De sanctissima Trinitate : summa praelectionum

491쪽

De stetibus notionalibus atque eorum potentia et terminis 485

P0rr a tu S, quibuS 01 80na diviva producuntur vel 2. prostedunt, generati et Spirati0 uni vel duabus orsonis proprii sunt ideoqu0 0tionales v0eantun in opposition ad actus abs0lutos, qui tribus urs0nis divinis e0mmunes Sunt Ratio aut0m, ob quam illi eius notio uales V 0eantur, porta St. Elonim si eut relati divina sit 80nalis signifieata per modum 1 0rmae sermstnentis dieitur notio vel proprietas notionalis, quatenus innot0seer faei personam eiu eonstitutam ita uetus pr0dueti0nis dieitur actua notionalιs, in quantum innotesc0resaei rati ,n0m origi uis orsonarum divinarum. Hoe igitur Sensu etiam eo iii munitor a th00logis actu n0ti0nale ae: ipiuntur. Quibus praenotatis thusis iam sueti dem0nstratur tribus a. partibus. In Prima scilicet parte probatur, aetii n0ti0nales sitiam formaliter nihil osse nisi ipsas per80narum rotati0n0S, ita ut 0nnisi in id signifieandi ab vi eum disi raut in secunda pαrte Stenditur p0tentiam Sivo priueipium quo Retulam n0ti0nalium esse ipsam Asontiam clivinam c0nn0tata relatione:

in tertia parte evincitur, terminum adaequatum prodia eti0num HSS pei Sonam neenon terminum formalem earund0m ess itreum Ssentiam eo unotata relati0ne. Denique quae- Sti0nses quaedam annexae in corollariis et scholiis adiectis expedi0ntur.

D0 monstratio.

i. p. inctus notionales formaliter sunt ipsae personarum relationes ita, ut ab iisdem nonnisi modo signi 'candi differant.

492쪽

eum relati0n Spirati0ni stetiva et eius spirati0nis passivae eum olutione Spirationis passiva s0rmaliter idem At. o. eo, quod in dii tuis duo tantu in praedicamenta valent. Nimirum omnia qua0elinque de se praedieantur aut 0eundum substantiam ut 0eundum selati0nus distuntur: atqui eius n0tionatos, utpote qui Singuli p0rsonis pr0prii

0ufirmatur eae S. Augustino, quipp0 qui n0n ambigue hane voritat0m 0ntra adversarios Trinitatis urg0t: Propt0r 00S quibus id se vid0tur non audem Patris et Filii esse substantiam quin omne qu0d 0 Deo dicitur, Seeundum substantium diei putant et pr0pterea gignere et gigni, qu0niam diverSabunt e0n Hudunt substantias 8S diverSas demonstratur non 0mn qu0d do De dieitur, seeundum substantiam dici sed

n. 5. f. . . . . S.). Profestio nim gi uore et gigniae tu notional0s sunt; 00s igitur Augustinus relativo diei a8Serit. Quare uetus notionale formaliter relation0s Sunt nequa triam autem peratioti08 0 aeti 0 nos pr0pri set imi mali SenSU, Ut cito quae eum ponant reni ab Solutam. 0 00 0- eundum sub Stantiam istuntur. 6. propria riatione actionis vel operatio Dis. Nu0d

493쪽

De actibus notionalibus atque eorum potentia et 0rminis 487

die0ndum multi 0St eommunicationem natura ad intra iiihil aliud p0nere quam rdino in unius relativi subsistentis ad 0rrelativum eon Substantialem. Et ordo quidem distens quo correlativus eSt communieati active sumpta, qua per verba stetiva grammaticaliter exprimitur; rdo Vero opp0situs quia correlativo est eommunieatio pa8 Sive aedepta, quae per Verba passiva grammaticaliter etiam nuntiatur. Unde sicut iam ab initi pra0 monuimus, atrem dare naturam Filio Filium ae-eipere naturam a Patre, Spiritum Sanetum aecipere vel audire ab utr0que, 0 unum imp0rtat se eundum se veritatem: Sse

nimirum unam Summam rem ab S0lutam, quae eum Sit nu

de noti0nibus sit adtibus noti0nalibus agen quaeStionem p0nat:. Utrum Sint ponendae noti0n0s iu divinis sq. 32. a. 2.3 et utrum aetus notional0s attribuendi si ut 0rS0nis' q. 41 8. 1.) de prodessionibus autem ut de relationibus traetans potius

Simplieiter quaserat: Utrum pr0eessi sit in divinis sq. T

494쪽

488 De S. Trinitate. Thesis 16. 2. Principium quo sive poten lia productionum divinarum Sive aciuia . notionalium est essentia divina connotata relatione.

