장음표시 사용
91쪽
iudicium in iudice. Videtur tuinem isti , t aliquando pertinos iudicium illiuratores cum super sacramentum suum dicere debeant, dum tamen secundum conscientiam, si talis disseisiverit talem vel non disseisiverit, et secundum hoc reddatur iudicium. Sed cum ad iudicem perlino: il iustum proferre iudicium ei reddere oportebit eum diligenter deliberare et examinare si dicta iuratorum in se veritatem contineant, et si orum iustum sit iudicium vel saluum, ne si contingat eum riudicem meorum diciti sequi et eorum iudicium salsum faciat iudicium vel saluum Est enim salsum iudi-
Ciuin o saluum. O si Osso Doterii salsum iudicium vel in tuum ut insinplenius dicetur de convictionibus. Item Cum superius dicatur quod vicecomes faciat tenementum reseisiri de catallis etcetera, et tenementum λβ esse in pace, illud φ hodie non observatur, sed loe illius clausul e debet iudex diligenter providere quod omnia damna restituantur disseisito, cum constiterit iustitiariis per saeramentum iuratorum disseisinam esse factam. Et ita diligens esse debet in hae parte quod damna restituantur cum Psare, ne disseisitoribus in posterum e negligentia eorum detur voluntas Vel materia delinquendi per disseisinam, et ne X alieno damno uerum reportenti vel commodum. Videndum est igitur quid debeat restitui disseisito. Et selendum quod ipsa res cum fruetibus omnibus medio tempore perceptis, Cilicet a tempore disseisi me usque ad iudicium perceptis et percipiendis. Quia quamvis quis disseisinam secerit, catalla sua inventakβet illata in tenementum amittere non debet. Item quod tenementum eSSedebeat in pace non dipitur sine causa, quia ex quo ViCeCOme breve regi Ssusceperit, y non debet tenementum vel possessio ad alium transferri, nee iniuria minui nec augere, sed omnia in pace debent remanere uSque ad Ca9tionem assisse. Et hoc si omnino ieetus fuerit a tenemento. Si autem impeditus quo minus quiete et in pae uti possit, licet a tenemento omnino eiectus non fuerit, recuperabit prinei paliter pacem et quietem, et Praeterea secundario omnia damna quae sustinuit per praedictum impedimentum. Item etiam etsi non omnino eiectus fuerit, tamen alius usus fuerit ' in suo Contra Suum Voluntatem, recuperabit libertatem et quietem et excludet servitutem. Recuperabit etiam omnia damna quae Sustinuit per praedictum usum iniUStum.
De poena disseisitoris multiplici. DISSEISITOR autem pro disseisina triplicem poenam sustinebit, et aliquando quartum sustinere deberet. Prima enim talis est quod erit in misericordia domini regis, pro qualitate et modo disseisinae poenam habebit
maiorem vel minorem, ut si eum armis vel sine, et numquam minor erit δὴ m. OB OC, G. M Om- OC, G: iudicem scilicet, B, A, C corr.). in tenementum illud. Α, Ε λβ m. ΟΑ, Ε λ reportant V, LA, C. δ' et inventa, LA, MC, G, A corr.) suscepit, Λ, C. suit, A, B, Μ, .
92쪽
s. IST misericordia quam reperiuntur damna. Item poenam habebit quae dici poterit quarta propter pacem. Item Si roboriam secerit cum disseisina poenam habebit triplicatam, scilicet pro disseisina miseriCOrdiam, pro pace
PriSonam, pro oberia graVem redemptionem. Vitam autem non amittet neque membrum ProPter Oberiam Cum Criminaliter verSUS eum non Procedatur per appellum. Dabit etiam pro disseisina vicecomiti unum bovem vel quinque solidos, dum tam principalis disseisitor extiterit. Illi vero qui in auxilio vel forcia vel consilio extiterint nullum dabunt, licet in quibusdam comitatibus aliter fuerit observatum. Principalis dico secundum quod fuerint unus vel plures. Item damna dabit per Sacramentum iuratorum aestimanda, et per iustitiarios si opus fuerit taxanda ad minorem quantitatem si iuratores sorte modum excesserint, ad plus autem aestimari non debent a iustitiariis quam iuratores dixerint in sacramento, nisi sorte iuratores illa ex certa Scientia ad minus taXaverint quam deeeret. Quod quidem non expedit ut praedictum est si in disseisitor de damno alieno lucrum reportaret. Sunt etiam multi magnates et alii potentiores qui propter lucrum quod inde consequi sperant plures faciunt disseisinas, quas quidem alias
non essent facturi nisi propter uerum, quia Cum de exitibus terrarum et fructibus eclongo tempore magnam summam PeCuniae et alias Commodum aliud pereeperint, Credunt Se posse evadere de miSericordia Per summam minimam et ita lucri facere quod excedit. Quia saepius nolunt iuratores eX quo tenementum disseisitoribus auferunt eos graVare per damna, ut sieutramque partem reddant paCifieam et pacatam.
