장음표시 사용
261쪽
G 4 I. ati declarathoe se debere intelligi,& pro hac expositione ultra alias auctoritates supra adductas audi Ner. in fine penu l. cap. de substantia orbis. i nquit. n.& est declaratum ex hoe toto quod dixit in lib. coeli, &mundi. L q, si in coelo essent ples steIIae,& vide verba quae sequuntur,ubi tandem cocludit. ex quo verificatur dator cotinuationis motui est dator esse omnibus aliis entibus, patet autem iste est primus motor, α primus finis, ut patet primo coeli te. o. Icio ab illo. n. coicatum est esse,& vivere Oibus,his uuidem clarius N his veto obscurius. Ad rationem autem Scoti fm viam Auer. rndetur loquitur Arist. de virtute finita in vigore, sed ut pertractat Auer. illa demonstrationem procedit de virtv te materiali, & ideo es primus motor sit mouens aeterno tempore, sciquitur non est virtus materialis.
Sed ex hoc non sequitur φ sit infiniti vigoris, quia virtutes immateria-Iesomnes sunt finitar, ut sic fm materialem eius, & ista est via eius, Vide tamen ample pro illa demonstratione quae scripsi in I x. meta. supertex.co. I. Theologi autem, & veri
1 instenent Deum esse infiniti vigoris,& dicunt illam infinitatem non insequi materia aut corpus, sed pu mssimum actum,& hoc teneo, quic quid in hoc sentiat Auer. ris,genus asilphvssee loquido cteria sumitur, sequitur in illa
materi oa materia sumitur, sequitur quae non comm vulcant in materia
genere physico sunt diuersi. logice autem loquendo nihil prohibet
conueniant Ingiae, inquantu conueniunt in una coi ratione, vel sulas vel qualitatis, vel alicuius huiusmodi. Et ita habet dicere etiam Scotus qui ponit aliquem conceptum vul- latio.
uocu Deo,& creatu rae, diceret enim glossando praesentem auctoritatem
in corruptibile,& incorruptibile disserunt genere physico. Et quia ponit Angelos in.praedicamento substanti sequitur φ non disserunt ge- Lnere logico, nec in conceptu comuni transcendenti. Contra illud in
Corruptibile, Cr incorruptibile genere disserunt. Scribitur ista propositio I Io. primae philosopniae in tex.c m. Vitidi est satis allegata. Diuus Thomas Io a. ibi dicat φ cum corruptibilium, &ti T hom. incorruptibilium no potest esse una
quo conueniunt ambae istae opinio- mPuga. nes in praesenti loco arguitur . nam Arist arguit ibi. c IO. mera. t X.com. vltimi contra Platone. inquit enim.
Palam igitur Q non contingit esse species tales quales quidam dieunt, erit enim homo hic quidem cor inruptibilis, hic autem incorruptabi- 1lis, equidem specie dicuntur esse e dem,& non aequi uoce, diuersa ver genere disserunt plusu specie. Plato enim ponebat idea hominis,& homo singularis sunt eiusdem speciei
logice, quia nomen,& ratio uni uoce dicis de homine in coi, & de hoe homi ne,&tn-Plat.idea hominis, & homo singularis differunt in gne physico,quia idea hois non habebat
mamq est genus libysicum, sed ho
corruptibilis singularis bene habebat materia.& ideo si Arist.arsuenido intelligeret de genere physico, quae disserunt genere physico dissorunt plusquam specie, sed idea h minis, &hic homo disserunt genere physico. igitur disserunt specie
262쪽
a tune Dieret principium, nam nega rei Plato quod quae differunt gene re phrsico, disserunt specie speciali sisima logice loquendo, & ideo ratio Aristo. si quid ualet oportet Q pro positio etiam veritatem habeat degenere logico M vni uoce dicto, quia disserentia ista sm genus infert dis. ferentiam fm speciem, & ideo antiqui Peripatetici, & Auer. praesertim tenent v, nomen dictum de causa, &causato non dicitur uni uoce, sed secundum prius,&posterius. unde Comenta. 8.phy. commen. 77. Horum
de quibus di nomen fm prius,&. B sterius,& simpliciter,&secundit determinationem illud de quo dicitur prius est causa posterioris.& 7. mei.
