De sanctissima Trinitate : summa praelectionum

131쪽

Trinitatis de iii ecclesia seu, per viguit. 125

vinarum hyposta80on realiter distinetarurn retinentes tro pariter esse naturas divina realiter distinetas assersebant adpo . ut unitas natura divina dister utur non singularitati vel numeri ea, sed pestifida vel olloetiva Τrillieitao). Doniquρ alii simul unitatem natura divinae ne en in distinetionem realoni int0r utr0m set Filium et Spiritum uni tum rotinsere volentes, Filium ut Spiritum Sanetum ex rilino divino ad ordinemereatum seprimere ausi sunt Artuni Maced0niani). Quare

SS. Patribus, ut 'o Diti nilne nrum liuerses Dii prinei pluria diru0rsent, iudieandi ut explicam in erat distinctio, qua inisernaturani et typostasim ius sere odit. ii lae lito in re tunstinversa via, quum ueretiei neesserunt. Cum senim hi d0gmar velatum notionibus mere phil0soplite is ste minui darent ad θυ- qiI ipsum deformurent. S. Patre e iuvers 1irmiter iunit unius Veritati revelatao, quase tres dietinet is unum D0una osse d0eset, set Simul consid0ruti ei sentiaris vel prae oeulis habita tum sev 0lation tum ration vera natura e hyp0sta Si ruti uno statu semini atque dei iid easdem ad ypti eandum Trinitatis dogma applicarunt. Iam in creaturis natura sesssentiri dieitur, qua se se eundum standem rationum pluribus inest ide0 situ iusdem Pollim iiiii ost, hypDStasis ver dicitur

subieetum habens naturam, duo iis, hypostasis non diei aliquid commune sed aliquid proprium; ut est alius et alius

in eadem natura ullaro cum plura Hulandum naturam

conveni aut sputin dilui hypostaSin sero disti rant, in erea turis pertum est aliquod ess diserimen intor naturam thypoStasin. Non ad 0m ilia idem Sed analoga ratione speiandum revselationem ros sunt Patur set Filius se Spiritiis Sanctiis qui habent naturam divinam se Dous sunt Ium considerantes an uti alogiam S. Patres universim naturam definiebant commvnsem pluribus ossenti uni si definitionem hypostasin autem subieetunt unum ab alio di Sti uetum eiusdem natu sto. communem vero hane noti Dum sto se creaturis adhibentos SS. Patres ommunii se omnino per Speetum habuerunt, hanc coninmnito tem notioni non univoeam Sed nalogam Sse;

i. e. intelligebant uitalρm naturae in Deo se creaturis aliam et aliam esse: seillese in his solum logieam, in ill realpin;

132쪽

quod o tostimoniis pliaribus supra diluetis iiiiiiiii 0Stum est; insuper vidi' bant diseritii seu inter sergonas divinas non sicuti inter eronta tu aliquo absoluto. sed in aliquo rotativo conti-nseri ut pariter iani e0uStat. Mi liis genseratim notatis. si figulue dissiduitatρ sex diversis tostiuioniis derivata saetio solvuntur. Exemplo sitit aliqua. 33. ροuitur Maili ιμ. utp0to qui unitatem nutu in divinae in disti uetis ei sonis equiparet unitati natura humanae

in divorsis o in inibus atque expr0Sse stelai 0t utillatsein natura divinae nequaquam HSSe numeri eant unde On80 lusens sesso videtur, Basiliuni unitatem Solum universalum naturas

divina agnovisse F p. 43. et alibi pluries). - . Primo testimonia Basilii supra allata ius Oetam hae in se domindubiam reddunt. Secundo Basilius sie ut alii Patres unitate ni naturae divina eum unitate naturae humanae comparat qui dein, nequaquam Ver aequiparat imo vero saepius expressis verbis docet unitatem e immunitatemque naturae

divinae ess καivii καὶ raptiboξα ideoque talem eui iiiii Siniit in creaturis iuv0niatur. 'ertio, quando Basilius unitatem natura divina numeri eum non 8s ii stelarat unitatem Do eam negat, quae umeri tomentum est, sive quae Stunitas individui dum aliis in peeisie natura convenientis; ne illaquaui aut fili divinae naturae unitat0m peri uelissimam absoluta singularitatis alia individua eiusdem pseeinea naturae x eludenti negat, verum hane expreSSi verbis vindieat. Denique generatim notandum est ad varia tum Basilii ium aliorum atrum testimonia rit lutolligenda consido

