Sententiarum variationes, seu Synonyma [in latino e in italiano]

71쪽

Io Io delibet alogia e gran tempo. Mihi consilium captum iam diu est. Iam dudu mei institui I pridemecu rastitui Ia diu mecu deliberaui. Satis ii diu mecusta tutu eda antea mecia decretue Hoc mihi iam diu certum est ii diu mecum quid sum acturus stabilius. La cosa andareobe bene per me se io potesse studiare. Praeclare est mihi mecum actu:si studendi ocium mihi coparare possem Optime quiden nobiscum ageretui si ut optata contemplandi facultarem 6sequi possemus Comodi si me profecto inresia cum stephano ageretur ii solitam pertractandorum studiorum libertatem complecti ualeremus. Tu nouos cheio ardi scha adire elisio parere. Negas me audere sententiam meam dicere. Negas me uraro debere quod probo explicare Nolles me uideo libere posse declarare Non probas quae recta sunt aperte in mediu ad

ducere debere. Uno partare obscuros cooperto.S-rmo uerbis tectus Oratio uerbi simulata Sina circulo cutione prolara. Effectus alienis uerbis coopertus. Appio ma nuciam a uerra a lcos a me molio ricrescium Apius quod mihi magnae molestiae fuit nunciauit magna belloruirrupiciem expectari. Appius quod initus audiui nuciauit nos magno in periculo esse futuros Appius quod mihi Dehementer displicet significauit magnas discordia futuras esse calamitates. II meso dicto che sapa rechia una gran guerra . Dicitur nobis magna inimicorum copias parari Nunciatur nobis magnum inimicorum exercitum congregari Sigia fleatur nobis amplissimas hos tu congregationes coadunari. Letobbeemesso sacomano.

Res sunt positae direptionis incendiis Res sine Idicibus nephadis sceleribus expolitae si Res arbitrio pite multitudis

72쪽

uexant. Res neglectas legibus malos libidinu suppositae sis

Lo imperio edimnamVM. Imperium est dimminutum. Omnes prouinciae conqualsatae sunt. Respublica maximum accepit detrimentum Oesciuitates sunt perturbata ratione. Omnes reipublicae rationes

commutatae sunt.

No auemogrande deliberation e de piovedere. Reliquebatur difficilis illa delibera tio prouidendi. Resta bat illa laboriosa protractio confidendi. Caeterum erat ut iuraniremus rationem recte tutes uiuendi.

Anchora me maecha lio chelo spera effer prscipale adium Illud etiam deficiebat quod pricipui mihi presidiu fore sperabam. His etiam rebus careba quibus me potissime sustentabam. His etiam priuatus que meis rationibus uitae maxime conducebant. Eram praeterea illis amicis orbatus qui mihi fruuere solebant. Io non auaria alcana speranga.

uoniam nullam spem haberem.Quod primum promittere non reperieba Quod mihi fortua sperare noccurrebat. Itha fato iniuria a tullio. Mihi enim uidetur indigne detractatulae ciceroni victe mihi sempronium a petilio sine causa laesum iri Constat enitentu luni indignis iniuriis a pripeio affectum e. II pio per gni pochadi cosa se muta di uolunta. Appius em ad singulos nutios crisilia mutat Appius equide ad unam quis p suasione deliberandi rationes conuerist Appius ad quelibet rumore agedi constitutione renouat. Io me ricordo cheta fusti mora delia buona opinione chetu odaui piudulci che te uirtu.

Iemini te errare cymicia potius q uirtutes comprobares. Recordorchuacillabas qua teptas uolutates rectis&cεmodiscosiliis preponeres.Teneo memoria quod deliberare solebas

73쪽

quit scelera probitati anteponebas. Tu uidi che a liberta de litiuomini mancha.

