장음표시 사용
51쪽
do sine Diacono & Subdiacono MisIa cantatur . II. Dictis Urse, si tempus & ratio Missae patiatur (nam exposito Venerabili sedere non convenit, nisi specialis ratio aut consuetudo id exigat facta Cruci reverentia , breviori via descendit ad sedem, accipit a Diacono Birretum, tegit , ae manibus super genua modeste expansis sedet .
TITULUS X. D E HTMNO ANGELICO.
I. Tri Icitur hic Hymnus, quoties cumque in ossicio si cum Missa hoc respondeati dictus est Hymnus Ambrosianus, excipe Missam Feriae s. Coenae Domini: & Sabbati sancti, ibi enim dicitur, licet in ossicio non sit dictus Hymnus Ambrosianus. II. Dicitur praeterea in Mi ssis votivis SS. Angelorum, AetB. MARI E in Sabbato, omni & Solo (matris enim Mista sis votivis ejusdem extra Sabbatum non dicitur, nisi Templum habeat speciale Privilegium, ut Lauretana aedes sive de ea dictum sit officium t uti aliquoties intra annum contingit sive non. An vero naec Missa B. MARIAE in Sabbato votiva dicenda sit, dispurant Rubricistae, quae tamen lis est de nomine tantum, facileque decidi potet , si Musae votivae
propria appellatio attendatur: cum enim hae et proprie ea dicatur,quae ad arbitrium Sacerdotis, & non ex prael cripto Rubricarum dicitur tuti suo loco videbimus tecte infertur , Missam eam, quae ex praescripto Rubricae de B. MARIA in Sabbato dicitur, proprie votivam dici non debere . NPque obstat, quod in Adventu cum ossicio non concordet, hoc enim non esse signum Missae votivae ex eo patet, quod etiam Mi ssa de Vigilia infra octavam occurrente non concordet cum Officio, nec tamen propterea votiva dicatur. Quia tamen facile contingere potest, ut aliquis ob gravem causam in Sabbato, in quo Festum novem Lectionum, aut Feria Major, cui cedit B. MARIA in Sabbato, Missam de B. Virgine legere velit, in tali casu, cum non ex praescripto Ecclesiae, sed
52쪽
proprio Celebrantis arbitrio MisIa talis dicatur, recte votiva dici potest ac debet, atque ideo forte etiam inter votivas numeratur in Rubricis. Dicitur tamen In hoc etiam casu Hymnus Angelicus, eo quod Rubricae absolute dicant, in Missa de B. MARIA in Sabbato dicendum esse, adeoque hoc privilegium Sabbato perinde, ac nonnunquam certis Ecelestiis
concesIum videatur. P. Gobat. tr. s. n. 22.
III. Dicitur etiam de Sancita , qui eo die obiit, aut qui Titulus est Altaris, licet non sit de his Officium dictum.
IU. Dicitur denique in Missa votiva pro re gravi Ar publica causa (si in tali Missa paramenta violacea non adhibeantur j qualis est, pro qua Clerus cum Episcopo, ubi hic sedem habet, convenire solet, ut si dicatur Missa pro gravi malo publico avertendo, aut magno bono publico impetrando , aut in solemnem gratiarum actionem pro communi beneficio. Gavant. p. I. tit. 8. Att. D. P. Gobat. n. To8. in Aq. Et hic infra tit. II. n. s. U. Dum dicit Gloria in excessis, non elevat oculos, sed manus tantum usque ad humeros, quando dicit DEO, iterum jungit, & caput inclinat Cruci, quam inclinationem etiam ad verba: Adoramus, Gratias agimus, Suscipe deprecationem, m ad SS. P Amen IESU facit. Cum vero dicit cum S. Spiraim, manu signum Crucis super seipsum format, & dum Amen dicit, manus iterum juugit,uti Gavantus & Bauldrius monent, licet de hac junctione manuum Rubrica nihil dicate unde ab aliquibus sine scrupulo omittitur. Utus Solemnii.