Sab0lli 0, an alios iis i is agant. 31 obiiciuntur quaedam eae Augustino et Gregoris Naz., quippe qu0rum primus animadverterit. Scripturam non contradieero qu0minus dieantur tres sessontias Do Trivit. l. 7. c. 4. . 8.)i alter vero iis lie0m do itatem, vitam, Sanctitatem. glorium admiserit: Tripis deitas lauaero baptismittis Ludisserum oriri laeti 0rat. 23. 0ll. 34. . - . Primo istium h0rurn 40etorum fides o uulua 0rta est ex testimoniis Supra pr0dueti S. Secundo quod Augustinum attinet, aut mad-

133쪽

sentias non ieet dieere qu0d Similiter scriptura sicut non dicit, ita nee contradidit expresse selliget)3 Dei nil autem ibidem rationes subiistit. iiiiibus app0llatio triuia sessentiarum tamquam salsu Xeluditur . . .: Quia hue illi sest Deu tu OSSO, quod Si SSe tantore ossentias quam tres eos dicitas non sest ibid. . . cf. n. i. s.). Tertio, qua ratione vor Grogorius ag triplicem deitat0 in dieat ipso alibi do sinit . . Deum, dum dico uno eodem in se tripli ei lumine por- stringamini triplici quidom quantum d proprietate Seuhyp08taS0S uno autem quuntum ad Substantiae . . divini tali rationem morat. s. n. 11. . Ita tu Dei tus triplin dii itur non sessentia vel natura sed i 390stas vel Hi s0nu. e Tertι opponuntur impri in i ii regoriu NVSS0nu ut-35. quo Ioannes Damascenus, aes divina naturae in tribus por-s0nis ommunitatem tantum logicam non realem agnoverint etenim simpliciter aequiparare videntur unitato in natura di- viuuo eum imitate naturae humana in diversis hominibus.

Filii sunt. 0 uno exesepto quod ingeni tu non St: unis quidem vox ne naturae I seri uisen, o dignitatem, sed Sub,

sistendi nodum indieat. au Seeus atque Adam qui genitus n0u est figmentu in nitu Dei est et 80th, qui genitus filius enim est Adami et Eva quae ex Adauii 0sta prodiit neque enina ipsa genita est). natura inter hi minime diffs-runt homines enim sunt s0d existendi modo ' De fide l. i. o. 8). Similiter Gregorius Nyssenus Ad illabium eum-muitibus noti0nibus). - rogorium v8Seuum t 0annem Damascenum eum ceteris Patribu in numeri ea divinito naturae unitate profitenda e0nvsenire item ρrtum est e testimonii eorundem supra allatis. Quod aufena ad testimonia eorundem modo obieeta attinet, alito die 'udum sis d0 3Π- sono et aliter de Dumi ceno. Et in egorius Nyssenus quidem i. c. quaeSti0uem trae 36. inuri, eur, cum ire personae diuiuae Sint uui tamen Deus

