De sanctissima Trinitate : summa praelectionum

121쪽

Ti initatis fides in ecclesia seiuper viguit lib. Nobis unus Deus St, quoniani ulla deitus . . . Vilii autem.

lixei in fortasse, non no apud thnicos quoque deitas una St. it docent qui api id illos perseetius philosophantur et pudio genus universialii nonne humanitas una nihilonainus aineli multi Si in dii et non unus, Si tu etiani multi ho- niues At tu his eo in munitas habet unitatem sola rationμ:oii Sid0ratam singularia autem plurimum ni ei se divisa sunt . . Nostrum non ita habet sed ii numqu0dqu 00rum quaevis ei sona divina eum alter non minus unitatem habet quain eum ipso idsentitato ess0ntiae se possentiau ' 0rat. 3 l. v. AT . a. 14. S. . t Ioannes Damascenu8 . . Nam reipsa Etrusi aut diserepare cernitur: loria munitas autem; et naturaQ0niuuetio atque uni ratione et e0gitatione poetatur quippo visente hoe concipimus Petrum et auluin tu Silem Sse ua-

urae, ne communem haber naturam unam quoniam unus

tuisque ipsorum animal est rationabile, mortale. Proind0Jommuni ipsa natura ration eonsiderabilis est; at singillatim unaquaeque et per partes, hoc Si per seipSa, Separata est a multis praedita, quae ipsam ab altera disiungunt euius modi sunt proprietates e notae particulares tum vero pra0 ceteri eo ipso, quod non insunt invidem, si d Separatim sexistunt. Undo et duo et res homines di euntur se multi. Host ero in omni re creata videre leset. At vero in fauetissima Trinitati eo utra res habet. Ibi enim quod eo inmune St. et unum reipSa consideratur ob aeternitatis communionem ιidentilatsem substantiao actionis, voluntatis et ob eonsilii con,

spirationsem et identitatem potestatis, saeuitatis, bonitatis. Noli dixi similitudinem, st idolatitatqui ' De fide orthod. l. i.

c. 1. S.).5 Laepressis ei bis declarant, inter res per8Onas dis' I7. crimen in natura penitus nullum esse totam vero distinctionem solis iuruis relationibus origin s absolLi. - Ιia v. g. Gregorius Naz. , Hae ipsa non 8Se genitum et 8Se genuum et pro eodere desigilant alium Patrem, alium Filium, aliuni omino Spiritus Sancti appellatum ut Servetur incoimius distineti trium hypos asson in uia Matura et dignitate deitatis Nequo enim alius est Pater, iam ranus Pater.

122쪽

iam Hii Filius est id quod Pater ne Spiritus est Filius qex Deo est, nam unus unigenituS, tamen Spiritu est id inil ilius Orses sunt unum dei into unum est tres pr0prietati bisor. s. l. i. n. 9.). Et Gregorius Issaenus uni sentiae ratione est unum. Ideo in nutu nomen respie Domitius in sege sua eonstituit; sed se eundum proprietκ

quibus typostas e dign0Seuntur, in Patris Ut Filii et SpiriSaneti id qui dividitur sine separatione purii tum, et ei tri ei susionem unitum ' Coiit Eunom. l. i. initio. i. Neen0n Austinus . Hoe 0l numerum iuSinuatit, qu0 ad invidem sit non quod ad 0 Sun ' Ι Ι0nia tract. 39. 3. ,Nee alia qua e usa est, qua diviSionem fugiat personarum, nisi rhi ingenitus est, et ille genitus id est hie Pater 8t illo Filius ' S0rm. 58. de verbis D0mini sed. 0annenDenique Isidorus Hispalensis , In selati0n personarum qnitus est in substantia vero naturae unus Deus est, asellio0t 0 Filius t Spiritus Sanetus Libo d difforonitis Itiique quidquid numerum vel multipli eati0neni dieit perso ivpi rotationes divinas respieit naturi igitur divina numiunn St. 1 . 6 Asseauerunt mysterium esse dum anam rationenι cedens, quomodo unitas naturae cum gi Sonarum trinit

componatur. - Η0 seillest item evident0 arguit eos uitatem naturam intellexiMe num sericam in speeisiea n plurium pers0narum unitate naturae nihil mysterii inv0nit Apposite Maaeimus Quid nim aboret admirationis, si hominis cum homin se, ita Filii eum Patro esset unitas et visio Contur. 2. de harit. 3. Porro Gr8gorius Nyssenurget . Nullo Sermone de elarari potest inoffabilis profundii mysterii, quom0d res eadem et num stru bilis sest et num serufugit, set cernitur in distinctione et in m0uad intelligitur distinguitur hypostasi sit n0n dirimitur ubi peto. 0rro alies illo, cuius est V0rbum a Spiritus sed ubi in his eo peris distinetionem, vicissim naturae unitas partitionem m mittit Orat. Ateeh. e. 33. Et Sophronius ..H0e pSi quippe se deitas sit unum est et tria reditur . . . et que unum natρnus unum necipitur ut tria, meque tria qu