S. In omni rigino se pr0diaetion diseerni solent principium quod et principium qu0. Principium quod autem ipsum

immansentis ut id om 0 ne ilium inflari: Illa res essentia sive

495쪽

De actibus notionalibus atque eorum potentia et terminis 489

i iiivinis ita neeesse est ibi ponere p0t0ntitim respeetu huius modi uetuum, eum potentia nihil aliud signisse0t quam prin-eipium aliquius eius. Unde eum Patrem intelligamus ut prineipium generationis. 0 Patr0m t Filium ut principium spirationis, nee0SS est quod atri attribuamus iam generandi et Patri et Fili pol qui iam spirandi quin pot0ntia g0nserandi signis ieret, id ii generans generat omne autem gen0rans generat aliqu0. Unde in omni senserunt oport0t ponere p0tentiam generandi; et in Spirant potentiam spirandi' S. h. l. p. q. l. a. 4.). Nimirum seri nequit, ut realis pr0dueti intelligatur in vero set Hali prinei pio pr0-

per m0dum eius primi eiusmodi autem etiam primum nominant prinei pium quo stu potentiam. Erg0.2. Potentia ἰla est Asentim ait inra. - u0d D. iteruui lare siqndit S. Thomas: Illud pr0pri dieitur p0tentia in qu0eunque ag0n10 qu agen agit, ni ne utein pr0dueens liquid per suam steti in qua pr0dueit sibi similoqHantum ad 0rmum, qua agit. Sicut 0m g nitus est simili g000ranti in natura humana. Illud ergo si potentia generativa in aliqu0 generalitμ in quo genitum Similatur u neranti. Filius autem in similatur Patri gigneuti in natura divina; md natura divina in ali 0 si pot0ntia senserandi in ipso. Ibid. a. 5.). Nimiruna aliis verbis Prindipium qu0 Sive p0t0ntia illud est qu ipso prodii deus illud p0ssidet qu0d pr000denti e0ui munieat; ita v. g. ignis eat 0r entes aditet 0m0 0m insem senserat natura humana; atqui illud, qu id Pater Fili0 usten0n Pater et Filius Spiritu Sanet eommuni eant natura divitia est; quare natura divina priueipium quo Sive p0tentia est, qua generati et spiratio sunt. Adhuc aliter eadem rati proponi potest P0r idem Patur si imi malit se potens ad gen0randum, per quod 1 00- eundus atqui 00eundus est per 8Sentium, ut p0 te quase bsu an infinitat0m 0mmunieabilis est; non autem s00cunditat0m habet 0r 0lqti0nqua ui pol quae inq0mmuni stabilis est: ergo.

496쪽

490 Do S. Trinitate. Ihesis 16.

ire recto, erunmtamen renuem in obliquo sion fleat. Quod pariter demonstrat S. Thonras hoc argumento si Distendum St, qu0d 0tentia g0nerandi priuei patitor significat

divinam SSentiam . . . 0n autem tantum relationem, ne etiam

essentiam, in quantum est idem selationi ut signifieo ex aequo utrumque Liget enim pator ita ut forma Patris significetur. est tamen pr0prieta personalis absens s ad pers0nam Patrisiit forma individualis ad aliquod individuum reatum. Forma autoni individualis in rebus reatis constituit perS0nam generantem Π0n autem St, u generans onerat alioquin Sostrates generaret Socratem. Unde nequ0 paternitas p0test int0lligi ut quo Pater generat, Sed ut constituens personam gen0ranti S: ali 0 quin ater onorar0 Patr0 m. Sed id quo Pat0r senserat. st natura divina in qua sibi Filius assimilatur; 0 80cundum h0 Damase0nus diei lib. l. de orthod. d. e. 18.3, Hod generatio est naturae, ti0n si qui generantis sed si eutei HS quo generati genserat. Et ideo p0tentia senserandi signifieat in i 0 et naturam divinam sed in obliqu0 rela

