장음표시 사용
171쪽
noruni contulit: praesidii tantum St, ut ne murus inuidem cingi possit, neque quisquam egredi extra ni unitiones audeat.' Oblata Spe, Germani, quam nacti erant praedam, in occulto relinquunt ipsi Aduatucam Contendunt, Si eodem duce, cujus haec indici cogno Uerant.
XXXVI. Cicero, qui per omne Superiore dieS, Praeceptis Caesaris, sumna a diligentia milites in castris continuisset, ac ne calonem quidem quemquam Xtra munitionem egredi passus esset, vii di dissidens, dunumero dierum Caesarem fidem Servaturum, quod longius eum progrOSSUm audiebat, neque ulla de reditu ejus iam afferebatur simul eorum permotu VO- cibus, qui illius patientiam paene obsessionem appellabant, siquidem ex castris egredi non liceret nullum ejusmodi aSum X Spectans, quo, IX Oppositi legionibus maximoque equitatu, dispersis ac paene deletis hostibus, in millibus passuum III Offendi poSSet V CO-hortes frumentatum in proxima Segete misit, quas inter et Castra unus omnino collis intererat. Complures erant in castris ex legionibus aegri relicti ex quibus, qui hoc sputi dierum convaluerant, circiter CCC sub veX illo una mittuntur: magna praeterea multitudo calonum, magna vis umentorum, quae in CuStris subsederat, factu PO te State, Sequitur. XXXVII. Hoc ipso tempore et casu Germani equites interveniunt, iotinuSque eodem illo, quo venerant, Cursu ab decumana Porta in castra irrumpere conantum nec priuS Sunt viSi, Objectis ab ea parte silvis, quam Castri RPPropinquarent, Sque EO, Ut, qui sub vallo tenderent mercatores, recipiendi sui facultatem non haberent. Inopinante nOStri re nova perturbantur ac vi primum impetum cohors in statione
172쪽
sustinet Circumfunduntur ex reliquis ioSte partis bus, si quem aditum reperire possent. Aegre ortaS nostri tuentur, reliquos aditus locu ipSe per Se Unitioque defendit. Totis trepidatur castris, atque lius e ali Caussam tumultus quaerit neque quo Signa erantur, neque quam in partem quiSque OnVelitat, provident. Alius Capta jam Castra pronunciat; alius, delet e Xercitu atque imperatore, victore barbaros venisse Contendit plerique novas sibi ex loco religiones fingunt, Cottaeque et Tituri calamitatem, qui in eodem occiderint Castello, ante oculo ponunt. Tali timore omnibus perterritis, Confirmatur Opinio harbaris, ut occaptivo audierant, nullum osse intus praesidium. Perrumpere nituntur, seque ipsi adhortantur, e tantam Oit unam ex manibus dimittant.
XXXVIII. Erat auge in praesidio relictu P.
Sextius Baculus, qui primum pilum ad Caesarem dux erat, Cuju mentionem Superioribus proseliis fecimus, ac diem amo cibo caruerat. Hic, diffisus suae atque omnium Saluti inermis e tabernaculo prodit: videt imminere hostes, atque in summo rona 8Se discrimine : Capit arma a prOXimis, atque in portu Onsistit. Consequuntur hunc Centurione Hii Cohortis, quae in tutione erat Paullis per una roelium SuStinent. Relinquit animus Sextium, gravibus ac copiis
vulneribus : aegre, Per manu tructu S, seruntur. HOC spatio interposito, reliqui Sese Confirmant tantum, ut in munitionibus consistere audeant, speciemque defensorum praebeant.
