D. Ioannis Molani, s. theologiae louanii professoris, ... De historia ss. imaginum et picturarum pro vero earum vsu contra abusus. Libri 4

261쪽

vel ni elatissa me animum s bi ad virtut cinaccendi: scilicet noncerant illam, nequesgur m , tantam vim n haberet, sed memoxia rerum gestaruin eam flammam egregijs viris in pectore creste nequo prius. sudari, iquam virtus eorum iam

atque siseriam adaequauerit. i.

Sunt . aliae pictur quae tam etsi non moralis e pauli' M tamenb utiles sunt. Qualesibilana Aescriptiones t vinium & gionum quibus etiam veteres usi sunt. Nam ut ait relinquam exeat pia, scribto Platina Carolum Magnum ire&habuisse Iozacito mΩnsas argeyt eas; quarum Vnam in quae 3 φη

urbis Romae cernebatur,) Ecclesiaraia uennati isdi fio dedit o tertiam filiis teliquit, ubi inerat orbis terraru descriptio. Sic & Zaehatias i Papa in turti Latera n xpalmesh13, 6rbis terrarum descri-- Ptionem depinxit . ut habet yotitificatim liber tomo 3. Conciliorum. Neque vero hi primi bem desesipserunt , In ste istenim poderi; qAM'. habebat homo βpe querela Aaron , proferens pro populis

seruitutis suA s auro, orgii nem i, & per incensum deprecationem allegans totus ad Orbistretrarum;& paremuinem 'na liae in qua uor ordinibus lapidum sculpta

urbs Cossintinopolitana inscialpta erat , R '' BasilicarQxati Petri, aliami is visio i m

262쪽

DO DE HIs T. f. Iu Ac. Porro apud Christianos multo plures reperi utitur et hicae & morales Imagines, quam apud pagano etiam sepositis omnibus lacris sanctoruin picturis. In virtutibus enim & vitiis, eorumque pugnis; depingendis plus iudici j qst re luminis apud Christianos , quani umquam fuerit apud ullos gentiles . Itaque apud Prudentium & alios plura, solidiora& utiliora licet obseruat e ta Tertόllianus in oratione qua piis Ppatientiam

commendat, eius Imaginem ingeniose depingit. Chrysostomus amicitiam Ho-τρο mi L 29. in Matthaeum . Neque omnino. ipfeliciter Robertus Holcos in libro m tali talium Marrutum vi vitroratha pictu

'' - -xa tractati .rAracla riza τί eia i -:lHuς pertinent etiam emblemata. te Icentiorum istorum. Inter quos Andreas Alciatus, Adrianus Didius Ioannes Sam-

. bucus, Heroica Symbola Claudij Para

e. ri Ecclesiam non conuertisse sichemata et im μtum in sinitiosi Sanctos. c si .

Rrauissima est autem dc intoleran da quorumdam calumnia, quod inlCatholica Ecclesia schemata nonnulla virtve

263쪽

Lia. II. C A P. virtutu conuersa asstrant in fictilios sanctos. In qua acclisatione primos putosuisse Iudaeos quos da Rabbinos, qui singulare illud exemplar patientiae, lob, nu- quam exstitisse volunt, sed narrari tatnm fictilium aliquod eius virtutis schema. Quorum absurditatem sanatici quidam Anabaptistae sunt secuti, qui argumentulibri Iob comicu asserunt, & iuxta scenae leges confictu. Contra quos multa habet Sixtus Senensis lib. um. Biblioth. sanctae. Ex quo pauca visum fuit huc adferre. Hiis storia libri Iob,ait,confictam esse ipsum que Iob nunquam in humanis fuisse, haeresis est Anabaptistarum nostri temporis, qui librum hunc ridentes, appellat eum, tragico comediam Hebreorum, hoc est fabulam partim secundum comoediae, partim secundum tragoediae leges editam : quia principio ipsius historiae, caedes: filiorum ac filiarum Iob, quod in

tragoedijs usu venit, referantur: in fine Vero, quod comoediae propriu est, felices Iob euehius ponatur. Atque hunc impiuerrorem retincti Ana baptistae acceperiata recutitis Iudaeis ex Baba Batra, hoc est, tertia parte quarti ordinis libroru Thal-mudicorum . Sed Diuinae scripturae

omnino contradicunt , quae non solum Iob fuisse testantur , verum inter viros sanctitate praecipuos enumerant Nam

