de Coelo secundum
tertiam significationem dicemus, contenti autem erimus duabus primis significationibus. Fatemur non unius esse scientiae eκ-plicare mirabilia, quae in Coelo sunt; nam Theologi creationem illiu Sa
373쪽
3 4 De Creatora illius ; atque perpetuitatem, ita sciatur an sit sutura terra, sterill-
sibi vendicant , ut etiam explicent supremi Coeli naturam , in quo Deus est, in quo beatificantur Angeli; in quo animae bene. dictae sunt in perpetuum futurae. Metaphysica abstinere non potest a Coelorum speculatione, cum nisi, per eos ad Intelligentiae naturam , & numerum non
perueniat. Peculiaris tamen illa scientia, quae Astrologia , seu Astrono inia dicitur, sibi hoc totum vendicat munus, ut Coelorum , & siderum in eis existentium, adamussim , & exacte inquirat naturam, & proprietates. Diuiditur autem Astrologia in duas partes , quarum primata squae est speculatiua , speculatur
materiam, formam , numerum, situm, accessiam, regressum, va.
riosque influxus tam Coeli,quam siderum . Secunda, quae est practica, & iudicativa, effectus eXa. minat, & de futuris iudicat,quoarum Coeli causa sunt. Effectus
in duplici sunt disserentia ; Alij
enim sunt mere naturales , & a causis naturaliter proueniunt; Deliis , sine peccato , & errore disserit Astrologia iudicatoria,cuius iudicium , valde est utile, ut sciatur, quando Eclipsis Solis,& Livinar futura sit, quae aliquid semper portendit mali , ut etiam,tas, an abundantia, an morbi futuri, & cuius naturae atqui
malignitatis. Effectus alij spon. tanei sunt, & liberi, utpote, quia voluntate libera fiunt,quorum nulla alia potest reddi causa- , quam ipsemet voluntas ; hinc damnosa est, & ab Oecumenicis
Concilijs prohibita, Astrologiae
iudiciariae pars, qua, futura contingentia, se posse diuinareis gloriaturum . Hanc partem cutpote diabolicam praetermittemus intactam, & ea parte Contenti erimus, quam explicat Aristoteles in lib. de Coelo , & qui de sphaera disputant; habet enim
ea pars authorem Deum, primo Parenti cam reuelantem, quamque praecaeteris, Abraham sanctus, & iustus, est professiis ;Authore namque Iosepho lib. I. antiquitatum Iudaicarum cap.6. Abraham hanc docuit nostramis Astrologiam . His praes issis , Coelum conscendamus , illiusque naturam speculemur; quia materia prima est pars cuiuscumque compositi,estque Coelum compositum ; a materia exordia.
374쪽
Grum compositum es ex parti uristegrantibus .
ita habet plures partes substantiales , ex quibus componitur , in singulis autem partibus Coeli substantialibus, recipiuntur singulae partes substantiales.
Cadilum est dupliciter compositum.
stantiale ex partibus substantialibus integrantibus. Secundo est compositum per accidens. Nam Coelum etiam est compositum ex substantia caelesti, ex quantitate accidentali.
DOCV MENTUM III. Cartim potest esse simplex simplicitate materia, o formae.
quod non sit compositum materiali. 34 sex materia, & so rina . Pi ob tur: quia nulla po i cst zs citi implicantia contradidi ionis . Adde grauissimos Doctorcs docere Coelum de facto esse sinplex
simplicitate materiar. Ita Auer es tract. de substantia orbis cap. i. Zimara theoremate Io 7. Zabarella lib. de natura Coeli acap.6. Durandus in a.distinet. ia. quaest. I. Gabriel, Aureolus, Mai. ronus , & alij, fati et Scotus in , a.dissima. Iq. ubi docet ad mentem Philosophi Coelum non constare materia. Suadetur: quia ex transmutatione substantiali nos inuenimus materiam in sublunaribus ; sed in Coelo non datatur transmutatio substantialis,ut infra probabimus;ergo in Coelo non datur materia prima.Confirmatur primo, quia natura estinaxim8 amica unitatim: sed magis unum est Coelum, s careat materia prima,si enim componi
tur ex materia, tunc etiam com
ponitur ex forma; ubi enim est materia , ibi est forma, cum qua facit unum per se compositum ,& consequenter Coelum compo. neretur ex pluribus entibus stub. stantialibus. Confirmatur, quia ponere materiam in Coelo, cst diuinare, & ponere sine ulla nc. cessitate, siue talis materia ponatur diuersa specie a mairri
375쪽
i 3 6 De Creatura sublunari, siue eadem specie , cum materia sublunari ; nullum enim est sufficiens signum ponendi materiam in Coelo. Consi mant authoritate Aristotelis, qui teste ipso Scoto in a. dist. Iq. tenet istam sententiam esse ad
mentem Aristotelis : nam 8. me taph. textu Iq. docet materiam conuenire tantum rebus genera
bilibus, & corruptibilibus, &textu 2 2. docet substantias natu .rales perpetuas, fortas Se non , habere materiam, vel non talem
materiam , sed solum , quae secundum locum mobilis est,&9. metaph. locci in pei petuis non esse potentiam , scilicet materiam οῦ quia perpetua non possunt corrumpi, sicut est Coelum.