Vides enim exaruisse hominum libertates Non te fugit hoenainu benignitatem nimis factam esse remissis i. Satis enim explotatum liades hominu caritate e uehemeter extenuatana Questo me dolea molto. Erat enim hoc mihi dolendum Erat equidem hec iniuria

mihi plurimum permolesta. Erat enim mihi hoc deploranduErat profecto accriter contristandum Io sono tam occupato chelon te posse seriuere almio modo Tantis enim impedior omi pationibus ut ad te scribediarbitratu meo facultas nulla detur Su adeo dies noctescuabus iplicatus: ut tibi ex sentetia litteras scribere non possum. Tatae profecto me obruut occupationes ut quemadmodu desidero epistolis te uisitare non queo. Maviene a me quel Io sole auegnire a molii altri. Accidit milhiqis multis euenire solet. Mihi enim id conticlgit in quod recti homines saepenumero incidere solent Soleo eqde illos fortuae casu si eurrei: quos et subeut plurimi. Molli ci sonos retati per tirannetare a republica. Petilimus conatus fuit in repta impelli facere. Melius tetauit bonis ciuibus litem intendere. Tiberius molitus est rempublicam turpiter impedire. Carbo adnisus est causiam reipublicae calumniari Sylla non cessauit rempublica perturbare. Catilina machinatus est comune salutem usurpare.Caesar psecutus est rempublicam diffsipare. Tu me ragioni di tulliod di quelli tempsantichi.

Cicerone mihi narras killa tepor Prisca roana republi ca mihi comeoras&illapclara negocia. Qui tilianes mihi cophas 3 illa celeberria priscope studia Christumihi declaras ocillos sanctos mundum illuminantes.

Teretio e cosi docto che uisa expri ei et uolibelli gesti licio,

74쪽

Terentius est ita perdo Ius ut omnium uuItus nouerit exprimere. Terentius tam summus est orator ut hominiate stus faciliter sciat effingere Terentius ita mores hominu sero didicit ut omnium uoces effingat.

Io marahelio molio di questo. Illud uehemetissime admiror Illud maxima me in admis

stationem adducit lucid non paruam mihi affert admiratione Ex hoc non parua moveor admiratione.Illud solo pluimaum demirari Ex illo in maxima sum admiratioecostitutus illud mihi permiru accidit. Illa enim me tenet admiratio in illam soleo admirationem incidere.

Tu me domandia somma quale opinioelio dela republica. Ad sumniam queris quid de republica sentiam Caput scire uisquis sit reipublice datus Effectum petisque mea sit de

republica uoluntas. Nolo remouessum bene si celaro non lauesse turbato. Preclare uixeramus nisi Cesar otium nobis perturbassit Optime nobis agebatur. nisi sylla nobis tranquilitatem incci mode uexasset Feliciter agebamus nisi mithridates nobis molestus insurrexisset. No soleuamo haver bono stato ora lauemo cariuo. Solebamus habere pacem nunc bello afficimur. Soleba, mus libertatem possidere nunc turpissima seruitute coprimimur. Solebamus ueritatem libere possidere nunc cpi imur debere mendaciis assentiri.

Lecte letoe lettere gni uomo ne pse gradita a consolatone

Lctis tuis litteris magna omnium congratulatio conse acuta est Litteris tuis audiris amplissima est bonorum approis hario subsecuta. Explicata literarum tuarum sententia incredibilis est omnium officiosorum leticie plausui exortus.

Prohemium pro syn nimis diuisionam que sequitur.

75쪽

DIuisiones rerum explicandarum aliquotiens ut

experior quotidie ad dicendum maximopere necessariae uidetur. Nam haec profecto diuitiones tuni auditores dociles efficiant. Tum etia eosdeita attentos 5 admonitos reddunt ut quae necessa Noe rationes B argUmentationes consequantur aequiori animo audit ecdstituat:& dilucidius inteligant. Earum igitur diuisiontiones quas da ex graaticae libus:oionibus ordiatis deductis hic biet iter su coplexus's: csi paucas utiles fortasse putabis Diroti aduncheaquali nella toa tacenda sono stati fideli quali deflealiqua propiis ii negligentiali amici eqli aduersarii.