Qualiter iustitiari inquirere debeant de damnis. A talem igitur occasionem iniuriae tollendam, iustitiarii non negligenter sed diligenter examinent et inquirant quae damna facta sint in domibus, gardinis, boseis et aliis, et quod Vastum fecerint disseisitores et quod exilium et quam destruetionem et qualiter, et pro quanto cum huiusmodi facta suerint possint melius et utilius emendari. Item inquirere oportet quid perceptum fuerit in fructibus et bladis et redditibus et aliis terrarum
Commoditatibus. Item aesthnare oportet diligenter quale commodum habiturus esset disseisitus Si a tenemento non esset eleetus. Item si cum res restituatur disseisito, sicut undus, tenementum vel huiusmodi, habenda erit ratio rerum ablatarum quod cum ipsa re restituantur, sicut Sunt arma,
utensilia, equi et boves et huiusmodi, et quae aliquando etiam sine ipsa re rostitui debent sive ibi fuerit disseisina sive non, et si huiusmodi res non restituantur, tamen Semper durabit iurisdictio iustitiariorum donec fuerint
Cum ipsa re restitutae. Item omnes res reStituendae sunt et non solum quae
93쪽
depositae, ' commodato vel im se ignorato suerunt, vel quarum usum vel usurusructum bubuli vel quod Iocato suerunt. 3 quia ore omnia sub babendi verbo continentur. Item non solum eo res quo func' suerunt cum disseisina tacta esset, ' veruin etiam quidquid postea desiit illic esse, ut si
DCCorn in ortua sint Post dissolsinam quia licet disseisitor miserit et da innum senserit, io non erit imputandum disseisito. Item si aedes incendio consumpto fuerint earum ' retium restitui debet per assisam, quia
disseisitor ad casus Ortuitos tenebitur. Item non solum restituenda' unis. ISTb res quae illic habuith disseisitus cum disseis iretur, verum etiam sive in eo loco a quo deiectus est sive in omni possessione, quia ad omnem partem PosseSSionis refertur qua qui caruit Cum disseis iretur. Item a die quo quis disseisitus est ruptuum ratio haberi debet et non retro computantur. Item rerum mobilium quo tune ibi suerant computandi sunt ruetus ex quo quis disseisitus suit, y et non solum ruetuum ratio habitura est, sed etiam omnis utilitatis omnium rerum quae ille habiturus esset si non esset disseisitus A iudice autem aesthnanda sunt damna, vel ad plus vel ad minus, habita ratione meliorationis. Sed Seeundum quosdam videtur contrarium, quia disseisitor meliorationem fecit ad opus Suum proprium et non ad opus disseisiti. Et ideo videtur quod melioratio cedit cum terra, et ex quo disseisitor alienum scienter melioravit λ donasse videtur, scivit enim aut scire debuit. Sed re vera melioratio minuit damna et disseisitorem eXonerat in parte et aliquando in toto, ut per exemplum. Per assiSam autem istam ipse qui disseisivit tenetur rem restituere disseisitam, licet tempore assisse aptae, dum tamen Post impetrationem, non possederit disseisitor sed ad alium transtulerit, sive ille ad quem rem translata fuerit ulterius transtulerit ad plures manus sive non, cum res per impetrationem
diligentem et prosecutionem diligentem litigiosa effecta fuerit. Item videndum quis teneatur ad damna restituenda et quis non, et sciendum quod illi participes esse debent in damno qui participes fuerunt in lucro, id est
omnes principales quatenus Sumciunt, et si non sumetunt tune recurrendum est ad alios de forcia et consilio. Eaeceptio contra breve sire contra iurisdictionem. DICTUM est supra quid iuris si tenens nihil velit vel sciat dicere contra