m. s. inquit. Cum plura communicant in eodem nomine, & quod-
da est dignius quibusdam, illud qd
est dignius illo note est in cςterorudispo caetero tu in calitate est sicut dispositio illorum in illo nomine,&ua habet etiam infra in com .7. &dupis se is 8. meta. co. . Vnde animaduertene laborem us in qqui uoco P genus apud Peripateticos est d uplex,quoddam est genus uni vocum, & hoc est Io L muniter dr logicu de quo ixit Porphyri us q, tale univoce pretdicatur de suis sipeciebus. Est etiain genus multipliciter dictum .& hoe est genus analogum . distinctio ista
colligi in Auer. doctrina,ex. F. pri mae philosophiae tex. come. q. super illis verbis text. nam cui differentia
inest,& gen us seq ui tur, sed cui gen'
non omnino disterentia,inquit.genera generalissima non habent genus, nisi genus dictum multiplici ter. Idcm 4. mei. cona. 1.& primo de anima.cOm. .& alibi frequcter.vniae & vnu dicuntur genera multipli citer dicta. nam. Io. meta. texti Dcom. 8. Ens, & unum aequaliter assequuntur categorias. Tenuit autem OpsoAue. Averr. P in genere uni uoco, & prae-- dicamentali seu logico non ponantur nisi res corruptibiles. unde in Gmen. super Porphyrio in cap. de specie,inquit.&oportet sciasq, substan ἐtia posita est in exemplo hic pro genere generum, secundum sententia P materia,& sorn a intrent praedicamentum substantiae,& substantiae separatae, & similiter posuit animal rationale esse genus hominis secunduviam, & sententiam illius qui dicit. r5nal est genus hominis, &An- Εgeli, verum apud ilum qui iubet . . ratio in utroque est uiuo - , tionem nominis non est genus,& similiter secundum illum qui videt Ο id quod intenditur in praedicamentis est computatio uniuersalium I rum sensibilium erit genus genera corpus. Et in secundo coeli,& mun.
si corpora coelestia essent eadem in genere.&diuersa in specie,essent Gposita ex materia, forma, & essent generabilia, & corruptibilia. Nam
IO. met.tex .com. Ιχ. Disterentiam Fnere sunt quorum non est commumnis materia ,&per oppositum quae sunt genere con uenientia haben tico munem materiam, sed omneliades materiam est corruptibile, dc ideo secundum mentem eius corpus ccxleste non est in praedicamento substa-Hς, quia genus ve generalissimum
est corpus compositum ex materia,& forma. Vnde etiam Boe. hoc vi- Boethi detur sentire in praedicamerita ql Ila dicit φ Aristo. relictis extremis egit de medio, extrema appellans materiam , dc sermam quae sunt princi' pia,
263쪽
o ehone,qui in. I. senaesarum. distin. cui si non coniungeretur inliniti K
s .q. I . arti. I . inquit illud non vide Dici mus nos, quicquid sit de prima , tur verum mihi l Commenta. vo- lutione Averr. quia ut supra dixi, Iuli defendere,& non potuit.Niteba ipsemet auctor Haduertit illam notur en m defendere, q, si sit virtus in esse solutionem, Pdeuasione quan- finita in magnitudine moueret in dam,tii secunda solo qua dat in . I x.
no tempore & si non, non. nam co. meta.M. I.&quam sequitur etiam .