Ita discurrunt supracitati Dodi
ex Aristotele datur materia in Coelo ; nam 7. Metaph. textu M liuidit substantiam in materiam, formam , & compositum ex his; at Coelum, non est materia, neque forma: ergo est compositum ex his. Item primo Coeli a teratu 92. probat Coelum esse unum,. quia Coelum est ex tota materia,& 9. Metaph textu IT. probat Coelum habere materiam, eo quod mouetur.
Respondent praecitati autho- res, negando antecedens. Ad primum locum Aristotelis dicunt cum Durando, ibi Aristotelem esse loquutum de substan. tia corruptibili; sicut enim Angelus est substantia incomposita ex materia, & forma, ita Coelum est substantia incomposita CX ma. teria, & forma. Ad secundum
dicunt cum Averroe, Coelum aliquando sumi pro toto mundo, qui mundus componitur ex clementis tamquam ex materia. Ad
tertium dicunt cum Sancto Thruma, quodlibet subiectum posse dici materiam ; quoniam igitur Coelum recipit in se motum 1 quantitatem , & reliqua accidentia ; ideo in hoc sensu habet materiam , vel potius est materia .
Replicabis. Coelum est a Deo transinutabile substantia litor, cr-go habet materiam et quippC
transimulatio substantialis requirit materiam, quae dicitur esse potentia contradictionis adest & non esse. Respondent, transia
mutabile sumi dupliciter; & primo , quod per creationem de non esse substantiali, ad esse sub stantiale: vel per annihilationem transit abesse substantiali ad noncsse substantialo. Secundo, quod ab una forma physica substantiali transit ad aliam formam. Pri
376쪽
Mere materiali . 34 mo tantummodo Coelum est transmutabile substantiale, unde negant consequentiam , materia enim facta est propter trania mutationem substantialem ad formas ; sed ista transmutatio non datur in Coelo: ergo nec materia: etenim nihil ponendum est frustra , & sine causa in na
Replicabis. Subiectum & materia conuertuntur: sed in Coelo est subiectum : ergo materia .
Respondent materiam sumi dupliciter. Primo, est subiectum receptiuum formae substantialis tamquam compartis ; Secundo est subiectum receptiuum forme accidentalis. Dicunt ergo tantum secundo modo dari materiam in Coelo , quod recipit quantitatem , diaphancitatem motum, sicut etiam Angelus spiritualis est subiectusti suae intellectionis, sui motus, sicut anima rationalis. Hinc negant simpliciter materiam. Replicabis. Coe. tum est simplex carens materia ;eroo est ens spirituale. Respondent quod simplex , est in triplici differentia. Primo, simplicitate opposita mixtioni ; ita elementa sunt corpora simplicia; quia licet componantur ex materia , & forma, tamen singula non sunt composita ex quatuor elementis,sive qualita tibus omnium elementorum, sicut planta dicitur esse materia, quia comis ponitur ex elementis . Secundo simplicitate opposita compositio. ni ex forma substantiali, & ex materia prima, ita elementa non sunt simplicia. Tertio simplicitate opposita compositioni partium integrantium. Hoc tertio modo Coelum non est simplex , unde negant consequentia; quia ens spirituale non componitur ex partibus integrantibus ordinatis ad quantitatem. Oppones . Coelum est obi
istum physicae, ergo debet habe. re principia physica, scilicet materiam , formam, & priuationem. Respondent negando conis
sequentiam; illa enim principia
tantum conueniunt rebus sublunaribus; su: scit autem, si Coelum sit ens mobile : nam vere est
principium lationis, & alteratio. nis; sic discurrunt praecitati Doctores.
