Relectio de censuris Bullae Coenae, Sacrae Deiparae de Rosario dicata: autore fr. Antonio de Sousa Vlyssiponensi, ex Praedicatorum familia, sacrae theologiae praesentato, eiusdemque in vniuersitate Sancti Dominici Vlyssiponensis primario professore

101쪽

C A P. L

ia contra libertatem Ecclesiae seruari faciunt, nisi inse duos menses a promulgatione, ea de capitularibus suis fecerint amoueri. Et confirmatur, quonia, ut docet Nau in cons cit. vlus Romanae Curiae est

ut transgrestare legis post

duos menses, nisi ignorantiam probauerint, tanqualegis fractores puniantur. Hoc tamen in omnibus Ecclesiasticis legibus locum non habet, nisi in illis, quae sine temporis praefini tione proferuntur, dummodo non adsit ius aut c5. suetudo, ex quibus colligi possit, quo ex tempore o

s bligare incipiant.

Coc Secunda conclusio: Bulla Coenae respectu existentium in partibus emtati

tunc incipit obligare, euad eos notitia illius moraliter peruenire potest. Hacten et Nau absolute loquedo de lege Pontificia conssu p. citato num. Ic Proba

turque Lex no obligat nisi sit sussicienter promulga

DIS P. III. Isstici sed non censetur sus fici et e promulgata, tuo usque illius notitia haberi

possit ergo ante tempus huic notitiae necessarium non obligat. Ex quo infertur duorum meusium spatium non esse sufficiens , intuitu eorum, qui in remotissimis morantur regionibus. Et co firmaturri quia 'volens probare ignoran tiam legis admittitur, ut habetur in c. n. qui matrim accus possi Et C. Siquis incognitus. II. cluqs 2.3cl. in is de decret. ab ordis faciend. Et ratio est, quia absurdum videtur ad poenam ligare ignorantes C. Cognoscentes de const. Abb. Panorm ibidem praesertim num. s. castro lib. i. de lege poenali. c.I. circa

finem ded frustra aliquis

ad probationem ignoran. tiae admitteretur , licta probata absolueretur Liudice; ergo,cum in remotin simis regionibus degentes ignorantiam possint merito obtendere, decursis etiam duorum mensium

spatio Bulla censuris non

102쪽

adstitnguntur. Non igitur

tempus duorum mensium limitatur,quasi non requiratur maius sed quia mi nus non sulci cit. Contra primam, dessecundam conclusionem in

surgi potest: Haec Bulla in singulis Ecclesis parochialibus iubetur promulgari,

ut constat ex.I. Vt vero ra-

sentes ergo promulgatio Romae facta non susticit absentes etiam transactis duobus,aut pluribus mensibus obligare. Respondetur tamen promulgatione

istam in singulis Ecclesi)s

non praecipi tanquam necessariam , ut Bulla vim obligandi sertiatur sed ut notitia eius facilior habeatur, Ut patet ex eodem s.citato in illis verbli, antnotiora. Ad publicam au tem notitiam, quae ad obligandum nec ellario requi ritur, ad valvas Ecclesiae. S. Ioar Lateran.&Basilicae

Principis Apostolorum de Urbe flagi praecipitur. Tertia conclusio Vbi primit in alicui constat depromulgatione Iuttae ,

DIS P. III.

de contentis in ea obliga tur per illam . Haec conclusio colligitur ex Syl. Veri, Lex. q. c. verso in

fine Soto de iustitia ,

Et ratio est,m tria tempus illud duorum, vel plurium mensium regulariter ideo necessarium iudicatur, ut promulgationis Bullae notitia habeatur igitur ea habita non est maius tempus expetandum, ut obliget & hinc est quod Romae morantes post eius promulgationem obligan

Quarta conclusio: Qua diu noua Bulla ex defectu cmi notitiae non obligat, anti qua in suo robore perseuerat. Probatur, qui Bulla antiqua tan diu vim habet obligandi, quandiu noua non est promulgata , ut constat ex s. Mentes quae promulgatio debet esse sufficiens, iuxta ea, quae dicta

luit sed sufficiens non

censetur illa, cuius respcchiusi ad loca remotiora notitia haberi non potest: ci so

103쪽

CAP. I. ergo eousque antiqua obligare non desinit. Ad rationem dubitata.di respondetur Bullam antiquam no statim ac promulgatur noua,cessare, nisi quoad illos,quorum respectu noua sussicienter promulgata censetur quotacto, noua obligare incipit, or antiqua desinit. Vnde nullum est tempus, quo homines ad Butheobseruationem non teneantur. Poterunt tamen particulares excusari ob ignorantiam siue ipsius Bullae, siue specialium prohibitionum illius. Quae autem ignoratia ad excusandum sufficiat,habetur C. Apostolica de cleri ex comm . N

DIS P. III. is

c. Si vir. de cognat. spiri .ec glossa utrobique in veri, Ignorantia, ubi dicitur ignorantiam probabilem ab

excommunicatione ex

cusare. Ignorantia probabilis illa est, qua quis ignorat probabile, ut est illud, quod omnes aut maior pars ignorant, ut videre apud Sylia .verb. Ignorantia. niam .is. Ad illud, quod additur de notitia promulgationis nouae Bullae, licedum est eam cognitionem non suffcere respectu rerum,quae ad veterem Bullam de nouo adduntur, cum nondum sciri possint

quaenam sines quoad alia vero perseuerare obliga ntionem antiquae.

104쪽

CAP. II.

CAP. Is

De prima excommunicatione Bullae Camae

in Haereticos, e pocilatas Schismaticos.

TENOR BULLAE.Xcommunicamus, anathematigamus . ex parte Dei omnipotentis, Patris, iiij, kSpiritu Sancti auctoritate quoque Beatorum Apostolorum Petri, Pauli,ac nostra quoscumque Hulsitas,Vui clephistas,Lutheranos, Tu in glianos, Caluinis aS,Vgonotos, Anab aptistas, Trinitarios,&1 Christiana fide Apostatas, ac omnes, de singulos alios Haereticos quocumque nomine

censeantiar, Uiuscumque secti existant,ac e rum crederi tes,receptatores,fautores, tenerali

ter qhoslibet illorum defensores, ac eorundem litabros haeresim continentes, vel de Religione traetantes,sine auctoritate nostra, dedis Apostol. scienter legentes, aut retinentes,imprimentes, seu itomodolibet defendentes, ex qua uis causa public(,vel occulte quouis ingenio,vel colores nec non Schismaticos meos, qui se a nostra. Romani post: scis, o tempore eae istentis obedientia

105쪽

CAP.

'colationes circa

Ad Ateria huius censurae est haeresis,&qtie de haeretis is itionem aciut, de quibus in iure permulta capita cap. Achatius. g. q. I. c. Ad abolendam. C. Em communicamus. I. de haeret. cap. 2 merit de sent. XC. c. iramque de haeret.in c. sed ante BullaCUrias excώ- municationes SummoPώ-tifici reseruatae non erant. In hac clausula undecim personarum ge aera eXCA-

nicantur haeretici, cuiuscumque nominis, de sectae, apostatae. r. Credenres haereticis 3 haereticorum receptatores. q. fautoreS.

s. quilibet haereticorum defensores. .legentes haereticorum libros horresim continentes, vel de Religione tractantes, sine auctoritates Sedis Apostoli cae, si scienter id faciant. . harreticorum libro re tinentes. 8.eoc primen-II. TteS. . eos quomodolibet defendentes. Io Schisina tici. D. qui ab obedientia Romani Pontificis pertinaciter se subtrahunt, veIrecedunt. Circa illa verba Excommunicamus, s anathematietamus sciendum es hi c5- municationem, ut nomen

ipsum dicat, si communione deduci, significare jexclusionen Amunione.

Et quia ille, qui per baptis

inum in Ecc lia ponitur, ut docet. S. Eoin in . i.

la, ad duo adscribitur scii cladia: tum fidelium,

ticipatione,&hoc siccudupraesupponit primu efficitur, ut aliquis possit esse extra Ecclesiam, seu extracsimunionem fidelisi dupliciter primo quod excludatur tantum a parti cipatione SacranactorUm;&hoc diciturix minunicatio minor secundo

quod separetur ab utroq;Z maior excommianicatio

appellatur, in sic S Thaoco cit desinitur Ex

106쪽

commimicatio es paratio commimione Ecclesiae,quoad fructum, O se fragia genera-ha. In qua definitione genus non exprimitur manifeste , est tamen sub in telligendum. Cum enim subcensura Ecclesiastica, qtias species sub suo genere excommunicatio cotineatur, tacensura poena

quaedam sit , in illa particula, Separatio recte inruitur . Aliae particular specialem excommunicationis rationem abest echude mos brant . Proprius enim excommunicatio nis effectus est Communicatione fidelium,3 Sacramentorum participatio

ne priuareu quod verba illa, uoadfructum , significant Privat etiam spiritualibus bonis , quod in illis verbis,ssi agi gener ia os editur No tamen priuat bonis istis spiritu a.

libus, inquantum sunt comunia per Charitatem, sed per Ecclesiae interuentio

nem, qua excommunica

tum separat ab uniuersita

te fidelium,pro quibus suf

P. II. fragia facit. Vnde excori municato suffragia , quae pro tota Ecclesia fiunt, n5 prosunt. Ex comunicationes hac Bulla comprehensae sunt

ex comunicationes maiores, nam verbum, comunicatio, ab itit prolatum de

maiori ex comunicatione intelligitur, ut habetur C. Siq--dessent. ex C. Lenet lico muniterDoctorCS. SCOr.

8. Et ratio est, quia verba absoluto, d simpliciter prolata accipi debent in Pnificato consueto. c. Ex teris de sponside l. Labeo. Edessu p. leg usus aute habet,

ut tuom en Excommunicato,

pro maiori accipiatur Sutetiam ex comunicationes ista: latae sentetiae, Varia l, absolutio Summotontis. specialiter reseruatur.

Additur in singulis fere clausulis verbum , Ana

107쪽

C A P. I.

themat ramis. post Ex Ams-nicamus . Quod verbum Hebraetimnt,an Graecu te, controuertitur. P tacet esto

G ecum , significareque sursum positionem. Quod

S. Tho. c. r. ad Galataei. Z.

sic declarat Ariath mala si poesitui ab ara quod est si rium, Ni , positio, quassi

sursum positio. Et cst ortu ex quadam antiqua consuetudines antiqui enim pugnabant,&praedam aliquam capiebant ab hosti bus, quam nolebant conuertere in sum propitum, suspendebat illam intemplis, vel in aliquo publico

loco ciuitatis, qtias separa tam 1 communi hominuum , moriane tale sic sus Pensu nominabant Graeci Anathemat . Et ex hoc nos leuit cosuetudo,quAd omne illud, quod excludebatur ab usu comuni, diceretur Anathematietatis. Vnde Iosue.c. dicitur ic Hierico,&ominbus,quae in Casunt, quod Iosue mox anathe maligauit ea. Et id coetia hoc in Ecclesia inolevit ut

illi , qui excluduntur a

Coimi mni societate Ecclesiae ma participationeSacramentorum Ecc citae , dicantur anathemati ali. Ex quo coniicitur verba,

mati binis, quoad rem pro eodem accipi: ut etiam pa

s. Verbur tamen, Mathem et inusta ad maiorem terrorem, delictique oste-sionem additUr. In hac clausulalia retici

omnes excomunicatur. Vt

autem, quid sit haereticus, innotescat, quid sit haeresis explicandum prius est Haeresis nomen sYCiae cum quod latine dicitur, interpetratur lectist. Et quia electi, duobus , aut plui ibus fit,aliqua do haeresis vertitur sectata nam qui viam, naria sequitur, Malteram relinquit, quasi separaturabea Dogmatame

Christianorum lccta, aut haeresis dici non potest,co quod non sit inuentum nostrum, nec nos illud eligimus sed ab Ecclesia,Dei auctoritat nobis propo-tur. Haec de voce.

108쪽

ao Quod ad rem attinet, H. resis V error pertinae, hol cae fidei manifes e contrarius,in eo, qui fidem Cis si prasitetur. Sic ex sententiari. Thom. a. a. Uaec n. artic is a definit Turre- Cremat. lib. Stimina de Ecclesia,part. r. c. I in Ban. ad Cit locum S. Thom. EX

i in definitione colligitur tres conditiones necessarias ad haeresim requiri: prima est , quod sit error in intellectu contra ea, quq de fide credenda lint: secunda, quod detur cum pertinati in voluntate

tertia , quod sit in eo qui fidem Christi profitetur. Ex desectu primae condi

tionis non erit vere haereticus, qui licet aliquod o puritae reticale exterius se. at siue verbo , ut haeres in i morerendo, siue facto, ut ido ri inmolando Lat- Lunen non ita credit perinicii ct m. Ex defectu sectandae dis cessendus haereticu in ut paratus est cor

xigi, licoc oppositum fidei

vere credat. Nam pertinax

ille dicitur qui, cum sciat

AP. II. illud, quod credit esse con tra fide, adhuc tam in sua falsa credulitate perseue rat. Ex defectu tertiae do. cet Say lib.3. descens c. q. n. II non esse haereticum Cathecumenum non dum bapti ratum circa aliquem

articulum errantem,quan.

tum cum si fidem, ininterius, reexterius receperita Quia inquit, libere ante baptismu recedere potest. Haec tamen sententia non placet. Dicendum igitur est Cathecumenti,qui fide interius suscepit, esse vero haereticum coram Deo quamuis coram Ecclesiae non iudicetur talis , nee

comprehendatur in excG- municatione adue sus haereticoStata. Ita B in bisu art. a. in explicatione deti-nitionis haeresis Vltima particula. Et ratio est, quia Cathecumen' verb, ut supponitur ius cepit fidem , qua ver recedit, SI contra quam errorem habet cum pertinalia ergo est ei Elim elicus coram Deo. Nu

tamen excommuni Catiar,

c Ecclesia non procedat nisi

109쪽

C A P.

nisi edtra illos, qui intrant per ostium Baptismi Per hanc igitur conditionem excluduntur Pagani de Iudaei, qui nunquam Christi fidem susceperunt. Ex quo patet haereticum illum esse qui cum Catholicam Christi fide susceperit, c5tra illam pertinaciter errat. Haereticus duplex est mentalis unus externus alter Metalis eriti qui haeresi firmiter adhaerens, ea actu externo non manifestat. Externus ille dicitur , qui verbo , vel externo signo hqresim ostedit. Quod etia lupliciter contingere potest. Primo,sicum haeresim

meteod teneat, eam tam c

actu externo manis stet . Secudo,si notant exteriori actu haeresi in ostendat, sed etianacte teneat. od

adhuc dupliciter fieri potest. Primo, si verbo et sigia sufficiet haeresim exprimat visi dicat in Deo Per uaru Trinitate non esse: vel si idolis immolet Secu-do,si actus externus nostium die solicdeda haeres: :

assentiatur j cxtelius dicat, ita est, seu quid simile. Haeretici externi ali quando sunt omninCocculti,aliquando manifesti, siue id in iudicio probari possit, siue non. Et quinam horum in hac clausola cxcommuni centur, intra Ostendetur. Hoc loco non tant timhaeretici incommUNi, Vcrum etiam j aliquot in

particulari excomm Um

csttur. i. Huiata sic uppe latia quod st Ioanne H II ohemo, qui topore ue-cesia Boii Emi regisBohomo subuertit multa asterens ex scriptis Ioan Vui- cleph. Eius errores refert Turrecremat ad finem . . lib. sum .de Ecclesia, de Ber. Ludreburgensis in Catalogo haereticorum , verb.

cuius errores caeperunt

in Anglia anno Dominiis P .Fuit Clericus secularis artiti profestar, ut refert Turrecrem ubi su p. 5 Icr.Ludetem verb. Vtist phira g. Lutherani si Marti-2 3 no

110쪽

noluthero, qui in Saxonia natus anno Domini. 83. posteaHerennitarum

S. ugui suscepto habitiliae religionem prosesius, aqua, ceu limpidissmo triutico ij quam a peta ad ob ti, rendum palea, separatus,&ob inuidiam quod Ioan. Tetrellius ex Praedicatorufamilia indulgentias Leone X cd si a praedicauerit ccpit in Ecclesia saeuire,

anno. IIII Eius vita, Ger

rores 1 Ioan . Cochico la

ani, a quod a Valtacho, velut ali volunt, Huldrico Zuuingli Canonico 5 stantiensi dichi Hic anno

Domini. Isai. Cum Oeco-

lampadio, maro ista dio Berengari errore renouauit, ut refert ab Prateol. de vitis, uectis haereticorum, verbae, inglius i. Caluinis alia Ioan Caluin. natione Picardo,qui a patria sua eiectus fuit ob vitae improbitatem, &ut refert Ioan Vaque rius , quem verbia Caliunt, . citatPrateolus inter dinolutos, inino

stantes dissolutissjmus,

P. II. Ac inconstantissimus fuit Emersit tempore Coroli. V.&Pauli. III. circa annuDomini. IIJ Ugonotti, seu Hugonitae, ut ex Lindano docet rateolus veri, Hugoni ae . Incertum est quonam sic appellentur can ab Hugone quodaLudi magistello Parisiensi an vero ab Hugone Capeto. Hi post Caluinis assiparsi sunt per Galliam: qui

etiam Sacramentari dicu turri eo quod Sacramenti veritatem noua quadam stropha illudere conantiar.

. Anabaptistae ab iterato Christi baptismo nomen accipientes, eo quod bapti Eatos in pueritia retinis gant. Hos ex Lutheri secta prod si e probabilius videtur. Author huius sectae fuit Baltha Ea Paci montanus . . Trinitari etiam haeretici sunt nostri temporis 1 schola Luther prodeuntes, ut docet si usui, i de haeresibus Autho res fuere Ioan Campanus,&Michae Seruetus Istortam omnium errores latea Prateolo referuntur. Excol