장음표시 사용
181쪽
Dei Filius per operationem intellectualem ex Patre generatur. Izbsicut formaliter Sapiens est ater per ipsam essentiam nee non pariter Filius et Spiritu Sanetus ita per eandem persona divinae intelligente eonstituuntur. Recta vero est enuntiati nonuu/ιquam occiιrreus: ais intelligit in sertio
suo. Etenim hae propositio nihil nisi habitudino in obioeti.
in quo cognito alia coguoSe9ntur, senti Sistit. Verbum autem revera obieetum intell0etionis paternae est, in quo omitia speciali 0do se praesentantur. Notundum Vero est. illam propositiouom eontinere ali tu id qu0d Verbo ob speeia- leni Sua prodesSioni rati0nem tantum appropriatur, non autem proprium est. 0 praesentatio enim ninium intelligi
buturi Verbo sormaliter ratione sSotitiae eonvenit essentia autem eadem est in omnibus personis divinis. Diserimen solum in eo est quod Verbum vi sua proce88ioni eam ae-eipit formaliter ut repraesentativam, eum Spiritu Sanetus eam ulla et ater nulla procession hab0at. Quod igitur omnia in Verbo repraesententur et eognoscantur, non Stpropter modii in habendi eam repraesentationsem. Sed propter ipsam repraesentationem, et ideo in qualibet persona divina invenitur. Quare Verbo idem non proprium, Sed appropriatum solum est. Itaque sicut int0lligere, ita et se praesentare idem os in tribus personis, alius et alius tantum est modus habendi ipsum unde repraesentare atri non est proprium
Verbo sed repraesentare generatione aeceptum; se praeSentare simpliciter autem Verbi appropriatum St. Ex praeeedentibus iam 80lvitur etiam quaesti conneaea, num 45.
dita possit Filius est sapiens sapientia genita, Pater ingenita. - imirum enuntiatio Filius est sapiens Sapientia genita Pater sapiens est apiuntia ingenita, sensu proprio et formali accepta salsa sunt: nam noulina geniti et ingeniti nomina perSotialia Sunt, sapio uti autem iliet attributum absolutum et essentiale sieut deitas. Iam ver diei nequit Filius os Deus Deitat genita, eum non deitas generetur Sed Filius. Ergo pari ratione diei nequit sensu proprio et sormali: Filius est sapiens 'pientia genita, nee Pater est sapiens Sapientia ingenita. Ηο l0eo ad dissiduitates solvenda iam opportune notatur, D ia verba quibus actus intellistendi paternus significatur, ni-
182쪽
mirum generare, intelligere, dicere quoad modum significandi multum disserre. Itaque primo voeabulum generandi solum dieit habitudinem ad terminum produetum non autem ad Ohiectum unde nee tesso, ti potest Supra ipsum generantem ne construi eum termin in eas significante modum causalitatis; et ideo non didimus Pater genserat se, nec generat Verbo, sed tantum generat Verbum. - voeabulum intelligendi autem non dieit habitudinem ad torminum produetum, sed tantum actum Dr-malem intolligentis eum habitu diu ad obioetum diei et ideo resspeti potos supra ipsum ali 0m unde eri dieitur: ater intelligit se. Insup0 vero coniungi potest eum Filio in e ustiam signifieant obieetum ita ut reet dicatur later intelligit Filium. equ vero diei 0tsist Pater intelligit secto,
quia ea senuntiatione exprimoretur eausalitas sormalis urbi in intelloetione paterna Verbum autem, ut Supra die tum est, intellectionem paternam non constituit sed per eam prostedit sive eiusdem terminus prodii eius St. - Vocabuliam denique dicere resp0etum id aerminum pr0duetum diei et ideo propriissime dieitur: lator diei Verbum suum. Verum idem
voeabulum mon sistit in solo termino pr0ducto, Sed quia signifieat eundem, ut repraesentativus est, etiam ad res repraesentatas refertur tamquam ad obiectum quare recte dioitur: atρ dicit se, dieit Spiritum Sanetum dieit reaturas. At sue in hae signifieation0 in qua ad obieeta refertur idem voeabillum dioere cum ipso nermino prodii et, i. e. Verbo otium in usu significante causalitat0m eonstruitur . nimirum reet dieitur Pator diei Verbo semetipsum, totam s. Trinitatem Doenon ere8tursis ratio est quia hoc modo non signifieatur liqua causalitas s0rmatis Verbi ire obiecta, sed sola repraesentatio vo habitudo signi, qua in verb0 ad res dietas esse intolligitur. 46. Denique solvenda est di scultas aliqua, quae riri possit
ex argumentatione quadam quam S. Patres Saepenumero
contra Ariatius adhibuerunt. Nimirum oternitatem Filii contra hos haersiticos vindieantes sic argumentati sunt Pater nunquani fuit sine sapientia atqui si suisset sine Verbo, scisse sine sapientia: ergo nunquam sui sine Verbo P ergo
183쪽
Dei Filius per opertat ionem inti liρctual0m ex Patre generatur QT7
184쪽
solus cinioli qetionem ainbut ii se quae HS conditio personanadieontoni eonstituens. Etenim eum metus iniselligendi gen0ratione Verbi tamquam termini interui eo inpleatur, id00 Patoi P 2 cossario Verbum edit, Filius mutem AE Spiritus manetus Verbum gignerae non Ῥ08sunt uix actum Verbo iam completum a Patre meeipiunt verbum enim non magis multiplieari potest ut dictum st, ne ipse eius, euius St. Etenim
sicut 0ssentia divina multiplieari nequit, quoniam totius esse adius iurissimus est cita ne es intelle eti divina, quia aetus totius iniselliger i. e. persecta cognitio omnis veri si atque paritor V0rbum multipli est ri nequit quia perfecta expresSio0mne veri est. - Neque contra eaecipi potest, intelleetionem
Filii vo Spiritus Sancti cum sit aetio ei inpleta sino termino suo interno concipi non posse. Hae enim dissiduitas otium ita instaurata merae imaginati0ui innititur utpote qua intol-lsietio Patris et Filii et Spiritus Sancti ut triplex oueipitur.
