De sanctissima Trinitate : summa praelectionum

111쪽

in viiii Eselio se hie Vortuam ipsse oonsi tu Dptim si se in . . patens In nivei 'io erat Verbum et Verbum erat seu imum et Deus erat Verbium. Si 0rbuin rut hi id seu ni

Filius. seritu utit0m Spiritu Sanctus . . . Aliter ullum Deum intolligi i se non possumus nisi vorse Patri ot Filio se Spiritui Saneto ei sedum us ' Ibid. n. 10-J4. s. Αριρ mus inser. 5T. . Novaticinus in opere IJ Trinitate quod in lor pHra serti illiani invonitur, ii tribus pρrs0nis divinis singillatim agit

Murum quo distili et ii non ine ut eat . . Itegula sexigit veritatis ut primo Omnium ei sed unius in Deu in Patrom. Hi Dominum omnipot0utem id si rerum omnium seri oetiSSinatim eoai

d sero post Patr0m tium iii Filium Dei Christit in I sum Do minum Deum nostrum, sed ut illii in hii ius sei, qui linus

112쪽

106 De S. Ti initate. Ihesis 4.

post Patren eogn0sitat pers0nan Ib. e. 2 l.). Sed etiam ordo rationis, sit se auetoritas digustis oeibus et litteris Domini. adnion et nos post hae e erodere otium in Spiritum Sanctum se. 29.). Dionysius Romanus medio Saeeulo . in celoberrima ad Dionysium l0xandrinula epistola simul ritheismum i Subordinutianismum repull0n eutholicum de rinitat dogma elare et aesturate d0finivit atque quae postea a Con-eilio Nieasino se Constantinopolitano decreta Sunt paθDe omnia praeformavit . . Iam vero u0quum laserit disputare ad- VerSu eo8, qui monarchiam, qua Rugu Stissima est stel0siae

Do praedi eatio in tres quasdam Virtute ne separata hypostases tresque stitutes dividontes ac diseindonises destruunt. Audivi enim quosdam qui apud vos divinum Verbum pra0dieant set ostent huius opinionis magiStro esse, qui quidem dii im0tro ut ita loquar Subsellii opinioni advorsantur. Hieonim hisphumat ipsum Filium dicens esse utrem et vieissim illi vero tros duos quodammodo praedicant, dum sanetum uitatoria si iovciba in tres diversus ξε hyp0St μου ab iuvie Ρm omnino separatas dividunt. Iniri enim necesse est divinum orbum sto universorum et Spirituin Sanetum in se munere et inhabitare atque ita divinam riuitatem in unum, quasi ii qu0ndam verticem, Deum universorumonini p0tentem die0, reduci atque colligi omnino necessarium. Insipientis uim Mareionis doctrina, qua in triti prinei pia monarchiam steat et dividit diabolica sane St, non uteri, veroruni Christi diseipuloriani, vel eorum, quibus Salvatoris disciplina placet. Hi enim probo uorunt, Trinitatem quidem in divina seriptura prasilidari, tres autem esse De0 nequΘin vetore neque in novo testamento oderi. Sed neque minus culpandi sunt, qui Filium opus esse existimant, et Dominum

trantur: uni illum genitum es80 ut Ongruit ac decet, non conditu in aut suetum divina eloquia testentur. Νon levis igitur, Sed maxima est impiet9S Dominum aliquo modo manu facium dicere. Nam si faetus si Filius erat tempus quando non erat utqui sui semper si utique est, ut ipse declarat. in ni re si Christus orbum sapi sentia et virtus Si

113쪽

Trinitatis sides in eccissi semper viguit. 107liae enirn Christum Ss divina doeent littoiast ut ipsi nostis hae Sane virtute Dei Sunt quocire Si facti is est Filius fuit temptas, quando hae noli erant: adeoque fuit tempuS. quo sine his erat Deus: quod perabSurdum est . . . equθigitur admirabilis et divina unitas in re unitates est Separanda, neque saetionis vocabulo dignita a summa magnitudo Domini si di ininuenda; sed erodsendum est in pum Patr0m omnipotente in et in Christum sesum tu Filium et in Spiritum Sanetum Vorbum autem De univorSorum 8Sounitum. Quippe ego, inituit et Pater unum mus et Ego in atra et Pater in me est. Ita selli e set divina Trinitas tsanetae monurelii a praedicatio integra servabitur.

