장음표시 사용
151쪽
Reginum, T. Sextium, legatos, dilectum habere instituit: si nihil ab Cn. Ponipei a proconsul petit, quoniam ipse ait urbem cum ni perio reipublicae ausi a remaneret, quo ex Cisalpina Gallia consulis sacramento rogavisset, ad signa convenire et ad se proficisci uberet magni interesse etiam in reliquum Cmpus ad opinionem Galliae, Oxistimans, tantas vid i Italiae facultates, ut, si quid esset in Dello detrimenti acceptum, non modo id brevi tempore sarciri, Sed tiam majoribus adaugeri copiis posset. Quod quum Pompeius et reipublicae et amicitiae tribuisset, Celeriter consecto por uos dilectu, tribus ante exactam lite-mem et Constitutis et adducti legionibus, duplicatoque Oarum Ohortium numero, quas cum Q. Titurio
amiserat, et Celeritate Ot copiis docuit, quid populi Romani disciplina atque OpOS POSSent. II. Interfecto In lucioniaro, ut docuimus, ad ejus propinquos a Treviris imperium desertur. Illi finitimos Germano Sollicitare, et pecuniam polliceri, non desistunt. Quum ab pro X imis impetrare non POSSCnt, ulteriores tentant. Inventis nonnullis civitatibus, jurejurando inter se Confirmant, obsidibusque de pocunia causent: Ambiorigoni sibi societate et foede adjungunt. Quibus rebus cognitis, Cu2Sar, quum Undique bellum parari viderset, Nervios, Aduatucos, Menapios adjunctis Cisrhenanis Omnibus Germanis, esse in armis, Senones ad imperatum non Cnire, et cuni Carnutibus finitimisque civitatibus Consilia communicare, a Treviris Germanos crebris legationibus
sollicitari maturius sibi de bello cogitandum putavit. III. Itaque, nondum hieme consecta, pro X imi IV coactis legionibus, do improviso in fines Nerviorum contendit et Prius, quam illi aut convenire aut Pro -
152쪽
Ragere possent, magno θCori atque hominum uis mori capto, utque ea praeda militibus On CeSSI, RS-tati Squo agris in deditionem venire, atque obsides sibi dare coegit. Eo celeriter Consecto negotio, rursus in hil, orna logiones reduxit. Concilio ituitu primo ore, uti instituΡrat, indicto, quum Ctiqui, Praeter Sonones, Carnutes, Trevirosque, venissent, initium belli ac dosectionis hoc esse arbitratus, ut Omnia pOSiponere videretur, concilium Lutetiam Parisiorum transfert. Confines erant hi Senonibus, civitatemque Patrum memoria conjunxerant Sed ab hoc consilio afui se existimabantur. I ac re pro SuggeStu pronunciata, eodem die cum legionibus in Onones proficiscitur magnisque itin Oribus eo pervenit.
IV. Cognito ejus adventu Acco, qui princeps juSconsilii suo rat, libo in oppida multitudinem convenire : Conantibus, priusquam id esse posset, adesse
Romanos, nunciatur. Necsessario Sententia desistunt,
legatosque deprecandi caussa ad Caesarem mittunt: adeunt per Aeduos, quorum antiquitus erat in fide civitas Libenter Caesar, petentibus Aeduis dat venium CXcusationemque accipit; quod aestivum tempus instantis belli, non quaestionis esse arbitrabatur. Obsidibus imperatis centum, hos Aeduis Custodi ondos tradit. Eodem Carnutes legatos obsidesque mittunt, Usi deprecatoribus Remis, quorum erant in Clientelauoadem ferunt responsa. Peragit Concilium Caesar, equitesque imperat civitatibus. V. Ha parte Galliae pacata, totus et mente et animo in bellum Trovirorum et Ambiorigis insistit. Cavarinum cum equitatu Senonum secum proficisci jubet, ne quis aut e hujus iracundia, aut ex eo, quod meruerat, Odi civitatis, motus X istat. His rebus
153쪽
constitutis, quod pro explorato liabebat, Ambiorigem
Proelio non CSSe On Certaturum, reliqua rius consilia
inini circumspiciebat. Erant Menapii propinqui Eburonum finibus, perpetuis alii libus silvisque muniti, qui uni ex Gallia de pace ad Caesarem legatos nunquam miserant. Cum iis esse hospitium Ambiorigi sciebat item per Treviros venisse Germanis in amicitiam cognoverat. Haec prius illi detrahenda auxilia existimabat, quam ipsum bello lacesseret ne, desperata salute, aut se in Menapio abderet, aut cum Transrhenanis Congredi Cogeretur. Hoc inito consilio, totius exercitus impedina elata ad Labienum in Treviro mittit, duasque legiones ad eum proficisci jubet: ipse cum legionibus expeditis V in Menapios proficiscitur. Illi, nulla coacta manu, loci praesidio ireti, in silvas paludesque confugiunt, Suaque eodem confe
VI. Caesar, partitis copiis cum C. Fabio legato,
et M. Crasso quaestore, celeriterque effecti pontibus, adit tripartito, aedificia vicosque incendit magno pecoris atque hominum numero potitur. Quibus rebus coacti, Menapii legatos ad eum pacis petendao caussa mittunt. Ille obsidibus acceptis, hostium se habiturum numero confirmat, si aut Ambiorigem, aut ejus legatos, finibus suis recepissent. His confirmatis rebus, Comi uni Atrebatem cum equitatu, custodis
loco, in Menapiis relinquit; ipse in Treviros proficiscitur.
