장음표시 사용
501쪽
Da H is T. S. IMA G. hendere cum omnibus Sanctis, quae sit latitudo, & longitudo, & sublimitas, α profundum: subdit ad Paulinam scribes: M. Ego haec verba Apostoli Pauli sic intelli- gere soleo. In latitudine, bona operasv δῖ' charitatis: In longitudine, pex seuerantia in bonis usque in finem : In altitudine, spem coelestium praemiorum: in profundo, inscrutabilia iudicia Dei , unde ista gratia Dei in homines venit. Et hunc intellectum coaptare extam sacramento crucis . Sirpili3 habe t epistola centssun decimai nona, capite decimo quar xo: in Psilmum centesimum no num, conciQR: prima ; de Sanctis , s inopst desiimo' t no no ; libro secVndo de Trinixa;e cλ Pit. Aa,
P Oxrbi quod ad clauos attinet, Passimi
habentu muliae olere. Imagines Christi crucifixi quatuor Uauis : quales etiam. Louanq,& passim Mihi non paucas exstare frequenter obseruaui. & Iarn Ti- cobus Pamelius, ad Gregorij Magnii Sa-
tuuitu cramentorum librum, annotauit , ad eatom.3. canonis Misita verba, Te igitur clementissime pater, sicut plerique cod cesbent ii nc litteram T, loco crucis Dominicae:
502쪽
LIB. IIII. Car. VI. 3'nicae: ita etiam quosdam habere hoc ipso signo T,e iugi e Saluatoris,quatuor clauis astixam . Meminerunt & alij nonnulli
Habet enim sermo de Passione Domini apud Cyprianum, clauis sacros pedes Christi terebratos fuisse. Gregorius quo que Turonensis, de gloria Martyrum
cap. 6. Vnum ex quatuor clauis deponi iubet in pelago: & Innocentius tertius, sermone de uno Martyre. Quatuor clauis ut quatuor principales virtutes. Gabriel Biel, sermone de exaltatione Crucis: Quatuor claui, quatuor sunt cardinales virtutes, quibus debemus nos cum Christo cruci assigere. Brigit talib. . reuelationum, cap. 7o. Et ecce malleus,& quatuor claui. & in extrauagantibus reuelatione 1i. Pedes deorsum tracti, & duobus clauis perfossi non habebant aliud
sustentaculum nisi clauos. Secuti sunt autem isti non historiam, sed coniecturam, quae eis videbatur magis probabilis, quaque etiam tunc picturae, Ut credo, exprimebant . Cum enim duo pedes non possint commodetligno assigi uno clauo, probabilius eis visum est Saluatorem no .strum quatuor clauis crucifixu esse. Quibus etiam accedit, quod S. Bonaventura
scribat Iranciscum in manibus & pedibus habuisse s gna clauorum capitibus . . R I rotundis
503쪽
rotundis & nigris in interiori parte manuum , & superiori pedum , apparentibus: & acuminibus existentibus ex aduerso Huc pertinent etia Reuerendissimi Dii. milhelmi Lindani verba. Is enim citato Panophae cap. sic habet: Christui cap.97. Dominum una nostri causa crucifixum, non tribus fuisse clauis fixum, uti hodie vulgo habent Imagines, sed qu atuor, verius crediderim , non ex vetusti it imis tantum Louanti, Parisiis, & per Germaniam Imaginibus, sed tabellis etiam anti quissimis in Graecia pridem fabrefactis, quod inscriptiones Dominici. tituli, de
ιιοτοκου, &-aliaque arguebant: rida Fa- uti nostrum Mu hum istiusmodi nonnul- Boriou. lis emblematibus instructum demostra r.
Huc quoque faciat & ille in Pialmos Co.
