장음표시 사용
251쪽
Spiritum 8. a Filio quoque procedere scriptura elare docet. 245
quaestionis in luce ponendum demonstratio iii praemittere iuvat quaedam ad hist0riam d0gmatis spectantia, ius si elebri illa in isti Latinos ut Graeeos gitata controversia, utrum Spiritus Sanetus a sui Patr0 an etiam a Filio originem abstat:
Iam quisl .am primu bane e troversiam excitavelit vel r- roris Grasteorum auctor exstiterit, certo non constat. Plures
quidem est0riaubs Reensant atque nominatim Theodoretume oris graeei ustiorem exhib0nt, utpoto ut 0num Cyrilli
Alexistidrini nathstinatismum impugnans declaret, Spiritum Sanctum quidem esse pr0prium Filii Spiritum si n0 Aliud eiusm0di diei significetur, quam quod sit eiusdem naturaeste Filius et pariter a Patre proeedat; si vero ita intolligatur quasi ex Fili aut per Filium ii Da ei habeat, id esse blasphemum et impium.' Verum alii ex verbis Theodoreti ipsius et insuper inde, quod cyrillus in sua responsione sis msententiam dissimulat potius coneludunt Th00dorqtum a Cyrillo iusimulatum suisse erroris adedonianorum Spiritum
Sanetum a Filio creatum esse c0ntendentium atque hunctantum err0rem illis verbis a se tamquam impium et blasphemum repulSum Sse interpretautur. Quae expliest tio 80-lida probabilitatu Rrere n0 videtur. Primi igitur errorem Graeeorum elare proposuisse videBtur, 3.
Monothelatae, qui de S. Martino P . 649 654 ob suam ab sodamnlitam haeresin eonquerentes simul Romanae ecclesiae tamqu8m et rem exprobrarunt, quod Spiritum Sanetum Patre et Filio proesidero d0edret. Deinde saeculo octav idem iterum error pr0rupit Ieonoctastarum grassante haeresi P0λ- reui enim dono in Chronio ad annum 767. ventilata est inter Graecos et om renos quaestio utruui Spiritu Sanetu8, Sicut proeedit a Patre, ita proeedatis Filio qu0que atque initio saeculi . etiam Ioannes quidam monaehus HisΥO89lymitanus procession sim Spiritus Sanet a Filio negavit. Quure ea aetate plures synodi in Gallia Germania, Italia habita 1 hanc fidei quaesti0noni tractaverunt, ex quibus v. g. Ad ad
252쪽
246 De S. Trinitate. Ihesis . contigisset, nisi saeeul 9. eundem serrorem Photiua Suseitasset totam orientis e losiam se eum in haeresin et sellisma abripiens. imirum cum eo tempore iniustis molitionibus Ignatius e sede Constantinopolitana dei oenis seique holius susseetus esset, Nicolaus Pontifex nuri 86l tu iurabum hune usurpatorem primo damnavit. Quam0brem dona Photius odio
lumnias oxcogitavit et Sparsit, eique muli haeresum est pila obieeit nominatim vero illud exprobravit, qu0 Latini Spiri tum Sanetum ex Patre Fili0que procedere oderent. Itaque Ρhotius primus apertum selliani eo utro dogma catholieuni paravit atque gessit. Deindeps ver Graeci in hanc ipsius haeresin e0nspirarunt atque eandem ad tesseruo instar habuerunt, qua a Latinis dissiderent. Quars exinde ab hae Photii dei Metione eertaminum partim obseurorum partim illustriuin nullus suit exitus. Ex quibus publie qua0dam et breviter