VII. Dum haec a Caesare geruntur, TreViri, magnis coactis peditatus equitatusque copiis, Labienum cum una legione, quae in eorum finibus hiemabat, adoriri parabant: jamque ab eo non longius bidui via aberant, quum duas venisse legiones missu Caesaris
154쪽
cognoscunt. Positis castris a millibus passuum XV, auxilia Germanorum Xspectare constituunt. Labienus, hostium cognito consilio, Sperans temeritate O-rum fore aliquam dimicandi facultatem, praeSidio Cohortium, impedimentis relicto, Cum XX cohortibuS, magnoque equitatu, Contra hoStem proficisciturn et, Μ passuum intermisso Spatio, Castra communit. Erat
inter Labienum atque hostem dissicili transitu flumen, ripisque praeruptis. Hoc neque ipse transire in animo habebat, neque hostes transituros existimabat. Augebatur auxiliorum quotidie spes. Loquitur in Consilio palam, Quoniam Germani appropinquare di-
Cantur, Sese Sua exercitusque fortunas in dubium non devocaturum, et postero die prima luce castra moturum. Celeriter haec ad hostes deseruntur, ut e magno Gallorum equitatus numero nonnullos Gallicis rebus favere natura Cogebat. Labienus, noctu
tribunis militum primisque ordinibus coactis, quid sui sit consilii, proponit; et, quo facilius hostibus timoris det suspicionem, majore strepitu et tumultu, quam populi Romani fert consuetudo, castra moveri jubet. His rebus fugae similem profectionem ossicit. Haec quoque per Xploratores ante lucem, in tanta propinquitate castrorum, ad hostes deseruntur. VUL Vix agmen novissimum extra munitiones processerat quum Galli, cohortati inter se, ne peratam praedam e manibus dimitterent longum es- Se perterritis Romanis, Germanorum auxilium ex . Spectare neque Suam pati dignitatem, ut tantis copiis tam exiguam manum, PraeSertim fugientem, atque impeditam, adoriri non audeant flumen transirect iniquo loco proelium committere non dubitant. Quae fore suspicatus Labienus, ut omnes citra flu-
155쪽
men eliceret, eadem usus simulatione itineris, placide progrediebatur. Tum, praemissis paullum impedimentis, atque in tumulo quodam collocatis, Habetis, inquit, milites, quam petistis facultatem hostem impedit atque iniquo loco tenetis praeState eandem
nobis ducibus virtutent, quam Saepenumero imperatori praestitistis adesse eum, et haec Coram Cernere, existimate. Simul Signa ad hostem converti, aciemque dirigi, jubet; et, paucis turmis praesidio ad impedimenta dimissis, reliquos equites ad latera disponit. Celeriter nostri, clamore Sublato, pila in hostes immittunt. Illi, ubi praeter Spem, quo fugere credebant, infestis signis ad se ire viderunt, impetummodo ferre non potuerunt ac, primo ConcurSu in fugam conjecti, proXimas Silvas petierunt: quos Labienus equitatu consectatuS, magno numero interfecto,
compluribus captis, paucis post diebus civitatem recepit nam Germani, qui auxilio veniebant, percepta Trevirorum fuga, SeSe domum contulerunt. Cum iis propinqui Induci omari, qui desectionis auctores fuerant, comitati eOS, X civitate eXCeSSere Cingetorigi, quem ab initio permansisse in ossicio demonstravimus, principatus atque imperium est traditum. IX. Caesar, postquam e Menapiis in Treviros venit, duabus de caussis Rhenum transire constituit: quarum erat altera, quod auxilia contra se Treviris miserant altera, ne Ambiorix ad eos receptum haberet. His constitutis rebuS, paullum Supra eum lo- Cum, quo ante Xercitum tranSduXerat, facere pontem instituit. Nota atque instituta ratione, magno
militum studio, paucis diebus, opus efficitur. Firmo in Treviris praesidio ad pontem relicto, ne quis ab iis subito motus Oriretur; reliquas Opias equitatumque
156쪽