264쪽

1λειὴ i Nam in Ezechiele inquit Deus , Si steterim in medio, Nohe, Daniel & Iob, ipsi iniustitia sua liberabunt animas suas: Mi

in iustitia sua liberabunt animas suas: MIacobus in sua Catholica , admirabilem Iob patientiam in aduersis imitanda proponeris, Sufferentiam inquit Iob audistis, ct finem Domini vidistis. . Eadem est Caluinistae cuiusdam sententia de Sapientia , eiusque prolibus Fade, Spe, &Charitate. Cum enim ille historiam martyrum apud nullum veteru

legisset; svi est hominum illud genu ad

calumniandum Ecclesiae Dei propensissio mum) mox intulit virtutes conuersas esse 'in sanctos qui nunquam fuerunt . Quam eius monitionem celebrem i quendam Theologum tantificisse scio, vian Lita niis i quibusdam Ecclesiae nostrae Lo niensis, nomina harum martyrum dei uerit. Tam periculosa est, etiam doctis Viris, lectio haereticorum. Quod si isti vertiti tassent in Ecclesiarum, aut Veterum scriptorum Martyrologijs Litan si& ecclesia sticis lectionibira, ignorare nopotuissent quod ad Kal. Augusti annotatum est, Romae sanctas virgines Fidem, Spem & Charitatem , matrem earum Sapientiam , sub Adrianb Principe martyrij corona adeptas esse. Quarum specialior est memoria in Ambrosiana Ecclesia, quod eas agnoscat natione Me-

265쪽

Li B. II. CAp. LX I. 2i3diolanenses. Gesta etiam atque martyria harum virginum & matris, ignorata non fuerunt nec a Latinis nec a Graecis. Ex

stant quippe in officio Mediolanensis

Ecclesiae, & tona. a. Legendae aureae, qui Coloniae & Loua j excusis est in infanistia typographiae,& apud Graecos in men sibus Simeonis Metaphrastis. Et, Vt a mulieribus quoque testimonium desu ma, Rosuida, sanctimonialis Gaia deis hemensis, virgo nobilis in Saxonia, cleganti carmi ne harum Virginum martyrium descripsit, temporibus Othonis I. vel Il. Quare ferendi non sunt i qui haec sanctarum martyrum nomina , vel malitiose vel imprudenter e Litani j sexpungi Volunt, contra morem Ec Cle sae a multis saeculis usitatum. Leguntur

ea in Litania quae fuit temporibus Ludo uici Pii , quam Franco furti repertam Georgius Wichelius in exercitamentis Verae pietatis diuulgauit. De vetustate autem Litaniae illius ambigi non potest, in qua tam clare legitur, V t Ludovicum Imp. Romanorum Regem perpetua prosperitate conseruare digneris . Vt ei vitam & sanitatem atque victoriam dones. Vt Enimam Reginam conseruare digneris. Vt nobilissimam eorum prolem

in salutem populi Christiani conseruaro digneris.

Quid

266쪽

Q id autem mirum , si in regeneratione mater cum prolibus virtutum nomina a C ceperit, cuin etiam nunc inter

Chrastianos Fortunae & nescio quae similium nominum monstra baptigandis obtrudantur . illud tamen agnosco etiam antiquitus Fidei , Sp ei, & Charitatis virtutes depictas fuisIe. Multuna enim a nonnullis ob antiquitatem , artem & religionem celebratur tabula aι- taris ex fulvo auro compacta, & pretio sis pidibus resplendens,quam Theodoricus II. Hollandiae Comes in Egmon densi monasterio Deo sanctoque Adal-berto obtulit. In qua crux visitur cum diademate & efigie Saluatoris. In crucis dextro brachio inscribitur, Charitas, in sinistro, Spes ; pedi, Fides ; cum condecentibus Imaginibus. Sed haec nostra. aetate Geusica rabies Cum toto. mon

sterio deleuit. Refutanda hic essent quoque quae contra monachos de Christophoro ex- , stant apud Philippum Melanchthonem. Sed ea ex professo libro sequenti tractanda te seruamus. -

267쪽

II. CAp. LXII. ais ti i, De ys qui parentum se malorum, velis: i etiam suas Imagiues exprimi cupiunt.

' autem improbandus eorum, affectus , qui parentum suorumi es maiorum , qui veris virtutibus cla-i ruerunt, meinoriam per Imagines con- seruare cupiunt. Cuius rei illustre ex

, templum habemus quoque in sanctio, simo illo Romanae Sedis Pontifice Gre. v gorio Magno . Is enim artificiosὸ depingi iussit duas icones vetustissimas, ii quae in atrio Gregoriani in Saxonia mo-i, nasterii usque hactenus vitantur, inquit . , Ioannes Diaconus . in quarum altera Gis Beatus Apostolus Petrus ledens, st/n' sytem Gordianum regionarium , Videlicet cap. 8 3. patrem Gregorii , manu dextra peria is extram nihilominus suscipit. In altera i Vero mater Gregorii sedens, depicta est, duobus dexterae digitis signaculo crucis j se munire velle praetendens, cum sub scriptione , Gregorius Silviae matri. Imo vero Gregorius abidem eiusdem, aurificis magisterio depictus in rota gypsea ostenditur, habens Euangelium in sinistra . modum crucis in dextra. Circa vertice vero tabulet sumtitudinem.