123쪽

Trinitatis fidos in celosia sempei viguit. IT

tria sunt, die unitar uniani, quod Satie mirabile si et plenum stupore. Eadem nini se se numerabilis estugit numerum numerabilis quidem tribus hyp0stasibus stiis numerum unicitate deitatis . . . um seratur igiturriuitκ non essentiis aut nuturis et divorsis ditatibus velas dominationibus, absis, sicut insati iuui Ariani et te ut trithdita furiunt vanissim die sintses ossentius tres tras tres et tres donii nati0n0s in tres stitates Ep. Syu0loeta in Cone ili 0 6. et Q l. 3.7 Vatias loquendi Dinnulas adhibuerunt, quibus u is se esseritia vel naturae divinae unitas manifesto impli-Υ. - Si Epiphanius e0nsit0tur . unitatqui in Trinitate

latuitatem in unitate, unam divinitatem atris sit Filii t

i nomino atris et Filii ita sit in nomine Spiritus aucti bigar o osse fili0 Dei, n0n de0rum Patrem enim et sim et Spiritum sinetiam Dominum Sabaoth osse unam idem osse divinitatoria ut unum Deum in tribu hypostas Do tuearu Vorbi n. 10.). Gregorius Naz. 0cet, treS;0nn divina . . unum Ss n0u hyp istasi . sed divinitas ρunitate ni iii Trinittit ad0ratum et Triuitutem in unitate' 'tam rut. 12. . Synnesius an it , Cano tu unita8 t Trinitas. Unitas os, Trinita eunt si S. Triniti S. 'as eum sis. Hymn 3. Maximus odet Patrem tis ot Spiritum Sanetum sesso ovab ter Sub si Sientem at 1. e. 1 ). Ambrosius stelarat uvam sesso in tribus at0m et tria esse, in quibus una dei tus Do Symb. n. 2. . ustinus affirmat, .hane Trinitatem esse unius eiusdeinquis irae atque sub8tantia0, et hane non minoi sem Sse in Sin-8 quam in omnibus, nee mai0roni in omnibus quam intulis s0 tantam in solo atro vel in solo Fili0, luanta atro simul et Filio e sit tantam in solo Spiritu Saneto,nta simul in utro sit Filio et Spiritu Saneto 66.). iiqii Patres Concilii Constantin. III. cum Agathone Papa ui xhibsent . in Trinitatem in unitatu se uni tutem in Tri-

124쪽

Filiuiti, seu in Spirituit Sanetuna, non tres deos, sed linum Dolim uti seni o Filium se Spiritum Sanetum non triuisinominia in sub si St0ntiam sed trium subsistentiarum unum substantiam Aet. ).

20. 0 Communι iantiquorum fides eae contentione quoque elucet, quae saeculo . eaearsit de quaestione, utrum trest hypostases dicendae sint, ian vero potius una hypostasia et tres personae r in rDoσωπα). - imirum Patres orientales

hypostasin distentes eum qui est hie unus distinetus ab aliis

habsentibus undem naturam commun0m tres in Deo SSQmbunt esso li 3 postas , unam vero essentiam ocreiciu); tres vero personas vel tria π'oocon disere volebant propter Sa-hi litanismum vitandum. eontra Patres edidentales hypo- Siasin se eundum thymol0giam iniselligentes substantiam in Dpo ieebant unum esse ubStatiliam, tr0 vero perS0Dt S. c. personam intelligent0s non sensu Sabellinu0, 80 entholi eo. Quare ex utraque parto eum muri disputationi suppositum erat unita numerica substantist vo sessentiae divinito. Quod quidem evidens sane est i 0 80 intelligitur si de assert 0ribus unius hypostasis sermo est Sed etiam ortum Si eum de assortoribu trium hyposta Sum qua0ritur. 2 l. toni in primo Athanasius refert se tria sex Ssertoribus trium hypostuseon qua0sivisse an tres inaequalos si abstantias crederent an ire aequales sed separatas ait tria principia profiterentur atque h0 8 ab omnibus responsum aecepiSse, ideo tantuni tres ab ipsis Asor hyposta se . quod in SS. Trinitatem erederent non nomine tenus rinitatena, sed quae vero sit atque subsistat . . . eque propistrea e leor tres deos ut tria prinei pia, seque omniu0 OS, qui ita die θrent tolerare sed ipsos sanetam quidem Trinitatem agnoseere, unam tamen Deitalom ae unum prinei pium a Filium iit dein atri eousubstantial0m . . . Sanetum vero Spiritum nouerenturam, neque alienum sed proprium et a ubstantia Uisio Patris indivisum. Tum ass0rtores unius hypobtasis interrogati uin unum hypostasin asserentes negare velint tres esse realiter distinctos Patro in t Filium t Spiritum Sane- tun , res polidet lint: .se nunquam iiii sensisse: sed Jp6stasin