Inter alia eminet synodus arensis sub Urbano II. Ρ0ntiue saeeul 1 l. ad finem vergente habita, ut interfuit magnus Oeelesiae d0etor Anselmus Cantuariensis. Qui d0etrina atque ingenio excellens Graeeorum impetum et nudaeiam rotudit ad regit, et p0stea disputationis summam in librum de prodession Spiritus Saneti ontra Gra0e0sse redegit. Detudo vero sub Innoeenti III. Graeei haeresi abiecta ad
unionem et pacem eum egelesia Romana reversi sunt verun
annis vix triginta elapsis ad Sehisma et haeresin redierunt et antiquam eontontionem instaurarunt. Novum unionis et paeis restaurandae tentamen laetitia est saeculo 13. quando pacis studio motus Michael Palaeologus legatos Romam misit. um scilicet rogorius . concilium Lugdunense indixit atque legati illud desedentes tum iehaelis imperatoris tum graeeorum episeoporum nomine onti se fidem et obsequium prae-Stiterim necnon proesessionum Spiritus Sanet a Patre Fili
que, quan imperator etiam in sua epistola aesturate complexus erat, aperte proseSSi Sunt. Neque vero haec pax, cum metu potiuS SpreSSa, quam Sponte quaesitu esset, sive olida ive saltem illulurna sitit. uim ristia talos imperatore e vivis vix
253쪽
Spiritum S a Filio quoque iocedere seriptura elare docet. 247sublato ad dissensi0nem elaborentur. Deniquo gaeeulo 15. Eugenio IV. Romano Ponti se in concilio Florentino Grapetitorum unionem eum celesia Romana inierunt. In hoe sei-llest eoneilio post multas ultereationes, in quibus,streus Ephρ- sinu Graeeorum antesignanum egit, tandem pax inita es fidei pro sessio in processiononi Spiritus Sanet a Patro si Filio sedita est. Sed neque hae pax firma perstitit; etenim eodem Mareo Ephesin aliisque seditiosis ontra eum obnitentibus et maehinantibus Graeci ad pristinum errorem redierunt, in quo etiamnum e istunt: at urbs eorum mox p0st tertiam illam deseetionem ab immani Turcarum exercitu apta atque imperiun,
Demonstratio. I. Probatur scripturae effatis, quo uis vir istitu ιεctus a Fui cluatre Omle ccipere -- limetur. - Ηue spectant hae ipsius Christi verba: Cum
autem venera Paraclitus, quem ego ιittam vobis a Patra
Spiritum veritatis, qui a Patre procedit ille testimonium perhibebit de me Ioari. 15. 26.); et qua paulo p0st d-duntur: Cum autem venerit ille Spiritus eritatis Meebit
nos ninem veritatem. Non enim loquetur a semetip30, sed quaecunque audiet, loquetur, et quae ventura unt, annuntiabit nobis. Ille me lurifoabit: qui de me accipiet et anuuntiabit vobis. Omnis, quaecunqua habet Pater, mea sunt: propterea disi qui de meo ecipiet et annuntiabit uobis Ioan 16, 13-15. 3. Iam ex his Christi verbis triplexnrgumentum exstat vel tripliei gressu demonstratio instituitur I Verbis adductis obui conrideriatis Spiritu Sanetus 7. exhibetur tauiquam Spiritus veritatis, qui omnem veritatem doeet, cum selli eo ea loquatur atque annuntiet, quae audit et aestipit. Atqui persona divina altera ab altera nee audire sive diseere nee dei per quidquam potest nisi ab ea proeedendo seientia enim, quam eo in munieatam aeeipit, nequaquam esse pote, qualitas mentis ρ aestidens, sed necessario
254쪽