Explicaturus igiesuq Iesi tuo negocio fuero fidelesiles p fidi quales stuciosi quales negligentes: qualesam ici quales aduersarii. Overo che viaiamo seruare Ia pace o fare uerra. fare altro.nuo douemo usare la uirtu. Sive enim pacem seruare uolumus siue bilum exercere coli deremus. Sive res alias curare studeamus Virtute utedia est. Se no fateoasto no aquistareo honore utilitas cosolatione Quot si effecerimuso honore coparabimus di Cmmoditatem consequemur.& uoluntati nostrae satisfaciemus. Parritio per nomen substantivum. Io ui monstraro adunche quanta utilita: quanta delectatione quanta tranquillita nos consequiremo per a paxe. Ostendam uobis igitur quantam crimoditatem quantam oblectatione: quantam tranquilitate ex pace sumUscol ecuturi Iovi monstraro quanti damni quani periculi: quanti pauri quante destructione nascono per legUerre. In medium igitur adducam quanta commoda: quanta

pericula: quantos terrores quansas destructiones quantas malorum calamitates bella secu apportant.

v ciuederete adunche quali sono stati boni citadini: quali

76쪽

negligenti squali auari e quali sediciosi. Cognoscetis agitur qui boni ciues fuerut qui fuerut negli gentes qui fueruiat sordidi: ifuerunt sediciosi. Si nol amemo a patria honore a dignita a utilitae gloria, noli douemo affaticare molio in quest o. Si rempublicam adamamus. Si honorem desideramus irem nobis gratissimam cupimus. Si ciuium salutem caram habemus. Si commoditatem appetimus. Si dignitatis gloriam ad optamus: in hoc plurimum elaborare debemus Niente emancha a studiare se non a ualunta. Ad stadium enim bonarum artium complectendum praeter uoluntatem nihil deesse uideo. N es angentu nec praeceptores nes aetatem nes facaltate nes alias res ullas necessarias Alcano apreaeta a scientia alcuno e richere. Icunt Ii fatis da me. Apud alios uirtus litterarum excolitur. Apud alios copia dicticiarum adamatur Apud alios exercitu disciplina exercet O uero chelia imperatore Ouero duca O uero principe:

Iero sigitore. uero dalta generatione Ulia bis nidi sapientia.

Aut enim sit imperatori ut rex: aut dux Aut princeps. ut dominus: Aut cuiusmodi generis existat sapieti iudiget. Partitio per nomen substantium. Gli homini si mutano de uolunta. per molle cosse. Homines enim uoluntate immutantur. Alii beneficiis, Alii honore Alii amore Alii iniuriis Alii aetate Alii iudicioneiAlii fortuna,

77쪽

I qualita uero per odio: per inuidia: per ignoraria Oparrcagantia sem pre maledicono de M. Qui uel ex odio uel ex inuidia uel ex ignorantia uel ex arrogantia: uel ex procacitate uel exim quitate semper nobis detrahere nitUntur.

Delle quale scientieta inuentione laindustria Ia ragione: Iasapieria: E configlio: Laeruditione: lo honor: la dignita: lapstantia a laude: la fama: la gloria te doueria incitare ad studi

aret.

Quarum equidem scientiarum inuentiosi industria ratio sapientia consilium eruditio honor dignitas pstatia laui fama gloria te ad eas celebrandas uehementissime incitare deis

Io diro adunche de quatro chose. Dela prudentia delia iustitia fortitudine temperaneta delnostro illustrissimo principe.

Dica igitur de quattuor rebus de prudentia:de iustitia: de fortitudine: temperantia nostri illustrissimi principis. Partitio per noris substatius. Duecoseminducono cheio debbo amare. Duae enim res sunt quae me ad te amadum impellui.Tria enim esse constat: quae me admonent.Ut te mihi carissimum habeam. Jattuor enim causas ee uideo: quae merito adducututi ut tibi fauere debeam. Haec omnia me plurimum adhortatur:ut tuis rationibus inserviam. Io respondero ad due dei letoe epistole. Duabus epistolis tuis respondebo. Tribus tame sententiis non assentior. Uattuor opinionibus tuis acquiesco. Multa in tuis epistolis uera esse confirmo.Doecose me sanno seriuere in breuita, Breuiorem me duae res faciunt Uerum tres causae ne Iungus sim me commouent. Sed conditiones quat

78쪽

tuot ne rescribere potuerim me tetardat unt. Io te demando due cole apertamente. Sed duo particulatim peto. Sed tria nominatim rogo. Sed quattuor sigillatim exopto. Io monstraro adunche che Iarte oratoria e molio utile honorabile e necessaria Ostendam igitur oratoriam facultatem esse plurimum utilem honorificam at emessariam. Ioprouaro adunchetullio colla maeloquenti feci gran aede commodita alia soa patria et grande oportunita a tutia a humana generatione: eluisa quis operpetua gloria Probaturus igitur summarcum ciceronem ex eius eloqrita a magnam sui reipublicae comoditatem attulisset Amplissimam omnibus posteris emolumenti opportunitatem reliquise: Et mortalem sibi audis gloriam comparasse. Ioui monstraro in questo maleficio esse stati molli inimici molli corruptori molli nocentia molli consentienti.