a S Sisam Vel exeipere quare remaneat imperpetuum vel ad tempus Nun autem dicendum si velit dicere et XCipere, sive contra breve Sive Contra Personam querentis sive Contra RSSiSam. Sunt enim eXCeptione quae Com-Petunt contra breve et assisam disserunt sed non perimunt. Sunt etiam
94쪽
quaedam eXCePtiones Contra Personam querenti quae a SSi Sam omnino Perimunt. Est enim peremptoria brevis et dilatoria iudicii Esti quiddain peremptoria quantum ad personam unius et dilatoria iudicii et non peremptoria quantum ad personam alterius, ut si querens actionem non habeat sed alius, et competat alteri actio et non sibi. Item sicut pompetit contra personam ita Competit Contra assisam. Si autem breve non valeat ab initio non erit ulterius pro edendum. Si autem breve Valeat, tun repurrendum est ad personam et videndum si ei competat querela vel non postea vero ad
s. 18S assisam si tenens iniuste λ' et sine iudicio disseisiverit Psum querentem, ut dieit de libero tenemento suo in tali villa et post talem terminum. Imprimis autem oportet confirmare breve confirmata iurisdictione sic ut si iustitiarii habeant potestatem iudicandi et auctoritatem superioris, ut per breve speciale vel per generalem summonitionem, ut supra in principio Videre poterit manifeste. Cum autem confirmata fuerit persona iustitiarii oportet quod breve Competens Sit aptioni. Item quod querens habeat actionem et tenen habeat exceptionem et quod certa res in iudicium de tueatur, ut supra Confirmata igitur persona iustitiarii et audito brevi, excipiat tenens imprimis contra breve si videat sibi exceptionem competere. Multipli iter enim excipi poterit contra breve, ut si in se vitiosum sit, si appensum fuerit sigillum adulterinum vel etiam si rasura sit in loco suspeeto, ubi nomina scribuntur et non iura. Item ut in si in se aliam contineat salsitatem, quod non habeat verbis cancellaria ordinatam dispositionem nee verborum ordinem nec Stilum Calami, ita quod Coneordet manibus notariori un. Suspicio etiam esse poterit in nominibus tenementorum, to orum et aliorum quae sunt iudicii principalia, et quae certa sunt et varietatem non admittunt. In aliis vero quae iuris sunt non est multum Curandum de rasura, quia rasura in illis quae iuris sunt non multum inducit δsuspicionis. Jura enim et constitutiones et alia quae Communia sunt omnibus ubique scribi possunt, nisi huiusmodi suspicionem inducant calami diversitas vel atramenti. Et si in loco suspecto inveniatur a Sura, Videndum erit et distinguendum utrum brevia sint quae diriguntur vicecomitibus, clausa Vel aperta. Item utrum id quod suspectum est in cancellaria sit emendatum, Vel ab alio Sicut a clerio Vicecomitis, si clausum fuerit vel apertum, sit nomen alleuius vel aliud quid prius scriptum inconsulte deletum, quod ex hoe praesumi possit vehementer, ut si breve illud aliquo tempore sub alio nomine recitatum fuerit et auditum et qui hoc veraciter prolestentur, ille qui superio Conventus fuerit et Convi tus, dum querela tamen prius in iudicium deducatur et facta inquisitione culpabilis inveniatur, tamquam falsarius puniatur. Item videndum erit si tempore datae
95쪽
aliqui fueris ausu impetrandi vel nulla. Et ideo respiciendo erit data, si sorte delesti fuerit vel in aliquo mutata, i l 'er hoc iri suspicio de data. Et quod toti vale impetratio, quo nulla est nisi subsit causa vero impetrandi, ei lii Oil cadere debeat breve, probatur in itinere illelmi de Raleo in comitatu arre vici ius assim novo disseisinue, si eradus filius Willelmi.