Ilane quidem d0gmaticam epist0him Dionysius . . ad Dionysium lexundrinum misit, ut pcite qui sub0rdinutianismi

atque e0mmunis de ipse quoque testis St. ut 8'. Athauu-sius in opust ut de sententia Dionysii invi elo ostendit. Itμm Origines a nonnullis Patribus tam quani ArianiSini prueeur,or vituperatus ab Athanasio tamquam restis antiqua fidei ad dueitur et morit quidem etsi enim Origenes in speculativa mysterii iusdem xplanatione erravorit, catholi ea tamen traditionis tostis itidubius est. Sic do baptismo agen ,, ad ν-randa Trinitatis seitatem V ommemorat Enarrat . . . et

alibi declarat . , Didie inius redor tro usS hypostri SeS: Putro in t Filium et Spiritum Silii e tutu In Ioan tract. 2. PLiuia verba eiusdem Supra uua relata in Proo0 m. n. 6.). Tandem Gregorius Thatima turgus ut lue utentus dei antiquaqiogus iam supra th. i. n. 23. 0 24. Adduetus est. Donique unanimi omnium Patriani ante rodentium consensus testis exstat Augustinus si deelarans: , Omnes, quo legere potui, qui ante in seripserunt de Trinitate. ita Deus est, divinorum librorum votorum et novorum atholici trahistores hostintenderunt secundum seripturas die01 se, qu0d ater et Filius et Spiritu Sanctus unius iusdoni ius substalitia inseparabili aequalitate divinam insinuent unitatem, ideo tu non sint tres dii, sed unus Deus quamvis aio Filium senuserit et ideo Filius non sit, qui Pater est Spiritusque anetus nee

114쪽

Pater sit ite Filii is viaste et unes uides ist. quando ha0d si athciliet sides D Trinit. . . . . . 2 Eae confess/onibus Martyrum. - 00BωS8ionibus. iii a Martyres oram tyranni et tribunalibus se diversas regiones t aetate prima aera christian8 ediderunt manissessissimo pat0t universalis prima ova oeelosia fidos in S.Irinitat0m. Ex multis exempli S. quae apud Ruinari, et martyrum inveniuntur, quaedam ast0rre Satis serit. Si Polyearpus Smyrnae anno 166 . Verax Dous, glorifieo tu eum setorn00t 0olosti I0su Christ0 dil0et Filio tuo eum quo tibi si Spiritu Sanet gl0ria et une et in futura aestula. J S. Dipodius Lugduni 178: . Christum eum atro Spiritu Saneto

Deum ess eonfiteor dignumque est ut illi iij mam meani rotandum qui nisi et reator est et rod0mptor. S. I incentius L. Valuutia inmispania anno 304. . . Dominum Christiani eonfite0 Filium altissimi atris uni ei unteum, ipsum eum P tr o Spiritu Sanet unum Solum Deum. SSO proslteor. . . Ego uni t tu saeri sie Deo qui si ben0dietus in sae ulu .

S. Euplus Catanae 304. Patrem set Filium et Spiritum

Sanetum adoro sanetam riuitatom adoro praseter quam n0uost Deus . . . Sacrifieo modo Christo Deo me ipSum . . .

Ad 0rem rinitalom insoparabitum qua Trinitas unitas D0itatis est . . . Ego saerifieo set imm0lo meipsunt Patri et Fili 0 Spiritui audio. S. Afra Augusta Viri delieorum anno 303 vel 301. , Domine seu omnipotens Iesu Christe . . . Gratias tibi ago Domino Id si Christ . . . Tibi fisero aerificium meum, sui curia Patre et Spiritu Sanet vivis et segnas Deus in Saoeula Saseeut 0rum. Similia e turrunt in aetis S. Pionii Smyrna 250, S. Taraehi in Citiei 304. aliorum

manife8tum si ex ipsis verbis i loria atri et Fili et Spiritui Saneto Gloria Patri sit Filium in Spiritu . Sancto; Gloria utri ot Filio in Spiritu aueto. Etenim unam an

115쪽

Trinitatis fides in celesia semper viguit. 109diint quibus orationes et instium0utu publiea ei ueludi 0l0bant qualis . . legitur in ultis . Symphoriani , , Prae, lauti Domino nostro Iosia Chiis to is ui sine suo segnat eum Ρatro in unitat Spiritus a ueti Deus per oninia. ne eula Sasei ulorum Ruinuri. p. cit. . lihi vero ii0x0logius iiiii ab Apostoli riim otiit u fidelibu , usurpatas fuis80, dubitari n0quit. 0Stis est Basilius, sui eo unum se rationem Spiritus unetitu d0xologiis ud utitiis uissima e0nsuetudinos refert. P0Stiplum enim tu purseul de Spiritu Saneto verba apost0li ea se tra