Planum igitur uobis faciam in hoc maleficio multos fuisse inimicos:multos corruptores: multos nocentes multos v

consentientes.

Io uorei per molle cose. Iuliis de causis uelem. Pluribus ex rebus exopta rem. His omnibus rationibus quae tibi dicam cuperem. Aliora io pensa molle cola. Hic ego multa simul cogitaui. Tunc ego uaria mecum peractaui)unc ego diuersis cogitationibus imo distrahebar Tunc ego multa excogita re coactus sum. Molle cola sono reprehensibilet letoe epistole. Multa emin sunt in tuis epistolis irridenda Plerunque enim sunt iania a te dicta cum plura stant in tuis reprehen denda.

79쪽

Molte cose me uenganon ela in ente in questo latior In hac causa multa mihi ueniunt in mentem. In his enim rebus multa animum meum exagitant. In hoc enim negotio cogor exagitari In hac enim controuersia uaria mihi cogitanti succediant,

Io uego diuerse esseresse opinione degli liuomini.

Ciuium enim romanorum uarias esse opiniones inteligini ominum senatorum uoluntates mulispices esse cospicio. Omnium doctorum diuersas sententias esse uideo.Partitio per nomen adiectiva Tullo dice questo con molle parole. Cicero hoc longo sermone pertractuit. Cicero hoc multiplici conten reone disputauit Cicero:hoc magna propugnatione consecntus est. Io ho molio cagione per conseruare et nostro amore. In nostro amore colendo habeo causas plurima, In nostra beniuolentia conseruanda rationes complures intercedunt. In nostra familiaritate complectenda pmultae sunt codicioes Delle quale cola molle sapariseneno a nol:molle ala patria: emolle a tuti glialtri. De quibus:multa ad rempubIicam multa etiam ad alte

ros omnes pertinent.

Partitio per nometnadiectius Not parte per letoe uirtu parte perlaorea parte per lituoi servitii te amano molio. Nos enim tum propter insignes uirtutes:tum propter eximium tuum erga nos amorem:tum etiam propter maxima tua in nos ossicia te mirifice diligimus. L quali parte per aquistare honore e uirtu. Et parte per faria uergo a non denno schictare questo. ui

80쪽

Oxii partim pro hono(ee comparando partim pro utitore celebranda: 'artim etiam pro ignominia unanda hoc efutat non debenti

L quali inimici parte per poca postaneta parte per poco aio 8 parte per pataraman uogitono hanere fare connot. Qui profecto inimici partim immbecillitate spartim ignalaia partim timore nos tentare non audent. Particio per inimen substantivum.

Niis inadi queste cose me piace. Haromenimia num nulli prorsus assentior Hariamin. caiisarum nulla uidetur esse consentaena Harum trium seiretarum nulla approbabo.

lied bisogno chelo facia una di queste due cose,

Horum enim tuorum negocioru alterum ut faciam necesse est. Harum trium causam unam sustineam penitus oportet. Horum omnium unum eliga necessitas postulat. In questo fatio ne uno certo remedio.

In hac nostra controuersia est quoddam tertium ullae In hac nostra causa alia est agendi ratio subeunda In hac re nra alia est consilii deliberatio suscipienda In hoc nostro negocio aliud est excogitandum. Deli quali nisuno uedo essere fidele. Quorum nemo est nobis constans Quoru nemiem nobis fidam amicum esse uideo.Quoae nemine recta fide uti possit. Io non uego de queste cola quale mesa tata. Horum uter mihi sit acceptior no deseruo Hope utrius potius abundare uelim mihi incerto se non facile dixerim. Horia utri magis attribuam nodiiudico Horum utrum potius uelim mihi incerrum est. Horum utrum potius desiderem non facilis est mihi deliberatio

Io non so qualidi questi me dispiace pluuHorum quis mihi magis sit exosus satis aperte no constat