Item si de consimili brevi ei etiam assisa omnino se retraXerit, et non tamen si propter vitium et errorem. Iloni stirius in epit agere de seisina aliena quam Vropria, Her assisam mortis anteCessoris, per breve de ingressu vel per breve de recto vel per aliud, qualicumque ordine revium non Observato. Item si aliquod consimile impetraverit coram eodem iudice
vel diverso a cuius prosecutione per licentiam vel alio modo non reCessit. Item si impetratum fuerit Contra ius commune quod plures querentes in uno brevi contineantur, ubi diverso sunt querelae, di Versae erSonae et diversae disseisime, nisi ibi unicum fueritius et diversae personae si ut unu Sheres, sicut sunt illi qui coheredes sunt et participes et tenuerunti in
Quod error multipleae est. s. 18Sb ITEM error perimit breve sed non iudi Cium neque assisam. Error autem multiplex esse poterit in persona querentis, ut si erraVerit impetrando Contra Personam eiu qui nomine possidet alieno et non proprio, ut firmarius vel prior vel canonicus amoti bilis, ut praedi tum est et inferius dicetur, nec talibus Competit XCeptio ne querela. Item prΟCedere non debet assis propter errorem nominis, ut Si pro Henrico ponatur in brevi Willelmus vel e converso. Idem erit si erratum fuerit in Cognomine, ut si
dicatur Hubertus Roberti ubi dici deberet Hubertus alteri. yy Item idem
erit si erratum fuerit de nomine villae de qua quis inducit originem, ut si pro Londonia nominet quis in brevi intonia. Item si erratum sit in syllaba, ut si quis alium nominet Henrieum de Brothiona y ubi nominari deberet eum de Brattona. y Item idem erit in δ' littera, ut si quis erraverit sic nominando Henricum de Brettona k ubi nominare eum deberet Henricum de Brattona. δ' Et omnia ista probari possent in per exempla. Item adhuc idem erit si de corpore Constiterit et cognomine, erratum tamen itin nomine dignitatis, ut si dicatur in brevi, Questus est nobis Henricus de
Brattona pr Centor, cum sit deCanus, et si cadit breve. Item si erratum Om. OB, A, B, CII, , C. ' qualecumque, B, A, B, CM; quocumque, CE aliquid V, B. G. ' impetravit, Α, Ε, Α, C. ' in, A, B, CM: ubi OB V. tenuerint, Λ, Ε, B, C illelmi, B, A, C I, G: .,
96쪽
sit in persona et non in nomine neque in Cognomine, Cilicet cum pater et filius Oeentur eodem nomine et cognomine et patri acta suerit disseisina, si filius impetraverit sub eodem nomine Patris de disseisina patris non recuperabit, quia non ei facta sui iniuria sed patri, et sic ipse non habebit querelam, sed Pater si viveret, et ii et habeat idem nomen et Cognomen, persona tamen diversa est et non eadem cui saeta est iniuria. Idem autem erit si filius de disseisina patris et de facto patri eodem nomine nuneuPalus, post mortem patris, si Velit sibi perquirere per breve de ingressu dedisseisina acta a in patre. λ' Item error in actione ubi quis credidit actionem
Competeremine*' non Competiit. λDe errore circa personam Sine circa corpus sive circa incium. V autem plenius habeatur notitia Circa quae verSetur error, Ciendum quod Versatur aliquando error ire personam SiVe ire Corpus iVe Circa offieiuna Sive circa rem sive circa causam Circa perSonam Vero Contingit
errare dupliciter, quandoque e imperitia sive negligentia impetrantis, quandoque e dolo adversarii. E imperitia vero impetrantis, ut si quis nominaverit Petrum ubi nominasse debuit Rogerum, et propter talem errorem cadit breve multis rationibus. Item si quis binominis' sit sive in nomine proprio vel cognomine, illud nomen tenendum erit quo solet requentius appellari quia ideo imposita sunt ut demonstrent Voluntatem dicentis, et utimur vocis' ministerio. Idem est Si in Praenomine, agnomine, Cognomine. Idem erit si erratum sit in nomine appellativo, ut si quis vestem nominaverit ubi nominare deberet pecuniam. Item proVenit error ex dolo adversarii, scilicet quando adversarius dolose in absentia impetrantis commutat possessionem, ut adversarius rediens et novum Possessorem
inveniens, ipsum tamquam eum de quo in brevi nulla fit mentio convenire non possit neque implacitare et videtur quod non quia in brevi non comprehenditur, et multis aliis rationibus Verius tamen est quod possit et debeat respondere, alioquin posset ille qui possessionem mutavit ne Cum eo ageretur de dolo suo commodum reportare, et multis aliis rationibus. s. 189 Et ideo poterit uterque conveniri simul vel per se, et hoc li et translatio fiat antequam litterae pervenerint ad iustitiarios vel vicecomitem, dum tamen diligens extiterit prosecutio. Eodem modo fieri poterit si res post iudicium ad alium transferatur.
