장음표시 사용
331쪽
Omnium natura operatrix, medies cipio primi eanon. nam in. 9. lib. vi Idvero mini ster,quia ex aliqua natu- de aegritudinibus suum, sorumque remedijs.&in cap. . agit de aegritudinibus canum,&cap. 24. ag t de morbis equorum, & remedijseo .& in cap. 16 agit de morbis elephatium,& eorum remedijs. unde sicut contingit in naturis temporum P firali virtute sanitas perficitur auxilio artis, ideo pst quid in operatione artis oportet accipere ex proprietatibus rerum naturalium,&Fpter hoc medicina subalternatur philosophiae naturali, sicut alchimia, &agri cultura,& aliae hm5i. Et sic pa- nis unius sapit naturam principiitet q ualiter aliquae scientiae operati- alterius&econtra,sicut principium
uae subalternari possunt alicui scientiae mere speculati uae M se, & secundum omnes sivi partes. Et quod medicina motu genere sit practica,ostenditur etiam autho
H ritate Com. in. 2. meta. comm. 3. inquit enim. scientia operati ua, quan uis utatur rocinati a ne,&speculetur de causis,non tamen est digna vocari scientia speculatiua,quia non perscrutatur de causis rerum, & de diffinitionibus earum, nisi ut scientes Cana agant,& non ut sciant, sicut est de scientiis speculatiuis patet: vides,q, scientia quae con siderat causas, &theoricasin medicos abutenteSvocabulo, unde a fine Vnum quodque denotare fas est, & ut dicit Com. illa demto fuit inuenta ab Iacuaym medico Arabe, nullus enim ex antiquis hoc posuit ..Εt animaduerte iuxta sententiam Arist. in lib. de senueris sapit naturam hyemis,sic finis naturalis scientiae sapit, & ostendit alium modum connderandi medicinae. unde Arist. istas duas scientias sero res appellabat,&alteram describebat P altera, dicebat. n. medicina Lee corporis philosbphia, & pluam
dicebat este animi medicinam . navi inquit diuinus B .in. de consolatione philosophica. Animorti m alus quid est ni si virtus,&aegritudo quid nisi vitium & aduerte quod
quanto anima praestantior est corpor tanto philosophia, quae instituit animum praestantior est medicina, quae instituit corpus,vt.d. Ari
Regula est, quod a causis quarum Mnatura est eadem, in non dissssu,&iensato. Q ubi desinit physieu, rimi nisi secundum magis, m ma
tbi incipit medicus, inde contingit, nud, nonprouenit nisi una nara
τ' minus. quod quo ad postremam sui parte, quae est de animalibus,& plantis Arist. interponit aliqua, quae pertinet ad actum practi cum .vndem lib.denarura animalium ponit multa medicamina conserentia variis, & diuersis aegritudinibus animalium,patet autem l notitia illa, quae docet modum,&qualitatem operadi praA Verrois est propositio in propria forma an. 3 .de ccc.& m uis i n com. α. v bi etiam subdi t. & causae diuersae in quantitate habent causata diuersa in quantitate. Vera autem est propositio,vbi illae causet difetica est,sicut inquit Princeps in pia serentes sm magis & minus fuerint
332쪽
A eausae adaequatae illorum effectuu , fallit autem ubi no sunt sic adaequatae. Nam videmus proportiones Elementorum in mixtis i nuentas disserte secundum magis&minus,at, tamen videmus maximam diuersitatem in sermis mixtorum,quae nocausantur adaequatae ex illis proportionibus elementorum, sicut credit Alexan. vi recitat Auer 3. de anima.co m. s.in tantum P etiam animam intellectus materialis illo modo causantur,cotra quem Auer. ibi
dem inquit. Et magis inopinabile de opinione Alex est hoc in dixit qd B primae praeparationes ad intellecta, ct ad alias postremas psectiones de anima sunt res persectet a complexione, non virtutes factae a motore
extrinseco, ut est famosum ex opinione Arist.&omnium Peripateticorum, ista enim opinio in virtutibus animae comprehensi uis si est secudum quod nos intellexerim us est falsa,a substantia enim elementorunon potest fieri virtus distinguens
comprehensiva,&c. unde etiam ele-Nota. menta secundum doctrinam Arist. respectu mixti non concurrunt ni-s,Vt causa materialis, sed causa effi, ciens est calor coelestis, ut patet. I L. meta.commen. I 8. Solet etiam iuposita propositio sub aliis verbis al-: legari, videlicet magis, & minus no , diuersificant speciem, & tunc etiaest alia limitatio, nam magis, &minus quandoq; insequuntur forma, α quandoq; insequuntur materia seu materiales dispones,& verum quod disserentiae rerum secundum magis,& minus insequentia materiam non faciunt disserre specie, tales enim sunt indiuiduales disserentiae per quas distinguuntur ea, quae subeadem *ecie eontinentur. Sed D. loquendo de magis&minus, quae insequuntur sorma, de principia es.sentialia, talia bene faciunt diuersitatem specificam,& inserunt illam, .ruam species entium sunt inaequales quia sunt sicut numeri. Colligitur
autem limitatio ista ex intentione Philosophi in . Io. meta. tex. commax s. ubi habet v contrarietas sumpta penes sor mam facit disserentia speeificam,non autem cotrarietas sumpta penes materiam.