I. Ubi Celebrans Hymnum Angelicum absolverit, Cruci reverentiam facit, S per breviorem viam ex latere Epistolae ad paratam Sedem descendit. Quod si vero Sacramentum in altari sit clausum, tum omnino prius genuflectit, cum hic penitus ab Altari discedat, quo in casu genuflexionem facere oportet , ut colligitur ex ipsis Rubricis. II. Si sub isto Hymno sedet, diligenter attendat, ut, si ad supradicta verba Caeremoniarius signum dederit, caput
aperiati de versili Crucem profunde inclinet. Quod tamen
53쪽
dum facit, caveat, ne oram circularem Birreti ex sudore capitis quandoque sordidam Catulae imponat, &sic pretiosa Paramenta destruat; sed potius non procul a Casula in aeret
III. Circa finem Hymni dato signo surgit, Birretum Diacono porrigit, & post Ministros per longiorem viam ad
Altare procedens, ante medium in plano convenientem reverentiam iacit, atque ad Altare ascendit. IV. Et si Tamburinus l. 2.c. s. S.6. & Pelligarius a P. G bat n 3y2. citati putent, non ei Ie necessarium, ut Hymnus Angelicus, qui a Choro cantatur, etiam ab ipso Celebrante submisse dicatur; contrarium tamen & communis praxis Mratio probat, quia licet Hymnus talis, si dem etiam de Symbolo & Prophetiis in Sabbato sancto sentiendum canatur ab alijs, canitur tamen a non ordinatis ad hoc munus, atque adeo, quatenus ab his cantatur, non est pars Sacri, sicut Epistola & Evangelium, quae a Levitis cantantur. U. Dubitant nonnulli, an licitum sit eo tempore, quo Hymnus iste aut Symbolum cantatur a Choro, parvas Horas aut alias Preces recitare; ad quod quidem dubium Tambut inus l. 2. c. S. S. s. n. 2. respondet; id sine peccato veniali fieri non posse; sed tamen id licitum esse, aeque probabiliter Tan-nerus q. Io. n. I s. apud &cum P. Gobat. l. c.docet, cum nulla lex id vetet, & constet passim viros Religiolos ante sumptionem Hostiae vota sua renovare, aut alias similes preces recitare, quod licite fieri suo tempore ostendam. :
TITULUS XI. DE O RAT IO NI BU S.
L E forte quis in errorem aut dubium incidat, s apud N Authoros vel in Rubricis collectae mentionem fieri advertat, noverit idem per Collectam, quod per orationem indicari, hasque Orationes in Missia dici solitas interdum Collectas vocari, vel quia Sacerdos omnium quas Preces colligit, vel quia supra collectam plebem fiunt, uti Garantus ex variis Authoribui os eodit, P. t. ti(, U.
54쪽
II. Semper dicitur una vel plures orationes, ita tamen,ut Celebrans prius in medio Altare osculatus ad Populum severtat, ac extensis, ac mox iterum junctis manibus, ocul isq; demi ssis Dominus vobiscum dicat, & accedens ad cornu Epistolae, iterum extensis & junctis manibus, capiteque reisus
Crucem inclinato ( quod semper in simili casti observat Orsmus Orationi praemittat. III. Si plures sint dicende Orationes, ordinarie prima tantum Be ultima per ordinarias clausulas concluduntur, excepta
Missa Feriali in Quadragesima, in qua post ordinarias Orationes in fine Missae dictas adjicitur nova praemissis verbis et Humiliate capita vestra DEO, caputque ad dicta verba vc sus Crucem inclinatur. IV. Orationes omnes,quae dici solent, in tres Classes dividi posIunt. Prima est earum, que in ossicio ratione Festi aut Feriae occurrentis sunt dicendae.& hae primum locum habent. Secunda Classis est earum,quae in Rubricis vel Missali secumdo Et tertio loco a s signantur, & hae tantum Orationibus GHalibus officii cedunt. Tcrtia classis est earum, quae ad libitum Sacerdotis, vel pro devotione petentium assumuntur,
re hae omnibus aliis cedunt, Arnaud. tr. I. tit. I. n. 6.