transducit. Ubii, qui ante Obsides dederant, atque in deditionem venerant, purgandi sui caussa ad eum legato mittunt, qui doceant, neque e Sua Civitate auxilia in Treviros missa, neque ab se fidem laesam: petunt, atque Orant, ut sibi parcat, ne, communi di Germanorum iri nocente pro nocentibu poenaSpendant. Si amplius obsidum velit, dare pollicentur. Cognita, Caesar, CausSa, reperit, ab Suevis auxilia missa esse : Ubiorum satisfactionem accepit aditus viasque in Suevos perquirit. X. Interim, aucis post diebus, fit ab Ubiis certior, Suevos Omnes unum in locum Opius Cogere, atque iis nationibus, quae sub eorum Sint impello, de- nunciare, ut auxilia peditatus equitatusque mittant. His cognitis rebus, rem frumentariam prOVidet, Castris idoneum locum deligit; Ubiis imperat, ut PeCornde ducant, suaque Omnia OX Igris in Oppida conserant, sperans barbaros atque imperitos homines, inopia cibariorum adductos, ad iniquam pugnandi conditionem posse deduci mandat, ut crebros e X ploratores in Suevos mittant, quaeque apud eo gerantur OgnOSCant. Illi imperata faciunt; et, paucis diebus intermissis,
referunt, UeVO Omnes, posteaquam Certiores nuncii de exercitu Romanorum Venerint, Cum omnibus suis
Sociorumque Copiis, qua COOgiSSent, penitus ad extremos fines sese recepisse Silvam esse ibi infinita magnitudine, quae appellatur Bacenis hanc longo introrsus Pertinere, Ct, Pro nativo mur objectam, Cheruscos ab Suevi S, SuevOSque ab Cheruscis injuriis, incursionibusque prohibere ad ejus initium sit
vae Suevos adventum Romanorum CXSPOctare Constitui SSO. XI. Quoniam ad hunc locum perventum Si non
157쪽
alienum osse videtur de Galliae Germaniaeque moribus, et, quo disserant hae natione inter SeSe, Proponere. In GALLIA non solum in omnibus civitatibus, atque in omnibus pagis, partibusque, Sed paene etiam in singulis domibus, factiones Sunt earumque facti O- num principes Sunt, qui Summam auctoritatem eorum judicio habere existimantur, quorum ad urbi trium judiciumque Sumnia omnium rerum On Siliorumque redeat idque jus rei caussa antiquitus institutum videtur, ne quis ex plebe Contra potentiorem auxilii egeret: suos enim quiSque opprimi, et Circumveniri, non patitura neque aliter Si faciant, ullam inter suos habent auctoritatem. Hae eadem ratio est in Summa totius Galliae: namque omnes civitates in partes divisae sunt duaS.
XII. Quum Caesar in Galliam venit, alterius factionis principes erant Aedui, alterius Sequani. Hi
quum Per Se minu valerent, quod Summa auctoritas antiquitus erat in Aeduis, magnaeque eorum Erant
clientelae, Germanos atque Ariovistum sibi adjunxerant, eosque ad Se magnis acturis pollicitationibusque perduXerant. Proeliis vero compluribus factis secundis, atque omni nobilitate Aeduorum interfecta,
tantum potentia anteCeSSerunt, ut magnam partem
clientium ab Aeduis ad se transducerent, obsidesque ab iis principum filios acciperent, et publice urare cogerent, nihil se contra Sequanos consilii initu- rosa et partem initimi agri per vim occupatam pOSSi- durent, Galliaeque totius principatum obtinerent. qua necessitate adductus, Divitiacus, auxilii petendi
caussa Romam ad Senatum prosectus, insecta re redierat. Adventu Caesaris facta commutatione rerum,
obsidibus Aeduis redditis, veteribus clientelis restitu-
158쪽
ti S, novi per Caesarem comparatis, quod hi, qui se ad eorum amicitiam aggregaverant, meliore conditione atque aequiore imperio se uti videbant, reliquis rebu eorum, gratia, dignitate amplificata, Sequani principatum dimiserant. In eorum locum Remi suc-CeSSerant; quos quod adaequare apud Caesarem gratia intelligebatur, ii, qui propter veteres inimicitias nullo modo cum Aeduis Conjungi poterant, se Remis in clientelam dicabant. Hos illi diligenter tuebantur.
Ita et novam et repente collectam Ructoritatem tenebant. Eo tum Statu res erat, ut longe principes haberentur Aedui, secundum locum dignitatis Remi obtinerent.