134쪽

ii tondiis sit, ratione in hane assigilat, i luod disti nullo u0ti iii essentia, sed D 0rs0nis sit vel quod uita ess0 uti in iubila pors0nis subsistas. Qu0 d 'inde initate natura hutnanae in 'divsersis individuis illustrat et eo utendit setiam div0rsa iu- dividua uinalia verius diei unu in homin0 m. quam inultos

homi nos . . Dicimus igitur abusiani quendam SS P0nsu 'tudinis, ut eos qui natura diser0li 0 Sunt, per ipsum naturae Ito in 'ri phiraliter nominemus a dierimus Tmlti ho min0S: in sinitio est. Si quis distat multae naturii humati o. . . t ulti quidem Sunt eandem Sortiti naturam, unus vero in milibu est homo . . . Sed hyposia, fon quidem ratiopstr ii, quae in unoquoque eonSiderantur proprietate: dis pq rtiti0hhm admittit et pser eum putationem in num sero consi- 'or'thir natura vero una St. ipsa Seeum nitidata, ast indi vidua prorsus nita est, quae neque additi an lugetur, nequD subirnetiuii 3 minuitur; sed, quod Si unum permanens, etiamsi in multis esse eernatur indivisibilis, eontinua integra Si quase non simul eum iugularibus, ni eius parti ei pos sunt, dividi lii . . . ut mulio sed iiii fuerit erruntem in n0bi eou-Si 10tud tuum eorrig0r et nou amplius naturae nonast ud multi tali, item X tendere quam eonSuetudini Servi sentes erroron

is fit hie latet etiam uti divinum dogma tran8serre . . . Igitur: ruus nobis onfitendus est Deus iuxta seripturii testim0nium: Audi fro es, Dominus Deus tuus Dominus unu est etiamSi nomen deitatis ad totam sertino at sanetam Trinitatem Ad

sup hi eum ei rea bsentiam communem in reaturi S, 0n prothoologi eum circa divinani prinitatem contino t. i. e. GrΡ-g0ri ab Heuudian eath0li eam fidum unitatem persectissimaθSill .lilaritatis natura divina in tribus personis subsistρnti tribuit; sed volui exemplum iustistin unitatem numeri eamnii turno humanae in diversis individuis subsistonii affert,

quid is unitas humanae natot' o ue eonvenit iste ullo naodo eonvenire poteSt.

37. Secundo l. Damaseenum salso uiuslibet 0rroris 4 Re iure culpari apertum iSi eum cilisae elare perfili sex serit, ratiam sesso uitatem iniura divitiae it aliam matura humanae.

135쪽

Trinitatis fides in occlesia semper viguit. 129

illatia se ii realem hanc pro s0lum logi eam. Et unitatem quidem logicam humanae natura his verbis instulento . Hoenia istin nosse in isti est quod litui sit qu0 ad rona et aliud ruit uno e ogitatio ii e0usi dei uri. Enini vero iii Omnibu ereaturis diseretio quident lierSonarum qu0ad reua con Sideratur. Re ii ippe ipsa Petriam a Paulo s0paratum consideramus eommunitas autem et otiiuueti atque unitas ratione atque e0gitati in perspicitur. P0 nientum enim concipimus Ρ0truna set aulunt seiusdem esse laturae laturam ille nam e0mmunem habere. Nam uterque eorum uti ima rationui et mortale est et uterquo ear est aninia titionali et intellige ut praedita. Haec itaque omni uni natura ratione On- Siderntur ' L. . . . . . . in Do inde statim ex adv0rSOrealem divinae naturae unit item elaris orbis prositetur et urget .,In aer0Saneta vero et substantiam omn0m XSup0rante, atque ultra re omnes vecta et neomprehsensibili Trinitate, eontrario modo se res tib0t. Illic nini eum munitas quid sena et unitas se ipsa e0nsideratur tum quia perSonne coaeternae sunt tum quia illarum eadem est Ssentia saeuitas. V0hmias, Sento latine P 0nspiratio eadem quoque auet, ritdS. 0:tentia bonitiis. 0n dixi, similituditio in sed identitatem atque unam moti0ui praesultationem i. e. unam vitulem se 'ration om). Una uim est sesssentia una bonitn', una poteStag, ulla Voluntas, una facultas, ira auctoritiis una, inquam, et 0adem, non tres uter so Simil0s, sed una plane studem quutrium personarum motio. Una quaseque pii tui ipsarum non minUSunitatem habet eum alia quali ipsa Secum. Unum quippe idemque omnino sunt Pator si Filius se Spiritus Sanctus uisi quod Pater ingenitus est Filius gonitus et Spiritus Sanetus