ipsa intellecti subsist0us ade0que ipsa substantia divina est. Iam ver a quo Spiritu Sanetus ne ei pit et audit Sin dubio a Deo Patre eum sit piritus Patris qui a Patre procedit L. ). Verum manifesto otium a Fili audit et aecipit: etenim Christus stelarat: De meo accipiet et annuntiabit vobis. Ergo Spiritus Sanetus a Patre et Filio e0mmunieatamaeeipit sei0ntium divinam ide0que naturam divinRm, quam Filius pariter a Patre aecepit et pr6pterea etiam e0mmunieare potest: Omnia, quaecunque habet Pato, mea sunt; propterea disi, quia de meo accipiet et annuntiabit vobis. Ergo Spiritus audius n0n 80lum a atre sed a Fili , no-que pr0eedit. 8. Ad rem illustrandam et confirmandam spectaui, II 80
Augustinus disputat in verba Christi Ioan 8 28. A me ipso facio nihil, sed sicut docuit me Pater, haec loquor: Quando doeuit ater Filium, urba sedit quomodo tu quando doees filium tuum verba faeis quomodo faeit 0rbR 0rb03 Quasi verba multa serent unie Vorh03 0rhum enim Patris stures habuit ad os Patris Carnalia sunt ista, perestut 0 0rdibus
vestri . . . Si ergo fratres, Si e0gitate quantum potestis
ut dixi si ieet parva magnis mod aliqu0 0mp3rare, ieeogitate. Ιue0rporaliter Pater locutus si Fili0, quia incorp0ralitor ator genuit Filium. on eum si docuit quasi indoetum genuerit: Sed hoc est eum uenisse qu0d est ei etitem genuisso et oe Si docuit me Pater, quod est seieniem me senuit Pater. Si enim, qu0 pauci intelligunt, simplex est natura veritalis hoc est Fili esse quod 110sse. Abili ergo habet, ut 0verit, a quo habet, ni sit, non ut prius ab illo esset, et ab illo p0stea n0sset. μ querit adm0dum illi gignendo dedit, ut esset, si gignendo dedit ut 08set quia
Simpliei ut dictum est, naturae veritati e8S et 0830 non
est aliud at tu aliud, sed hoc ipsum In Ioan traei. 40. 3. Et ali loco in odor opere de ipsa Spiritus Sancti pro-eeS8ione ageli prin Aphum argumentationis institutae sie 0-elarat: Sicut habet alsi vitam in quietipso ne Aliud stipse, quam vita quae in ipso si sit odit Fili haber vitam in semetipso. hoe est genuit Filium . qui et ipse vita esset:
255쪽
Spiritum S a Filio quoque procedet scriptura clare docet. 249
si itaque debemus dei pers, qu0 de Spiritu Sati et dietum
est: Non enim loquetur a semetip80, sed quaecunque audiet loquetur, ut intelligamus eum n0 08Se a Sem 6tips0. Pater
quipp0 Solus de alio n0 est. Nam et Filius de Patre natus est. t Spiritus auetus de Patre pr0dedit Pater autem n0nnatus , de lio, sed pr0e edit. est ideo sane aliqua disparitas in summa illa Trinitate ogitati uni edurrat humanae. Νam et Filius sti, de quo natu est, et Spiritu Sanctu ei
do quo proeρdit aequali 0S . . . Non ergo loquetur semetipso, quia n0B S a Semetip80, 80 quaecunque audiet
loquetur; ab illo audiet a quo pr0dedit. Audir illi diro est, Scire Ver esSe, Sicut Superius diSputatum St. Quia ergo n0n est a semΡtips0. Sed ab ill0 a quo prodedit a quo illi
est essentia ab ill Seientia; ab illo igitur audientiu quod nihil si aliud quam seientia' Ιb traei. 9.). ceptionem vero sibimet ipsi saei Augustinus, qu0d 10.
seriptum Sit non quaecunque audivit aut quaestun qu audit Sed quaecunque audiet, loquetur. Sed eam S. Doetor fastilis solvit h0 modo: Illa audientia sempiterna St, quia empiterna Seientia. In eo autem, qu0 Sempiternum est. Sino initio et sine ne euiuslibet temporis verbum ponatur sive pra0t0riti, Sive praeSenti Sive futuri, n0 mendaciter ponitur.