τ' .inquit dicet aliquis Aris ut quid in aliis locis. ut in h. cce.α3 8. dc '.dcconsequens est,si potentia in corpo- I. &in 3. cap. de substantia orbis, re habet actionem infinitam ipsam diffuse est vera. Vnde negandum agere in non tempore:& non est se- est assumptum Ioannis dum dicit, quens, si actio infinita sit potetiae no et, aeque bene illa virtus separata a in corpore, P agat in non tempore. magnitudine est infiniti vigoris, si- in fine cona. respondet. si potentia in cut si esset in corpore ratio diuersita - finita ponitur in corpore,tunc salua tis est qua sit pra allegaui,ssa si dare-H tur Q sit infinita. io sequitur mo- tur aliqua virtus materialis corpo- Luet in non tempore.Si autem pona- rea quae duraret qterno tempore, vel
tur non in corpore no erit finita,nee in actione, vel in passione, illa esset infinita. finitum enim. & infinitum infinitae potentiae.& vigoris in agensolum de corporibus dici piit,& ideo do & patiendo, nam estet virtus h ns
sequitur,&c. Sed. I 2. meta.co m. I. contrarium,& ita sua virtus esset in
mouet eandem quaestionem, & ali- finita in vigore, cum oporteret ea teter soluit dicens. Q corpus coeleste pore resistere cauta corrumpenti,&mouetur a duplici motore. sabant- ideo oporteret ipsium coryus in quo Ina existente in eo, de illa est finita, existit esse infinitum, unde infinitas dia motore qui non est virtus rans vigoris si esset in sora oporteret ea in eo,& ille est infinitet motionis.- derivari in ipsi a corpore infinito igitur P mouetur a potentia finita, inquantum infinitum , sed si pona- mouetur in tempore.Sed inquit ip- tur forma separata a corpore, quia, se φ neutra istarum duarum riasio- videlicet non sit constituta ineste pnum valet.Non prima,quia non ha subiectu,tunc illa ex hoc quod aeter Mbetur difficultas de infinitate quae se notempore agit, nosequitur ipsam quitur quantitatem mobilis de qua esse infiniti vigoris quia illa non severificatur illud quod finitum,& in quitur dispositione sui subiecti, sed
finitum selum competunt corpori- potius econtra. na vi dicit Averr. inhus, sed de infinitate persectionis,& I. physicae auscul. inco. 63. quia cor virtutis. Nec secunda, quia cupO- pus coeleste caret potentia ad aliquatenua illa extra magnitudinem exi- dispositionem nisi potentia ad ubi, stens aeque ponatur infinita in vigo ideo caret pote iis, & quia caret hoc re existens separata sicut in corpore subiecto. Γ materia ideo caret forma
existens,non plus poterit sibi resiste quae sustentatur p hoc subiectum,
re coelum cum anima sua coniun- &suit necesse, ut forma eius esse liquae est finita, i sine ipsa posset. berata ab hoc subiecto, &ve non haergo poterit tunc mouere ipsum si- beret constitutionem per corpus cet-
264쪽
xleste,sed corpns eccleste constituitur per illa, ut scies alibi. sin lib. de siuva orbis,in quo seit ostensum φ intelligentia est quae constituit coelum in suis dispositionibus necessEt ijs sicut est in corpore hominis in ueto pro pter finem. Vnde magna est dist rentia Reuerende Pater in via Peripateticorum,& Auer. pr cipue inter sermam i materia, & inter sermam abstractam a materia, quia sernia materialis est constituta in elle per subiectu,& est ex tesa ad eius e Xten sone,& sequitur dispositioncs ma- terrae inquantum dependet a mate-B tia,sed serma abstracta a materia e
constituens situm subiectum in , di in suis dispositionibus necessariis, di ista est ratio vera, quare si serma
in materia existes infinita moueret in non tempore, no autem si sermast separata a materia,ua serma materialis si infinito tepore duraret esset infiniti vigoris ipter causam assgnata sed nosequitur de serma abstracta a materia φ sit infinita in vigore,q uia serma inquantum ser-ma habet vigorem,& perfectionem finitam,quia ratio sermae cosistit in puncto, quia species entium sunt si- α cui numeri. sicut igitur G sermalis cuiuslibet sermae est limitata, quia illi mitatio fri Philosophos est a materia,sic etiam est de ratione peris Hionis cuiuslibet sermae. unde luci-ctissimus Themist. in. Σ.physicae ausculta. in expositione tex. 28. ubi Aristot. rmam ipsam appellat exemplar inquit. serma apua Aris dicitur
monnunctuam exemplar, no eo min
ato quo hi,qui ideas separatas positeae species quasda nullo materiae in-
inexu subsilietes, sed propterea quia infinita prcscriptaq; est eorum omnium sermassa natura proueniunt. DSed dices hoc no saluat Auer. Nam Replica. indictassilutione dicit, coetu mouetur a duplici motore. Quorum unus est finitae motionis,&e anima eius,&est motor coniunctus. Alius autem est infinitar motionis, dc est virtus separata a matei ia,& est insi-nitae motionis. Manifestum est ast cristi motores habent oppositas vi sposiviones penes finitum & infinitum,non est autem dicendum motorem coniunctum mili esse finitae motionis in duratione, quia nullus
est motor i hi, qui moueat per finitutempus induratione,quia omnes eqli motores iterno tempore mouent. igitur motor coniunctus est finitae motionis in vigore,& motor separatus eli infinitae motionis in vigore, Et confirmatu si quia Auer.In. 3. ca.
de substalia orbis. illum modum loquendi intelligit in simili pro infini ..