mentarius, qui D. Hieronymx nomine, circumfertur Haec Landanus. Audio etiaRomae & Ierosolymis, in primaria Cauuariae Ecclesia , cruces est ' cum quatuor clauis. Eas quoq; videre licet in Graecorum horologiis . Non sunt igitur veteres illat Imagines reprehendendae. Sed nec treprehendendo, quod Christus nunc co- istanter tribus clauis cruci assigatur: cui nenim ut Gabriel Biel in Passione annotauit, incertu sit,utru duobus clauis an uno, pedes Christi sint assi xi, paru refert viro modo pingatur. Vnde etiam vetustissimae picturae
504쪽
Liv. I I. C AP. VI. 397 picturς utruq; modu exprimunt. Nec du- obito quin sententia de tribus clauis suam. etia habeat probabituare quodq; non temere in posterioribus omnibus picturis quartus relinquatur. In quam sententiam paulo ante Gregorii Theologi testimoni artu lunus. De clauis hoc addo,quod olim in honore fuerint, sicut satis supero ex pressit D. Ambrosius, oratione, de obitu sussTheodosii habens, ludaeos Christi aemulos induxit loquentes: Ecce & clauus in honore est: & quem ad mortem impretasimus, remedium salutis est,atq, inuisibili quadam potestate d mones torquet.Clauum crucis eius diademati suo praeferunt Imperatores. Quare mirari non oportet 'si simplicium pietas erga Domini clauos peculiari deuotione assiciatur. Porro sustentaculi illius, quod in vetustissimis Imaginibus Christi pedibus Lib.,
supponitur , meminisse Videtur martyr cap. et Irenaeus, dum meminit quinque finium crucis Christi, duorum in longitudine: duorum in latitudinς: & unius in medio, ubi requiescit qui clauis assigitur. Clarius ver b eiusdem meminit Gregorius Turonensis, in libro de gloria marty- Arum: Claui Dominici, inquit, duo assixi erant in palmis , & duo in plantis. Sed quaeritur, cur plantae assixae sint, quae in cruce sancta dependere visae sunt potius, R 6 qu.um .
505쪽
Da H i s T. f. IMAG. quam stare 3 Sed in stipite erecto foramen factum manifestum est. Pes quoque par uulae tabulae in hoc foramine inser tus est: super hanc verb tabulam tanquam stantis hominis iacrae assixae sunt plantae.
Coronam porro spineam in capite
habet Imago Christi in cruce pendentis, vi significetur in ea pendere spinis paulo ante coronatus verus Rex Iu daeorum, id est, noster : Alij enim dicunt se Iudaeos esse, & non sunt, sed sunt Sy nagoga Sathanae, inquit Ioannes. Quod etiam quantum ad regnum attinet, titu lus significabat: in quo propterea Ecclesia gloriatur ponens eum cum cruce intemplis: nam intelligit mysterium , cur petentibus Iudaris titulum mutari,resipo
sum sit: Quod scripsi,scripsi i Significare
etiam potest spinea corona, in capite Christi ad crucem assixi, quod eam in patibulo pendens habuerit. Hoc enim licet omnino certum non sit, tamen mestum probabile est, cum id habeant, Christus patiens Gregorii cognomento Theologi,& oratio Gregorio Magno asscripta . o Domine Iesu Christe adoro te in cruce pendenis
506쪽
pendentem, Sc coronam spineam in ca - ocpite gestantem . Tertullianus quoque videtur eo respexisse, dum in libro contra Iudaeos scribit, Inhaerens cornibus crucis se Corona spinea in capite eius cir
At vero de alia corona loquitur S. Pau- linus in Epigrammatibus, quae puriaris aflcripsit Basilicae Nolanae, ubi ait: cerne coronatam Domini, super atria Chri G
sequentibus autem verbis seipsum cxplicat addit enim: duro stolidentem celsa labori
Praemia' tolle crucem, qui vis auferre coronam.
Fuisse autem huiuscemodi coronam ex floribus contextam, indicat aliud ibidem Epigramma: Ardua ueloriferae crux civitur orbe corona. Et Domini fusio tincta cruore rubet. Quas super signum resident caeleste columba, Simplicibus produnt regna patere Dei. Vbi praeter hanc coronam florigeram, nota etiam Paulini aetate depictam fuisse crucem Christi rubentem fuso cruore Domini. Veteres autem quaedam Imagines non habent in capite Christi cor - . nam : aliquae habent regalem coronam. Qualem perantiquam & grande Nivellae vidi ad sanctam Gert rudem refectam &renouatam anno 1428. Haec aute pictura
507쪽
DE H1 set. S. I M A S. paulo clarisis exprimere voluerunt quod Saluator noster non sit tantum metaphorica aut philosophica locutione Rex, sed verus Rex , & Rex regum Dominus Dominantium , cuius regni non erit finis. Urgent autem nonnulli , errare pictores dum coronam spineam pingunt Cranium penetratie & cerebrum Christi, eo quod Scriptura habeat , Os non comminuetis ex eo. Sed fortassis Prophetia haec eo non est extendenda, Nam 1 Tertulli ino qui Apostolorum temporibus vj cinus fuit , scriptum est, spinis coronae tempora Domini & foedata esse, &lancinata.