Sicut autom essentia non est triplex, sed una eademque numero, quae tum atris tum Filii tum Spiritus Sane i st ita nec triplex, sed una immero intelloeti sest atri t Filio tSpiritu Saneto eo inmunis.' Muste igitur ina intelleetim in Patro si ieens Verbum et iii Filio Vorbum dictum. Apposit S. Thomas: si modo onustuit Filio esse iniselligentem. quo eoux euit ei esse Deum, eum ciui0lliger sesssentialito dieatur in divinis Est autem Filius Deus genitus non autem generans Deus, unde est quidem intelligens non ut pr0ducens orbum, sed ut Verbum proeedens, pr0ut sellidet in Deo Verbum proe0dens seeutidum rem n0n differt ab intel- leetu divino, sed relatione sola distinguitur a priueipi Vorbi μ
vero lation per ippositionem aetati0num qua' est inter Patrem diequiem se Verbum dietum in unu essentia divitia personae r0aliter distine in eo ustituantur, in serius, quoad eiussi ri potest sustus explieabit ire
185쪽
Dei Filius per operationem intelli ctualem ex atre generatur l 9
euratius explicanda sunt: I9 Verbum divinum non procedit sicut operatio.
Nimirum in erenturis dupliei 0d aliquid ab alio pr0esidit
alio modo ut operatio lilio ut oporatum: v. g. in tolloetio ab intelligente i 0litio a volente ut operatio, genitus Ruten agenerunt et pia arti ab Rrtisse ut operata pro eodunt. rua ut operuta prostedunt etiam secundum operationem seu ratione operationis pro 'edore di euntur. Quae cum ita sint, Verbum divinum nullo paeto pr0eedere p0test sicut speratis,iltpote qua in priri stipio se in termino processionis imperis )tionem arguit Etenim operatio ab opserant proeedens ideo que saliter distili et est actualitas viri uti eius sive aetus potentiae quare neci deus eS in potentia seceptum atque ideo tum in principio tum in tormino pr0eessi0nis manifesto defeetum et imperseetio usim p0uit. Cum igitur Deus sit ipsa perseeti subsistens utque per idoli titut0 in suun intelligere. Sualm Polle, Suum perari, serbum divinum nequaquam sie ut operi lici proe0dit. Quibus notatis iam hae praetor alios S. Thomae expositio intelligitur: Ρroeessus 'erationis ab operante n0n distinguit rem per se existentem ab alia re per se existent0, sed distinguit perseeli 0nsem a persecto quia 0peratio est perseeti operantis. Sed proesessus operati distinguit mam rem ali alia. In divinis autem non potest esse eeundum rem disti uetio seria etionis a sti Delibili. Iuveniuntur tamen in Deo se ab iuviequi disti uetae, selli et tres ei 80nae; et ideo prodessus, qui signifieatur tu divinis ut 90- rationis ab operaute non sis nisi rationis tantum; Sed pro-ee8Sus, qui ignis eatur ut rei a principio potest in Deo rea- litor iuveniri Di verit. . . . . ad 7.).2 Generatio Verbi dii in neque proprio Mensu actio 4s. ectio vel produc tio est Cum igitur Hrbum divi-
186쪽
num, ut letum est n0n pr0eodat ut operati0, con80 qui vi dotur ut si qui operat una proe Mint verum potius per modum operati proe0dsero di tendum sest, ut scilicet uuiis prorsuSimpserimetio ab hae prodessici in rem0veatur. Etenim quod simplieiiser sie ut op 0ratum proeudit auii0nis sive pord 0ulsus semetionis metus set eausatum At intra Deum autena nihil adtiouo ulla ausatum esse p0test atque id Ho verbum per m0duin perati proe0der dieitur, quo generaliore ter mino omnis iniserna processio eomprehendi pot0St. quae Onest ipsius opserationis sed seeundum opstrationem vel ratione
getionsem si v ud pra9distamentum aetioriis non pertinet, utpote quae neeidens est pl40eessario ut aestiden donei pitur; Verum
illa 40norati totius influxus substantivus est atri S a Hi Filius, si v ratio Oxigitiva originis Filii a Patro qui Sihi 0u-
substantiatus s0lis selatio uibus oppositionis inter se distinguuntur. Neque secundo generatio Verbi proprio soli su producti 0v0D 0Metio est: it0nim quod produeitur sel smeitur ii 0Π-