min vigore. inquit n. v infinitum
dupliciter dicitur. Quoru vn m dus est virtus infinit actionisA passionis in tempore,sed est finita in sciscilicet in velocitate,& vigore. Se cundus est virtus infumat actionis,& passionis i seoebi patet,cpper hoc intelligit infinitum in vigore.Et illa Fiunt quae multos tempore meo dece Iperunt. Dicimus nos iuxta doctri- solutis. nam Aue in. 2.cςli & mundi. in eo. 2.&TI. I L. metaph. com. &in 2. cap.de substantia orbis. & clarius
in lib.destruct. in disputi in solutii 8.dubi j. ubi inquit. Dicimus nos, Phoc est concessum ab Omnibus Philosephis,m corpus coeleste est simile uni animali,&suus motus diurnus, qui est cois omnibus coelis, similis est uniuersali motui locali eiusdem animalis,& motus particulares cin Theore. P lorum
265쪽
C Iomm similes sunt motibus particu unusqui'; per se.s formis plopriis. et
Iaribus membrorum ipsius anim, Erit igitur forma quasi finis additalis, de est Philosophis manifestum super forma propriam, erga am quo in animali una est vir ex qua uetur unusiqui ' orbis alioru orbii litvnu,&abeade oes virtutes iplius & Eluedo dicit dicamus ergo i nulergavnsi opus tendunt. Cresime, & laserma equasi finis de cois, de uris conseruatione ipsius corporis,&hte nisi illa ex eis uae habet actionem virtus colligatur csi virtute a primo coem,Sc hic est disp6 krmς moue- principio influente, unde si hoc ne- iis primu coetu motu diurno .dis cessarium est in uno arali. scpunam .n .entiu in iuvamento corp'ruco habeat virtute spiritualem Iomni- lestiu adinvice increado entia 'uae bus suis partibus extensam, ex qua sunt hic,&conseruando ea est sicut virtus,& mebra illius fiunt unum di dispositio regetium bonotu,qui iu- idem, de oes eius virtutes fiunt una, uant se adinvice in regendo bonam&eade, de operatio partiu ei' admo ciuitatem,qmoes actiones eo sunt . du similis est operationi parti u Ha- erga actiones primi principis. pon ut L 'H lis ad illud aiat, sequit' ergo φopor . n.actiones suas seruientes, Sc phtestet, Q sit una hie virtus spiritalis ex actione primi principis. queatim qua colligantur oes virtutes spirit, dum igit' primus princeps in ciuitales,dc corporeae,& e unigenea, dc era tibus necesse est, ut habeat actioia tensa in toto uniuerse,alioquin nul propria, quae est nobilissima acti lusordo sequeretur in hoc mundo. num,dc si no esset ociosus: u actio-ndo 'la Pro quo debes scire,* coelum apud nem intendunt per suam actionem sx Ui 3 Philosephos est, de dr alatum, de no omnes, si sunt subprimo principe. Psaliam eam, nisi ppappetitum, de queadmodum igitur necesse est in U motu in loco. vi declarat C6met. in istis principatibus,Vt primus princilib.de substan. orbis. Vnde totii ag- ratus sit,sicut est necesse in actioni- gregatum dr aiat magnu , dc ad in- ous principum, ut prima actio sit, de Hr eius arat corruptibile di Micro- sic accidit in artificiis quae iuuant sec simos. I. paruus medus. unde sicut adinvicem erga unum artificiale, de oes virtutes,de motus particulares in sunt illa quorum quaeda sunt prin- MI nobis depedet ab una principali vir citantia alijs, dc omnia reducuntur zm. tute quae est in corde: eodem modo ad unu artificium. v.g.qiii plura arces orbes c testes,dc sui motores do tilicia seruiunt artificiis equitanda. pendet a motore primo, qui mouet sie igic est intelligendu de istis eo primum orbem motu diurno, unde poribus cu suis sormis,a quibus moAuer. I a. metaph.c5. . scribit du- uetur,de de istis Ermis adinvicem, itando circa id quod dictum est di multu.n. assimilantur artificiis qua Mns. Sed quςret aliquis,quoniam si seruiunt sibi adinvicem, de quae inmotus omnium orbium intendant telligunt adinvicem sunt principia eandem actionem, dc eundem ordi- eorum ex quibus accipiunt in telis nem coem omnibus, necesse est, ut proprium,verbi. g. quia artificium