136쪽

130 ε 88. Trinitate. Thesis 4. maxime avundum est, ii iduo illorum Scriptoriim plui se nedum omnes erroris eire dogma rinitatis ceusentur. Eiusmodi enim ae fusatio orto fulsa et iniusta est Quod onstat primo a posteriori ex dein onStratione Supra instituta, utpote quam ommunem se eontinuam fuisse in antiqua celesia senuinam Trinitatis idem Mem0nstratum AEst, idem etiam a priori quasi constat sex prineipio traditionis explieat et vindieat in raelatu do vorbo Dei revelato), quippe quo certuni est, veritatem revelatam, imprimi dogma tam fundamentulo ab omnibus delibus xplieit erodendum et in ipsa baptismi initiation prositondum, non potuisse in eclesia eorrumpi nec perverti uua eum ita sint, AEa quaes in antenteaenorum Patrum seriptis difficilius explicari posse videntur, potius rationem loquendi, quam ipsum rem, ne 'non aliquando philosophieam explicationem, quam ipsum dogma Spectare dieenda sunt mine ad divorsa illorum scriptorum diei iniselligonda sit xplicanda illud maxime eonfert, quod sapiento iam monuit L Chrysostomus: Oportet inquirere, qua sententia quaeque dieantur, de qua materia Seu argumeni agatur, quidque

eorrigρre studeat, qui loquitur In es'. ad Rom. om. 25.). Qua regula prae oculis habita intelligitur, fieri potuisse, ut.

quom admodum ipse Atinanasius animadvertit. ,antequam in Alsrandria quaSi daemonium meridianum rius naseser0tur. invocenter quasdam et minus aut cloeuti sint et qua non

seriptoribus vel liversis temporibus ratio et alio sensu usurpari potuisse et usurpatos esse. ut in m supra de 'serminis

3s dam qui hae norma vera et serui praelii sente hi Seri Ρ- torum unt enteasenorum sil0m inquit,iverit, undeui liquisiti0nis fruetum habebit ad usem et avius. qui prius aeqv duriuSaliquos utres antoni eaenos iudieauserat nova inqui Sitione instituta raesut in i do Trinitate pervonit: mei licet 0-elarat . Ρauei 'simi illi sunt, qui in re dissentiunt a communitide et, Siueeros lurosque eatholieos quaerimu8 0mnino

137쪽

Trinitatis fides in ecclesia semper viguit. 131

ulli. In r ipsa dixi uam in l0qnsendi modo paululum quosdam variass in tertio se quarto dupit primi libri do

Trinitate monstravimus. Deinde euiuscemodi tandem istorum seripta et testimonia sunt, in praeeipuis tamen. t uno ad

summam poetant my8terii totius, ut 0neordes invicem sunt. ita nobiseum eongruunt I b. e. i. n. 2. . Et edurata demonstration instituta eone ludit Hae 9Stium, virorum Sane tissimorum ruditissimorum sui . copia id om nostram liberi 8SPet id, qu0d propositum serat eum utat n0 prasestitisse eonii-dimus ut eat h0liei se Trinitate dogmatis fidem omnes inise lig0rent per traditionis seri seni ne velut analHm a Christo et Apostolis ad Dieaena eueurriss tempora, a quibus d fine eps ad exta sema usque mundi aestula plenis velis ot 0iit inuato cursu provehitur Ib. e. 6. n. l. Cf. Frαnzelin, h. l. et 2. Regu0u, p. it Stenti up Chri Stologia I. Bultus d se sensu des S. Poros aestussis de Platonismo Theologiaebe