187쪽
Dei Fili iis per operationem intellectualem ex Pati genρiatur 18lti ea si eanduntque ut hi 'eturn reSpieit hae ' ρη dom Ssontindivina primo intollueta ut diei est atque noviani essendi m0dum adquirit a se quid serii indistinetum distinetum sero a Patre, utpote ut 0lntioli ui et ad leontoni se vorbi ad intelligentem opponi uir. Iam v0ro hi ess0ndi modus, quia in I)00 aeeidens ni illum Ss i ii test substantialis sit oportes: m idus autem substulitialis xistendi in natura rationali hypostasis est. Ergo per intellec tionem asprnum in naturi di vina proeedit altera perSosia divina quae proprie orbum est et dieitur, quin sest terminus uiselloetionis ah intelligente pro
Eae dictis etiam intelVigitur, qua ratione in anima nostra 51. intelli tente i amante masso quaedam Trinitalis contineatur,
queli ut modum S. Patres neeuon antiqui theologi docuerunt Ninitrum aniniti ima, risi mortilitatis nou exhibet, quatenus simplieiter est i s intelligit et amat cogitati enim tu o-eodit in anima te ut Op0r:itio ius et um0 similiter Verbunillulo ut divinum, ut letu in ost si eut pseratio non procedit. Ita tuo anima imauiuein Trinitatis Illibet quatenus S intellige ut Si init illidinem seu urtium sui ipsius in seipsa soriti ut quasi animani intolli utam tu anima Sese intelligente:
et similiter se nniaud quasi animain amatum in nima θSemant eoiistituit.
declaran contra diu si inutu ne in se supra Statutam Sic
e qua, θ viam remotioni: et excellentiae, 0SSumia assur
gero disti qualem iniselli sentium pro tessionis illius Verbi quod
188쪽
erat in linei pio apud D0um suu 27. n. I. i. - ver ahuec serperam SSeruntur. Praet0rmitto qui deni quod oe- trina sum a proposita sex internis rati0nibus salsa et oppositualiquorum Thomistarum S. honia osso dieatur haec enim. quia grati asseruntur, grati qu0que negantur. Sed, quod propius ad processionem Verbi divini speetat duo hoe loeo contra illam bioetionem vel impugnati0nem urgenda sunt
53. I Doctrina proposita neqν aquam tollit propinqm Asimun. exemplum qiιod apud nos inveniatur divinarum procaessionum. Etenim haec obieetio ad Summum ideo aliquam veritatis spediem pra se erre videatur, quia eum serbum reatam
intelligentiam forna aliter uetu intelligentem constituere dieatur, Vsirbum divinum nequaquam Patrem intelligentem constituit, sed potius supponit, quia intellectionis paternae terminu productus est At vero hase differonti ex natura rei prodit at tu per p0tentialitatem intellectionis creatae ex una parte, et ex altera per uminam aetualitatem divina intelleetionis Oxplieatur: seilicet reata intelligentia, quia per se est mera potentialitas ex indigentia producit verbum, quo steti intolligens constituatur diviti autem int0ll0etio, quia purissimus aetus St, non ex indigentia sed ex summa Deeunditate vel bum produeit, quia intelligit non vero quo demum intelligenseon Stit iratur. Hae vero differentia, quae ex ima rei natura neceSSalio prodit, ceterae analogiae supra notatae non tolluntur.54. 2 Neque sente uti illa aliquorum Thomistarum vicinio rem analogiam praebet cum Verbo diuino. - Revera subhoe respectu non in uno tantum illa sententia defieit, sidplura in adqui asseruntur, quae in Verbo divino ne i veniuntur est inveniri possunt. Duo notare satis est. Primo igitur Secundum eandem sententiam processio verbi non est universaliter de ration intell0ctionis, sod optime dieitur on-eipi posse intelleetio secundum quam nullum Verbum producitur: Si enim biectum per seipsum utatur intellectui cognosce uti in esse ro inteliseetae, non pus esse orbo ad intolligendum pelaratur; in iusmodi igitur eas Verbum omni ratione ureret. Iam vero in intelleetione divina profecto obiectum se χρ ipsum intime imitum est eum intel-
189쪽
Dei Filius per operationem intellectu tem ex Patre generatur IM