De errore circa nomen et dignitatem. ITEM poterit esse error circa officium sive dignitatem, ut si quis praecentorem nominaverit pro deeano vel e Converso circa officium, ut si quis nominaverit Coronatorem pro vicecomite vel e converso. Nomen vero dignitatis ληλ' patri. V sic, SS et OB, B, CM Y sed, Λ in competit, A LA, C.
δ' modis, A. E. o. binomius, binominus, SS. var notis in Vocis V. ' breve pervenerit, A CE, B, Y Co.
97쪽
circi ea, unde ei si exprimatur verum nomen et fiat error circa dignit ut in vo olli ciuili tene breve. Si autem sat error circa nomen, et de dignitate Ololli Cio non erretur, tene breve aliquando vero nomen ProPriiura non X- primitur, ei tunc tenet nomen dignitatis vel ossicii si circa ea non erretur, et tenet breve quantum ad eorum successores in causa civili ubi nulla sequitur poena. Si autem actio fuerit poenalis ex delicto, extenditur etiam
ad SueCessores non XPresso Proprio nomine, Sed non ad Poenam Sed
quoad restitutionem si possit restituere. Si autem nomen proprium eXPrimeretur non esset ita ossicium vero et dignitas sere se habent ad idem. Sed quaelibet dignitas est aliquod officium sed omne officium non est dignitas. Ollicium vero bene potest esse sine dignitate ut officium vicecomitis et coronatoris. Item si diaconus nominetur Pro SaCerdote non X-PreSSo proprio nomine, Vel e ConVerso, Cum Sacerdos utramque Contineat dignitatem. De errore circa ipsam rem. ITEM quandoque iit error circa ipsam rem, ut si quis nominaverit vineam ubi nominare deberet ecclesiam item lanceam ubi Vestem. Rerum enim vocabula immutabilia sunt hominum vero sunt mutabilia. Item error poterit esse in qualitate rei et quantitate. Item in pretio et in numero, Pondere et mensura. Item in genere et colore. Item error poterit esSemire rem
in loco, ut si quis dicat quod res sita sit in uno loco cum sita sit in alio. Sed error iste nocere non deberet eum per circumstantias colligi possit id quod petens in mente habuit. Eodem modo dici posset de distinctione agrorum ubi visus petitur, quia non refert utrum quid fiat vel quodβ
tantundem Valent. De errore circa cauSam.
ΙΤΕΜ fit error circa causam, ut si quis dederit intellegi impetrando quod iuste possideat, quod iniuste possederit, Vel quod numquam possedit. In quo casu Videndum si causa sit casualis, tune non impedit processum. Si autem condicionalis impedit omnino.
De errore circa locum. ΙΤΕΜ poterit esse error circa loeum, et si disseisitus impetraverit ad vicecomitem in cuius comitatu tenementum non fuerit, vel si dicat tenementum esse in una villa quod re vera est in alia, sicut plenius dicetur inferius. Plures autem sunt exceptiones contra breve inferius assignatae in Causa proprietatis, quarum quaedam locum habent hi quaedam vero non, et Sicut quoedam ex optiones quae hi assignatae sunt contra breve in causa possessionis locum habent hic et non ibi, et ideo omnes eXceptiones Contra proprium non, Α, Ε, debuit, Α, Ε, Μ debet, G debent, C. m. OB, A, B, M.