His sero universim notatis singulares quidam dissidi liores 40. 0 obscurioros modi 0 iustudi in spodi pse modum obieeti0num

propositurum e0nsid0randi sunt ad quos c0t0ri odii ei possunt. 9 Puti se in alii sui seum oeniit Fili uiri sero Dominum vel Ponti sese in sompii sernum. Ita v. g. l semen Il. Polyearpus aliique. - . Cum utor foras set rigo eierarum perSon.ιrum Sit, poetali modo sive per anton0masiam vel appropriationem seu voeatur: equo autem id00 ceteris personis divinitas senegatur. Praet0rea voenbulum Dominus κυψiος nequaquam inferius Si voeabulo Deus; quod ex seriptura onstat et a S. Chrys0stomo praeclaro contra Anq-maeo ostenditur Orat. b. e. uom.). Apposite etiam regorius Naz. Pietatis doctrina, ut se iamus unum Deum, ingenitum Patrem, unum genitum Dominum Filium, qui ous quidem app0llatur quando per se et seorsum dieitur, Dominu autem, quando eum Patre nominatur illud propter naturam 8e quia una deitas), hoe propter unitatem prin

138쪽

i32 Do S. Trinitate. Thesis 4.

praecepisse niundi reationena. Ita Irenaeus Iustinus aliiqu0. R. Pater superior digitur et eris per80ni n0n ad sequalitatem e0t0ris ors0ui denogandam, sed ad prioritatem riginis iueuleandam eodum sensu Filius Patri subi fetus dieitur, se etiam Filius secundum naturam inmanam p0etatur denique praeste pium a Patre Fili datum n0n intelligitur nudatum a superi0r iniuriori impositum , sed e0mmunicati seiusdom divina ' voluntati pser enserati0nem Itis ipsi Putres hos tormin08 explieant. V. g. Ba8iliuo , , Qu0ddiditur mandatum, ne Sermonem imperiosum per vocali 0rgana pr0lutum intelligamus Fili velut subdito praeseriben tem quid facere debeat; 80d, ut Deum decet, cogitemu v0luntati communienti0uem velut sormii 3 cuiusdam irradiationem in spue ut a Patro in Filium 80ternaliter dimanant0m Do Spiritu Sanct n. 38.). 0dem sensu utres Concilii Antio-eheni 0ntra Paulum Samosatenum: Filium qui Semper eum Patr0 St, redimus implo visse v0luntatem paternam inerse uti0n universi. Ipsu Pater enim dixit se sueta sutit ipso mandavit et creata sunt. Qui autem mandat alteri

viligunt tum Filium sei Deum . . ., quippe Hi Vere S et opseratur, utpote V 0rbum simul et Deu S, 0r quem omnia secit Pater nou tamquam se iu8trumentum nee tamquam se Seientiam non Subsistentsem: senseravit quidem Filium

42. e Similiter d0eent, Filium it pisitum cian etiam Patri

in nandi cr0atione mini StraSse. Ita v. g. ronaeu S, Theo philiis et alii. - Dissse ultus lare iidem atqu0 adem ration0 S0lvendit Si ac rapstedens. Itaque primo eaden sormula loqu0tidi sel similibus utuntur setium Patres qui post Constilium leaenum oruerunt set quorun fides orthodoxa extra onmem Su Spicionem posita est ut v. g. Hilarius, AthanasiuS. Basilius Greg0rius Nug. uterque Cyrillus. Praeterea donSiderandum Si Patre tum his loque ii di formulis SOS SΝ0. quando sesutRbaut vel Sabellinuos distineti 0uem Hrsonarumn Ρgantes vel Gnosti eos absurde asserentes mundum virtute R

139쪽

Trinitatis fides in eclesia semper viguit. 3.3

digot sius mi uistorio Aug0loria in ad fabrientionem Porum. tuu i acta sunt. Sed ab se eo pios uni et in senarrabit nituistprium Ministrat enim i ad omnia sua progeni se se figuratiosita id si Filius ut Spiritus Sanetus Verbuin et Sapisentia. quibus strviunt o subiecti sunt nano ungeli ' L. . . T. 3. Selli edt 0rbuin et Spiritus N:ιlictus Putri ministrare die utitur.