habeant eadem Erma intellectam arenificadi accipit lua principia ab trinsecam a sermis quas intendit artifice artis equitandi, dc similitet
266쪽
λ alia aut cla seruientia huic artifi-
sima om eio. Disserentia aut inter ista.&a --M- tificialia est quia formae atii filiales mouentes artifices sunt in materia , istae autem non. Ex quibus auctoritatibus clarissime elicitur per tria exerta clara quae licet non 'fitentur in doctrina demtatiust, in in rebus quae non truelliginitur nisi est dissi- euitate,& per similitudinε ad alterii adduci polliunt ut dicit Averro. 3 . de
coelum est unu animal sempiternumnstans ex pluribus orbibus, Nex
pluries motoribus, & primus orbist in sicut cor in animalibus,quod est membra principale a quo Oia alia
membra dependent,& primus mO siqua mouit primu orbem est si, cut aia cordis , a qua profluunt essvirtutes particulares in reliqua mobra. sicut igitur ola mebra lant colligantia cum corde, ee mouentur amotu, qui profluit a corde tanq a fonte ois motus,& principali principio, ut tenuit Ibleriis limus naturet timator Arist. in . 1.de pati. animalisi.& in lib.de sensu & sensa. sic Oes O bes lint essentialem, & necessariam dei dentiam a primo orbe, & vltrac motu proprium mouen motu diurno ad motu primi mobilis,& sie motores mouetes alios orbes inferiores insequuntur,&intendunt primum motu primi motoris,& dfir abAuer. in. g. playsi. m. 62. motores mori paccidens,no quia mouentur ad motum sui subiecti, sicut sitnt motores materiales,qui sunt Brina in mat ria constituta in esse per subiectum, sed pro quanto accidit,q, suum mobile mouetur ab alio motore. sa primo motore mouente primum m
bile,sed isto modo solus primus motord esse motor per se nullo modo D
motus, nec per se,nec paceiis. unde ina ti& debet intelligi ex hoc, i mouentiaq sunt hic,sunt illa quae m uentur ex se,&ex alijs per accides. Lex motu sui subiecti. s. primi moti eis,&hoe est,quia motor consti tuitur per primum molli ab ipsb.Lquia motor est in eo serma,& motu malesia,&est acceptu in dissiniti ne Brmae fm v materiae accipiune in dissinitionibus Ermarum,& hoc est id quod di moueti per accidens August. in rei veritate, motus ast in corpor,bus cfestibus non constituitur per subiectu ipsus, Sc ideo n5 mouetur Eper mossi subiecti moti ab ipse hoc asio allae modo accidentali,quod asit eorum Miligesiae habet subiectu quod movet' ex alio
motorea proprio dicicq ille moto1 motores proprius mouetur per accidens. sex moruhoc, o suum subiectu movetur ab alto,quia accidit ei. s motori Pprio
ruida modus mouendi, & est quia
ubiectum eius mouetur ab alto,n5 quia ipse mouetur per motu sui suis biecti seu test dispositio in motori . bus, qua sunt hie, & ideo dicitur in eis motor per accidens, quivoce. si
de illo quod mouetur per subiectu acceptum in sua dissinitione, & per 3 subiectum quod non habet introi tum in sua ilissinitione. Secundum mentem igitur Auer. Qius primus
motor dicitur esse motor per se, de nullo modo dicitur moueri per accidens,nec 'uia moueatur ad motum
sui mobilis, nec quia suum mobile moueatur ab alio motore, & dicitur esse motor, qui est purus actus in quo nulla prorsus est potentia,& di. eitur motor separatus, quia nullus est adeo eleuatus a poteria, nullusqι est independens in mouendo, sicut
267쪽
G ipse,& quia est respectu omni u alio.
Tum motou, sicut sorma &fini qui mouent ora alios motores aliorum Orbium in ratione amati, &desidetati,&illa finis semper est actu coniunctus cu alijs motoribus, ideo sub hac ratione est causa q, alii motores sempi terno tepore mouent,quia ibi secus elhq sit in motoribus materialibus in sibus finis motus diltinguit' i motore, deest in Potentia,& Ideo
suum mouere est linitum. ut d Lit Auer. in lib. de substantia orbis. cap. uiue sit I.&2.& I x. metaph. com. 6. Vult mς Auςta igitur Com. in proposito theorema
ri te motum coeli esse a duobus mom-temapii: Dbu λsto modo, sumendo.n .c lumpositum. Pro toto mundo is periori,sic ibi est duos motores insiderar motores. si coniunctos sivis orbibus qui, ut mouent suos orbes se ni finitet potentiae, definiti vigoris,& sic habent dete minatas proportiones supra sua mobilia,&excedunt scinuicem in velocitate mouendi, ut testatur expresse
α quia habent fini late vigoris,hinc in q, mouent in tempore,& non in instanti.& quia una est minoris, vigoris alia una veloci' mouet, u alia: I sed ' semper moueant est,quia habet finem sempiternu semper actu moventem in ratione amata, &desi'derati,&quia istet finis est communis omnibus alijs motoribus, & est
tanquam forma omnium,non.n. tali ratione respicit solum unum, sed omnes. ideo dicitur iste forma, seu
motor separatus,non autem est intelligendum,* talis motor non essective moueat suum orbe motu diurn immo mouet,ut sic ipsem,&oesplicis orbes interiores motu diurno,
sed dicitur separatus,quia est mari me liberatus ab omni potentia. 3.de K
cies.& dici e separatus in ratioue ista Praesertim quia mouet, ut finis, quia
finis est causa causarum, causalitas. n. finis est i causata. dc quia omnes alii motores in ratione qua mouet, ut efficiens,immo ipsemet,ut mouet
ut efficiens praesupponit seipsum in
ratione finis. unde Aue 2 pnysi .co. 88.h c est dispositio entis necessarii simpliciter, ut non sit propter suam actionem sed actio eius propter ita sum,& iste modus necessitatis inu nitur in rebus aeternis,& ista est ne- Lcessitas simpliciter,& isto modo. iste motor est infinitet motioni i. vi mouet in rauone finis est causa infinitae durationis in motu coeli. Et hoc
elicitur ex me' te eius. I 2. metaph
Com. ΑΙ .ubi auctoritate Themistii inquit.Them. autem in hoc loco dixit quod non rectum est,quod dixit solem,& alias stellas ee finitas, & habere potentias infinitas, potentiam. qui est in stellis,quae est infinita noest naturalis in eis, neq; fm cpsiunt corpora,sed aut pendet a prima causa,aut ex anima existete in eis ab illa potentia quae non est corpus, pri- M
ma. n.causa est, quae reuoluit eos te
pore infinito, quoniam si haberent illud quod habent in potetia,ut corpus & magnitudo habent, Sc noes
sent semper in actu, tunc necessariuesset eis laborare & lassari. Et pa lo infra abbreviando istam sententiam Themisti j inquit. Si aliquis
motor mouet propter finem exist rem in potentia illo adepto,&deducto ad actum cessabi t motus, qua propter necesse est motum qiernum
tale ad aliquid semper in actu. Item
268쪽
gentia agens motum est finis mori ut patere dicit ex his que adduxit iulrobatione secudae coclusionis pro-atae per ipsum. Et ideo inquit.di-λ si finis est aliquid in corpore, non tradicit ei,& etiam philosephis, qui semper aequaliter distaret, & vniser ponunt expresse,q, quaelibet intelli- initer seli fiet admotorem,sed nunc esset hic, nunc, ibi. Et per conseques
motor nunc velocitaret,& nunc tardaret motum,& sie motus non esset uniformis & regularis,cu igitur mo cendum ergo,nisi velimus concia
tus coelestis sit uni sermis, & regula, re ipsum sibi contradicere,sicut aliris ex hoe deducit Auer. φ ille mot' qui in hoc passii concedunt, φ ipse est ad aliquid existes semper in actu improprie locutus est. nam quilibet
quod in nulla Drorsus existit mate- motor coelestis mouet,ut ago, dc ut Dubium. ria. Sed est ardua difficultas, an isti finis,ut dictum est,propter hune du- duo motores a quibus mouetur coe plicem modum mouendi, seu duplisor. Greg. lum sunt duo distincti realiter. Ad cem rationem,qui in nobis duobus de Atini. i hanc obiectionem respondet Greg.s de Arimino in. 1.sen dist. j q. I. art. .sent d- . inii resposione ad rationes,&aucto I i ritates Aureoli dicens. Ad tertiam auctoritatem de illis duobus motoribus dicendu i verba illa non sunt