125쪽

Trinitatis fides in ecclesia semper viguit. 119lidimus eoii Sentes, perinde s8 hypostasin dicere ne esseniam unamque credi in us hyp0stasin eo, quod Filius sit exubstantia Patris et propter identitatem naturam unani quippe ieitat0m et unam ius naturam credimus, ne aliam qui deni'atris alienam uiseni ab ilia Filii t Spiritus Sancti. Quaro

Ithanasius eoia eludit . . His et illi consentiebant, qui quod res hypostases dixissent. aeeusabantur et ipsi me dieentesinam essentiam probabant horum doctrinnis, ut eam inter- ,retati fuerant Epist. yn ud Antiochen. . . .). Seeundo iusdem rei testis est Gregorius Naz. quippe est. iiii de hae eontrovorsia reserens ait: Res profecto ridenda

ol potiris iugondii fidρ videbatur diversitas, qua erat de sono vocis altercatio. in deinde abollianismus ob trsis 'ersonas exprobatus est et Arianismus ob re hypostases quae erant figmenta ex nimio studio disputuudi 0r. 21. ii. 35. . t torum idem utrumque partem interpellans: Quid ni in dieitis qui tres hypostases assertis an hoe odieitis, quod tres Ssentias existimatis . . . quid vos qui personas dieitis num unum vehit quiddam ompositum fingitis ninio ac tres suetos, aut omnino sormam humanam habens Absit ipsi quoque uelamatis . . . Quid igitur, ut interrogare vos pergam, vobis hypostases volunt, aut vobis personae 3 nimirum tria esse, quae distinguantur, non natura, sed proprietatibiis optime. An fieri potest ut quidam inter se niagis oneordent atque idem dieant, quam eum ita sentiunt tametsi alioquin syllabis diserepsnt 0r. 32.).99 Mens Patrum de unitate Dei numerica eae contro ' 3. vergi quoque clareicit, quam eodem aesulo . de terminoo iooUG:oc cum Arianis gesserunt. - hae eontroversia

referunt Athanasius, Orat. e. Arianos Basilius, adversus u- nomium. 0 Spiritu Sancto Gregorius Naa. r. i. Hilarius.

do riuitate Cyrillus Aleaeandrinus, lib. thesaur. aliique. Porro Ariani eum atholi eis in duobus conveniebant, sellieet Deum verum nonnisi unum esso atque Patrem et Filium t Spiritum Sanctu in esse tros personas distinetas tertium autem, quod eatholiet assorobaut Filium neenon Spiritum Sanetum eonsubstantialsem laooDolou sesso Deo Patri ρ-

126쪽

120 ε S. Trinitate. Thesis 4.gabant atque vehementer impugliabant. PotiSSima velo urgumenta petebati ex salsa eii erati0nis notions quam Catholici negabant opinabantur enim Ariani, g0nerationem proprie dii tamoni nona divisionem et multiplieationem naturae Deludore. Ium ex argumentis Arianorum atque Catholicorum reSpousionibus manifestum prorsu est ealh0liuo eam consubstantialitatum Filii eum atro rin 1id asserui SSe quae unitatem naturae non speciscam sed uineri eum dieit. 2. Et primo quidem Ariani arguerunt, eum ic ip8a OD-sρssion eatholicorum multiplieati divinae naturae repugnet nullam ρsso in divinitato φuserationem hine aut0m ex pro-DsSione του μοoDoto consequi. Filium eum Patro is identi eum et ratione tantum distinetum Ssse qua est impia Sab0lli sententia. sp0ndorii ut Catholi ei cum Gregorio Nazianzeno sex onsubstantiali tute 80qui quid sena Filium sessoqilod aist sest, et Spiritum, quod Filius uor autem Filiu insesso Putrem set Spiritum Sso Filium: sequi tria haec Asseum ira, si divinitatis rationsem dueas, et unum tria Si proprietates tibi obverssentur. . t ne unum Subsellio, ste tria pesti-f0ra divisioni auseat Ortit. 37 . 25. Secundo opponebant i inui. ix professione generationis Filii 'eon substantialis o Patre eonsequi substantiam divinam instar in ateriae rapisse sentis sSe ex qua distributa sint Patsero Filius: vol tu id id sena est oppon0bnnt. Filium feeundum