98쪽
82 BRACTON DE LEGIBUS breve uno loco comprehendi non Possunt. Et ideo quod hic non invenitur ibi inveniri poterit. Eaeceptio si breve fuerit deperditum. SL quid dicendum erit si breve originale suerit deperditum por alicuius
negligentiam vel iniuriam Tune Videndum erit utrum umquam in curia coram iustitiariis recitatum fuerit et auditum. Si sic, 'bene possunt iustis. 189b tiarii procedere, dum tamen hoc fuerit in praesentia Partium. Idem erit si irrotulatum post visum petitum et warantum vocatum. Sed quid sinumquam fuerit auditum Vel recitatum coram iustitiariis, sed breve de warantia de capiendo assisam Videtur quod breve illud sufficiat ad procedendum Cum omnes artiCuli brevis originalis ibi sint contenti, et aliquando nomina disseisitorum omnia, bene poterit procedi per breve istud hydum tamen ieeComes Cognoscat quod breve originale susceperit, et quia rex testatur in litteris suis patentibus quod talis arramiavit assisam versus talem de tali tenemento in tali villa, et sic omnes articuli contenti sunt, et quod quidem rex testatur. Sed quid si breve fuerit patens et apertum, et sigillum omnino fractum fuerit vel cauda rupta Non erit tali fides adhibenda. Item si fuerit omnino falsum, ut si appositum δὲ fuerit signum adulterinum, vel si salsum fuerit omnino et stilo Cancellaris non Consonum. Si quis tali brevi usus fuerit et convictus, puniatur ut supra de Crimine laesae maiestatis nisi warantum habuerit qui breve illud advocaverit. Item
inter Cetera videndum quando tenere debeat breve impetratum versu Praede QSSorem in Person SuCCessoris, siVe in Causa possessionis Sive in causa
proprietatis, ut si abbas vel prior disseisinam fecerit et postea motus δ' fuerit vel depositus, manens in eadem domo vel alia, vel mortuus post disseisinam. Quo casu reser utrum impetratum fuerit contra eos statim post disseisinam ante depositionem et amotionem vel post, et tune utrum eXPreSS nomine proprio et nomine dignitatis simul vel tantum sub nomine dignitatis. Sed sive si sive sic semper tenentur respondere dum vivi suerint per breve impetratum ubiCumque fuerint, quia personalis est iniuria, et hoc sive sit alius substitutus sive non, Cum res esseCta sit litigiosa per impetrationem ante creationem alterius abbatis. Et quamvis abbas depositus fuerit vel amotus post iniuriam, non tamen aboletur Poena Propter mutationem dignitatis vel officii cum adhue duret iniuria quae personalis est et personam sequitur. y Si autem depositus fuerit ante impetrationem et POStea impetretur, tun refert utrum ante impetrationem Creatus sit alius abbas vel non. Si autem alius abbas creatus fuerit ante impetrationem,
99쪽
fune oportet tum disseisitorem quam substitutum in brevi comprehendere, cum substitutus teneatur ad restitutionem si tactum depositi advocaveritea depositus teneatur ad 'oenam. Si autem post impetrationem substitutus
fueris alius ante captionem assisse, fune Iice in brevi non nominetur tamen tenebitur, secundum quod tactum depositi advocaverit vel non advocaverit. Si autem nullus omnino ante captionem assisse fuerit substitutus, tunc procedat assisti contra depositum per tale breve, scilicet quod talis canon, Cus vel monachus quondam abbas et retera. Et si abbas fuerit substitutus ante impetrationem, tunc, quod talis monachus quondam abbas et talis ei substitutus ei cetera. Si autem dissoisitor mutaverit dignitatem fiat mentio in brevi do dignitate. Si autem abbas vel prior disseisitor mortuus fuerit
ante impetrationem vel os t. et sive ante creationem ulterius abbatis vel Post et sive nomen exprimatur illius qui mortuus est in brevi sive non in causa disseisinoe cadit breve et extinguitur assis in eo quod poenalis St, i. 190 tenet tamen quantum ad abbatem substituendum in eo quod est restitutoria, et non refert utrum breve impetratum sit Contra PraedeCeSSO- rem sub nomine dignitatis tantum, vel sub nomine proprio et nomine dignitatis. Si autem abbas querens mortuus fuerit, eodem modo adit breve sub nomine Suo impetratum, quia non erit qui respondeat si non sit qui queratur eum iniuria sit personalis. Si autem impetratum fuerit in