De lapsu Deiparae Virginis sub cruce. Item de pictura Eccle ae or
CAr, T VIII. DE si mone Cyrenaeo portante cinis
cem post Iesum diximus lib. 2. cap. Vbi& alia quaedam huc pertinentia retulimus. Quare transeamus ad Saluatoris nostri benedustam matrem. Eam quidam sub cruce pingunt deliquium pGientem, aut in terram corruetem, iuxta illud Re uelationum sanctae Brigittae: Tunc ego exinanita
508쪽
Li n. IIII. C A P. V I I r. . et 'exinanita corrui in terram . Sed plarique alij improbat hanc pictura, cum Ioannes
dicat: Stabat iuxta cruce Iesu mater eius. Stabat, inquit pater Guardianus Petrus Montanus, corpore, quae stabat corde
per fidem quae non vacilla tm in ea, sicut in Apostolis in & per virilem constantiam
firmato: stabat, nihl impotentis animi prae se ferens , nec in terram labens , nec Capillos lacerans, neque pectus tundens stabar, etiam pro salute humani generis, ait Ambrotrus, mori parata . Et ludo cusClichthouetis in homilia de statione Virginis iuxta Crucem: Verum stabas optima mater iuxta crucem filii tui, non tot uincorpore, sed dc mentis constantia: neque ullum immodestiae signum vultu pro de bas: dolor plane tuus animo conlectus, exteratis non innotuit gestibus , aut.
motu , nisi pallentis vultus tristitia, &vberrimis lacrymis . Lege contra istud deliquium si placet ira latum Thomae Caietam , de spasmo beatae Mariae Virginis. qui est inter opuscula eius postremus, tomo 2. His accedunt Matthaei Galeni casiacverba, Quas ferat, inquit, pictorum, Vel 1 . quorundam male feriatorum hominum pene dixerim impietatem, qui vulsisse comas, caput de foedasse, pectus contu- disse, 'collapsam, spasmii passam, dc tantunon exanimatam, alienis'; fulta brachjjs, ut quam.
509쪽
o o D E H I s T. ' S. I M A G. ut quamlibet e vulgo matrem proponunit Quanto grauius est Ambro vj talibus verbis prolatum testimoni uni Maria, nec minor quam Christi matrem decebat, fugientibus Apostolis, ante crucem stabat, & p ijs spectabat oculis filij sui vulnera, quia texspectabat non pignoris mortem sed mundi salutero. Lege eundem Ambrosium de institutione virginiS, cap 7. Pulci edt nique b. Anselmus: inter tot prcssuras filii sui, constanter ipsa sola stabat, in fide firma , & pulcre stabat, ut decet pudicitiam Virginalςm;
non se laniabat in tanta amaritudine, nomaledicebat, non murmurabat, nec vindictam hostium a Deo petebat, sed stabat disciplinata, verecunda , Virg* patientissima , lacrymis plena , doloribus immersa. Quod autem de situ Mariae sub Cruce in Mariati annotauit Bonariuinus Bustius, id magis inter opiniones reserenis dum est, quam solido nitatur fundamen. to . Refert parte tertia beatam Mariam iuxta crucem depingi debere ad sinistra Christi , stabat enim ad aquilonemorans pro peccatoribus , non autem ad dexreram , ut putat: citando Alexandrum .de Hales in Psalmos & illud Psalmi : Considerabam ad dexteram, α videbam, & non erat qui cognosce
510쪽
Ibis. IIII. CAp. VIII. 4or & aliud, a multis non animaduer- Ῥης. o sum, diligenter tamen a beato Thoma s -- notatum in opusculo de sacramento ala S
i taris. Scribit enim in locis quibus dim 1 2
F dexteris crucifixi depingi puellam, hilari vultu, pulcra facie & coronatam , quae Ecclesiam designat, & sanguinem Do - mini reuercnter in calice suscipit. Quia
fidelis anima, cor.mundum vulneribus Christi applicans, sanguinem eius spiritu liter, cum omni deuotione, Iumit.
Vnde lumen 6 corcis gaudium, re aeter . me gloriae coronam, acquirit, A sinistris alutem pingitur synag0ga oculis. panno; ligatis, tristi facie, inviinans ςaput: & co-i mn desidentς quae .ipsum sanguinem fundit & fu su m contemnit. In quis m ginri quod haec re omnis mPr iterimcc ns, tria bon. perdit, lumen gratia gaudium costientiae,&coronam gloriae. Hinc dicitur Threnorum quinto, e nobis quia peccauimus;ideo obtenebratii sunt oculi nostri: moestum factum est coris ceciditi corona capitis nostri. i kt quia in men ionem picturarum Ecclei siae incidimus, placet ea adij cere, qua huc spectantia a Georgio micelio sunt
obseruata. Vidit is mormatiae ad templi primarii fores typum rarae antiquitatis, p 'reginam veluti triumphantem, dc iumento quadricipiti laetam insidentem, a b P .