iustiquus simul eum Patre mundum non et searunt nisi alii ravse voluntato per generationem ut spirationem a Patre elepta.d It0m ii iiii doc0 ut Patr0m voluntari Fili uin i n0-43. rasse undo Filium iis contingens sive erenti ira ui habui SSevidentur. - . Duplici modo aliquid volunturio se voluntato fieri diei 0test ut notat S. Thomas . . . Cum dieitur aliquid se s vel seri voluii tui se duplieitor p010st intolligi. Uuom0do, ut ablativus d0Signet Ondomitanti alii tantuni, sicut p08sum dicere, qu0d ego Sum h0nt illo a voluntasse, quia selli eo volo me ess0 0minum. Et 0st ni0d pot0st diei. quod Pat0r genuit Filium oluit tute, si diis set si volun isti se DeuS, quia vult Si esse Deum, et vult e senerstre Filium. Alio modo sie quod blativus imp 0ript iubitu diu0in principii . . . t Sedundum huli m0duni pus utor noli senuit Filium voluntato. 0d 0luutat produxit ereat ira nc S. h. p. q. l. n. 2.). alia non hoc Sed illo modo Patrona Filium v0luntario genuisse dixerunt ut ex Se ip pnisti, quem si loquentes pros0e uti sunt. Etenim o Arian0rum eo utrudivi uitatem set qu0rationem Verbi s0phisma ipsis ovadendunt orat Pat0 Filium senuit aut 0lens aut Ol0ns; Si volons senilit, Filius euntingon vel erositura est Si 010

140쪽

1 34 Do S. Trinitate. Ihesis 4.

irem generasse ostent et a ration non quidem libertatem sive eontingentium generationis doneedunt ne eiusdem ne-eessitatem vel spontan0itutem naturalem negant sed eoaetionem, noeessitatem fati, invitum voluntatem exeludunt. Tostis huius interpretationi ipse sest Athunasius: .Num quia ex natura, non autem ex Voluntate sit Filius, iam otiani praeter voluntatem utris et iolento atro si Filius Minime vero, Hii potius Pater vult Filium . . . Ust enim nouex 0luntate bonus SSe Oepit, nec tamen contra Sententiani et voluntate ni bonus est; namque hoe quod est ipse vult esse . . . Si eum iliu proprius sit tu naturae non praeter voluntat0m ius St. Sit ergo volitus et diloetus Filius Ρatre, haeque ratione pie quis cogitet, Deum velle et non nolle Orat. . . Arian. n. 66.). Et Ambro8ius: .Ergoue invisum dixerim ne volentem . . . am leui bonus Datser non ut o voluntate si aut seeossitate i. e. invitus vel e0aetuS), Sed ii per utrumqu0, hoe est natura, ita non genora sex voluntate aut neeessitate Pater ' De side l. 4. c. s. n. 103. Cl. υ 8tinus, de riuii l. 5. e. 20. n. 38. Hilarius de Syn0d. n. 9.).

5. e Dicunt Filium visibiloni esse et reipsa visibiliter apparuisse Patrem ver prorsus invisibilona 8se, atque liquando huius invisibilitatis rationem assignant inam sensitatem eiusdem. Ita Irenaseus, h00philus, Iustinus. - . Filius visibilis et visibili iser apparitisso dieitur ration inestruationis et theophaniarum in seriptura . . selutarum. In his enimilistophantis inprimis Filium apparuisse et Suae incarnationi

praeluSisse utr0 piserumque ensuerunt. Unde Filium st-ti0ne naturae humana vel natae se praefiguratu vi,ibilensidix serunt. Addunt autem rationem congruentiae, ob nam Filius potius quam ater visibiliter apparuorit seisieet conveniens erat, ut Deus per eundem ad intra set extra mani-sestaretur manifestatio autem iniseriau Patris si Filius seu Verbum ergo. Denique quando atro die uia Patrem apparere non p0880 ratione sua immonsitatis et eminentiae, non absolutam possibilitatem poetant. sed praecise apparitiones iras oeulis habent, uno seipsa a seriptura . . ex