Subiungit: ..i uarum uua est et a se de qua nune agimus

e0ngl0rifieatio illa Spiritus Saneti), qua in qui ab initi praeseripserunt tradideruntque posteris, usu seni per Simul uni tempore pr0grediente iii Sam longa eo ususetudine in delesiis irradie urunt e P 9.). Deiud multis probus quamdiu uni aut sua in notate in illa e0nsu ut udo requentuti iii erit. s. Constitutio ues Apostol. . . e. 12 13. 4 Eae baptismi ritει. - uitius Se ille set ueramenti d-

ministratio inde ab euidsilio origine ollemnis fidei in S. Tri

Apol. I. l. . Et Tertullianus , Nec Semel SH ter, nil singula omina in p0rso ita singula tinguimur Ad V Prax. 26.). Cyrillo Hierosolymitano est eum susceptione apii Smi tam-qunni Sacranient fidei e0n iuuetu erat sollemnis set expr08SuSS. Trinitatis prossessio . . Dediae sebumini ud Salietum divinii, aptis iiii lavacrum . . . Atque uno unusquisque in ferrogabatur an redoret in n0 inseri Patris et Filii t Spiritus a ueti: et doni essi Sti salutarem uti session in n. ' Caleeli. mystii 2.3

116쪽

110 D M. Trinitate. Thogis 4

Similiter . Baeilius intimum nox um inter fidem Trinitatis ut baptismum urget: Sicut enim credimus in atrem et Filium et Spiritum anetum, si et bapti gumia in noniine

Ρatri sit Filii sit Spiritus Saneti D Spiritu Sancto n. 12.).

Io. haeresum et dogmatum historia. Etenim una parte uereses mystorio S. rinitatis opposita iis subadiuitetis apparuerunt et invaluerunt, ex quibu earum novitas et Oppositio eontra traditam et apostolicam doetrinam manifesto cognoscitur Nimirum primo haeretici imprimis Ariani subdolo agentes salsa in suam doctrinam primum Variis artibus. ut ea tholicis loquendi formulis, contegere studueruntae demum postea eum iam invaluerat, et ar et aperte proponere ausi sunt quae agendi- rati Sane et ipsis persuasum suisse arguit suam doctrinam novam et traditioni opp0sitam

osso. Deinde id ipsu in latrum troeedendi latio istondit. Quando se ilicst primum propositi sunt error0s Subsilii Sum0- fatent, rii, catholiet impriniis episcopi contiati reel amarunt atque osdem ut novos inauditos traditioni oppositos deuian tiarunt et tondemnarunt. Ita Aleaeander MI . . univorsis opiseopis i ii ast resim denuntians exelamat: u', D quam talia audivit Quis iam audistiis mom obstup0seat et aur0Sobstruat, ut ne eiusmodi verb0rum Sordes aures Sua eo uta

Athanasius ita Arianos perstringit: . En igitur mos quidem hane quiuntiam a atribus ad Patres transiisse demonstramus; vos vero, O novi Iudasei t Caiphae diseipuli, quos Patres, qui vestris oeulis favorint, exhibsere pot0stis' Mullum re prudentem et sapientem unquani r0seretis: omne enim a vobis abhorroni praseter unum diabolum, qui nempe solus huius vestrues desectionis pater auetor exstitit vobisque primum hane impietatem in seminavit ae etiam nunc uadet, ut Oeeumenicam synodum vestris maledictis inseetemini, quia videlicet non vestra, sed illa desinierit, qua ab initio tradidere testes oculi iti qui se ministri Verbi fuero De deeret nic. n. 27. . 11. ultera parte fidos cutholi ea iis characteribus Semper insignita fuit quae triginoin eiusdem rapostolicam raperto ostendunt. Vol eam deni semper in possessione sui88 argu-