V. In Festis Duplicibus & diebus Octavis, nisi aliud speciales Commemorationes occurrentium Festorum requirant, dicitur una tantum Oratio. In Missis quoque votivas tolemnibus pro re gravi unica dicitur , nulla iacta Festi occurrentis commemoratione: unitas enim orationis dicit, & significat solemnitatem. Gavant. p. I. tit. O. n. 6. &alii. Missa tamen pro gratiarum actione duas Orationes admittit in
Mil sali praescriptas, quae quidem in Missa sol omni, in qua unica tantum Oratio dici debet, sub una claui ut adici debent , uti ex tit. s. Rubr. n. I . colligit Gavantus, & alii. An vero etiam in Missa privata pro gratiarum actione eaedem orationes sub una clausula dicendae sint, non conveniunt Rubricis se. Gavantus p. I. tit. I. iii N. putat sub diversis clausulis dicendas, eo quod Ritus Orationum plurium lubuna prima clausula fit M illarum tolemnium proprius; atque adeo id, quod in oppositum ex Millati Romae anno i6EI. edito dicitur, ait, sine facultate Superiorum addi tum fuisse,
uti ipse post diligentem indagationem comperit . Uerum
55쪽
hoc non obstante, Paulus Maria Quarti p. I. tit. I. dub. s. toto, omnino etiam in talibus Missis censet, illas duas ora tiones sub una clausula dicendas , idque ob tres rationes. X. Quia Rubrica Mistalis recogniti sine distinctione dicit, primae orationi, aliam pro gratiarum actione jungendam esse eneque credibile est, Rubricam talem in recognitione Mi salis, quae jussu Majorum tam accurate facta est, sine eorum praescitu & iacultate fuisse interiam. E. Quia, cum Milla propria gratiarum action is, Orationem quoque propriam requirat, id est, pro gratiarum actione ( semper enim prima Oratio respondet Missae propriae merito utraq; Oratio de Trinitate v.g. & gratiarum actione (tanquam unica Oratio primo loco recitanda) dicitur sub unica conclusione e secus enim prima oratio gratiarum actionem non continebit. Quia sic distinguitur Missa propria gratiarum actionis ab aliis Missis, quae etiam pro gratiarum actione de Sanctis in eorum honorem dici solent, quibus addi potest i si non solemniter celedrentur sub diversa conelusione, soco juxta Rubricas communes debito, Col lecta si mplex pro gratiarum actione, nempe prima de sancto, secunda de ossicio , tertia pro gratiarum actione. Mihi in hac controversia , Gavanti
sententia contarmior Rubricis videtur, ut quae cit. tit.2. n. I . habet haec tarmalia verba: In Missis votivis, quando solemniter dicuntur pro re gravi, vel pro publica Ecclesiae causa, dicitur tantum una oratio, sed in Mes1 pro gratiarum actione
additur alia oratio, ut in proprio loco notatur. In alias autemt intellige, quae non solemniter dicuntur) dicuntur plures: ut in Festis Simplicibus. Unde quando Rubrica in loco proprio, scilicet de Missis votivis, sine discrimine dicit, addendam esse in Musa pro gratiarum actione aliam orationem, explicanda est juxta praecedentem Rubricam , id quod sisepe etiam alias fieri debet, ut scilicet una Rubrica per aliam explicetur , quemadmo um infra tit. EI. & tit. ET. ostendam. Nec
obstat, quod Oratio prima Missae respondere debeat: nam cum in ejusmodi Mista pro gratiarum actione MisIa de SS. Trinitate vel de Spiritu Sancto: vel de B. Uirgine legi jubeatur , vere dici potest primam orationem Missae respondere , cum prima Oratio vel de SS. Trinitate,vel de Spiritu Sancto,
vel de B. Virgine legatur,de quibus etiam ipsa tota Missa dicit ro
56쪽
in ipsa Missa observandis. 6 eitur. Certe, si de ali is interdum Sanctis Missam in gratiarum actionem pro accepto quopiam beneficio legimus, frequenter eam etiam pro gratiarum actione vocitamus, nec tamen propterea juxta ipsos etiam Adversarios oratio pro