XIII. In omni Gallia eorum hominum, qui aliquo
Sunt numero atque honore, genera Sunt duo nam plebes paene sorvorum habetur loco, quae per se nihil audet, et nullo adhibetur Consilio. Plerique, quum aut aere alieno, aut magnitudine tributorum, aut injuria potentiorum, premuntur, SeSe in Servitutem dicant nobilibus. In hos eadem omnia sunt jura, quae dominis in servos. Sed de his duobus generibus alterum est Druidum, alterum Equitum. Illi rebus divinis intersunt, sacrificia publica ac privata procurant, religiones interpretantur. Ad hos magnus adolescentium numerus disciplinae causSa concurrit magnoque ii sunt apud eos honore nam fere de omnibus controversiis, publicis privatisque, constituunt; et, si quod est admissum facinus, si caedes facta, si de hereditato, si de finibus, controversia est, iidem decernunt; praemia poenasque constituunt: Si qui aut privatus aut ublicus eorum decreto non stetit, sacrificiis interdicunt. Haec poena apud eos est gravissima cluibus ita est interdictum, ii numero impiorum ac ce-
159쪽
Ieratorum habentur iis omnes decedunt, aditum corum Sermonemque defugiunt, ne quid e contagione incomimodi accipiant : neque iis petentibus u redditur, neque honos usus communicatur. Hi autem omnibus Druidibus praeest unus, qui Summam intercos habet auctoritatem. Hoc na ortu O, Si qui e reliquis excessit dignitate, succedit ut, Si Sunt plures pares, sustragio Druidum adlegitur : nonnunquam Otiam armis de principatu contundunt. Hi certo anni tempore in finibus Carnutum, quae regi totius Galliae media habetur, considunt, in loco Consecrato. Huc Omnes undique, qui ControverSin habent, On-Veniunt, eorumque decretis judiciisque parent. Disciplina in Britannia reperta, atque inde in Galliam
translata QSSe, existimatur : et nunc, qui diligentius Eam rem Cognoscere volunt, plerumque illo discendi
XIV. Druides a bello abesse consuerunt, neque tributa una cum reliquis pendunt militiae vacationem, Omniumque rerum habent immunitutem Tantis X citati praemiis, et sua sponte multi in disciplinam Conveniunt, et a parentibus propinquisque mittuntur Magnum ibi numerum versuum ediscere di-CUntur. Itaque annos nonnulli vicenos in disciplina permanent; neque fas esse existimant, ea litoris mandare, quum in reliquis sere rebus, publicis privatisque rationibus, Graecis utantur literis. Id mihi duabus docaussis instituisse videntura quod, neque in Vulgum disciplinam efferri velint, neque eos, qui di Scant, literi confisos, minus memoriae studere quod fere plerisque accidit, ut, praesidio iterarum, diligentiam in perdiscendo ac memoriam remittant. In primis hoc Volunt persuadere, non interire animas, sed ab aliis
160쪽
post mortem transire ad aliosa atque hoc maxime ad virtutem excitari putant, metu morti neglecto. Multa praeterea de Sideribus, atque eorum motu, de mundi ac terrarum magnitudine, de rerum natura, de de O-rum immortalium vi ac potestate, disputant, et juventuti tradunt.
XV. Alterum genus est Equitum. Hi, quum Stusus, atque aliquod bellum incidit quod ante Caesari adventum fere quotannis accidere solebat, uti aut ipsi injurias inferrent, aut illatas propul Sarent, Omnes in bello versantur atque eorum ut qui Sque est genere Copiisque amplissimus, ita plurimo Circum se ambactos clientesque habent. Hanc unam gratiam
XVI. Natio est omnis Gallorum admodum dedita
religionibusu atque ob eam causSam, qui Sunt affecti gravioribus morbis, quique in proeliis periculisquo verSuntur, aut pro victimis homines immolant, aut se immolaturos vovent, administrisque ad ea sacrificia Druidibus utuntura quod, pro vita hominis, nisi hominis vita reddatur, non posse aliter deorum immortalium numen placari, arbitrantur: publiceque ejus dem generis habent instituta sacrificia. Alii immani magnitudine simulacra liabent, quorum OnteXta Viminibus membra vivis hominibus complent; quibus
SuccenSi S, Circumventi flamma exanimantur homines.
Supplicia eorum, qui in furto, aut in latrocinio, aut aliqua noxa, Sint comprehensi gratiora diis immortalibus esse arbitrantur : sed quum ejus generi copia deficit, etiam ad innocentium supplicia descendunt. XVU. De uni maxime Mercurium colunt hujus sunt plurima Simulacra: hunc Omnium inventorem artium serunt: hunc viarum atque itinerum ducem,