장음표시 사용
221쪽
perVenerat, tanto crebriores litterae nuntiique ad a Caesarem mittebantur; quorum pars deprehensa in conspectu nostrorum militum cum cruciatu necabatur. Erat unus intus Nervius nomine Vertico, loco natuS a
honesto, qui a prima obsidione ad Ciceronem perifugerat summamque ei fidem praestiterat. Hic servo 3 spe libertatis magnisque persuadet praemiis, ut litteras ad Caesarem deferat. Has ille in iaculo illigatas offert et Gallus inter Gallos sine ulla suspicione Versatus ad Caesarem pervenit. Ab eo de periculis 3 Ciceronis legionisque cognOScitur. Caesar acceptis litteris hora circiter undecima diei 46
aberant ab eo milia passuum XXV; iubet media nocte et legionem proficisci celeriterque ad se venire. Exit 3 cum nuntio Crassus. Alterum ad Gaium Fabium legatum mittit, ut in Atrebatum fines legionem adducat, qua sibi scit iter faciendum. Scribit Labieno, 4 si reipublicae commodo facere posset, cum legione adfines Nerviorum Veniat. Reliquam partem exercituS, quod paulo aberat longius, non putat eXSpectandam : equites circiter quadringentos ex proXimis hibernis colligit. Hora circiter tertia ab antecursoribus do Crassi 47 adventu certior factus, eo die milia PaS- suum XX procedit. CraSSum SamarO- abrivae praeficit legionemque attribuit, quod ibi impedimenta exercitus, obsides civitatum, litteras publicas frumentumque omne, quod eo tolerandae hiemis causa deveXerat, relinquebat. Fabius, ut imperatum 3
222쪽
A. V.C. erat, non ita multum moratus, in itinere cum legione 4 Lαb. ωnnot Mn Q urrit. I Abienus, interitu Sabini sit caede cohortium cognita, cum omneS ad eum TreVerorum copiae VeniSSent, Veritu8 ne, Si exhibernis fugae similem profectionem fecisset, hostium impetum Sustinere non ΡOSSet, praeSertim quos recenti
cum periculo legionem ex hibernis educturus esset, rem gestam in Eburonibus perScribit, docet, Omnes equitatus peditatusque copias Treverorum tria milia passuum longe ab Suis caStris consedi Sse. 48 Caesar consilio eius probato, etsi opinione trium
Hisforeed march, legionum deiectuS ad duas redierat, tamen
a leritate ponebat. Venit magnis itineribus in Nerviorum fines. Ibi ex captivis cognoscit quae apud Ciceronem gerantur quantoque in periculo res sit. 3 Tum cuidam ex equitibus Gallis magnis praemiis 4 persuadet, uti ad Ciceronem epistolam deferat. Hanc Graecis conscriptam litteris mittit, ne interceptas epistola nostra ab hostibus consilia cognoscantur. Si adire non Ρ08Sit, monet, ut tragulam cum epistola adamentum deligata intra munitionem castrorum abiciat. 6 In litteris scribit, se cum legionibus profectum celeriterassore; hortatur, ut pristinam Virtutem retineat. 7 Gallus periculum Veritus, ut erat praeceptum, tragulam 8 mittit. Haec casu ad turrim adhaesit neque ab nostris biduo animadversa tertio die a quodam milito 9 conspicitur, dempta ad Ciceronem defertur. Ille perlectam in conventu militum recitat maXimaque1o omnes laetitia assicit. Tum fumi incendiorum procul
223쪽
videbantur, quae res Omnem dubitationem adventus legionum expulit. Galli re cognita per HXploratores obsidionem relin- 49quunt, ad CaeSarem omnibuS copiiS DOΠ--- tendunt. Haec erant armata circiter a milia LX. Cicero data facultate Gallum ab eodem 3Verticone, quem Supra demon StraVimuS, repetit, qui litteras ad Caesarem deferat; hunc admonet, iter caute diligenterque faciat; perscribit in litteris, hostes ab se discessisse omnem que ad eum multitudinem convertisse. Quibus litteris circiter media nocte 4 Caesar allatis suos facit certiores eosque ad dimicandum animo confirmat. Postero die luce prima movet 5 castra et circiter milia passuum quattuor progreSSUS trans Vallem et rivum multitudinem hostium conspicatur. Erat magni periculi res, tantulis copiis 6 iniquo loco dimicare; tum, quoniam obsidione libematum Ciceronem Sciebat, aequo animo remittendum de celeritate existimabat. Consedit et, quam aequis- 7simo loco potest, caStra communit atque haec, etsi erant eXigua per se, ViX hominum milium septem, praesertim nullis cum impedimentis, tamen angustiis Viarum, quam maXime poteSt, contrahit eo consilio, ut in summam contemptionem hostibus Veniat. In- 8terim speculatoribuS in omnes partes dimissis eXplorat, quo commodissime itinere Valles transiri possit.