Quκmvis vim natura illa immutabilis et ineffabilis non recipiat fuit et erit, sed tantum est; ipsa enim veraeiter est, quia mutari non ut 0St. et ideo illi tantum convenerat doeers: Ego sum, qui sum; et dices Filiis Israel: qui est, misit me ad vos; tamqn propter mutabilitatem temp0rum, in quibus
usersatur n0Stra mortalita et nostra mutabilitas, n0n mendaeitor dicimus et fuit o stri sit est. Fuit in praetor tis saeculis, est in praesentibus, erit in futuri S. Fuit, quia nun- quana defuit, erit, quia nunquam deerit, Si, quia Semper est. Neque enim velut qui iam n0n Sit, eum praeteritis dei diu aut cum prResentibus, velut qui non maneat, labitur, aut eum suturis, velut qui non fuerat orietur. Pr0ind0, eum feeundum volumina temp0rum oeuli humana variatur, qui per nulla deesse potuit aut 0test aut 0terit temporii vera de illo dicuntur euiuslibet temporis verba Seiu per itaque audii
256쪽
Spiritu Sanctus, quia sin per scit ergo i scivit et ei stselet a per lio et audivit sit audit et audiet, quia sicut iam diximus h0 est illi audire quod scire, et seire illi hod, quod esse. Ab illo igitur audivit, audit et audiet a quo est; si illo est ii quo proe0dit' Ib.) qua aliis orbis roviis diei
limssunt Forma temporis suturi non est interna denominatiovo audire sed exteruam denominati0u qui ingori ab Metu ad extra in tempore suturo desumptam ut tuu ideo nihil proprio aliud dieit uui 3 simultaneitatem suturam sutura lo
11. 2, Praecedens argumentum confirmatur magis' in specie considerentur verba Christi ille me clarificabit quia de meo accipiet et annuntiabit nobis. Haec enim ρrba inpersset parallelisua Sunt eum praeeedentibus eorumque ube ri0rem explieati0nem e0ntinent sellicet verbis: Non loquetrara semaetipso respondent verba ille νε clarifcabit; verbis: quaecunque audi8 altera orba de meo eripiet denique Hrbo loquetur respondet verbum annuntiabit vobis. Nimirum eum Spiritus antea genstratim dictus sit habere suum seientiam ide0que naturam divinan non a semetipso sed ab alio verbis, de quibus nune agitur, iam determinatur, a quoseam habeat scilicet a Filio. Id constat primo iam ex ipso seopo orationis istis enim verbis Christus rationem assignat, eur et qu0modo doetrina sua et Spiritus Saneti 0etrina ue- deSSari una sit, quod praeelare iam n0tavit Cyrillus A. ἡ Νεqui SuSpiearetur doctriuam Spiritus Sancti aliquando non sore seeundum eius mentem, ostendit manifesto, quod eum
ipsius Filii sit Spiritus otiam verba ex ipso Filio admini-
Strabit . . . e si me de qualitate naturali quae sibi inest, dicat: nihil ex o ipsa gustantium sensu immittet. 80 ox me aeeipiet Thesaur p. 1.). μαeterea vero, ipse Christus etiam v0rbis di sortis a declarat Ille me clari scabit, qui de
me accipiet. opposite Athanasius , Non Spiritu cor
jungit Verbum cum Patre sed p0tius Spiritus a Verbo dei- p t. . . Ipso Filius dat Spiritui uti dietum est et quaedunque habet Spiritus a Vorbo habet orat. 3. e. rian. n. 24.). Et pollinarius L . . in Spiritus pr0e0dit; eum autem dico
257쪽
Spiritum S a Fil quoque procedere scriptura elare docet. cibi
a me, etiarn a Patre Signifieo, mea enim sunt ea quae atiis ad hune erg0 modum intelligo illud de meo aeeipist sin h. l. in . ecnon iterum Cyrillus A. . Clarifieat itaquelaraelitus Filium; hoe est proprius eius Spiritus, qui omni potest et omnia novit. Qu0 modo autem elarifieat quae enim novit se potest ipsius Spiritus, quomodo non ipse noverit aut non
possit Et si, ut ipse dicit, ex ipso Spiritus Reeipit, quin0vit a perfidit omnia, qu0modo il0n ad omnia potens ipSeerit 3 ulla autem ratione suspieundum est, insitae et nativas