causa proprietatis Contra aliquem abbatem, Vel in Causa Possessionis quae non est poenalis, sicut in aSSisa mortis antecessoris, si tenens abbas mortuus
fuerit et impetratum fuerit contra eum sub nomine dignitatis vel ossicii
tantum et non sub nomine proprio, Semper tenebit breve in persona Sue- cessoris quod sui impetratum sub nomine praedeCeSSoriS, quia quoad nomen dignitatis idem est successor eum PraedeceSSor, quia non mutntUr dignitas propter diversitatem personarum. Si autem Sub nomine proprio et sub nomine dignitatis simul, sive suC essor idem habeat nomen Cum Prae-deCeSSore sive non, sed diversum, Cadit breve quia licet idem sit nomen, tamen diversum est propter diversitatem personae, licet videatur Contrarium, sicut Si nominaretur Henricus pater scilicet et filius vel suecessor eodem nomine. Si autem impetratum contra praede essorem et qui depositus fuerit, tenetur contra substitutum sive sub nomine dignitatis tantum vel sub utroque, quia deponi posset in fraudem. Faeceptio contra personam querentis et imprimis de fatu. Si vero nihil sit quod excipi possit contra breve, sed cum suffieiens sit in omni sui parte, non abrasum in loco suspeet licet tamen in narratione et in saeto. Item si non deletum se alio quocumque modo vitiosum et in prima vi figura, proposita intentione querentis et undata, tune demum δ
100쪽
videndum est si sit exceptio aliqua quae competat tenenti Contra querentem ex persona querentis Ut Si excipiat tenens Contra querentem quod querela ad ipsum non pertineat ne assisa, sive sit liber Sive Servus, a SCulus Vel semina, maior vel minor Ut si querens nomine suo non teneat sed nomine
alieno, quia talibus non Competit assis sed dominis proprietatis. Et si liber sit et teneat ad terminum vel ad voluntatem vel in Villenagium, quod bene a ero potest salva libertate sua, cadit assis omnino in PerSona sua nisi replicando docere possit contrarium, scilicet quod teneat nomine proprio qualitercumque sive per disseisinam sive per intrusionem, dum tamen disseisiri non debeat sine iudicio. Si autem servus et teneat in villenagio, dum tamen sub potestate domini constitutus, cadet assis omnino cum teneat nomine alieno, nisi replicando docere possit contrarium vel quod libere teneat vel quod sit extra potestatem dominorum in statu libero, et ita quod in servitutem revocari non poterit sine brevi vel sine iudicio. Et non competit alicui huiusmodi exceptio de villenagio praeterquam vero domino nisi utrumque probet, scilicet quod villanus sit et teneat in villenagio, cum
per hoc sequatur quod ad ipsum non pertineat querela sive assisa, sed ad Verum dominum, et ideo cadit assis quantum ad personam suam et s. 190b non quantum ad personam domini. Si autem verus dominus opposuerit XCeptionem servitutis servo sub potestate sua constituto, sufficit si probet illum esse servum suum vel per parentes Velier RSSiSRm. In quo Casu terminabitur quaestio status et assisa, nisi sorte liber homo sit bona fide possessus et proclamare voluerit in libertatem. In quo Casu non
nocebit ei ista exceptio et ex eptionis probatio, dum tamen e POSsit probare liberum et sic exire a statu servili in libertatem. Sed quoniam servus aliquando est sub potestate domini constitutus et in statu servili in POSSeSSione servitutis, aliquando extra potestatem in statu libero in possessione libertatis, aliquando teneat libere, aliquando in villenagio, cum quaestio status incidat in assisam et praeiudicialis sit, videndum erit cui obiciatur et a quo. Cui utrum scilicet ei qui fuerit sub potestate domini
sui constitutus, sive proprio sive alieno bona fide possesso, sive libero sub potestate alicuius in statu servili existenti qualitereumque, sive per Vim et iniustam detentionem sive per copulam maritalem sive obiciatur ei qui fuerit extra potestatem, et tunc vel ei qui fugitios suus est et recenter fugit de terra sua et recenter insecutus, vel non recenter, ita quod sine brevi revocari non possit in servitutem, vel ei qui numquam fuit sub potestate sua, sed de nativis suis natus, qui aliquando fugerunt vel a terra sua vel antecessorum suorum. Item vel eis qui fugitivi sunt re vera, sed λ'