Eo die parvulis equestribus proeliis ad aquam factis 50
utrique sese Suo loco continent, Galli, Success of C.'s a
cOD Venerunt, eXSpectabant, CaeSar, Si forte timoris 3 simulatione hostes in Suum locum elicere pOSSet,
224쪽
A. U. C. Ut citra Vallem pro castris proelio contenderet; si
id essicere non posset, ut exploratis itineribus minore 4 cum periculo Vallem riVumque transiret. Prima luce hostium equitatus ad castra accedit proeliumque 5 cum nostris equitibus committit. Caesar consulto equites cedere Seque in castra recipere iubet; simul ex omnibus partibus castra altiore Vallo muniri portasque obstrui atque in his administrandis rebus quam maxime concursari et cum simultatione agi timoris iubet. 51 Quibus omnibus rebus hostes invitati copias tra- a ducunt aciemque iniquo loco constituunt, nostris Vero etiam de vallo deductis, propius accedunt et tela intra munitionem ex omnibus partibus coniciunt praeconi-3 busque circummissis pronuntiari iubent, seu quis Gallus seu Romanus velit ante horam tertiam ad se transire, sine periculo licere; post id tempus non lare 4 potestatem; ac Sic BOStrOS contemPSerunt, Ut, Obstructis in speciem portis, Singulis ordinibus cespitum, quod ea non posse introrumpere Videbantur, alii vallum manu scindere, alii lassas complere inciperent. 5 Tum Caesar omnibus portis eruptione facta equitatuque emisso celeriter hostes in fugam dat, sic uti
omnino pugnandi causa reSiSteret nemo, magnumque ex eis numerum Occidit atque omnes armis exuit.
62 Longius prosequi Veritus, quod Silvae paludesque
. boins Oid. intercedebant neque etiam parvulo detrimento illorum locum relinqui videbat, omnibus suis incolumibus copiis eodem die ad Ciceronem pervenit. et Institutas turres, testudines munitionesque hostium admiratur; legione producta cognoscit, non decimum
225쪽
gillatim tribunosque militum appellat, quorum egregiam fuisse virtutem testimonio Ciceronis cognoVerat. De casu Sabini et Cottae certius ex captivi S cognoscit. Postero die contione habita rem gestam proponit, 3 milites consolatur et confirmat: quod detrimentum 6 culpa et temeritate legati sit acceptum, hoc aequiore animo ferundum docet, quod, beneficio deorum immortalium et virtute eorum expiato incommodo, neque
hostibus diutina laetatio neque ipsis longior dolor
Interim ad Labienum per Remos incredibili colo- 53ritatu de victoria Caesuris lamis PQ se turdi Syrina rendemet ut, cum ab hibernis Ciceronis milia passuum abesset circiter LX, eoque poSt horam nonam diei Caesar perveni88et, ante mediam noctem ad
portaS caStrorum clamor oreretur, quo clamore significatio victoriae gratulatioque ab Remis Labieno fieret. Hae fama ad TreVeros perlata, Indutiomarus, qui apostero die castra Labieni oppugnare decreverat, noctu profugit copiaSque omnes in TreVeros reducit. Caesar Fabium cum sua legione remittit in hiberna, 3 ipse cum tribus legionibus circum Samarobrivam trinis hibernis hiemare constituit et, quod tanti motus Galliae eXstiterant, totam hiemem ipse ad exercitum manere decrevit. Nam illo incommodo de Sabini m0rte perlato Omnes fere Galliae civitates de bello consultabant,
226쪽
