Aloysii L. B. a Locella Tria tentamina ad illustrandas leges 12. tabularum

141쪽

Prolixiore, per quam integris iusti Lque orationibus, adhibitis nonnunquam testibus, in aut etiam instru-

SAM. CONSCITO. Nempe medidiem, quasi medium diem veteres: teste VELIO LON- . G o de orthographia. De verbo coniicere vi

de schol. 9,

s Magna testibus fides: in primis ubi ipsis rem oculis usurpasse testis aiebat; non item ubi auribus accepisse. Pulcre 'Stratophanes apud PLAUTUM Tructil. II,

Non laudandus es cui plus credit, qui audit, quam qui ridet. Non placet, cum illi plus laudant, qui audiunt , quam pia Vident. . Pluris es oculatus testis unus, quam auriti de

Qui audiunt audita dicunt qui νidem Planesciunt. De testium numero dicere non attinet γquoniam ad rem nostram non facit. Ce terum mirum illud quod lego apud V A L. MAXIMUM VIII, I. Pag. 7o I. Edit. cum notis Torren. Lugd. Bat. I 726. nempe in .

142쪽

mentis, Vel certe iureiurando,

dempromptisque aliis quibusque

causis repetundarum, lege accusatori licuisse, centum atque riginti hominibus denuutiaretesimonium. Alias decem tantum testibus publice denuntiandi potestas fiebat rhinc notae apud V A L. PROBUM De non Rom. Pag. I 477. Εit. Geneν. I 6aa. O. T. R. E. T. P. I. R. D. T. Q. D. T. D. D. P. F. Quanti ea res erit, tantae Pecuruae iudicium recuperatorium dabo, testibusque duntaxat d eem denuntiandi potesatem sciam. Instrumentis aequa testibus auctori tas. Neque mirum: nam ut legitimo Conficerentur modo, producique adeo pocsent, testium subscriptionem requisitam fuisse nemo non intelligit. Elegans sane est, quod hac in re, Latinus ille Socrates smNEO A literis concredidit, in libro de Be-nsc. III, I 5. Pug. 657. Edit. G eν. I 6aa Iurisiurandi frequentissimis in foro Romano usus, dictumque est a G io in

L. I. D. de iureiuri non abs re: maximum titium e ediendarum remedium. Ρorro de

iurisiurandi religione . haeo CICERO De. Uictis III. 29. Edit. Graeν. pag. 368. V

143쪽

ex psa re probationibus, sua cuique a Sitio vel eXceptio pro viribus

nendum est. Nam praeliare Ennius: O fides alma apta pinnis et iusiurandum D LQui igitur iusiurandum Niolat, is fidem νiolat, quam in G1itolio laciniam Βνis Opt. Max. tit in Catoms oratione es maiores nostri si te Noluertint. Qua de re etiam in XII tabulis cautum suisse, non est dubium: si quidem ita rursum legitur cap. 3I. Nulium - νH-culum ad stringendum fidem iureiurando maiores arditus ese νoluerunt. Id indicant leges in XII. tabulis, cet. Ipso certe legis contextus edaci vetustate absumtus: iique Dustia sunt, qui sibi ex hoc loco, veterem legem credunt restitutum iri. Porro iurisiurandi usus apud Graecos non minor. Vid. -PLATO De leg. XII. Pag. 948. Edit. Henr. Stem. I 578. Q Probationum variae species: eaeque aut legitimae aut illegitimae. At quoniam in his recensendis fasce et viatico ut dicimus opus fore deprehendi; ideo de

144쪽

stabiliri firmarique poterat. Ac primum klud quidem, causam coliticere; hoc, causam agere, sersire et per- orare dicebatur: ''b soleb tque ex lege Pometa, ad clepsydrarum modum institui. U f. XVII.

his Rhetores Lector consulet, si otium 'et opus fuerit. 9 Asco Nius ad locum supra sic L. relatum subdit : atque id ipsum dictum es

CAUSSAE CONIECTIO, quasi caussiae suae in brinre coactio. P A ULLUS Vero seu PO- . tius Glossa) in L r. D. de diν. reg. Iur. ant. haec habet: Rr regulam igitur brevis reotin narratio traditur , et ut ait Sabinus, quasi causae coniectio est. Ρarcere proinde labori poterat RAE VARDUS, quando pro conscito quod in fragmento logis ex XII. tab. legimus reposuit gno cito. Q.) PLAUTUs morm. II, I. Ner. 62. Servom hominem causRam ORARE leges non sinunt.