497쪽

De actibus n0tionalibus atque e0rum potentia et terminis I91n0n signifieat in restio ut 0m0nstratum si ergo a in obliquo dieit. - Notandum autem est, idem prorsus intondi ab ullis th00l0gis quand0 0eent, pr0prietatem pers0nalem esse eonditionem, qua perSona generans Vel Spirans onstituitur.

cipitiιr primo Prineipium operati0nis operanti pr0pria i 4. in flarma eiusdem pr0pria invenitur atqui Deus Pater tamquam

propriam perati0nsem generationem atque tamquam propriam formam peternitatem habet non aut0m ssentiam: rgo Pat0r paternitat genserat vel pat0rnitas si p0tentia senserandi. - . Eiusm0di principium peranti pr0prium Ss debet 0n Sedundum ei pSum vel Seeundum pr0priam suam formam, sed suffieit ut in operant proprio m0d existat vel subsistat; 0 alt0rum autem invenitur in Patr0 ut pol qui hab0 essqntiam divinam a Se vel ineommunieatam, Ommunieaudam autem generatione et spiratione. Quamvis igitur Assentia divina c0mmunis sit tribu personis, p0tentia senserandi tamen adaequat eundepta Patri propria est. App0sit S. Thomas: eum die potentiam generandi pot0ntia signi sientur in re et0. t senserati in obliquo, id ut si die0r0m essentium Patris. Und quantum ad 0SSentiam, quae signifieatur, pot0ntia gen0randi e0mmunis stiribus 90rs0nis; quantum aut0m ad notionem. Une 0n-n0tatur propria st 0rS0nae Patris' S. h. i. p. q. l. a. b.). cipitur secundo P0tentia vel prineipium ab e0 euiu 15.

498쪽

u0 sqquitur qu0 0ssentia divina diStingustiur a generaL0 sicut sequ0r0tur si disteretur quod essentia divina generat μ

6. Eaeeipitur tertio: Essentio divina, utpote une una et simplieissirna est, non p0t08 0880 dupli eis diversa op0rationis priueipium atqui ρnerati et pii stti dupliesim divorsum 0pserationem constituunt erg0 on essentia s0d relationes dies iis v sunt divinarum operati0num immanentium prinei pium. - . Cum natura divina n0 obstant absoluta sua simplieitat sit prinei pium tum intelligendi tum v0lendi eadem. natura i Si SimplieiAsima prinei pium est genui studi et spirandi; et0nim in absoluta sua simplieitate se infinitam Suam perseetionem n0n tantum adaequat sed infinit exdedit priueipia eiusm0di diversa e0rumque puri 0etionem minenter in se eontinset. 17. Eaecipitur quarto: . In divinis n0n differt p0s80 et agere. Sed go 0rati iti divinis signis eat relati0nem. Ergo et potentia g0n0randi.' 5. Thomas. S. h. 1. p. q. l. n. 5. hi. 2.3. R. Sieut est idem in divinis p0tentia senserandi eum genseratione ita essentia divina eum generation set paternitat00st idem se, sed non ration0 Ibid. ad 2.). IS. Eaeeipitur quinto: Cum onerati in divinis sit 80eundum 0perationem intelloetus, spirati ver Seeundum p0rationem v0luntatis int0lloetus vo inisell0etio in Hiiserant atque v0luulas vel amor in Spirant ussi guari seboni ut priueipturi: qu Sive p0t0ntia, qua p0r80na alt0ra et tertia produeantur. - . Qu0d id pl)0nitur, cum d0etrina sit tuta pr0pri n0n pugnat. Nimirum eum aetus in follig0ndi divinus ut est in Patr0, sit proxima rati et virtus quasi per quam retur Filio sessentiansidivinam ommunient set cum item autus mandi, ut si in Patre t Fili 0 sit proxima rati set virtus quasi per qui mPator Filius Spiritui audis naturam divinam eo minuuienni id00 0r , aliqua rati in diei potust i a pluribus th00l0gis reipsa dieitur aetus uiselligondi t mandi Ss principium qu productionis iv 9010ntium ne tuum notiti uultum. sed quia aetus inisellig0udi se amandi in sesquila radie uri e0ncipitantur q0nse in senter die dudum erit se sit, iisdem theol0gis