quidquid est physicae considerationis, si totum est, ex matdria
377쪽
3 8 De Creato aconi rati si pars , aut est materia, & ubi illa fuerit, hae quoquo aut aliquid edulum de potentia adsint. Positeriori; cenerti sun nrateriae, aut habet necessariam quantitas, & qu Rne uuanti connexionem cum materia; sed tale non sint. Minor probatur, Coelum est phusicae considera- quia extensio, & diu tatas
tuor de Coelo libros inter alios quantitarem, reperitur iv de physico auditu inserere vo- lo, sicut raritas densitas.Duluit ; ergo totum Coelum habet ra, dc alia id genus multa. esse e X materia compositum, & altera pals, nempe torma, edu- DOCUMENTUM Rcta esse dcbet de potentia male riae, & debet esse in materias ha- Gesorum materia est eari, Geciebereque cum ea connexionem : -- inauri
π ta habet Scotus in a. dist. I I & alibi. Sensus est. Secun- est, cui sit annexa forma et sed quomodocumque inter se disclimon est actus ἱ 'um non guantur , realiter, siue essii trinua forma I ergo est aetram, sentialiter , non tamen diuersas 'ς hς00stat in tori , quae habent materias, sed una cadem- actum habet, nempe sorina . que est omnium rerum subluna, Temo ἀ L sunt accidentia , rium materia. Simili modzzlastia corpora, quantum itin-
a ς00sequuntur distinguantur, non tamen diuen
: ' myy Πδ η specie habent materiam, sed
lis est. Maior propositio indu- omnium Coelorum, Omnium bium verta non potest ab eo,qui elementorum, omnium ex el nouit accidentium disimmonem, mentis compositorum, una ea- ut quaedam tamque specie est materia. Pr
quam deserant, alia sint amica materiae ab impossibili; hoc in materiae, ut sine illa non sinsi do . Impossibile est plures es- fe
Accedat secunda ratio. Quidquid est per esistentiam, & subsistentiam; vel est actus , vel lia. bet actum ; actus est, si forni fuerit: actum habet, si materia
378쪽
s ferὸ materiali'. 3 9 se materias specie inter se di s tinctas: ergo unica est materia. Probatur antecedens: quia omnis
distinctio specifica prouenit exactu formali in physicis, sicut ex differentia essentiali in metaph sicis : sed materia intrinsice , &in se non habet formam tamquapartem sui, ergo non habet unde distinguatur specie,& essentialiter ab alia materia. Adde &hanc probationem . Id , quod est in ultimo gradu, ultra progredi non potest , idest, non est diuisibile in ulteriores partes, quae sint inferiores , ct inter sodistinguantur. Hinc filivi quamuis genus sit diuisibile in species, & species quaelibet sit diuisibilis in indiuidua , nullum tamen individuum sit diuisibilo in aliquid inferius, aut in plura inseriora quia in serie praedicamentali individuum occupat in . fimum gradum : sed materia est in infimo gradu naturae, unde . appellatur pura potentia,& prope nihil ; ergo impossibile est di uidi in duas materias essentialiter distinctas; nam haec distinctio
facie unam materiam, altera nobiliorem, & haec nobilior materia , non esset re vera materia znon esset prope nihil: non esset potentia pura; non esset in ultimo gradu naturae; cum omne imperfectius sit sub perfectiori .