nuntios legationesque in omnes partes dimittebant et, quid reliqui consilii caperent atque unde initium belli fieret, explorabant nocturnaque in locis desertis 3 concilia habebant. Neque ullum fore totius hiemis tempus sine sollicitudine Caesaris intercessit, quin aliquem de consiliis ac motu Gallorum nuntium 6 acciperet. In his ab Lucio Roscio, quem legioni
tertiaedecimae praefecerat, certior factuS eSt, magnaS Gallorum copias earum ciVitatum, quae Aremoricae appellantur, oppugnandi Sui cauSa con VeniSSe neque longius milia passuum octo ab hibernis suis afuisse, sed nuntio allato de victoria Caesaris disce8sisse, adeo ut fugae similis discessus Videretur.54 At Caesar principibus cuiusque civitatis ad se
evocatis alias territando, cum Se Scire, quae fierent, denuntiaret, aliaS cohortando magnam partem Galliae a The Senones. in Officio tenuit. Tamen Senones, quae
est civitas imprimis firma et magnae inter Gallos
auctoritatis, CaVarinum, quem Caesar apud eos regem constituerat, cuiuS maiores regnum Obtinuerant, interficere publico consilio conati, cum ille praesensisset ac profugi8Set, usque ad fines insecuti regno domoque 3 expulerunt et, miSSis ad Caesarem satisfaciendi causa legatis, cum is omnem ad Se senatum Venire iussis-4 Aet, dicto audientes non fuerunt. Tantum apud homines barbaros Valuit, e88e aliquOS repertOS principes interendi belli, tantamque omnibus voluntatum commutationem attulit, ut praeter Aeduos et Remos, quoS praecipuo Semper honore Caesar habuit, alteros pro Vetere ac perpetua erga populum Romanum fide,
alteros lyro recentibus Gallici belli officiis, nulla fero
227쪽
54 civitas fuerit non suspecta nobis. Idque adeo haud 3 B. c. Scio mirandumne sit, cum compluribus aliis de causis, tum maxime, quod ei, qui virtute belli omnibus gentibus praeferebantur, tantum se eius opinionis deperdidisse, ut a populo Romano imperia perferrent, gravissime dolebant. TreVeri Vero atque Indutiomarus totius hiemis 65 nullum tempus intermiSerunt, quin trans Rhenum legatos mitterent, civitates sol dutiomατυε. licitarent, pecunias pollicerentur, magna Parte eXercitus nostri interfecta multo minorem SupereSSedicerent partem. Neque tamen ulli civitati German- et orum persuaderi potuit, ut Rhenum tranSiret, cum Sebis expertos dicerent, Ariovisti bello et Tencterorum transitu: non esse amplius fortunam temptaturos. Hac spe lapsus Indutiomarus nihilo minus copias 3 cogere, exercere, a sinitimis equOS parare, exules damnatosque tota Gallia magnis praemiis ad se allicere coepit. Ac tantam sibi iam his rebus in Gallia 4 auctoritatem comparaVerat, ut undique ad eum legationeS concurrerent, gratiam atque amicitiam publice privatimque peterent. Ubi intellexit, ultro ad se veniri, altera ex parte 56
Senones Carnutesque conscientia facinoriS He rettαcta Lab.,
bellum Romanis parare, neque Sibi Voluntariorum copias defore, si ex finibus suis progredi coepisset, armatum concilium indicit. Hoc more Gallorum est a initium belli: quo lege communi omneS pubereSarmati conVenire conSuerunt; qui eX iis novissimus convenit, in conspectu multitudinis omnibus crucia-
228쪽
. 3 tibus affectus necatur. In eo concilio Cingetorigem, alterius principem factionis, generum Suum, quem Supra demonstravimus Caesaris secutum fidem ab eo non discessisse, hostem iudicat bonaque eius publicat. 4 His rebus confectis in concilio pronuntiat, arceSSitum se a Senonibus et Carnutibus aliisque compluribus