145쪽

β. XVII. DIscussa probe, postia quam satis

peroratum esset, causa, senten- era νmdι-

tiam ferebat iudex, latino sermone ''I Conin

3. CICERO in Bruto XCIV. P Isi. Edit Urei . cura Schrea/etii I 66 I. - lege AE eia, ternis horis ad dicendum datis, ad caulas Iimi limas inten se, νel Potius easdem, nOνi νeni humus quotidie. Cons. De Finth. IV, et ad Attici 49. Videtur autem haec lex Pompeio tertium consule lata: si quidem id inanuit AUCTOR 1 tal. de Orator. ωρ. XXXVIII. De clepsydra porro satis multa extant Feterum auctorum testimonia. Vid. CICERO de Orah. IIL 34. PLINIus Disol. IV, 9. II, II. I, 23. VI, a. Descripsit plane hanc Clepsycnam APULEIUS MetamorPh. III, 6. PV. 78. Sic rursum Praecoris at Io boatu citatum accusator quidam senior exsurgit, et ad

dicendi Datium visculo quodam th incem coli graciliter fistulato, ac per hoc guttatim destus, infusa aqua, POPulum se adorat. Unde ab

his clepsydris ducta paroemia: αναLIσκεις. in eos, qui Divola inter dicendum ad-. . ferunt.

146쪽

Conceptam; ' idque sedens, 'b at- . que ex tabella quadam ad eam rem

par in TRIPHONINUS in L. 48. D. de re iusic. Decreta inquit) a Praetoribus latine inserimni debent. Eam ob rem, non turpe modo, sed et periculo erat iunctum, si quis in publico munere constitutus, Latii sermonis esset imperitus. Enimvero Claudius Caesar , Plendidum riurum Graeciaeque PrO-νinciae Principem, νerum latini sermonis ignarum, non modo albo ittilicum era leti, sed etiam in Peregrinitatem redegit, reserente SUETONIO in eius vita XUI. PQ. 662. Git. cura Sam. Pitisci Lωνard. III 4. a J CICERO Pro Rab. P stlatmo IV. pag. 23. A re favi de Pecuniis rePeturulis: iudex sodi. - Modo vos iidem in A. Gabinium hesices fessis. Eundem morem eX PLAUTO quoque in Moseli. V, I. iter. 53. et V, a. 'en 2I. comprobare licet. Perbelle PHAEDRUS I, Io. νer. 8. de simio iudice:

Tunc iudex inter illos sedit finius. Hic addam quasi . tertium quoddam genus iudicum fuisse, qui stantes iudica' rent: de quibus c1CERO in B R U T O LXXXIV. Pag. I 49. Diti cura Schrevelli P

147쪽

parata. Quod si implicatior quaedam causa, Obscuritatem tenebrasque I et .. iudi-

Uud Urei'. I 66 I. ubi cum Atticum dicendi genus gravius esset insectatus, subdit: Quare δε angustae et exiliter dicere es Attis rum , sim tame Attici; sed in comitium νen, ant ad saniem iudicem dicant. Atque hinc liquet, is vi quadam de re, iudices stantes iudicasse, haud secus atque de oratoribus, seu potius confluentibus cle relitigiosa honorariam amici operam) supra, Icholio 4.) in me, contra Turnebum mo

a s UETONIUS in vita Claudii XU. Pag. 66o. haec de Caesare refert: De quodamo etiam negotio, ita ex tabella Pro uincia se creditur: cet. L. APULEIUS FIOrid. I, 8. Pug.