gratiarum actione primae orationi jungi debet. Optime tamen faciet, qui te se consuetudini receptae in loco, in quo
vertatur, accomodat. Hoc unum adhuc addo, mirum nemini videri debere, si in Milla saltem solemni duae orationes primae per unam clausulam claudantur , cum Gavanto teste l. c. id i psum fieri debeat in Collatione ordinum, Consecratione Episcoporum , Virginum, Ecclesiarum, Altarium & benedictione Abbatum, Coemeterii &c. VI. In Festis Semi duplicibus, etiam tempore Passionis, dicuntur ordinarie tres Orationes, At non plures, nisi aliud speciales Commemorationes exigant. Dixi Ordinarie et quia si tempore Passionis, infra octavam Paschae & Pentecostes occurrat Commemoratio de Simplici, in Missa de tempore, aut die infra octavam, tertia Oratio non dicitur: sicut nec
in Dominicis infra octavas occurrentibus alia communiter, quam Octavae fit Commemoratio. Arnaud. p. I. tit. 8. num. s. Cr6. VII. In Simplicibus dicuntur tres, quinque aut septem Orationes, modo impares sint, do septenis non plus es. Quartitit. s. p. I. n. I 2. Excipe tamen Ferias infra Dominicam Patasionis aut Palmarum occurrentes , in quibus duae tantum dicuntur , prima de Feria, s ccunda de occurrente Festo simplicitantum. In Missis vero votivis si quae fiunt per illas Ferias Oeta vas supra dictas n. s. (ctiam si de Cruce aut Passione fiant) dicuntur tres Orationes aut plures, modo impares, ut proxime dictum, quia non sunt Missae de Tempore, sed V
tivae Certa c. p. I. igi. P. S. CV p. 2. tit. S. S. I S.
VIII. Et si Rubricae plures praescribant Regulas ad cognoscendum, quas Orationes in Semi duplicibus Si Simplicibus dicere oporteat, omnes tamen videntur ad tres sequentes
revocari posse. Prima est In omnibus Missis, quae sub Ritu Semiduplicis vel Simplicis de B. Virgine expAcitec ut fit in Octavis illius, in Sabbato vel implicite tuti fit in Vigi Itare infra octavam omnium Sanctorum celebratur, secunda
oratio de S. Spirituitertia Ecclesiae vel pro Papa dicenda est,
57쪽
U Tars II. De Ritibus. subintellige, tam in hac, quam posterioribus Regulis, nisi
specialis aliqua Commemoratio alicuius Sancti vel Ferie occurrentis facienda sit tum enim illa secundo,oratio de Spiritu tertio loco dicenda erit, nisi haec quoque per iecundam Commemorationem faciendam exitu datur. Secunda Regu-Ia est. In omnibus vigiliis & Semi duplicibus infra Octavas aliorum Sanctoi um occurrentibus dicitur secundo loco oratio de S. MARIA , tertio Ecclesii e vel pro Papa. Tertia est: In omnibus Semi duplicibus & Simplicibus, quae non continentur in prioribus duabus Regulis, secundo & tertio locodicedae sunt Orationes, quae secundo & tertio loco in D minicis de Tempore dici solent: quod si vero specialis Commemoratio occurrat,tum uaec secundo, & quae alioqui secundo loco dici debuisIet, tertio dicenda erit. Excipe votivas de SS. Petro & Paulo legendas eo tempore,quo in Dominicis secundo loco oratio od cunctis dicitur: tunc enim, ne bis fiat explicata mentio SSApostolorum, secundo loco pro Oratione Acunctis, Oratio Concede , quae est prima Inter Or tiones ad Libitum diccnda est. IX. Cum dicuntur plures orationes, & una est eadem cum alia ibidem dicenda, commutatur earum altera cum diversa vel ex Proprio, vel ex communi. Exemplum commutationis ex Proprio est casus Dominicae Septuagesimae occurrentis ante Festum Purificationis: nam quia Secreta ejus Dominicae eadem est cum Secreta de B. Virgine tunc dici solita, re quia B. virgo plures habet secretas proprias, commutatur haec posterior cum alia Secreta propria ejusdem B. Virginis, videlicet cum Tua Domine ex votiva ejusdem Missa, uti expresse in MitIali post Dominicae Septuagesimae Secretam
monetur. Exemplum vero commutationis ex Communi est