117쪽

Trinitatis fides in ecclesia seinper viguit. II imento praeseriptionis demonstiatur. Nimirum h0 dogma quod certe inde a Saeculo quaris quando a Constitio teneno et postea a C0ncilio O0nstantinopolitano ossem ultor definitum est, ad publieam delesiae fidum p0rtinebat, in hane sid0m

post aetate ui apostolicam introduetum non est ergo ad oe- trinain apostolicam pertinet. Probatur autecedens Et primo

qui dona dogma Trinitatis in fidem atholi eam introitu ei non potuit insensibili fido mutatione. Etentui iam sola speetata

naturui 0minum indole fieri non potuisse iniselligitui . ut dogma tam grave et fundamentale tam areta cum vita eliristiana et cultu divino connexum tarn longo a naturali rati0nerem0tuni sine ulla eonii notione, Sine resistentia et reclamatione sinu disputationibus et concilior in discussionibus sen-Sim in Sensu per orbem universu in tu eat holicam domirreperet. Qu0d eo magis manifestum si, quod maior horror tuui ustores tum del0s ab omni novitate in sit abhorrebant omnemque eiusdem uitati0nem respuebant ut multis exemplis e0nstat. Neque vero deinde dogma Triuitatis son sibili eum celesiae commotione sel perturbati0ue introductu in St. Eiusmodi senim sensibilis dei mutationis vestigia xstarent atque templa S loeus, auetor 8Signari p08sent id autem fieri sequit neque ullum tam gravi mutationis ostigium exstat. Imo vero, ut supra Sistrisumosi, fidos Trinitatis ad apostoli eam usque aetat0m Scendito ab ipsa divina rei platione derivatur. eontra autem haereses lysi serio S. rinitatis oppositae pr0poni atque invale8stere non potuerunt, quin simul tot 00Hesia comm0veretur atque penitus sero perturbaretur. Cf. 0 0rbo se ru velato,

Puertini. - Iam tiam Patria in Saeculi 4 et subsequontis aetatis oetrin paueis sexbibenda St, ex qua adhuc magis apparebit, qualis et quam eonstans et consona fides atque in-

tolligontia rinitatis in antiqua delesia fuerit imprimis oro ad verum fidem et intulligentiam mysterii S. rinitatis pertinere appRrebit, quod unitas naturae et essentia in tribus psti sonis subsistentis est unitas perlaetissimae iugularitatis:

118쪽

112 De S. Trinitate. Ihesis 4. hoc iiiiii ierum ii 0rumque i inu varii m0dis a Patribus in dialetitur 13 Docent eam unitatem me identitatem iraturae di- Cinae profitendam esse qua Omnis polytheismi species eaecludatur. - tu V. g. Basiliu8 i, Tametsi nivi duo sunt num sero, natura limsen di Vi Si 0 Sunt ne in se, qui duas pei-

sonas dieit alienationem indueit. Unus Si pus t Pator unus ous t Filius et non dii sunt duo qu0niunt id stliti tui se in iub0ι Filius ad Putrem. Non uim aliam in utro divini tuto in intueor aliam in Filio no suo liserant naturam illam , t alto ram hane Quoeire li0rSpi qua tibi fiat 0rsonarum pr0priotaS, numera eorSim Patrem set 00rsim ilium. Ut autoni in D 00rum multitudinem minimo dissipseris unani in ambobus profitere Substantiam' ' Cont. Subsell. 3. . Et

ritus Saneius simul ut utris set Filii sit Spiritus ut ipso on-

substantialis et eoa0tseruus uiui, ibus atqu0 lio totum et Trinitas sit propt0r proprietatem It 0rSOnarum et unus Deus propter iusseparabilem divinitiit se in stetit unus omnipotens propt0 in Sopurabile in omni not0ntiam: tu tamen ut etiam cum ii Singulis quaseritur, unu8quiuequo 00rum se Deus et

Omnipotens Sso resp0ndoatur eum Verti de uinibus simul.

Is i/eclara iit. catholimini ierit item medium tenere viam inter errores oppositos ubellianorum et ludaeorum eae una et Ariariυrum Vesritilium . altera parte. - Sic athanasius , Serit Trinit tis Di 'o session0 . . Iuda 30 partiser rubore Persiali dimu Set40ntili uni Pol illu: innis uni in illius, urbi trutilium DO Clani ri-