XXXIX. Interim, consecta frumentatione, milites nostri clamorem e X audiunt; praecurrunt qui tes quanto sit re in periculo, Cognoscunt. Hic vero nulla muniti St, quae perterritos recipiat: modo
173쪽
Conscripti, atque usus militaris imporiti, ad tribunum
nailit uni Centurionesque ora convertunt quid ab his Praecipiatur, X spectant. Nemo Si tam sortis, quin rei novitate perturbetur Barbari, Signa procul con- Spicati, oppugnatione desistunt redisse primo legiones redunt, qua longius discesSiSSe e captivis cognoverant; postea deSpecta paucitate, ex omnibus partibus impetum faciunt. XL. Calonos in proximum tumulum procurrunt: hinc celeriter dejecti, se in signa manipulosque conjiciunt eo magis timidos perterrent milites. Alii Cuneo facto, ut Celeriter Perrumpant, CenSent, quoniam tam propinqua sint CaStra; et, Si par aliqua circumventa ceciderit, at reliquo Servari posSe confidunt: alii, ut in jugo consistant, utque eundem omnes ferant casum. HOC Veteres non Probant milites, quos sub vexillo una profectos docuimus itaque inter se cohortati, duce C. Trebonio, equite Romano, qui eis erat praepositus, per medio hOSte perrumpunt, incolumesque ad unum Omnes in CaStra Perveniunt. Hos subsecuti, Catone equiteSque, eodem impetu, militum virtute servantur. At ii, qui in jugo constiterant, nullo etiam nunc usu rei militaris percepto, neque in eo, quod probaverant, On Silio permanere, ut se loco superiore defenderent, neque una, quam Prosuisse aliis vim celeritatemque viderant, imitari potuerunt; sed, e in castra recipere conati, iniquum in locum demiserant. Centuriones, quorum nonnulli ex
inferioribus ordinibus reliquarum legionum, virtutis CauSSa, in Superiores erant Ordines hujus legionis transducti, ne ante partam rei militaris laudem amitterent, fortissime pugnantes conciderunt. Militum pars, horum virtute Submotis hostibus, praeter spem
174쪽
incolumis in castra pervenit pars a barbaris circum-Venta, Periit. XLI. Germani, desperata e Xpugnatione RStrorum, quod nostros jam constitisse in niunitionibus videbant, Cum ea praeda, quam in Silvis deposuerant,
trans Rhenum sese receperunt. Ac tantus sui totiam post discessum Ostium terror, ut ea nocte, quum C. Volusenus, missus Cum equitatu, ad Castra VeniSSet, fidem non faceret, adeSSexum incolumi Caesarem eXorcitu. Si omnium animo timor Praeoccupaverat, ut paene alienata monte, deletis omnibus Opiis, qui tutum tantum Se X fuga recepisse, dicerent, neque incolumi exercitu, Germano Castra oppugnaturos fuisse Contenderent quem timorem Caesaris ad- Ventus Sustulit.
XLII. Reversus ille eventus belli non ignorans, unum, quod Cohoi te ex Statione et praesidio essent emissae, queStUS, ne minimo quidem casu locum relinqui debuisse, multum fortunam in repentino hostium adventu potuisse, judi Cavit multo etiam amplius, quod paene ab ipso vallo portisque castrorum barbaros
avertisset. Quarum omnium rerum maxime admirandum videbatur, quod Germani, qui eo consilio Rhenum transierant, ut Ambiorigis fines depopularentur, ad castra Romanorum delati, optatissimum Ambiorigi beneficium obtulerint. XLIII Caesar, rursus ad vexandos hoste proseC-tUS magno con Ct numero ex finitimis civitatibus, in omnes partes dimittit. Omnes vici, utque Omnia aedificia, quae quisque conspeXerat, in Cendebantur: praeda ex omnibus locis agebatur frumenta non Olum a tanta multitudine umentorum atque hominum conSumebantur, Sed etiam anni tempore atque imbri-
175쪽
bus procubuerant ut, si qui etiam in pragentia se occultassent, tamen iis, deducto exercitu rerum Onini- una inopia pereundum videretur. Ac sacpe in eum O- Cum ventum est, tanto in omnes partes divis equitatu, ut naod visum ab se Ambiorigem in fuga captivi, nec plane etiam abisse e conspectu, Contendorent, ut, spe consequendi illata, atque infinito labore suscepto, qui se Summam ab Caesare gratiam inituros putarent. paene naturam studio Vincerent, Semperque paullum ad summam felicitatem defuisse vidcretur atque illo latebris ac silvis aut saltibus Se eriperet, et, DOCtu OC- cultatus, alias regione ParteSque Peteret, non major equitum praesidio, quam IV, quibus solis vitam suam committere audebat. XLIV. Tali modo vastatis regionibus, Xercitum Caesar, duarum cohortium damno Durocortoruin
Remorum reducit concilioque in cum locum Galli ac indicto, de conjuratio ite Senon a et Carnutum quΩCStionum habere instituit: ct de Accone, qui princeps ejus consilii fuerat, graviore sententia Pronunciata, more majorum Supplicium sumsit. Nonnulli, judicium veriti, profugerunt: quibus quum aqua atque igni interdixisset, II legiones ad fines Trevirorum, II in Lingonibus V reliquas in Senonum finibus Agen- dici in hiburnis collocavit frumentoque Xercitu proviso, ut instituerat, in Italiam ad conventus agendos profectu eSt.