casus Festi SS. Quadraginta Martyrum occurrentis in Feria quinta Cinerum: & Festi S. Martini occurrentis in Dominica. 22, post Pentecosten et in utroque enim casu isto Secretae de Festis sunt eaedem cum Secretis de Feria & Dominicae commutabuntur itaq; in utroque casu Secretae de Festis cum aliis Secretis ex Communi desumptis, qui est planus sensus Rubricare Quod idem fit in aliis Oeationibus vel initio, vel in fine dicendis, si idem contingat, ita ut nunquam debeat commutari oratio unius Dominicae aut Feris cum Oratione
58쪽
propria alterius sequentis Dominicae aut Feriae, uti Gavan tus & alii opinantur: maxime cum Orationes Dominicis de Feriis plerumque ita congruant, ut valde inconvenienter aliis accommodarentur. Ita Quarti P. Iulit. T. dub. s. In Orationibus vero ad libitum providi Sacerdotis erit eas seligere, quae ejusmodi mutationi non sunt obnoxiae. Tametsi autem tu his posterioribus duobus exemplis videatur prima oratio cedere secundae contra praerogativam primae orationi debitam, juxta quam prima oratio non debet excludi e loco suo, id tamen non obstat; cum enim orationes de Festo si ve cetpropria Missa sumantur, sive ex Communi, sint formaliter idem, quia ad eumdem cultum ejusdem Sancti spectant, de tantummodo materialiter sint diversae, facile apparet, per ejusmodi commutationem nihil fieri formaliter contra praerogativam primae orationis, ut recte Paulus Maria Quarii l. c. advertit. Sed quaeri adhuc potest hoc loco , quid faetendum sit, si v.g. dies infra octavam Dedicationis proprie Ecclesiae cum Dedicatione alterius Ecclesiae, v. g. Salvatoris aut Cathedralis Ecclesiae Dioeces anae occurrat. Ratio dubitandi est,quia una tantum habetur Mi ilia & Oratio pro Dedicatione , atque adeo non apparet, unde pro a iterius Dedica
tionis Commemoratione Oratio sumenda sit . Sed responderi debet, etsi propria oratio pro annua indicatione una tantum adsit, adesse tamen Orationem pro prima Dedicatione et eam proinde demptis iis, quae primae Dedicationi propria sunt, pro Commemoratione secundae Dedicationis assumendam esse, uti de facto practicatur. X. In Missa de Patrono, qui nominatur in Oratione .Aetinctis, in littera N. convenit illius loco alium nominare, Ga-vant. tit.y.lit t. H. In eadem oratione, si Patronus sit dignior Apostolis v. g. S. Michael, aut S. Joannes Baptu a, antei pios ponendus est,Gavant.p. g. tr. II. n. I P.
XI. In Missa de Sancto, qui titulus est Altaris, de quo tamen non recitatur Oificium, sed Mis a tantum ad ejusdem Altare in die ejus Festo (quia non debet omitti oratio illius, de quo fit officium) convenit, ut tertia sit oratio, quae tunc temporis secundo loco dicenda foret; est enim haec Mis Ea ex
votiva quia discordat ab officio & ex festiva i quia eo die
obiit Sanctus, aut alia ex causa tunc celebratur ejus metu
59쪽
yars V. De Ritibus ria mixta. Ita Gavantus p. I. tit. p. liti. I. Cujus doctrina quidem secundum se vera esl; ratio tamen, qua probat ex voti vae mixtam esse, non placet, quia supra jam ostendi, non hoc ipso, quod Milla aliqua discordet ab Ossicio, votivam esse. Rectius ergo tota Mista festiva dicitur, sed Simplicitantum rita celebraenda, quia majorem solemnitatem Ecclesia tal ibus Sanctis non concessit. XII. Oratio pro scipso ad libitum non est dicenda, cum Episcopus . vel alius Major Sacerdote adest, quia ob reveren tiam potius pro ipsis orandum esset. Gavantus l .c.n .so. Porro quia post edationem ultimam Liquot circa hanc mat riam dubia sunt proposita, placet eorum decisionem breviter hic subjungere. XIII. Itaque Q. T. An Sacerdos in Semiduplicibus pro demotione sua possit plures , quam tres Orationes sumere Resp. Gavantus lol. 2 . n. I 2. non esse plures dicendas, nisi ob commemorationem aliquam iaciendam: addo ego, aut oratio quaepiam pro publica necessitate, v. g. bello, aut peste ave tenda , sit praetcripta ab Ordinariis. XIV. Q. E. .an quando in Altari primilegiato Missa legi tur , m animae liberat o conceditur iis qui Massam pro defunctis aut certe Collectam de Iasdem dicunt, haec causa fumciens fit ,