potentiae indigentem esse Paraelitum, id est Spiritum quasi nisi prius aede perit non possit ipse sibi uiueor ad divina saei uora meisnda et perfieienda. Extrema quippe impi0tatisaeeusandus erit suerit qui eiusm0di s illo aliquid stlevissime sibi persuadeat verum, quia consubstantialis est Filio, et, ut e congruen est, ex ipSo procedit, universam illius in omnibus eamque perlaetissimam habens es fietentium, propterea de meo inquit accipiet In Isau. 1, 4. . Atquo alibi idem denuo: ,Αdi ieiens, tria de meo accipiet substantialem et naturalem proprietatem ostendit evidenter, seeundum quam unus est eum ipso Spiritus eius. 0n enim participative sapient0m sero ab ipso Spiritum dieit, neque ministroruinmod Filii sermones allaturum, sed quasi si quis stagrantissimus os suum diffunderet odorem et cireumstantium sensibus se insundeus dicat: Ex meo deipiet, naturalem proprietatem
signisiearet, et u0u aliquid quasi partiei pans diseretim. Sio intelligas do Filio se it Spiritu Saneto. Spiritu enim Sapientia et virtutis existens, omnino sapientia et virtus est, totam ex toto meientiam mitisenti in seipso e0nservans, et quasi in propria natura bene ostendens eam, cuius est ei-
3 Denique tertium argumentum vel luculenta confir-12. matio prioris argumentationis depr0mitur ex verbis: Omnia, quaecunque habet Pater, mea sunt. Propterεα disi, qui dου meo accipiet, et annuntiabit vobis. Hae sellicet Christi verba quae aperto Ormam enthym0niatis prae se serunt, si in syl-l0gismum resolvi possunt quaecunque habet Pater mea sunt exesepi Sane eo, quo in e0nstituitur iniquo a m distiu-
258쪽
252 De S. Trinitate. Thesis .guitur atqui Pater habet spirationein activam, per quam procedit Spiritus Sanetus erg0. eum per eandem Vim Spirativam mihi non opponatur neque ideo a me distinguatur sive iuratione Patris versus me eonStituatur, et ego spirationem ast-tivam hab00 dρ0que Spiritus Sanctus sicut ex atr ita te me proesedit. App ite Futgentius: i, De Filio ergo aecepit, et omnia quae habet Pat0r. Filii sunt, quae Spiritus Saneius
nec0pit, quia non de solo Putre nec de solo Filio, sed stinuid utroquo procedit ' coni. Fabian fragm. i.). 13. Contra dem0nstrationem cin8titutam quaedam eaeceperunt Graeri schismatici, et primo quidem dixerunt, illud christig to glao supplendum esse per genitivum etcirpo ἔ, ita ut sensus sit: Non l0quetur a semetipSo, Sed quae 'unque audiet sit atr0 0quetur, quia de Patre deipiet. - vero hae explientio eum ips0 sextu pugnat. Etenim primo induli graueae
inguae repugnat, ut pronomen poSSeSSivum reserutur ad nomen in praeeedentibus uo expressum de atre autem in praede 40ntibu sermo nullus est. Naeterea vis termini κ olique ova lar colligitur ex sub80quenti versu: Omnia quaecunquου
habet Pater, mea sunt glaci corii pr0pterea dixi: ει του lao λαμφωεi. Seillae idem signifieatur sane pro gla5v et τα siti et noliter h0rum terminorum ad Patrem refertur ideoque uterque id exprimit quod Filio inest eommunieatum Patre. Denique idem eonstat ommuni Patrum suffragio
utp0t quorum nullus invenitur, qui innuerit κ του gμου per genitivum Urseo, Supplendum esSe Verum omne de natura et vi spirativa Fili a Patre communicata int0lligunt. Ita V. g. Athanasius ., Spiritus ex Fili aeeipit namque de meo, inquit, accipiet ' Ad Serap. p. i. n. 2 3. Et Cyrillus A. :
Quoniam Spiritus eonsubstantialis est Filio si modo docongruente per ipsum procedit, Omneni tu persectissimam in omnibus op0raudi vim atque ineaeiam habens, deire ait:
quia de me accipi8 . . . extra θprehen Si0nem ergo et calum uiam omnino est, si ab uigenito quidquam aedi per dieitur Spiritus eius; nam eum per ipsum uaturaliter procedat, utp0t qui eius est proprius Spiritus, eum omnibus divinis
259쪽
Spiritum S a Filio quoque procedere seriptura elare d0eet 253