268쪽

quae viventis insigne est praeferens, non , corunam. Ex mi' manifesti strine decla ratus, ais Joannes Diaconus ad Ioannem ' lseptimum, quo s Gregorius dum adhuc j viueret, suam si in litustinem depingi salubriter voluit, in quo posset a suis mo- inachis . non pro elationis gloria, sed pro cognitae si districtionis cautela frequentius intueri. Qui cupit scire expres sum, & vultum, e vestitum Gregorq; Gordiani, ac Silviae in praedictis picturis, inueniet ea diligentissime annotata incitatis ex Vita Gregorij Capitibus. Dilii. genter porro notandum est quod Ioan nes Diaconus dicat Gregorium in ea pictura non habuisse coronam, sed insigne sviventis. Hinc enim discimus quam ve- ltiisto more Ecclesiae, sanctis ad verticem si capitis appingatur scutum rotundum, silue corona: & quod viventibus huius modi scutum siue corona vitae non solet appingi , sed alterius formae insigne. Quod cuiuscemodi fuerit, indicat Guillelmus Duranius du in rationali scribit: tria. r. Cum vero aliquis Praelatus aut sanctus lς, 3; vivens pingitur,non in formam scuti ro- tiundi, sed quadrati corona ipsa deping, itur, ut quatuor Cardinalibus virtutibus ivigere monstretur, prout iii legenda i

beati Gregorij habetur. Sio Seuerus in ldoco resectionis hoc est, inhapriste M ip . 2 a se ex

269쪽

, 2' se triict Dpingi curaverat cum . ς M filii, sanctim mula se iusti Ndlahum Episcopulis nummbsiti' sifidentem. Quod Paulinus intἡlligeia iii aegre tulit, qΠbnuis pio animo iactum , - non duuaret, & duo epigramma a

se uero transmisit, quorum alterum in Em. i, i i baptisteri' poni petebat: nam in utroqia , i sule picturae significationem alib vetς ἔο quebat. - Cum verb. saluator noster putetur ii quibusdam sui Imaginem diuinitus absq;s manu pictam reliquisse sui Abagaro' γ'si vero nicte. de quo alibi in & Gregoti iis πῖP . et 'Magnus hic legatur suis monachis seip- sum in efiigie reliquisse, constat manifeste non in uniuersum humano af-- fectu eos laborare, qui sciin imaginibus . . - ix primi cupiunt . verum qili istud clipiunt, memine tint illuus quod Ammianus Marcelli hus habet: Quidais inquit,

aeternitati se commendare posse Pei staili tuas. aestimantes, eas ardenter affectant,

uasi plus pretem ij ex figmeniis aer is

que auro ' futant bt ean quam

ut Autem sit pulcra rei . exigua h c sper- 'entem re mininia , ad aciei sus verae

270쪽

o interimul os 'o te sta uan Il'o' bin 'bigere bonos quamobrem id non merrierim, quam, quod est grauius, cur impetrauerim mus i tare Certe Alexander.. ille M a ZO, Vt im effiein commendaret, A nolim se pingi alitisculpi, niti amax unu

ra it Lysippo. Iuxta illud

Oaa. si oratis: . Edicto cauit ne quis se prater spelum Singeri: qui alim Lysippo duceret ara, I Forth Valtum similantias it . I rno Vt videretur filius Iouis Ammonis, volust orn utus estingi a statuarijs, sed iis quavis ubi videret u r pr clare agere, tamequoffimendebat, non est co secutus, Im-

ped optoo ' i' gubernatione: cuius UM 3, vult's surix licientes in Aia, qt perdat do

inguIetentes huiusmodi picturis gra sis, ta uissim Labusi sunt . . Nam haec fuit vitα feci

'sόmo mortuus is erat, nunc tanquam Deum cὀlere coepit, & Constituit inter seruo suos sacra & sacrificia. Deinde thterueniente tempore , conualςscente iniqua consuetudine . hic erro xan-