499쪽

De actibus n0tionalibus atque eorum potentia et tertainis A93

dieitur osseutiam 8S prineipium radieale vel remotum aetus authm intollig0ndi et amandi principium pr0ximum. - Verum quia principium qu Sive p0tentia i 0rma dieitur, qua Egeus produeit sibi simile quantum ad haust 0rmam vel quia po- lautia illud est quo pr0dueens illud p0SSidet quod pr0eedenti e0mmunieat melius ipsit 8Sentia sola tamquam potetitia assignari videtur; nam divinis pr0duetionibus immansentibus

pr0dueentibus quantum ad ipsam esseti iam SSimilaritur, imo quantum ad eand0m identitieatitur. Si autum eius intelligundi i mundi tamquam priueipia qu0 SSignantur, Onsequenter dieendum i 0ret Filiuin assimi iuri sit identisseari Patri seeundum int0llecti0nem Spiriturn auetum autem Spi

consequatur assimilati et identitas fueundum Ssentium in-e0nvenient0 diei videtur quia Filius neeipit a Patre milia per m0dum geniti, et striiser Spiritu Sanetus a Spirat0re perm0dum Spirati. - Quare intelleeti, set am0r 0tius rati0nes sunt exigitiva duorum m0dorum prodessionis in D 00. Utraque autem haec operatio pr0eessi0nem exigit, qua pr0 'edens similis sit priueipi su in natura id00que audem cum e naturam habeat. Et dii rentia n0n est nisi in o quod communicationatura in prodessi0n050rbi ut tali in eluuitur vel quia si pro- 6ssi,intelligibilis in ipsa sua propria rati0ne Summe periecta, in proeeSSi in am0ri autem S0lum, quia pr0ee8Sio divina est. Quae eum ita sint, modus l0quendi Statutus pra0StRre videtur. Denique uniani adhue hie n0tandum est Si dicatur, aetum intelligondi in Patre t aetum am0ris in Patre t Fili esse priueipia quo produetj0num uetus intelligendi diei sane ipsum intolligere

absolutum eo un0tata solum relatiou Patris ut similit0 dicendum S de aetii aut iris. nept aut0m ab aliquibus fingitur duplex ut0lligere alterum absolutum otii mune tribuSpersonis, alterum n0ti0nale Patri proprium, quo Filius prodit ei tur. te uim si eut unum tantum SSe sub SiStens ita uua uti tantum exstare p0test iu tell0eti subsistens, et hae ipsa ut est . ii secta r0latione paternitatis De unda Verbi est. Absonum st

500쪽

494 De S. Trinitate Thesis 16.

19. Eaeeipitur sexto Vid0 tur potius nulla potentia es80 0-n0nda in De neque generandi se tu Spirandi nam qu0 ab aliquo pr0dedit seeundum p0tentiam eius aetivam, saetum ad 00que eontingen est iam vero neque Filius ne tu Spiritus Sanctus saetus est; sergo nulla St 0t0ntia in se sive generandi si v spirandi. - . . Thomas: P0tentia qua in Deo ponitur nec proprie etiva nee passiva est eum in pS0n0n sit de pra0dieamentum eti0ni ne passi0nis, sed sua

absolutis intdilig0ndi sit volondi nihil pro dueit a s distinetum

ideoque dire eos eius respeetu pr0ducentis ad prodiae tum prorsus desidit aetus nutum ossentialis si v absolutus eroandi nee non aetii 140tionale generandi et spirandi serminantur ad termin0s pr0 duetos realit0 distinet0s ab ipso agente. Quarem0rit stetit ad aetum reandi ita etiam ad aetus noti0uales generandi et spirandi, non autem ad aetus essentiales in- tolligondi et v 0lendi p0tentia stetiva assignatur.3 p. Terminus adaequatus actuum notionalium persona est terminus formalis autem non est relatio sive proprietas personalis, Sed

natura.

21. Du in hae parte ass0runtur, qu0rum Utrum ille prae sertim primum iam faeti pr0bantur