ii in autem quatenus Filii sunt R. tiam hae interpretatio primo prorsus arbitraria est eum ex verbis cripturae non eliciatur, sed in ea inferatur: sei licet de internis personae Christi agitur id 00quo nisi vis ius oratur verbis Ἀργminus de meo accipere signifieare non pot0st nisi accipere de eo, quatenus meum est, ide0que a me accipere. Praeterea illa sellismati eorum interpretati eum contextu verborum apertei iugivit. Itetit in verbis illis quia de meo accipiet et annuntiaoit nobis Christus rationstiti reddit et quidem immediatam, ob quam Spiritus Sanetus ipsum i . . Filium elarifieaturus sit: eiusmodi autem ratio immeditit necessari sensum p0stulat a me aeeipisti Deinde torum Christus rationem a8- signat, b quam Spiritus Sanetus ab ipso deipiat, eum paul0anto dixissset, eum a Patre pr0e0d0rst. Rati vero est noli StRlia. quam quia omnia itaecunquρ habet Pater mea sunt
ad hae vero, quae habet Pater istiam pertinet, qu0 prin-eipium Spiritus Saneti est; irgo id quoquo Filio uui Patre
commvn QSt, tum AEu, hoe et spqetu multa ppositi, tuter Ρatrem et Filium inveniatur. Quar assio ni ita a Christo rati0 verborum quia de meo reccipiet aperi a dom0nstrat Spiritum Sanctum de iis Reeipere 110n 0lum qua sunt Filii sed etiam quatenus Filii sunt Denique ita itiam cis Patres eadem VerbR Reeeperunt, ut . . Fulgontius Iupra citatus, atque Athanasius: Spiritus Sanetus qui a Patre procedit, et ae-
Hilarius, de Trinit. . . n. 20. Ambrosius, in Lust. . . . 66.; et alii.
Filii vocatur'. - Iu s litteris passim Spiritus Sanetus. qua ratione appellatur Patris Spiritus, eadem etiam Spiritus Filii vocatur; quod eum multis eripturae fruti e0nstet, non-
260쪽
nulla solum dii ieere Sufficit: Non emi v08 estis, qui loquia milia, sed Spiritus Patris est l. tti loquitur in vobis Μatth. 0 20. . Vos mitem in carue nou stis, sed in bi ritu si tamen juritus Dei habitat in robis. Si quis autem Spiritum Christi non hab. t. hic n0n est eius Bom. 8, 9. . Quoniam estis Filii misit Deus Spiritum Filii sui in eo, dunestra clamantem: Abba Pater in Gni. . . . De qua su
lute eaequisierunt atqΤιθ crutati sunt Prophetae . . . cru
tantes in quod vel quale empus signi ficaret in eis Spiritus Christi 1 P0t. 1. 10. 11.). Scio enim, quia hoc mihi proveniet ad salutem, per vestram orationem et subministrationem Spiritus Iesu Christi Phil. 1, 19. 3. Ex his aliisque testimoniis es. atth. 3. 16. Rom. 8 1l. 14. l. C0r. 2, 108S. Luc. 4, 18;Aet b, 9. 8 39. 2 Cor. 3.1T. 18. lueuienter an constat, Spiritum Sanetum n0 aliiser et litor, sed eadem ratione dici Spiritum Filii qua Patris Spiritus dieitur. Atqui Spiritus Sanetus n0n est si euti Patris ita et Filii Spiritus nisi etiam a Filio proe dat. Ergo Spiritus Sanetus a Fili qu0que pr0eρdit. Probatur minor 16. 1 Spiritus Sanetus a Patre prostedit quod erte eon erisaltem, ut Spiritus Patris dicatur orgo ut leui Patris ita etiana Filii Spiritus sit, a Filio quoque prodedere debet. 2 In illis testimoniis si seriptura adductis nomen Spiritus personaliter sumitur ideoque relative dieitur od aliam personam allevius Spiritus; nam in significatione absoluta idem nomen non uni persona proprium, sed ommune tribus est. Atqui altera persona divitia ad alteram non refertur nisi per relati0nem originis. Ergo manifeste conSequitur, ut Spiritus Dei, Spiritus atris, Spiritus Filii nihil tandem sitae perSona divina a Deo, a Patre a Filio Spirata uuare Spiritus stetit a Patre ita tiam a Fili prostedit. 3 Nisi Spiritus Sanetus dicoretur Spiritus Filii, quia ab eo prostediat, Spiritus Filii dideretur aut quia eandem ac Filius habet naturam diuinam, aut quia sicut Filius, ita et ipse a Patre procedit aut propter amoris unionem atqui ex neutra ratione Spiritus Filii die potost, quia seeus ex iisdem rationibus Filius Verbum Spiritus dici posset hoc autem in-