leetu e0guose ente; utpote quod eum intelloei divino imo ver eum inisellectione divina Simplieiter idonticum sest. Quare ex hae parte sententia h0inistiea nullam analogiam praebet ad Verbum divinum intelligendum vol destiarandum: imo
vero ius modi positioni potius adversatur. - μαetere alia quoque inconvenientia in ea sententia apparet. Nimirum secundum eandem ententiam verbum int0lleetuale est inedium obieetivum qii eognito demum situ ut obieetum cognosentur
ita, ut secus cognosci 0n posgit ideoque inteli sectio solum verbo prodii et plene e0nstituta esse intelligatur. Atqui sembum divinum si quid seni vi processioni Suae repraesentativum omnis veri atque ideo in eo omnia a Deo e ign08euntur; nihilominus autem diei sequit Deum demum in Verbo pro- dueto omnia intelliger tamquam in medio obieeti v neeρssario etenim divina inteli peti m bsistens origine prior est ipso Verbo prodiret ideoque ut plene constituta prodii etioni Verbi praeintelligitur. in otiam Sub hoc respeetu in Sententia illorum Thomistarum anul0gia iniser verbum creatum ρ Vorbum divinum penitus deficit. Respectus autem notati Verbo divino sane ossentiales sunt atque momenti ex Sententia adversa notatis haec ipsa praeeis specifice eonstituitur atque ab alia supra prop0sita differt. Quare illa quorundam Thomistarum sententia potius propinquissimam et plissimam analogiam tollit divinarum prodessi0uum atque immerito implieiter sera esse dieitur.
aici querat. - Cum ad generationsem creatam pediet. prolem concipere et parturir0 the0logi quaesitum est, num tiam Filius Dei diei useat eoueoptus nec non partu S. Ad quam quaeStionem respondet S. Thomaa: ConSiderandum etiam quod id qod generatur, quamdiu in generant manet, dieitur Ssse eone 3ptum. Vserbum autem Dei ita est a Deo genitum quod tam pii ab ipso non restedit, Bd in se manet. . .
RHet ergo Verbum mpi potest diei a Deo eon optum. mi ue
190쪽
tion , 0rhi divini liminanda os at tu imprimis infer Verbi Dei corio eptionem et partum titilla est distinctio pus auisti a ita pergit S. Thomas l. e , di Orsentia inter eon reptionem V rhi 0 0 mat frialum eoni septionem quae apud nos in alii malibus in v quitur. Nam pr0l08, quamdiu eo Deopta si im uter et auditur nondum abset ultimam portlaetionem, ut per Se Subsistat a generante Seerindum oeum diversa und00p0rtet, quod in e0rp0ruli generatione animalium aliud sit genitae pr0li e0neepti atque aliud partu ipsius sociandum quem etiam loco Separatiar prole genita a generante aliti ter generantis egrediens. 0rbum uisim Dei in ipso seodi eo ut 0xi Sisens est perlaetum in se subsistens distinetum aD00 distento; non enim ex speetatur ibi loealis disti uetio si sola rotatione distinguuntur, ut letum est. Idem est ergo in genserationi Verbi Dei et otiose sitio se partus et ide0 postquam sex re apisei uia die tum est Do iam concepta
Ρr0 v. . b. .' 57. P a terea cccssio quoque omnis exclusa vi quod a rit0r notat S. Thomas ibid0m Sed qui doni septi et partuSin rebus corporalibiis eirin motu Sunt et deo p0rtet in is quandam uesteSSion sena SSe, eum eo Iadeptionis serminus sit ess eo ne epti in con Hipiente, terminius autem lini tu sit SSO eius qui parturitur distinetum a partirrient se, necesSe est igitur in eoi poralibus quod id qu0d eoneipitur nondum sit, et idqu0d parturitur in parturiendo non sit a parturipnie distinetum. Cone optio aut se in t partus itolligibilis verbi non est una motu ni' eum Mic ΡΝSion se unde simul dum oneipitur 9St. et Simul dum urturitur disti notum est: si eut qu0d illuminatur, Simul dum illuminatur illuminatum est eo quod iuili uini natjon nulla suefessio si. Et eum hoc inveniatur ini ut 0lligibili verbo n0stro, mulio magis competit 0rbo Dei, Iioli 0lum qui ii intelligibilis eo ni septio et Tirtus est. Sed quia