119쪽

dominatus in div0rsas divinitates sedetur nequ0 uti Iudaieo dog-niat fides nostra consρntiat, sed utor duas opiniones interi ρetaveritas pr0eedat et utrumque Seetani ita sest runt, ut ab utraque, quod utilo si assiarnat tonim iudui eunt dogina eum Verbi prosessi0nse, tuni. 1ide. qua SD in Spiritum auetum, evertitur; in gentilium iu in ult0. 00. distrae ix supρrstiti p0rhoe extinguitur, quod inane commentiani nil titudinis naturae singularitas ix eludit lini sui igitur Iudaien persuasione. natura singularitas muniuit ex gentili autem Ῥrrore soluindiserimen hypostaspon et utrinque e ingruo uti semedi impia curetur pinio. Est enim vos, it mi sedistina quaedam riis. qui cirea unum inherrant, Irini fatis munierias iis sero. qui in multitudini in disp0rsi sunt, iugulari tulis ratio' Orat calpeli. e. 3.) Didorus teliis fa seribit v0tuc testamentum

ducat; quorum sequens v0stigia Subsellius b ingseni tam Filii

eum Patre equalitato in ad unam porsonam profitendam forte eonfirmatus ist: it Gentilium in diis Ss0vorundis pluribus ΡXeludat errorum, quoruna Arius t ii nomius diseipuli isseeon vi et sunt qui hypostas 0n dis iiiii seu ad os sontium Stulte absurdoque trax serunt ' L. i. pist. 43 Desique elari Ksime Fidsentius , Si dem vero audieris ita tres orsonas, Patris ot Filii ot Spiritus Saneti die r0 ut selit tr0 natura istarum trium per80narum asserere Arianum istereti eum sino dubi talion intelligo. 0rum est nim quod Sub0lliani de natur A

quod Ariani ares porsonas atris it Filii set Spiritus aueti

turam riuitatis dividuus is p0rsonas Sabelliani eonfundulit: eum tu Sit una natura Patris set Filii et Spiritus Saneti ut lim una ergona quia alia st 0rs0nu Patris alia illi alia Spiritus uneti Ep. . ad Donat . .

120쪽

1 5. 39 Statuerim ii Trinitate secus ac in oristo Deo homine nou epse aliud et aliud, sed alium et alium. Vid0lieot S. Patres nysiseria Trinitatis et Inearnationis olim iu-Vicsena tomparantes oeusemini in Christo Dρο ess stliud set altu di. . duas realiter distinetas naturus, ubi autem ali uiri talium . . unam una ero personum ergo una dicunt in Trinitate quidem esse aliuni et alium, non sero aliud et aliud.

intelligunt in Do quidem esse pluros realiter disti uetus per-

SonaS, unam vero uniero naturam. Audiatur Gregorius Naz.:

Aliud quidem uiuiue aliud sunt ea se quibus Sal Γη for . . . non tamen alius atque alius absit. Porro aliud leo Pontra quana in rivit is ros iubet. Illi e uim alius atque alius. De perSonas confundamuS iron auteni aliud atque Aliud quoniam tria quoad divinitatsem unum deniquo sunt Ep. ad Clodonium). Similiter Rusticus Diaconu/: . Trinita personarum, non naturarum riuitas est. Et insus utilitas noli personarum, sed nuturarum dieitur ei rea Dominum Iosui

Christum. Si igitur duas Hrsonas dicentes Patrem et Spiritum Sanctum similiter duas naturas dii promus quod si

blaspli 0mum Filii esse personas. ut e eonvΡrso dua di-eentse Filii essu naturas duas, quod absit - similit0 dicereii tu naturus atri et Spiritus Saneti itine alumniis veStri Oeensionem non absque verisimilitudinu dederi naus . coni. eophal.). t Vincentius Lirinensis: .In Do una substantia sed tres personae. In Christo duae subStantiau, Sed una persona. In rinitate alius utque alius, non aliud atqu aliud. In Salvatore aliud atque aliud, non alius atque alius. Quomodo in rinitat alius atque alius, nou aliud at-

qus ullud Quia ei licet alia est pers0nu atris, alia Filii alia Spiritus Saneti sed tamen Patris set Filii si Spiritus

Saneti non alia utque ulla, Sed una eadenique natura. Quo

modo in Salvator aliud atque aliud non alius atque illius Quia id lieet altera substantia divinitatis, altura humi initutiS sed tamen ditas ot humanitas non ulter et alter, Sed unus idemquo est Christus ' Commonitor 19.).16. 4 Statuerunt; unitatem essentiae divinae non logicam

ease, e realem vel ontologicam. Ita v. g. Gregorius Naz.: