장음표시 사용
291쪽
a veram si anima moueret se essenrialiter,& moueret se motu proprio abstractis. f. ut intellectus, & intellectum in ea essent idem, ut declaratum est de primo motore, & de cinteris motoribus abstractis, & subdit sed iste motus dicitur aequi uoce cum motu qui est a motoribus, qui
sunt corpora,aut Virtutes in corporibus. omne hoe est manifestum exercitantibus se in istis sicientiis.qd clarius,aut quid manifestius dici potuitὶ unde isti Gregorio multotiens hoc contingit,quod allegat aliquas N Com.auctoritates extra propositu. Dicamus igitur P in motu aequi inio noco qualis est in abstractis substanriop liis dena potest esse per se mouens, di per se motu m.i .idem potest sei p- sum in telligere,qu ia in talibus idem est intelligens,& intellectum, &intellectio. loquendo autem de vero motu,&de vera acti one, quae est in corporibus,impossibile est, ut idem fm Idem,& eodem modo sit per se mouens,& per se motum , sed sempinter mouens, & motum M philosophos illo modo cadit realis distinctio. Pro quo debes scire* mouere,& agere sunt effectus formet, moue-- ri autem,& pati sunt materi ,ut scri bit Arist. in. i. legene. &corrup. in
- . Semp existimabitur aliqua species duplieci.' mouenS. Aduerte tamen q, sormae sunt duplices, quaedam sunt in materia,& quaedam sunt abstractae
a materia. dister ut autem,&conueniunt mulcem istae sormae. Nam omnis sorma siue sit in materia, siue abstracta a materia habet per se mouere, quia hoc competit socillis inquantum sunt sermae.Disterunt autem,quia forma in materia licet per se moueat,tamen per accidens mo- Cuetur,quia est coniti tuta in esse per suum subiectum ,&ideo mouetur per accidens ad motum sui sit biecti. nde Auer. in . . coeli & mundi.
inquit. lapis enim mouet se inquantum est grauis in actu, & mouet' in- qu nium est potentia inferius,&ca in hoc,quia inuenitur uno modo iactu, S alio modo in potentia est , quia componitur ex materia,& serma. rma enim eius mouet inquatum est forma,& mouetur secunduo est in materia. non enim est in potentia insertus,nisi fim,et est in male Lria. Ecta igitur, i formae materi tes quoquo modo fisit mobiles per accidens. secus autem est de formis
abstractis a materia, quia illi Qtum
sunt per se motrices,& nullo modo motae per accidens in se considerat ,nec etiam per se,quia moueri per se repugnat formis inquantum sunt formae.quia tale visceli potentiae,& materiae, repugnat etiam talibus, quod sint motae per accidens ratione materiae,quia tales non sunt sormae in materia, nec sunt constitutae
in esse per subiectum,& ideo Com- Mmen. animaduertens ad hoc, i modo dixi in . q. primae philosbphi . comen. 2.inquit. Forma non patitura
primo transmutanteis, φ est ser-ma essentialiter,sed patitur per accidens, & ideo transmutatio eius non est prima transmutatio, sed soeundum,quod est serma in passivo sciliceti materia,& ideo sermς, quae non sunt in materia non patiuntur essentialiter,aut accidentaliter,quia
igitur potentia activa est principia actionis,& potentia passiua est principium passionis,& istae sunt potem
292쪽
a fae primo diuella. nam. 9. metaph. agens debet esse approximatum parotex. commen. 2. Potentia activa est se,&ita distinctum situ sic non po- principium trasmutationis in aliud test idem se habere ad se. Contra inquantum aliud, quod additur s. primum minor probatur,multi sutcundum Auer ibi, quia est manife- effectus nati produci ab activo qui stum pex se,quod nihil agit in seip- uoco,&non univoco, patet de leuisum,&potentia passiua est princI- tate in ignegenerato. illam sermapium trasmutationis ab alio inqua aequi uocam oportet ponere, aut sertum aliud quia ut dicit est manism mam substantiae, aut aliam aliqua
num per se,quod nihil a seipso pati qualitatem ergo habens illam actitur. unde Aristo. in. I. de generatio. uam per se estieuificativum, ut ita tex .commen. g. insert. si simile a loquar. potest aut ista forma esse in
simili pati aliquid possibile esset, tuc aliquo levificabili, patet in exemplo
idem a seipsis etiam pateretur'. Ex praedicto,quaecunq; enim forma in B quo patet solutio ad Achillem Sco- generante poneretur activa respe-ti,qui voluit probare oppositum in elu leuitatis eadem est in igne geni'. suae meiph. q. I . arguit sic. Acti- to,& prior est naturalitet ipsia cuiuum quodcuq; pro primo obiecto late. Patet quia est eius principium Erespicit passivum tale,non hoc passi activum,ergo non est contradictiouum. verbi gratia, tam calefacti uu v ipsa insit generatio levificante incommuni, quam quodcunque non in existente. Et patet φ potest
pro primo obiecto respicit calelaeti inesse illi,quare idem sine coii tradibile in communi,non hoc vel illud ctione potest esse levificatiuum ,&sed in communi. Ex his sectuitur levificabile. Contra secundnm pquodlibet contentum sub primo o- batur illa consequetia ultima. nam biecto alicuius sit per se obiectum e. approximatio haec non videtur ne- ius dem, quodcunq; calefactivum , cessaria ad agendum, ut includit di-
Iespicit quodcunq; calefactibile, M stinctionem situs,nisiqn maior pret per se obiecto,&econuerso, quod- sentia non est possibilis inter actic cunq; calefactibile quodcunq; cale- uum &passivum.Si enim haec praefacti uu,sed possibile est, ς aliquid sentia sufficit, multo magis maior I, Psit activum secudum A eodem mo sentia sussiceret, quod probatur du- do quo aliquid aliud est activum se pliciter. Primo d ucendo ad inconuecudum A , idem etiam sit passivum niens,alioquin si poneretur ignis insecudum A, sicut quodcunq; aliud existes aquae, sicut angelus potest si-
passivum est secudum A, ergo illud mul cum coelo, non calefaceret in ratione activi ita habet seipsum quam, nec angelus moueret cetium. in ratione obiecti, sicut quodcunq; Secundo idem probatur ex causa,
aliud passivum, ergo ita potest iii se quia non oportet agens esse praesens ipsum agere sicuti aliud. maior au- patienti,nisi quia virtus agentis n5tem est latis manifesta ex prima rela potest attingere in proportionabitione inter comunia sed minor ne- liter distans, ut ubi Lliquid efficiat, garetur, vel etiam ipsa concessa ne- quod si passim secum esset. non negaretur vltima consequentia, quia .fectiusattingeretur a mute agen
293쪽
a tiis Hoe ergo supposto arguitur vltra.Cum tisi verius est sibi praesens s est activum.&passi uum fm idemqu1 aliud posset esse sibi praesens, itaverisimilesiluatur illa conditio P pqua appropinquatio requiritur,qn maior praesentia esse non potest,eγ elutis. go verissime est actio. Ad hoc autem dicimus, v ro ista est logica.n5 enim procedit ex propriis quales debent esse rones demonstratiuae . nafundamentum huius rei est diuersitas inter poten tiam activam,& passiuam, praesertim, quia Com. vult lin divinitione potentiae passiuae, curi iuscunq; aecipitur dissinitio primae
materiae, & in dissinitione cuiuscui que potentiae activae sumitur dissinitio action is primae sor mae. nam sicut omnes formae sunt in potentia passiva primae materiae, sic sunt inpotentia activa primi motoris, qui est ident eum prima forma, Vt pa
tet. I 2. meta .co m. I 8. unde nihil potest esse per se agens, & per se paties m idem. Amplius actio requirit
contactum. nam forma existens in
subiecto no alterat situm subiectu . propter quid enim hecticus no sen a tit calorem febri lem,nisi quia illa fe . bris non habet causam ex qua depedet,sicut febres putridae, & ephi merae quae dependent ab humoribus, di aspiritibus sed illa est impressa inmebris,&facta familiaris,unde Ari
igitur unumquodq;, & Vnu ens impassibile sili autem, de no appropin quantia,nec sibi ipsis neq; aliis, quae facere apta sunt, &pati. unde actio Vera praesupponit contactum , vel formalem sicut est quando tam a gehquam patiens sunt corpora, vel
saltem virtutes in corpore. scutqn Tintelligentia mouet orbem, & ideo minor illa stiti,& vltima consequetia neganda est,quia impossibile est
xl, aliquid per se possit habere seipsum in ratione activi, & passivi, taquia natura agens,& natura patiens sunt naturae per se primo diuersae, tum quia in actione requiritur. Pagens,& patiens sint distincta loeo.& subiecto, sicut expresse determi nat Ari st. r. de genera. ubi supra, εο experientia testatur hoc de hectico,
ut dictum sui experimetum enim sermonsi verorum est, ut cocordet . sensatis,ut dicit in . 8.phy. Comm .in L commen. 22. quod autem dicit deleuitate q uae generatur ab aequi uoco, patet v illa est a generante. nam. coeli,& mundi. com. 28. agens quantum dat de forma,tantum dat deaecidentibus concomitantibus Arma
mediante tamen serma. Sed eon obieet tra praedicta obiicitur.nam si in motu metaphorico,seu aequivoco non inconuenit, ς idem fit mouens, α motum,& idem sit in actu,&inpo- leutia tunc demonstratio Arist. rue
ret In. F. de anima tex.co m. . habet
enim Averr. in commen. illa de- Mmonstratio fundatur super duas iu positiones, quarum una est, subis stantia, intellectus materiat is reci pitomnes formas materiales. Secunda autem est pomne recipies aliquid necesse est, ut sit denudatum a natura recepti, de vi substantia non sit substantia recepti in specie . si enim
recipiens esset de natura recepti,tueres reciperet se,& tunc mouens esset motum. Vnde necesse est, ut sensus recipiens colores careat colore c recipiens sonum careat seno. & haee propositio,inquit Averro. est vera
294쪽
A sine gubio. modo si pindicta sunt vera dicam sibi cr, in receptione intellectus possibilis cum illa sit motus aequivocus, non oportet,vtidem nosit recipiens,& receptum, & moues,& motum,quia ista vera sunt secudum ipsum in motu uni uoco, qui est in corporib',aut in virtutibus,qsunt in corpore. Amplius autem ecunda. dubitatur, quia supra dictum fuit φλrma,ut sorma mouet, sed v t I materia mouetur,& sic diuersis modis potest eadem forma esse activa, &passiua,tunc stante hoc sequitur, P non oportet ponere intellectum agentem tanquam rem distinctam
η ab intellectu possibili contra Arist.& Commen in . 3. de anima. in tex. commen. 17.quia dicunt i y anima
intellectiva,ut est forma est activa intellectioni ut autem est forma Imateria est passiva. Nisi esset φC: - positio illa superius limitata,quod imotu aequi uoco,& actione aequivoca non inconuenit, quod idem sit ose mouens, & per se motum, id est idem sit per se intelligens,& per se intellectum,veritatem habet in om- nibus abstractis substantiis, excepto intellecto possibili,qui est impersectissimus in genere abstractorum ,
ut dicit Commen.in. 3. de anima. in com. I'. unde talis non intellisit se essentialiter, sed post intellectio- nem aliorum, ut testatur Aristo.in 3.de anima. in com. 8.&ista glossa etiam colligitur expresse de mente Auer.ex. 3. physi. com m. o. iam allegato. ubi loquens contra Platone de anima rationali inquit,' illa nomouet se essentialiter motu Eprio abstractis,ita ', intelligens,&antellectum sint eadem essentialiter Iea, sicu t est de primo motore, & de cae-
teris motoribus abstractis. vn niui- Dium dissicile est inuenire in natur
libus, & in scientia diuina proposi-
tionem,quae sit uniuersalirer vera. quia naturae entium sunt valde diueris. Ad aliud dico,quod no D soluti etest dici animam intellectivam eE receptiuam ratione qua est sotnia με
in materia. Et ratio est,quia est longe diuersus modus receptionis materiae , & modus receptionis intellectus possibilis. nam ut inquit C
menta. In tertio de anima In com
men. s. in principio. Materia recipit Esormas diuersas,&istas quarum co- a es usio in materia est terminatio primae materiae in eis,sed natura intellectus recipit formas uniuersales, &abstracta non enim est opinanda, quod materia si causa receptionis limpliciter. sed est ea illa receptionis transmutabilis, scilicet receptionis huius indiuidualis entis, ut dicit in
eodem. 3. de anima in commen. 28.
Dicamus igitur Q in actione ve- pilor aera,& motu vero.qui reperituri cor timmua potibus aut in virtutibus corporeis tionis. impossibile est,ut actio, & passio ab una,& eadem natura per se procedant. unde Auer. in eodem Ioco dicit,quod Philosophi posuerunt signum formae ex operationibus, & Fposuerunt fignum sebiecti ex paΩsonibus. nam ex operationibus d monstratione signa innotescunt no . bis sermae,&ex passione Inotuit no- - ibis materia, tamen in motu aequi.
uoco idem potest esse per se moves& per semotum. i. P se intelliges,&intellectum in omnibus abstractis intelligentiis, excepto intellectu materiali, & iste est intellectus pro
295쪽
Causa est nobilior situ perfectior
FAmosa est propositio, sed noe t
u niuersaliter vera. unde subtilis' doctor in suis Theorematibus longe ante nos dixit, mista propositio est fata simpliciter, sed est vera accidentaliter. fallit enim in materia. naseptimo metaph. tex. commen .7.copositum est magis ens, quam mat
ri ratio est,quia compositum esta v v r. in actu,& materia est in potentia.' Quod veritatem habeat in causa materiali, arguitur ex secun do de ani ma,tex.co m men. 3. ubi dicituri corpora physica sunt magis substatiae,&rationem reddit dices, principia enim aliorum sint,videlicet corporum artificialisi, patet autem corpora naturae no sunt principia artificialiu nisi I ratione mate
xtae, ut patet. 2.de an ma. comme. 8.
Nisi esset quod ratio ista valet gratia materiς,ga corpora naturae lunt substantiae corpora artis, ut sic sunt accidentia, subitantia autem licet sit causa accidentis in genere causigma I terialis est prior accidente.7. me .l. com . . in cause igitur materiali in his quae sunt eiuslem generis non tenet,sed in his, quae sunt diuer ragenerum,ut substantia, & accidens Insania. tenet. Sed si quis instet i materia est aeterna,& compositum ex materia,& sorma est corruptibile. modo prius natura,& ratione,& tempore est persectum imperfecto, corruptibili autem incorruptibile,ut testa
7 s .materia igitur est persectior co- solusλ Posito. Nisi esset ili licet aeternum inquantum aeternum est sit prius, ix K sectione corruptibili inquantu corruptibile est, non tamen quodlibet aeternum est prius quolibet corruptibili. nam macum sit ens in iotentia non potest esse persectior forma aut coposito, quae uant in actu, quia persectio,ut supra habitum fuit, noinsequitur gradum praecisum entis, sed entis in actu,nec maior duratio absblute in istis,quet sunt hic attestatur maiori perfectionialioquin mineralia, Sc lapides cu habeant magis perseuerantem,& diuturnam p manentiam essent nobiliora plantis, de animalibus, qd est expresse falsum. Propositio etiam fm Scotum locu a non habet de sorma, sed hoc non teneo iuxta viam Auer.& Aristo.qui
vult sor mam esse prius, & mapisens Vtroq;.stam respectu materiae,
qua respectu compositi. Scoti aute seoti t&ro,qua innuit hi solui pol.nam inquit, formacu sit pars est impersectior toto. Et pol cofirmari sua ro
t, prioritas partium ad suum tota est prioritas materiae ad forma, sed prioritas totius ad partesest priori- 'tas formae ad materia, modo respe- Metus materiae ad formam est respectus impersectioris ad persectius necessario. Ad hoc dici potest,m licet sola reciis prioritas partium quatitatiuarum. x ad totum integrale sit prioritas impersectioris ad persectius, & mat riae ad sermam, tamen in partibus qualitatiuis hoc uniuersaliter veritatem non habet. unde forma est tota rei persectio,& omnem persectionem,quam habet compositum, heta sorma. Falsa etiam in proposi-uo de efficiente uni uoco . clarum
296쪽
A est, quia in generatione univoca generans,& genitum sunt,eiusidem p-fectionis essetialiter, sicut homo generans,& homo genitus. na in indiuiduis eiusdem speciei non est hoc
prius,& illud posterius,ut dicit Phi
II. Fallit etiam de fine intrinseco, siue de fine rei generat , quia talis est accidens, quia non est nisi ipsa propria operatio. Fallit etia in causa instrumentali. sicubi igitur famosi propositio veritatem habet,est de essiciente aeui uoco,& de fine exuin
Motu ,qui es ab extrinseco motore,es uiolentus.
Colligitur ista propositio ex in
in tex. m. Io. ubi diuidit motum
in loco in motum ex se, idest ab m-trinseco,& est motus naturalis, de in motu ab extrinseco,qui est quadrifariam,videlicet, pullio, tractio, vectio,& vertigo,& oes illi sunt motus violenti. Et ita multi tenent absolute nulla limitatione adiecta debere propositionem in telligi,quod confir mant ex dissinitione violenti posita ab Arist. in. 3.ethic. cap. 2. Vbi Inili. violentum est id cuius principium impugna- extrinsecum est. Sed ista opinio noest de intutione Com. nec etiam est de mente sancti Thomae, ut dicunt quidam. nam Coment in. 3.coeli &
tenet in capit. 2. motus circularis
ignis in sua propria sphaera non est naturalis simpliciter, quia non est a
principio intrinseco,nec eua est violentus, quia nullum violentum perpetuum esse potest ex. 1.cili dc mundi. tex.com. I 8. sed dicit, pest neu- ister. Nec etiam illud habet veritate ex mente diui Tl . nam ipse in. I. ccch. in lectione. . loquens de eodemotu super expositione. tex.cO. O.ScII .inquit, P motus ignis,& aeris noest naturalis, neq; violen tus, q idem
habent in ippria sph ra, sed est quo
dam modo supra naturam,quia talis motus inest eis ex impressione superioris corporis, cuius motum s quutur ignis,&aersm completam reuolutione, quia haec corpora sunt coelo propinquiora. Aqua vero fimincompletam circulationem. s. fm fluxum,& refluxum maris. Terra EVero velut remotissima a coelo nihil
a tali permutatione participat, nisi in selam alterationem partium illius. Ex quibus manifeste elicitur, Pnon illibet motus ab extranseco motore est violentus absblute loq uedo. nam hoc si veritatem continet non est nisi quando ille motor extrinsecus non habet ex sua natura,ut semper moueat illud mobile,sed in albqua hora, & hoc bene notatur per
Auer. in. 3. coeli. in com . allegato. Et ex hoc patet solutio argumenti, sotrdnis aliqui crediit demostrare ad pro- Pone iumbandum intelligentiam dare ee sor- ρ maliter Orbi, ias, ut dicunt motus intelliget coeli esset violentus, quia tunc talis motus esset ab extrinseco motore,&omnis motus ab extrinseco motorem ipsos e violentus,& ideo ponunticanum re sermaliter animatum ab intelligentia tanquam a serma dante esse,quia omnisserma inserniat,& dat re sermaliter, & ita fimipsbs primus motor cu sit idem cu prima forma volunt,q, dat este sermali tetipsi cetto,quorum neutrum veru es L
297쪽
ste coneedit motum eculi esse a principio extrinseco inquitin.&ideo via loquentium de lese nostra ad probandum Deum este non inducit eos nisi ad corpus aeternum necessario, ut inquantum est nouum est generatum, & quia omne generatum habet generans,& omne generatu, no generatur,nisi postquam primo alteratur in qualitate ab agente necessarium est,ialterans ipsium sit corpus,quapropter necesse est, ut ante mundum esset corpus alterans ipsu.& si ponat illud corpus generarum
contingeret,ut prius esset aliud cor-H pus,&sic in infinitum, necessario,er Impugna go oportet ut sit corpus alterans noalterabile.neq; generabile omnino,&perscrutabitur de hoc corpore. apparet enim quod impossibile est, φst semper mobile p se nisi per principium extrinsecum non corporeu, neque ut sit virtus in corpore. Am- plius. 8.physic. commen. 32. expres'
se testatur,q, motus diurnus,qui in uenitur in orbibus planetarum est non a motore coluncto,sed est a primo motore. Patet autem Q primus motor est motor extrinsecus respectu orbium planetarum, & tamen I non dicimus,l illi orbes mouentur Nora Dis violenter illo motu . Similiter falsum est , φ omnis sorma actualitermati insermat. nam Auer. I 2. metaphy. m. 37. expresse dicit. persectionii enim propter quas mouetur perfe-Quod pise ctum,quaedam sunt qualitates qui-maim ili bus perficitur illud quod mouetur, ρε Vt illud quod mouetur pmptet sanil inhaerti talem, & quaedam sunt substantiars ue inser extrinsecae a re quae mouetur ad eas Dramvido ut assimiletur eis,ut inireniuntur in sini=O' Irines actiones seruorum, quoniam
pii ylii. 8 . sunt erga genera intelionum domi ni sui. igitur dicunturia propter do la
minum,&similiter omnia entia cu ubi ponit hoc primo principio,& in prima disputatione in sellit. vlt.dubii expres se idem habet. Amplius si omnis sua. serma,& actus secundum mirabile istorum phantasiam secudum mentem Arist.& Auer. sermaliter inὶ mat, &actuat suum subiectum, ad
quid ergo posita ab Arist. diffinitioia
ne animae in. 1. de anima tex. com.
s. in qua dicitur animae actus corporis physici organici habentis vitalin potentiaὶ demum in tex.com. II. inquit. Amplius autem immanifestum est si sit corporis actus anima, Usicut nauta nauis. Amplius Averti. ibidem tiexpresse. 8 metaph. com. Ἀ.dicit, lsubstantiae coelestes non sunt com ahr arati, positae ex materia, & Hrma, sed ex ista icorpore,& serma animata intelligi- habetat, dibili non ua v anima sit res anim si eum ta,non ital illis est aliquid, Pani' natura.
matur per δnimam,aut vIuat per vi tam,sea sunt animata per se & viva, omne. n.* Vivat per vitam est generabile ,&corruptibile. Amplius si coelum est copositum ex orbe,& in 'telligentia tanqua serma insormari triviisti asterunt,quaeredum est ab istis tenentibus hoc esse de intenti in ne Auer.ista compositioad que a tificem spectat,qui habeat declarare hoc. Non ad diuinum,quia ipse a guit Auic in primo physi. com. vlii. qui asserebat naturalem a diuino siumere corpora esse composita ex ma
teria, & serma,unde inquit, & perus est hoc quod dicit, ista scientia a lcipit a primo philosepho corpora
com poni ex materia, deserma. For. te dices,t copositio ex materia quaedest in potetia ad esse,in illa quaed claratur innaturali philosophia, αἱ
298쪽
cuitur negligens est ne alia via ad haerentem suo subiecto, & perficieniciendum hoc nisi ex transinutatim rem suum subiectum, non propter ne existente in substantia, tamen G motum localem,quia illa non m positio ex orbe,& intelligentia perti uet, sicut serma materialis quae mor pugna- net ad diuitium. Sed hoc stare non uet mediate aliquo instrumeto cor i testin via Auet.quia in principiobri de substantia orbis,ita exordi In hoc tractatu intendimus perscrutari de rebus ex quibus corpus coeleste componitur. determinatum est n. corpus coeleste componi ex dua-
mre . non . n. mouet tutelligetia orisbem manu,aut pede,nec propter appetitum,quia intelligentia de virtutibus animae non habet nisi intellectum, & virtutem desiderativam Pquae mouet In loco,modo intelligebus naturi sicut generabilia,& eor- tia in intelligendo,&appetendo n5 ruptibilia componuntur, sed tamen dependet ab orbe, nec ab aliquo in in istis suit declaratum has duas na corpore existente, nec ut a subiecto, B tura esle per generationem, & eor- nee ut ab obiecto,&ita nulla est inu E ruptionem in eis inuentas. in eos si quae cogat intelligentiam praecistibus autem per motum totalem. pue primam, quae est Deus glorio- Manifestum est autem, φ motus to ses esse Hrmam sermaliter inhaerenealis est medium naturale, sicut tras temorbi. accideret enim ipsim momutatio in substantia,& ita nitufa-.ueri per accidens ad motum sui su- Iri unamquaq; compositionem in- biecti quod negant Philosephi,&uentam in corpori bus cum suis ΕΘ praecipue Auet. 8. physi com. 2.&mis habet demonstrare demon stra ista non pollunt negari nisi a proterrione signi,sed permotum localem utentibus contra veritatem. Dica- l. Philosothus naturalis non ascendit mus igitur,q, licet cetium moueatur pii ad cognitione intelligentiae inquan ab intelligentia tanqua a principio tum est serma in Erinfis,sed inquan extrinseco, non propter hoc motustum est motrix. Confirmatur, quia coeli est violentus,sed e naturalis, et prima serma, & primus finis a meta quia orbis motus aptus natus emo- FC physico consideratur, sed prima ma ueri illo motu. Vnde violentum. 3οῦ teria,& prim' motor a naturali Plii ethi. cap. 2. est cuius principium e losbpho. I 2. metaphs com . s. dc. s. trinsecu est nihil pserente eo, cui vis.&in suo prologo luper libro physi- affertur,qd non est in Eposito, quia ,
corum. unde intelligentia non dici- na orbis apta e moueri naliter m rtu circulari. sa cuiuslibet corporis
natis simplicis est unus motus natu ratis simplex. Vel est naturalis ex parte intelligentiae quae est anima.dc serma eius modo declarato. nam :vt inquit Com. primo coeli. com. s.cisormae abstractae secundum cpsiunt: sermae abstractis innatae sunt,ut iNi
de appetitus. principium enim mouens de rebus mobilibus est veluti anima de rebus vivis. 8. physi. com .
primo. Et primo cap. de substantiagrbis non fuit dictori coelum habere animam nisi propter motum, de appetitum existentem in illo modo
propter nnlim,ex istis causis opor . lud quod ab eis mouetur sit mrpus. O
299쪽
G neq; graue,neque lene, sicut innatae sunt, v t motum ab eis sit rotundum,& sicu i innata est forma ignis,ut habeat materiam propriam,& quia talis intelligentia semper innata e mouere cetium motu circulari, ideo motus ille est natur lis,licet ipsa non sit serma perficies, immo ut sie est principium separatum, & extrinsecum,
licet ut mouet si coniuncta. &al
Propriata suo orbi,quod preteipue locum habet de omnibus mouetibus Orbes inferiores,quia prima intelligentia est forma communis totius ccli,ut supra declaraui quomodo es H lum componitur ex duobus moi ribus iuxta duas Elutiones datas Pssima tin Auer. ubi supra. Mot' igillab extriniationi, sem motore non semper mouente, vel motus ab extrinseco motore inmobili non habente inclinationem ad talem motum,dicitur esse violentus, & sic debet intelligi propositio proposita in via Peripatefieorum. Et iuxta hoe patet solutio ad obiectionem illius viti, ut dicebat, i si
intelligentia non ellet forma dans esse coelo motus coeli esset,sicut m
tus,q ut e respectu aggregati ex plaustro,& bobus,&sicut ille motus est X violentus simpliciter quia est ab extrinseco motore,ita esset de motu κli pro aggregato ex intelligentia, &mbripatet quod est magna diuremtas.nam alia longe ratio est, tum ex parte se a tu etiam ex parte materiae, ut satis clare patet consideran- AB.Mag. ti. nam ut inquit Alber.cognomento Magnus,primo coeli, super exposi
tione tex. c m. I Ο. motus circularis
duo requirit,quorum unum est, ut mobile non habeat inclinationem naturalem nisi ad motum circulationis,&h ca2titudo conuenit sibi ex rotunditate suarum superficie- ς brum. Alterum aute est motoris simplicitas, et uniformiter se habeat ad partes eius quod mouetur, cum thle nullius corporis sit actus ,&cum non potest moueri per accidens ali-Juo modo ratione cuius diuersimor disponeretur ad motum. non sic autem est aptitudo naturali si plaustro, ut vehatur a bobus. nec boues sunt innati semper mouere plaustrii sicut intelligentia semper est innata
mouere circulariter orbe, quia montus circularis est motus aiae ut dicit Com. 2.cap. de substantia orbis.
ANimaduerte,q, mediu est duplex,quoddam est mediu fim
parationem,sicut dicimus & aqua sunt elementa media inter
ignem,qui est sim pse leuis, & inter terra quet est simpliciter graui ac de Media talibus medijs in comparatione Q- .'F 'la existentibus proposita propo veritatem non habet, unde aer, & aqua. no seni coposita ex igne,& terra,nec ex leuitate ignis,&grauitate terrae, Mut manisestum est. Similiter etiam hoc modo anima intellectiva e media inter abstracta,&materialia illo. modo. Similiter elementa secundia. Comen. 3.coeli com. 67. illo modo dicuntur media inter substantiam,& accidens. quia in aliquo assimilantur substantiis, de in aliquo accidentibus, non quia forma elementalis sit realiter composita ex nat ra substantia &ex natura accidentis, sicut conatur dicere Plusa con . . in primo miciotechni. m. II. contra
300쪽
A tra Anetinam inquit,esi media sint mi Tm eiusdem generis,cum extremis si eles num menta sunt media inter substantia,& accidens, tunc substantia, & accidens essent eiusdem generis,no animaduertit autem hanc aequivoca tionem,quia in medijs in sola comparatione di istis,aut consistentibus, no oportet i media, & extrema sint eiusdem generis,sicut forma Elemeti est medium Qtum secudum comparatio m. nam inquantum facithoe aliquid est substantia, & partici
sat naturam, & conditionem sub antiae, sed inquantum intenditur, B & remittitur, sic assimilatur accidentibus. Alia autem sunt media absis. Iute non ex comparatione dicta, &talia sunt Ermaliter composita ex
extremis,ut tenet Com. &sie colores medij componutur ex extremis,
i pater. F. physico. m. 11. & alibi inti ni ties,& talia media, & extrema Medium sunt Eiusdem generis. Et aduerte, νni I in quod tale medium secundum com
tuur positionem est duplex. Quoddam enim solum disteri ab extremis smmagis & minus,ut tepidum dicitur esse medium inter calidum, & frigidum. Et quoddam est medium m- C. Brinam,seu qualitatem, & tale sp eie differt ab extremis, & isto modo mixtu potest dici medium inter elementa ex quibus componitur. Distinistio prima est Averr. in. q. coelim m. 16. Distinctio autem secunda est eiusdem in. 6. physi. com. 32. dcin. 3. metheor. in cap.de iride, expres. . se ponit eam dicens, medium est s eundum duas species. Vnum eorum secundum veritatem,& secundum prius,& est medium inter contraria cuius esse consistit in complexione duarum extremitatum,& ipsum s
eundum quidditatem est diuersum Da duabus extremitatibus. Secunda autem dicitur similitudinarie, & Ω- cudum posterius,& est medium inter duo contraria fm quantitatemtatum,&diuersificatur ab extremis secundum magis,& minus. Et no-ra,l loquendo de medio secundum
sermam, non oportet, ut trasiens de extremo ad extremum pertranseat
per omnia talia media secundum Armam, quae specie distinguuntur ab extremis,sicut notabiliter scribit
IO6. quemadmodum albedo non transfertur ad nigredinem,aut eco Euerso, nisi mediate aliquo colorum mediorum . in aliquo igitur trassertur mediante charopo, & in aliquo mediante chiano. Non. n.est necesse,ut trastatio in extremis sit per osa media . Ex hoc seluitur Achilles Vo Ar .rio. Ietium probare dari aequale ad pon de cat . dus, sicut fuit Thomas de Garbo in summa sta tractatu. 1. de comple xionibus in. q. s. ubi tenet dari mixtum aequale ad psidus, quo ad qualitates alterativas, Videlicet, vi non
possit dici plus calidum, quam frigi
dum,nec plus humidum,quam si cum, inquit. n. nulli dubiti, i secun- Fdum communem viam in homine
plus abundat calidum, quam frigidum,& in praedicto subiecto p test caliditas paulatine corrumpi inlatum, Q frigidum erit plus calido,& semper inquit. loquimur de corrit lexione mixti,quae est vere medisi. ecudum formam igitur necessario in tali motu calidum non abundat supra Dioidum, nec econuersis. Similiter senum a praedominio est humidum, α paulatine exiccatu eum comburitur non solum per rectiu-R iii tionem,