ut reliquII orationabus trabus in Semiduplici dici folitis quarta pro Defunctis inseratae r Rei p. videri omnino sufficientem , cum lucratio ammae gravis non immerito causa censeatur, atque adco sicut ob necessitatem seu grave malum a viventibus avertendum oratio quarta tribus adjungi potest, ita non appareat, quare non etiam ad grave malum a De iunctis arcendum adjungi possit: nisi quis putet, decretum Alexandri VII. ae Clementis IX. quo decreverunt, ut in Duplicibus
Missae votivae non legantur, concesseruntque, ut Indulgentie, quae alioqui non nisi per Missam de requiem obtineri potem rant, mr Missam de occurrente Festo dictam obtineri queant, etiam ad Mis Ias de Semi duplici extendendas esse , atque adeo Col lectam pro Defunctis in tali casu non requiri, quod aliis decidendum relinqUo. XV. Q. 3. An supposito , quod pro Indulgentiis altaris privilegiati obtinendis collecta pro Defunctis dicenda sit, sufficiar dicere Orationem viventibui m Desunmi communem, qua incipit:
60쪽
in isto Missa observandis. emite Omnipotens sempiterne DEUS, qui vivorum &c
Res p. cum in oratione hac vere etiam pro Defunctis, lice e Don solis, oretur, non videre me, cur non sufficere possit addictas indulgentias obtinendas . XVI. Q. g. . I, quando oratio tertia ad libitum dicenda est, etiam de Sancto quodam Matrono,aut una ex iis,qua in ut Sm Votivis habentur , a jumi possit 3 Rei p. hanc decisionem l tam pendere ex eo, quid per orationem ad libitum intelligatur et si enim, ut aliqui putant, intelligantur eae tantum Orationes, quae circa finem Milla lis in Catalogo Orationum ad libitum continentur, clarum est, tantum unam ex iis sumi debere, atque adeo nullam de Sancto astu mi posse. Secus videtur dicendum, si per orationem ad libitum iotet ligatur omnis oratio ab Ecclesia approbata , uti sentire videtur Gavantus variis in locis. i. dum p. I. tit. q. n. s. lit. Κ. sic lo- qtrum: Praecedisnt quacum e orationes, qua ab Ecclesia certum habent locum , votiva, quae ad arbitrium Sacerdotis dicuntur , Posteriorem occupant locum. Et scut votiva v. g. de Spirata Sancto cedit commemorationi Fecti Simplicis, ita cedere debet oratio ui a cunctis, mel altis,quae secrendo aut tertio loco inbentur dici. Videtur durum aliquitas, sed rationabile es , legem communem praeponi arbitrio , hoc est , legi privatae, quam si faciRSacerdos in orationibus votivis, qua non concordant cum ossicio.
Ex quo textu clare apparet, hunc Authorem per orationcm ad libitum etiam orationes votivarum Millarum intelligere , atque adeo ob paritatem rationis etiam orationem approba tam de alio Sancto admissirrum, ita tamen,ut talis oratio post: orationem a cunctis dicatur: quod quidem absurdum non
esic, vel ex eo colligitur,quod de facto oratio Fidelium praeponenda sit orationi de Sancto, si v. g. simplex Festum in Fer i a majori occurrat, & oratio Fidelium ratione mensis dice da sit. E. idem colligitur ex p I. tit. s. n. I 6. ubi cum sequentem Rubricam retulisset: Si cum plures dicuntur orationes, occurrat fieri commemorationem alicuius Sancti, ea ponitur se, eundo loca et mox eam sic explicat dicens: Intellige hil commemorationem Sancti non ad libitum Sacerdotis ( ubi utique supponit talem orationem pro oratione ad libitum sumi
se sed eam, quae facta es in ossicio. 3. Idem insinuare videtur, quando eodem loco paulo interius ait, si a Superioribus de-