sumeta stricte m propriam suam
significationem quoniam ut inquit Com. manifeste tibi ipsi contradit rei in hibquq dixit in primo cap. de substantia orbis. ubi sic ait. Non est dicedum quod sormae a quibus mouentur corpora coelestia sunt aliae a formis ad quas mouentur,& quod illaequet dedent esse non in materia omnino,& quae carent situ sunt se mat ad quas mouentur, cum illae a quibus mouetur sunt formae in madistinctis motoribus conueniunt, ut supra habitum est,per hoc dicit mo Stum illum componi ex duobus motoribus quamuis essentialiter sit tantum unus, salte in primo motu, naquoad alios posset dici,' sunt plures, Vnus communi qui est coniunctus primo orbi, dc alter proprius, de communis latum per modum finis moueret inferiores, proprius autem ut agens,& vr finis,luxta modu pr missum,&ipse communis utroque modo mouet suum orbem de si detrimo motu velimus intellis re verum Com .intelligedum est improprie iuxta sensium datum. Et cmn- firmat hoc dictum suum ex verbis FCom. in eodem com . ubi pars infrateriis. ecce sp expresse dicit non esse subdit. ergo nihil est in quo dissertponendos duos tales motores distin serma qua mouec a forma ad quactos, unum ad quod mouentur,& mouetur,ni si dispositione, manife- alium a quo mouentur, & illum no stum est autem φ forma aqua moin materia omnino, hunc autem in uetur est forma quae efficit motum, materia. i. coiunctum,& hoc expresse illis quae sonant verba allegata ad oppositum contradicit. Pr terea, si ponantur duo tales motores fim intentionem opinionis oppositae, vi-
forma autem ad qua mouetur est forma quae est sinis motus. Dicim' Proprianos lista dicta Gregorij pro malo, PQ ri sua parte siunt vera,tamen nos in aliquibus discrepamus ab ipsi nam delicet, φ unus moueat aetiue tan- non est dubium, φ primus motor, tum, de alter finaliter, explesse con- & prima forma,& primus finis sunt
269쪽
G idem subiecto,& ttia in intentione,
ut dicit Com. I i. metaph. m. F. &6. Nec etiam dubium est, v aliet imtelligentiae mouent, ut finis. & minuent, vi essicien sicut expresse dicit. Com.in. I 2. metaph. com. 36.& alibi frequenter dicere, in inpraesenti auctoritate in qua dicit motum coicomponi ex duob' motoribus,quinium unus est finitae motionis,&est coniunctus,&est ala existens in eo: nlius autem est separatus a materiacino,& est infinitae motionis. v improprie fuerit locutus, videtur multum detrahere auctoritati Comenti H vin tam ardua difficultate introducta pIo. Gram Peripateticis,quq Oes expositores fatigauit,dc ipsum psertim,qui in variis&diuersis locis ea
sine sorti causa pertractat, unde ipse incideret in Bueam qua fecit.na. 3. de anima,dum disputat de Itellectu pon contra Alex. deridet eum, dum glossat verba Aristin quies dicit irium simplicem, Imixtum,& Incorporeum,l non proprie intelli sun cilla verba. unde etiam lucidissimus I Them .in. I.de aia. cap. 1o. Non est aequu in altissimis philosophiaeqonibus aliud sentire,aliud dicere . cu.n. sem p res digna hola est ne a mente verba dissentiat, tum id maxime in rebus obscuris, & creperis obsese vadum,quo ea suae sitopte ingenio remota, & condita videantur verbis illustribus,&u maxime declarantibus vendicetur a tenebris. Amplius Aristin demonstrativissetentijsiubet non esse disputandum,nec )isF-niendum in metaphoris,sed Ppriis sermonibus,ut patex m. 2. posterior.&Com. I.e ii com ros.&Ios .eon xtra defendentes Plato. inquit φ M. accusat Platone, vel quia male sen- πιδpris sit,ues quia male docuit,quia abutebatur nomine,seu vocabulo generationis. Et ideo post longam, &di turna cogitatione peruem ad hoc ide dico et, isti motores sunt vere duo& sunt realiter distincti,& no est sermo improprius. ubi Maduerte, P vi patet exereitatis in via eius 1 illo. in. imitatus est pro maiori parte Alex. 8c expositio illa fere tota est Alexan.