catholieos sesse ex divisione paterua Si ibstantiae . sesponderi in PatreS. abSurdaui sesse quamvis divina substaritia division stria; Hi Filium osse ex Patre non tamquam partem ex toto. sed tum quam tot iam ex toto ita ut eandem prorSu naturam divinam quani ater ex se ab set, Filius possid0at generRtione communieatam hine, uni ad 0m sit Patris et Uilii natura alia ni se aliam oss0 Solum eorundem hypOSta Ses. Ad serii Ashunasius . . Cotorum nou ex parte tantum divinitatis forma est. 0d b ivm οὐ loo plρnitudo est divinitatis titiis he otiis mis si Filius' sorat. 3.). Et it0rum: ., Quia Deus ex Deo est . . . dei reo uus Deus in seripturis annuntintur. Cum en in Verbum unius Dei sit Filius ad

127쪽

Trinitatis fides in ecclesia semper viguit. 121

Filius unitas vero divinitatis indixidua sit nulloquo modo Sρ- parabilis 0rat. 4. i. Tertio Ariani obteiebant, ex professione Tot obio GiOV 26. posita onerati0n in divinitate consequi multiplieationem a tura divina' ideoque pluralitatem seorum. Responderunt dathol iei uni Athanasio , Si is, qui atrem set Filium agnoscit duos deos dieit noee8Se si igitur u Fili repudiato Sabellio stet qui unum S30 ersedit. Nam si is qui du08 dieit, gentilis est igitur ille, qui uni iiii dieit Suhsellianus St.

Voruui non ita se res habet absit. Sed quemadmodum is, qui Patroni t Filium duus Sse riguos et t. nun Deum Onfitetur, illi illu, qui Deum unum eredit. atren et Filium duos sisse ersedit, H unima divinitate, set quatenus ex Patronatum Verbiani ab pS0 ati se separari qe dividi oesseiungi potest. Humano si lueet utamur exemplo. Ignis sit splend0r x 00 ortu duo qui dona sunt, quatenu existunt

et ei nilntur, uti illa vero Sunt quatonus splendor ab igne est.

I Terminus Ouoooc ioc per se et primitus solam diver8itatem natura eaecludit. - tenim pri in voei signifidati 0 ne seu thymologia attonia, ea universim uoΟUmciseu on substa uti alii dicuntur quae eundem Sive Spe eiu si vonum0ro aliaram absent; quare primitus et per u identitus realis vel numerista unitas naturae e term iu non exprimitur; imo vero in er0aturis ut pol quae eandem uni ero naturam habesre nequeunt, idem terminus semp0r specifieam solum naturae uitatem se notat. Et hae quidpin signifieatione vo-

128쪽

apud del0sias istos seriptores adhibitum Ρperitur. Sic v. g. Basilitis: Ita quo euin duobus aut etiarn pluribus imul e0ni unetis iit aut Silviiii et imotheo . inquiritur essentia ,hu in anno se si uitio, non alia in quis in uulo rodito essentiae ratione ni illiu in in Silvano se ullam in Timotheo. sed quibus verbis Pauli osssutia stonsa suserit ead0m etiam aliis onvenient se eonsubstantialses inter Se sunt, qui eadem SHentia ratione usio nuntur Ep. 38. ad Gr0gorium fratrem . Et a mus Marsym. . Consubstanti ut 0St, qu0d adem S- sentia ii setiuiti0ni coliti ni fur. Sie homo nihil diffstri ab homino quatenus Oino est De Trinit. diui . . . Et ipsa fid i professio Concilii Chalcedonensis: . Seeuti igitur auetos