I QUIETA Gallia, Capsar, ut constituerat, ii Italiam ad conventus agendos proficiscitur. Ibi cog-
176쪽
noscit ilo Clodii caede de senatusque consulto er-ti O f ictus, ut Omnes juniores Italiae conjurarent, dilectum tota provincia laabere instituit. Ea res in Galliam Transalpinam celeriter perseruntur. Addunt ipsi et affingunt rumoribus Galli, quod res OS-cere videbatura retineri urbano motu Caesarem, neque in tantis dissensionibus ad exercitum Venire OS- se. Hac impulsi occasione, qui jam ante e populi Romani imperio subjectos dolerent, liberius atque nudacius de bello consilia inire incipiunt. Indictis inter se principes Galliae conciliis, silvestribus ac remotis
loci S, queruntur de Acconis morte hunc casum ad ipsos recidere posse demonstrant; miSerantur Communem Galliae fortunam omnibus pollicitationibus ac praemiis deposcunt, qui belli initium faciant, et sui capitis periculo Galliam in libertatem vindicent. Ejus in primis rationem liabendam dicunt, priuS quam eorum clandestina consilia efferantur, ut Caesar ab exercitu intercludatur id esse facile, quod neque legiones, absente imperatore, audeant ex hiberni egredi neque imperator sine praesidio ad legiones pervenire pOSSit postremo, in acie praestare interfici, quam non veterem belli gloriam libertatemque, quam a majoribus acceperint, O CUPPrare. II. His rebus agitatis, profitentur Carnutes e nullum periculum Communi Saluti S CAUSSaaCCUSIPO, Principesque ex omnibus bellum facturos pollicentur; et, quoniam in praesentia obsidibus inter se cavere non POSSint, ne res esseratur, ut jurejurando ac fide san- Ciatur polunt, collatis militaribus ignis, quo more eorum gravi SSimae Premoniae continentur ne facto
initio belli, ut reliquis deserantur Tum, collaudatis
177쪽
Carnutibus, dato jurejurando ab omnibus, qui aderant, tunal Ore jus rei constituto, ab concilio disceditur. III. Ubi ea dies onit, Carnutes, Cotuat et C Onetodun ducibus, desperatis hominibus Genabum
dato Sigia Concurrunt Civesque Itomanos, qui negotiandi caussa ibi constiterant, in his C. Fusium Citana, honestum equitem Romanum, tui rei frumentariae jussu Caesaris praeerat interficiunt, bonaque eorum diripiunt. Celeriter ad omnes Galliae civitates fama periertur. Nam, ubi major atque illustrior in-Cidit res, Clamore per agros regionesque significant: hunc alii deinceps excipiunt, et proximi tradunt ut tum accidit nam, quae Genabi Oriente Ole gesta es-Sent, ante primam Consectam vigiliam in finibus Arvernorum auditu Sunt quod spatium est illium circiter CLX.
IV. Simili ratione ibi Vercingetorix, Coli illi filius,
Arvernus, Summae potentiae adoleSCens, cujus pater
principatum Galliae totius obtinuerat, et Ob eam caus-Sam, quod regnum appetebat, ab Civitate erat interfectus, convocatis suis clientibus, facile eos incendit. Cognito ejus consilio, ad arma concurrituri ab Gobainnitione, patruo suo, reliquisque principibus, qui hanc tentandam fortunam non existimabant, expellitur ex oppido Gergovia non destitit tamen, ut luo in agris habet dilectum egentium ae perditorum. Hac Coacta manu, quoscunque adit eX civitate, ad suam sententiam perducit hortatur, ut communis libertatis caussa arma capiant magni Sque coactis Opiis adversarios suos, a quibus paullo ante erat ejectus, expellit ex civitate. Rex ab suis appellatura dimittit quoquo versus legationes obtestatur, ut in fide maneant Celeriter sibi Senones, Parisios, Pictones, Cadurcos, Tu-TO M. I. U
178쪽
rones, Aulercos, Lena Ovices, Andes, reliquOSque Omnes, qui Oceanum attingunt, adjungit Omnium consensu ad eum desertur imperium. Qua oblata potestate, omnibus liis civitatibus obsides imperat, certum numerum militum ad se celeriter adduci jubet armorum quantum quaeque Civitas domi, quodque ante tempus, essiciat, constituit in prirmis equitatui studet. Summae diligentiae summam imperii Severitatem addit magnitudine supplicii dubitantes cogit. nam, majore commisso delicto, igni atque omnibus tormentis necat leviore de caussa, auribus desectis, aut singulis effossis oculis, domum remittit, ut sint reliquis documento, et magnitudine Poenae Perterreantali OS. V. His suppliciis celeriter coacto exercitu Lucterium Cadurcum, summae hominem audaCiae, cum
parte copiarum in Rutenos mittit ipse in Bituriges
proficiscitur. Rus advelitu Bituriges ad Aeduos, quorum erant in fide, legatos mittunt, subsidium rogatum, quo facilius hostium copias sustinere possint. Aedui, de consilio legatorum, quos Caesar ad Xer citum reliquerat, copias equitatus peditatusque subsidio Biturigibus mittunt qui quum ad flumen Ligerim venissent, quod Bituriges ab Aeduis dividit, paucos
dios ibi morati, neque flumen tranSire auSi domum revertuntur: legatisque OStris renunciant, Se Biturigum perfidiam veritos, revertisse, quibus id consilii fuisse cognoverint, ut, Si flumen tranSisSent, Una ex parte ipsi, altera Arverni, Se circumsisterent. Id eane de caussa, quam legatis pronunciarunt, an perfidia adducti, secerint, quod nihil nobis constat, non videtur pro Certo esse ponendum Bituriges eorum discessu statim se cum Arvernis conjungunt.