adeo φ ubi deficit sibi exto Alex. videtur esse quasi mutus. Alo. autem ut recitat Com. I 1. metaph. c5.2 . Lsuper illis verbis, deinde erunt haec omnia ala Brsan & corpus, aut intellectus,& appetitus,& corpus,dicit.& ideo dicit serian, quia quida existimavit animam esse abstractam, quae anima apud ipsum non est a stracta sed prima forma est abstracta,& intendit per lis et omnia corpora coelestia. ubi fim Alex corpora culestia habent intelligentias animantes illa Brmaliter. & sola prima forma est abstracta,& hoc est quod plerunq; m. solet dicere in illo. ix loquens de primo motore, & primαBrma,& primo sine,quae eade sunt usubiecto, quod in nulla oino est materia,& quod nullo mo est in corpor etenim ala etiam apud Arabes dieit Ermam colunctam corpori.Vnde Auic. in. 2. suae metaph .ca. I. aia dicitur pro quato mediante motu ligatione habet cu corpore, quo mo
uet illud, si aut fuerit sulla separata
iano vocat' intelligentia.& Auer.ici 8.phy.co. I. Principi u moves de rebus motis est sicut aia de reb' vivis. Dico igitur,l fm Auer. motus cedit,
pro toto mundo superiori sumendoctaura
270쪽
A coelum AEt es siderari dupliciter, de bet in telligentia in se cosiderata mo Dquoad hoc,*ille motus est in tri, urat,vtessiciens,&moueat ut finis & fm motus illi particulares sunt in finis usi quiestide cu primo mohabentes determinatas mesuras ad- tore est,qui primo largitur sempiter inuice i velocitate & tarditate, & sic nitate motus,& non sunt fines parti proueniunt a motore efficiente mo culare qui sunt sub illo, & ideo ali ait qui est prima serma,ut mouet,ut est motosiqui largissimpliciter semessiciens primit orbem,& oes alios, piternitate,& alij sunt motores a G- . qui sunt sub eo motu diurno,&oes bus producuntur motus proprii in alii inotores,qui sub eade ronem propcijs orbibus,tieetide sit motor,nent sua mobilia motibus propriis. qui mouet totu canum motu diur-CotraCre. Vnde falsum est,quod dicit Grego. no. Et per lioc patet sblutio ad obie Soffadt ψς ΛΠΠΠ quod primus motor resipectu alioru cta Gregorij. Ad primu quidem dr, v si Porbium, qui sunt sit borbe stellato P non est co tradictio in Auer. quia
concurrat, ut finis,lmo etiam cocur in primo cap.de substan.orbis. inue I risivi essicacns, proquato oes mouet hit contra Aut qui ponebat in cor- Emotu diurno. Et quia oes intelligen pore celesti in unoquoq; orbe aiam tiae sitiit finiti vigoris, hinc est,uoes imaginatiuam,quς erat denumero mouent,vi essiciens finito tri in ve- aiarum simsitivarum, quae existunt Iocitate motionis,& nulla mouet in in materia,a qua effective produci cinstanti,& quia oes,ut sic sunt appli motus, sed intelligentia Qtum m cata: propriis mobilibus, oes dicunc uebat in ratione finis, & si ita esset aia resipinu sui orbis vel ga forma- tunc mouere cςli esset finitu m,sicut liter inii rent priter primu motore, in istis quς sunt hic, quia talis ala avtvr sentire Alex. vel smvego puto qua mouetur cu sit forma inmat in via Auer.oes intelligen tiae habet ria moueretur P achiis,& quod m propriuorbem,& illae, ut sic dnrat . uetqn mouetur impote est, ut insit, prima aut intellisetia, licet Imedia- ut sit principi u motus aeteriit, unde te respiciat primu orbe,quia tamen paru insta inquit.& quod dicut inciet mediante illo resipicit oes alios or pientes philosephari, panimae isto-C MADt dici serma abstracta &sepa rum corporum coelestin stat serma Frata, quia est serma cois, dc uniuer- materiis. c quae in materia acquirat salis,& licet ut mouet pi dici anima aeternitate ex sermis in materialib', coeli, in ut est causa finalis ab omni- nihil est. cotingit. n.q, illud qd non bus desiderata sic est serma separa- habet nam essendi aeternum acquita, uia ut sic no potius resipicit unu, rat aeternitate ab alio,vbi manifesteu reliquii,& ut sic est causa infimin- inuehit contra Avicen. δc sequaces,tis Iduratione, unde esti motus cce sed hoc non sequitur in via eius, saIi taliter sumpti, sit infinitus in dura aliet intelligentiae mouentyr a pri-aione, hoc principaliter dependet a ma,taquam a fine uniuersali,& coi, primo fine, & non a particularibus quem omnes amant & appetunt, Mynibus,unde si per impose non esset est finis semper actu moves illas ad iste finis cois in actu non esset moe sui desiderium,& ipse virtutes appe- aterno ire simpyri licet igitur quetli tentes non sunt sermae in materia