Simile non p.rtitur asinuit. P Ropositio est Ari sto. in . I. de generatione&corruptio. in text. Ecommen 43.cuius probatio ibidem
adducitur. inquit enim si simile secundum quod sit mile activum , ipsum seipsum mouebit omne. Glos- satur autem ab Aui. ista propositio in secunda Fen primi doctri. 3. in cap. 3.de signis complexionum de simili,cuius qualitas,&quantita iulius,quod est ei simile est una specie,& natura. nam quod est calidius alio non est simile ei quod minus calidum existiti immo duo calida,
quorum unum e calidius altero di- Fuersificatur,&illud quidem quod
est minus calidu comparatione ei
m est calidius frigidnm existit. Intelligitur igitur propositio de simili.
bus in sorma,&gradu formae,& eem potetia . nam actio insequic multitudinem sermae,& multitudo foemae insequi multitudine maae, ex
augmeto. n. sudae in qualitate Euenit augmetu virtutis in robore, sicut declaratu est ex principijs natu- talibus,ut inquit Aut in. 6. natura lium,sectione. .ca. s.
333쪽
Dialecticim diffinit per forniam ,
Husiciu autem ter materiam. Di umer T. Ropositio ista est Philosophii
quidx- - primo de anima.intex. comm benthie. Advertessi dissinition8s, quae dant quiditatem debent habere tria propria, ut scribit Commen. 4. phy- DcO.commen. 3I. Quorum primum est,ut cxillis dissoluantur qones contingentes in re. Secundum vero est,ut per illas appareat causiai haerentiae accidentium essentialium V existentium in re,quia dissinitiones completae innatae sunt reddere causas omnium accidentium existentium in re: sed non conuertitur , qd omne ex ouo apparet causa accidentium existentium in re sit dissi nitio. Tertium vero est, ut ex dissin tione appareat dissicultas. Vbi aduerte quod de proprietate dissinitionis completae est,& appareat solutiobmnium dissicultatum contingentium in re ex ignorantia dissim timnis,& quod omnia accidentia propria, quae conuertuntur cum dissi. t nito demonstretur per illam, nam Φ Vt seribit Aristo. I. de anima. tex. co. - Ο.Dimitiones secundum quasno contingit accidentia cognoscere,sed
neq; de ipsis facile imaganari,manifestum m dialectice dictae sunt, &vanae omnes. Vnde animaduerte, ιν cum dialecticus sit artifex comis munis, non enim procedit ex pro-
I riis sicut demonstrator,ideo a Phiosophis omnes dissinitiones, quae dantur per causas remotas ,& coes dicuntur dialecticae, quia non piat esse medium ad dem randum accit . tia essentialia de dissinito,na dem roest ex propriis. Et eadem ratione Omne illae rationes in philosophia et
naturali, vel in scientia diuina, seu alijs factae per principia remota. &vna non appropriata ei,qil dem faeesse,diar logicae rationes. Extat ad hoc singularis authoritas Aristo. in 2. de genera. anima. cap viti. inquit enim. Sed fortasse verisimilior his demso illa logica videtur, logicam appello,q uia quo VBo eo remotiora propriis principiis est, & Averr. I. v
demro a praedictis,& est logica . scilicet,quia est ex veris propositionib', sed non propriis, sed generalibus. LEandem sententiam habet etiam in
dicit, o Platoni contingit dici uniuersalia esse causas singularium P pter logice Ιquirere,& subdit. quod quia erat semper in disputatione,
ideo contingit ei dicere extranea.&remota a veritate. Ex qua authoritate male intellecta,& exposta inserunt aliqui , quod in idi siputatione possunt dici extranea,& remota, 'a falsum est,praesertim in disiputa. dominati,qualis est illa qua utuntur Philosis phi in pscrutatione:veritatis na ut elicis in. 2. primae philoso. t. c. I S. N a philo phi est qrere ma- Mximam pscrutatione ob studiu ve
in abus h ohetopione,&existimatione det inqrere certitudine sicuti μfirmus lanitate. vn si fas e dispones corporis disponi b'i n telys coparare, debes scire,*queadmodu medici reorpe humano poniit tres dispones, sanitatem, aegritudinem,& neutralitatem: sic scientia certa apud intellectum est sicut sanitas in corpore,q est eius persectio. Omnes. n. holes natura scire desiderant, ignorantia
334쪽
A ante dispositionis est sicut aegritudo
in corpore,opinio aut qua intelli co
nostit aliquid eu formidine est ve-