179쪽
VI. His rebus in Italiam Caesari nunciatis, quum
jam ille urbanas res virtute Cn. Pompeii commodiorem in statum pervenisse intelligeret, in Transalpinam Galliam prosectus cst. O quum venisset, magna dinsicultate assiciebatur, qua ratione ad exercitum Pervenire posset. nam, Si legiones in provinciam arcesSeret, se absente in itinere proelio dimicaturas intelligebat: si ipse ad exercitum contenderet, ne iis quidem, qui eo tempore pacati viderentur, suam Salutem recte committi videbat. VII. Interim Lucterius Cadurcus, in Rutenos missus, eam civitatem Arvernis conciliat. Progressus in Nitiobriges et Gabalos, ab utrisque Obsides accipit;
Ct, magna Coacta manu, in provinciam Narbonem versus, eruptionem facere contendit. Qua re nunciata, Caesar Omnibus consiliis antevertendum Xistimavit, ut Narbonem proficisceretur Eo quum veniS-Set timentes Confirmat, praesidia in Rutenis provincialibus, Volcis Arecomicis, Tolosatibus, circumque Narbonem, quae loca hostibus erant finitima, constituit partem copiarum ex provincia, Supplementumque, quod ex Italia adduxerat, in Helvios, qui fines Arvernorum contingunt, convenire jubet. VIII. His rebus comparatis, represso jam Lucterio et remoto, quod intrare intra praesidia periculosum putabat in Helvios proficiscitur. Etsi mons Cevenna, qui Arvernos ab Helviis discludit, duris- Simo tempore anni, altissima nive iter impediebat; tamen, discussa nive VI in altitudinem pedum, atque ita viis patefactis, summo militum labore ad fines Arvernorum pervenit. Quibus Oppressi inopinantibus, quod Se Cevenna, ut muro munitos XiStimabant, Cne singulari quidem unquam homini eo tempore anni
180쪽
semitae patuerant equitibus imperat, ut, quam latis-Sim POSSent, vagentur, et quam maximum hostibus terrorem inserant. Celeriter haec fama ac nunciis ad Vercingetorigem perseruntur quem perterriti omnes Arverni circumsistunt, atque ObseCrant, Ut Suis fortunis consulat, neu se ab hostibus diripi patiatur iraesertim quum vidOat omne ad Se bellum translatum. Quorum, ille, precibus permotus, aura ex Biturigibus movet in Arvernos VerSUS.
IX. At Caesar biduum in iis locis moratus, quod
haec de Vercingetorige usu ventur opinione praeceperat, per Caussam Supplementi equitatusque cogendi ab exorcitu discedit Brutum adolescentem iis cOpiis praeficit hunc monet, ut in Omne parto equites quana latissime pervagentura daturum S OPPram, ne longius triduo ab castris absit. His constitutis rebus, suis inopinantibus, quam maximis potest itineribus Viennam pervenit. Ibi nactus recentem equitatum, quem multis ante diebus e praemiserat, neque diurn neque nocturno itinere intermisso, per fines Ao-
duorum in Lingones contendit, ubi II legiones hiemabant ut, si quid etiam de sua salute ab Aeduis
iniretur consilii Celeritate praecurreret. Eo quum pervenisset, ad reliquas legiones. mittit, priusque Omnes in unum locum cogit, quam de Hu adventu Arverni nunCiari posset. Hac re Cognitu Vei Cingetorix rursus in Bituriges Xercitum reducit, atque inde prosectus, Gergoviam Boiorum Oppidum, quos ibi, Helvetico proelio victos, Caesar collocaverat, Aeduisque attribuerat, oppugnare instituit. X. Magnam haec ros Caesari dissicultatem ad consilium capion dum afferebat: si reliquam partem hiemis uno in loco legiones contineret, ne, stipendiariis