ad T ivit item relatus est, tiram iugularitatem naturae eae-prituit. - uod primo patet sex ipso scopo quem Constitium prosequebatur. Cum enim Arianis maxim sexosa essset assirmatio Catholi eorum, Filium per genorationem a atro ipsam substantiam divinani hab0ro a Conpili quasi ut tess0ram dolSi uiuondit ei ut in minus liquis technicus qui oneis et clare doctrinam eii tholicam eonti voret et Arianorii in fraudes ab Athanasio do oersei syn. te. n. 19 88. 1 0latas tSupra momorata eluderet. Huiusmodi ρrminum aptiorent inv0nire nou potuerunt quam Voeabulum saOΟi 'moc, Hine in0xpiubilo odi ii in qu Ariani istam ostem persecuti Sunt -'. Praetere hane vim it signisseationsem uermino olaooρ olo Patros tribuserunt. lui ath0lieum dogma et concilium Nieaenum eoutra Arianos strenuo delendorunt quorum plures supra iam ei fati sunt. Addi possunt Athia nasius, epi St. nil Asrielin. ep. de syn Arimin. t Soleue. Hilarius, lib. de Synodis Marius Vies , out Ariau. l. 2. Basilius. p. 300; Gregorius Naz. rui. H. Ambrasius, de do . . e. i.

129쪽

Trinitatis fides in ecclesia semper viguit. 12 3

in corporeis quidena quae sunt similia inter se possunt distar et invieona longe hesso, quotmodo se habunt inter hominos filii ad suos genitores, leui seriptum est de dum tSsti, o ipso senito fuisse ei Similem oeundum sp9ei0m Suam. Cum vero filii Dei genin alio ex uir diversa plausesit a natura hominum, nee solum similis ill sit, sed indivisibilis a substantia utris, ut in ipso se Pater unum Sint ut id sua dixit semper tu Vorbum sit in Puti se et Pater in Verbo, si eut se habe sploudor ad ludem: hoe uim et illa dietio signifieat idcire synodus haste perspieiens recte seripsit

Obio tam V . . . Filium Splendorem inne dixerunt, ut eum proprio et in division esse ex si ibstantia ae unitatem eum

Patre destini arent. Proeul autem hine absit omnis dogitatio

divinitatis partition0s ' divisiones sugsendae sunt. Sed ani- quam de rebus incorpor0is cogitant se unitatem nuturae et idoniitutem lucis nou dividamus D d. Ietet. Niense n. n. 20. Denique ex ipsius subieeti quod Olaoox Gio praedicatur 30.eonsideration idem consequitin . Id0ni senim est di re personas divinas non diversae, sed eiusdsem naturae 8Se ad D firmare, eas eandem nitiero habpro inituram. Etenim terra inu ola coioc. si quidem ratione substantiae vel naturuse omnem multiplidabilitatem absolui et ne eessario exeludsentis dieitur, realem essentia id sentitui seu vel unitatem non ineludere non poteSt. Notanda est hoc loco quaestio aliqua historica num 31.

dilicet ut primi Semlaiiani eontonderunt synodus Antiochena, habita cinno 269. contra Paulun Samosatenum terminum 6 ioosmoet ud Trinitatem rotatum damnaverit. Duo 80lum pro seopo huius tractationis brevitor animadvertere satis est. Primo si historii liste primum a S0miarianis in Sua synodo Aneyrana a 3b eolloetis rotata non sit confieta, tum ut re- orent S. Hilario de synod. n. 83. iidem narrant, termimas

130쪽

iectu est qui seilleo , per hane uniuS Ssentiae Surpati0ncm solitarium atque linteum i. e. unam ei Sonam Sibi esse uiro in et Filium praedicabat. In sensu geliuino terminus iam Zintet ab utroque Dionysi Romali et Alsexandrino adhibitus rut o paulo post eomiamnis evasit. - Verum secundo improbabile prorsus non silerit, historiam totam a sonitui iunis esse studi08 confietam; etenim ex una pari nullum illius au retionis vestigium uni synodum illam Am yranani tu his t0ria ceurrit o alt0ra sero part Semiariani, utpote termitio os oos' Gioc tamquam tessera eath0lieno fidei in 1 usissimi, rati0nem habuserunt et seipsa studia serunt. Con-elli Nieaeno opponere aliud Cone ilium. s. Maranus, de divinitatu . . I. Chr. Ilergent tither, alii quo historia ec

Seholion. 32 Diracultates quaea H ex Meatim tu Duplexs series diffidulistium ex pocli uada restat ut 0etrina traditionis absolvatur. Et ri in quid qua sorios ex speeulativa mysterii expliention a Patribus quibusdam post ni enonis tradita derivatur ut imprimis divina natura unitatem est,icit altera 80ri 08 in quibusdam obseurius dietis Patrum se Seript0rum

ante nidust 0rum continetur. I Obiectiones contra ιviniae atυrae unitatem eae

tiolios ad xlia diu ursis u0miitibus Patris hi Filii et Spiritus