77S. Εdit. Ruris. I 688. - ipse Pro ossul moderata --ce, rarenter et sedens loquitur , et plerumque de tubella legit. QuiRPe Pra , conis Nox garrula es; Proconsulis autem tabella sensentia es. At cave hinc inseras veluti quidam fecere : Prosonsules tantum de tabella Pronuntii isse, siquidem aliud do cet SENECA De Benes IlI, . Pag. 66o. Dit. Greν. I 6 a. De quibuς am etiam im

148쪽

iudici offunderet; id ille, pro humana imbecillitate, fateri solebat aien S: SIBI NON LIQUERE, atque ita iudicatu illo solvebatur; reliquis quem ad modum Uisum esset, senten- . tiam ferentibus. Τ Λd haec illud etiam

peritus iudex dimittere tabellam potest: ubi fecise aut non fecisse pronuncia uiri es. - CICERO pro Cluentio XXVIII. pag. I 59. Edit. Graeci. Amst. I 699. Deinde hinmines sapientes ex νeteri illa disciplina iud, ciorum, qui neque absiomere hominem nocentif- smum possent, neque eum de quo ess et orta fu- Dicis, Pecunia oppugetutum, re illa incognita

Primo condemnare i essent, NON LIQUERE dixerunt. Adde QUINCTI L. Declamat.' CCCLXVI. Equidem A. GELLIUM in controversia dissicili iudicem datum, hic servavit Apollo; ceu testatur ipse Noci. Attit. XIV, a. pag. 646. Sed maius altiusque id esse

existimari - et propterea iura 'ir MIHI NON LIQUERE atque ita iudicatu illo inlutus ium. Eius formulae nota erat. N. L. Vid. ASCO N. PEDIAN. ad act. in Verr. III . et V A L. PROBUS De notis Rom. s. In componenda sententia, Praese- .

149쪽

etiam in concipienda sententia observabant iudices, ut haudquaquam nuda uterentur assertione; sed modestam adhiberent illam orationem :VIDERI SIBI e. c. in controversiis

I a vel

rencla iuri stricto aequitas: strictum enimius, et τό ακμ λ Μαιον raro carere iniquitate

creditur.' Prosecto sunt ea de re praeclara illa M. TULLII De officiis L, Io. Pag. II. Εdit. Oxon. e Theat. Scheldon. I 695. Exi- sunt etiam saepe iniuriae, calamnia quadam , et nimis callida, Ied mistiosa iuris interpreta- , . . tione. Ex quo illud: summum ius summa imiuria, fictum es tritum sermone Pror/erbium. Cons. L. 9 I. f. 3. D. de Verbor. Oblig. L. S. C. de iudiciis. si CICERO A ad. Quaest. IU, I 46. Pa 84. Εdit. Ruris in usum DelPh. I 689. - - quiaeque iurati iudices cognorrissent, ut ea non esse jactat sed ut VIDERI Prorumciarent. Cons. t. in Verr. II, 38. Eleganter ac lepide P IA RUS I, IO. Ner. 9. quum simium iudicem secisset hanc quoque formulam ut is more suo imitaretur, providit; hanc m. nim facit simit sententiam :

150쪽

vel in querela in ossiciosi: VIDERI

PATREM MATREM UE IUSTΛS IRASCENDI CAUSSAS HABU IssE. 79 Sin absolvendum credebant reum, forinmuta erat: SECUNDUM ILLUM LITEM

Do.. 9 Sic solebant iudices. Artatri, primum arbitrium dicebant: tum

Verori non VIDERIS Perdidi se, quo ι Petis. Quin immo, ea veterum suit modestia, ut quum capitis quemquam reum agerent, ne quidem fecisse videri, sed PARUM CAVISSE VIDERI pronuntiarent. Vid. FESTUS XIU. pag. 3as. Porro hac subinde formula: SI QUID MEI IUDICII EST, H-sos fuisse iudices, testis est CICERO De Finibus II, 36. PLINIUS Mis. V, T. Pag. 27s. Edit. Lugd. Rit. I 669. Deinde inquit secessi, et

ex consuli sententiar VIDETUR inquam Cimriane, MATER TUA IUSTAS HABUISSE CAUSAS IRASCENDI TIBI. - v A L. MAXIMUS II, 8. Pag. 2 I. -- quami is adhuc tacueriS, SECUNDUM TE. LITEM DO. Et Venuste eam formulam