No es improbabile simpliciter ma. teriam Curii di ferre specie
re probabilitate sententiam docentem non repugnare plures materias specie diuersas. Probatur quia sicut non repugnat dari plures specie formas, ita nec repugnat dari plures specie maturias . Secundo sicut materia potest esse una specie, multipli numero ; ita potest esse materia , una genere , multiplex spected Tertio sicut da mur diuersa specie subiecta ad diuersa specie accidentia ; ita polliant dari diuersae specie materiae ad diuersis formas. Quarto scut potest d 1 rimateria, quae respiciat plus sformas sub ratione formae, ita potest dati materia , quae respi ciat unam , vel aliquas formas sub ratione talis formae, v. gsub ratione serinae animatae , v cI sub ratione formae spiritualis Quinto, quia non potest assigra ri aliqua implicantia nequc eα parte
379쪽
3sο De Creatora , parte Dei, neque ex parte sor- species completas; materia au-n . Vigetur ratio . Quidquid tem e si species incompleta , &non implicat contradictionem , , concedendum est Diuinae omni. potentiae : scd non implicat contradictionem creari a Deo matri 1ias specie diu crsas ; ergo id potest faccre Deus. Minor probatur , quia nulla est implicatio inoco quod faciat Deus unam materiam , quae solum recipere valeat formas corruptibiles , &aliam, quae solum recipere possit formas incorruptibiles,& etiam, quae has & illas complectatur,in,
ter quas sine dubio dabitur specifica distinctio ; cum respiciant formas specie diuersas, a quibus specifica wateriarum distinctio
Oppones. Omnis distinctio sit per aliquem actum teste Aristotcle 7.Mctaph. textu q9. sed materiae, cum sint purae potentiae, nullum in se actu in includunt l, ergo repugnant specie di. stingui. Respondetur , Omnem distinctionem fieri peractum metaphysicum, & formalem, nempe diistrentiam specificam; hunc actum habet materia, licet sit pura potentia physica; &ideo potest una specie distingui ab
alia: actus enim physicum, & in formati ius solum requiritur ad causanda in distinctionem inter
ideo non debet distingui peractum physicum, sed metaphy
causa, ultra quam progredi non lliceat, ut probat Aristoteles a. Metaph. cap. 6. ; ergo in genereo causae materialis deueniendum est ad unam primam materiam; ergo non sunt possibiles species diuersae materiae : alioquin causa materialis non esset una , sed multiplex. Confirmatur, quia pura potentia opponitur puro actui ; sed in puro actu, scilicet Deo, non potest esse specifica distinctio , ergo nec in pura potentia qualis est materia.Respon. detur, Philosophum in eo loco solum intendere, in quolibet genere causae, necessario deuenien. dum esse ad aliquam, quae in eo genere sit prima ἰ ita ut, ipsa, anulla alia causetur in eodem genere z v. g. in genere causae essicientis , finalis , & exemplaris, deuenimus ad Deum, qui est prima causa omnium creaturarum in hoc triplici genere causae, cum in illo, non sat ab alio. Deinde in genere causae formalis deuenimus ad formam substantialem , quae in tali genere, an ulla
380쪽
nulla alia causa causatur: & co- cidentia sunt imperfectiora m-dem modo, materia prima in , genere causae materialis est prima causa formarum substantialium , quia ipsa in tali genere a nulla alia causa causatur. Cum hoc tamen bene compatitur pos . se est e plures materias specie di. uersas , sicut possunt esse plures formae substantiales specie diuer. H. Ad confirmationem respon detur: cuin actus purus claudat in se omnem perfectionem, illi omnino repugnat specifica di stire
cito ; at vero pura potentia, utpote,quae continet limitatam petafectionem , non repugnat multiplicari specie. Oppones. Si possibiles essent
plures materiae specie diuerse, una illarum esset necessario perfectior altera: hoc autem fieri non potest; ergo nec illud. Confirmatur: quia materia est ensomnium imperfectissimum, &propc nibit, quod verum non aesset , si una materia esset perfectior alia : nam materia perfectior non esset ens impersectis
simum, & prope nihil; siquidem perfectior esset, & longius dist,rct a nihilo , quam materia in perfectior. Respondetur, mat
riam non dici ens imperfectissim lim Pronterea quod nihil sit imperfectius il la suam multa ac teria . Dicitur ergo materia ensi inperfectissimum , dc prope nihil in genere substantiae absolutae ; quia imperfectior est omni substantia absoluta, sicut creaturae dicuntur non ens comparatione Dei , quia valde distant inperfectione ab illo ; cum quo tamen bene compatitur intra latitudinem materiae, esse posse maiorem , vel minorem persectionem essentialem , & consequenter unam specie distingui ab alia. Mihi etiam possibilis est materia spiritualis. Probabile eni in
mihi est, ut dixi in libris Typis mandatis de Angelis , An
los , & animas rationales consi re ex materia , & forma physica. Multi ex nostratibus suadmecitin hac in parte ex Scot quaest, I . de anima. Legatur
Pater Cauellus disput. i. sectio Fateor Scotum ibi non loqui e rinente propria, sed iuxta fiucida menta Arietotelis , & San tes
Thomae, ad quorum auro m2teria est principium indiuidia i-tionis ;. hinc cuin in eadem specie Angelica sind Angeli numeri distincti, consequenter in ipsis