5 Galliae civitatibus; huc iturum per fines Remorum
eorumque agrOS populaturum ac, priusquam id faciat, castra Labieni oppugnaturum. Quae fieri velit, praecipit. 57 Labienus, cum et loci natura et manu munitissimis castris Sese teneret, de suo ac legionis periculo nihil timebat, ne quam occa Sionem rei bene gerendaea dimitteret, cogitabat. Itaque a Cingetorige atque eius propinquis oratione Indutiomari cognita, quam in concilio habuerat, nuntios mittit ad finitimas civitates equitesque undique evocat: his certum diems conveniendi dicit. Interim prope cotidie cum omni
equitatu Indutiomarus sub castris eiu8 Vagabatur, alias ut situm castrorum cognosceret, aliaS colloquendi aut territandi causa; equites plerumque Omnes tela 4 intra vallum coniciebant. Labienus suos intra munitionem continebat timorisque Opinionem, quibuScumque poterat rebuS, augebat. 68 Cum maiore in dies contemptione Indutiomarus ad castra accederet, nocte una intromissis equitibus omnium finitimarum civitatum, quOS arceSSend OS curaVerat, tanta diligentia omnes suos custodiis intra castra continuit, ut nulla ratione ea res enuntiaria aut ad Treveros perferri po8Sel. Interim ex consuetudine cotidiana Indutiomarus ad castra accedit
229쪽
atque ibi magnam partem diei consumit; equites tela coniciunt et magna cum contumelia Verborum DOStros ad pugnam evocant. Nullo ab nostris dato responso, 3 ubi Visum est, sub Vesperum dispersi ac dissipati discedunt. Subito Labienus duabus portis omnem 4 equitatum emittit; praecipit atque interdicit, prote ritis hostibus atque in fugam coniectis-quod lare, sicut accidit, Videbat-unum omnes peterent Indutiomarum, neu quis quem prius Vulneret, quam illum intersectum viderit, quod mora reliquorum Spatium nactum illum effugere nolebat; magna proponit iis, squi occiderint, praemia; summittit cohortes equitibus subsidio. Comprobat hominis consilium fortuna, et 6 cum unum omneS peterent, in ipso fluminis vado deprehensus Indutiomarus interficitur caputque eius
refertur in castra; redeunteS equiteS, quOS POSSunt,conSectantur atque Occidunt. Hac re cognita omnes 7 Eburonum et Nerviorum, quae conVenerant, copiae
discedunt, pauloque habuit post id factum Caesar quietiorem Galliam.
230쪽
C. IULI CAESARIS DE BELLO GALLICO
7011 MULTIS de causis Caesar maiorem Galliae motum
Antistium Reginum, Titum Sextium lega-2 tos delectum habere instituit; simul ab Gnuo Pompeio
proconSule petit, quoniam ipse ad urbem cum imperio reipublicae causa remaneret, quos eX Cisalpina Galliacon Sul Sacramento rogaSSet, ad Signa conVenire et ad 3 se proficisci iuberet, magni interesse etiam in reliquum tempus ad opinionem Galliae existimans, tantas videri Italiae facultates, ut, si quid esset in bello detrimenti acceptum, non modo id brevi tempore resarciri, sed 4 etiam maioribus augeri copiis posset. Quod cum Pompeius et reipublicae et amicitiae tribuisset, celeriter confecto per suos delectu tribus ante exactam hiemem et constitutis et adductis legionibus duplicatoque earum cohortium numero, quaS cum Q. Titurio amiserat, et celeritate et copiis docuit, quid populi Romani disciplina atque OpeS POSSent.