uti,neu tralitas in corpore,& ideo dictum Co aliter intelligitur,quod a a Plato'semper est in dispu. id est semper in suis dialogis per dialecticas rationes procedit , quae sunt per causas uniuersales,& remotas, ideo contingit quod non dicit conuenientia, gaconabatur ex causis intelligibilium seu entium. mathematicorum reddere causas sen si bilium. unde Ati R. in. I .de sene ratione tex .co. 7.con traPlat.&sequaces, inquit. Causa autev quare non potuerunt consessa videre inexperientia fuit. ideoq; quicunque magis insudauerunt naturalib' magis possunt supponere talia principia, quibus multa pollunt compli
Care. quia autem ex multis sermonibus indocti existentium entis intuetes,& ad pauca respicietes facile en u- pulchra, tiant. Sed dices, quare dialecticus didisti euli Lixur dii finire per sermam, physicus opinio autem per materiam . Ad hoc videt'
Themist. respondere The. I. de anima. c. '. in ADDI. expositione tex .co. I 6. inquit . n. cuAduerte sint tria di stonum genera. Quaedam ed om I r Mana sorina hoc modo, domus C est custodia,&de sensio a ventis,impeta e t bribus, caloribu R&frigore. Alius
via. & tor modus est per solam materiam, doma dix mus est ligna,lateres, intrita.Tertiussis si ii' autem qui utrunq; complectitur staphilo- materiam,& Lima, sic videlicet dosophia . i. mus est munitio ab his, quae de soris Dii: lv δ ingruant ex tali & tali materia. Dei, si hi li' his tribus quod genus physico condit finitio' uenitὶ Vtrum id in quo solius sor-poidinae mae fit mentio, praetermissa, & negle,.. cta materia, an id in quo solius ma-t ophum teriae admonitio fit forma superposima est ta, an id potius in quo iiictim socma & materia declaraturin soluen- Ddo dicit φ si postrem um hoc genus forλm, MPhilosopho naturali congruit cui sectae reliqua duo vendicari,aut tribui retone dis debet, certe dissinitio in qua sola uis finitio latsermae assertur, quae seorsum consi- n alas pornere confirmationem,quae & soliditatem habere non potest dialecticis it u & de astistitur. unde plerunque illa facilis mio e perinam sq: habetur: ea vero: quae mate camines' riam tantu, & affectiones et u , quae inseretulo abiungi non possunt sectatur,nulli' fota at est quidem fuerit nisi eius,qui naturam camaae, Scexploret,quippes circa omnia versetur, quae materiam, & eius opera, eo. 8 1. Pratq; astectiones appellent,sed cessans Ε& manca nisi formae meminerit, ac diciet a prisormam quidem semper in dissi nitione collocare debemusiquς locum ' es
principem teneat. ita tame, Vt ama' pii mali. teria non recedamus etiam si forma vii genus ratione possit abiugi. etenim formae PpQ
naturali materia se in per Opus V siusq; i. is det Iest Sed nisi aliud dicatur, solutio ista dissone pThemisti j videtur manca & insufii- mittidit ciens, nam si ea ratione definitio data per solam sormam dialectica est . quia forma seorsum Eliditatem habere a materia non potest, neq; seorsum cosistere valet: pari formiter sequi videtur, φ definitio quae datur Vper iam materiam dialectica erit, quia materia seorsutri consistere, de Pliditatem habere praeter sormam
non valet sicut stribit Comen. in . L. phy. iuco m. I 2.imo si bene considerare volueris, magis hoc est de mat ria secundum sententiam Peripat licorum . nam et . physicae austu l. rex. co m. 'I . Materia est prriter sorma, non autem sorma Pp mam.Confirmatur, nam Auer. in 7. primae philo phiae in co. g. in calce co. stribit. &cum induxit rocinationes ex quibus
335쪽
G apparet ma est magis substantia dixit, sed hoc e impole. laed impose est, ut materia sola sit furia cum opi
natur Q, Iirietiones separabiles in Hi-tellectu . f. quae non intelliguntur in resipectu aliorum, sicut est materia, sed cl uae intelliguntur per se,siunt maia . Si substantiae,&ideo existimatur', ij. sorma sit et substantia cum sit quid i ,- tas q uam sign ificat dissin i lio, v bi ex presse colligitur quod est magis ab-1blutus intellectus formae, si intelle-ADDI. ctus materiae. Et confirmatur, quia Coiitinac idem est iudicium de materia, & sorma, sicut cla potetia&actu,quia. I 2.telligit per meta cona. 26. potetia reducitur ad materiam,&actus ad sorma, modo GOPὰ - ' meta. tex .co. I 3. potentia per se re' -3 sertur ad actum,actus autem non refertur ad potentiam, nisi quia potentia refertur ad actum,quia sunt relativa opposita de. 3. modo relativoruper modum mensurae,&mensurati.
Nec valet sis lutio illa Themist ij,qd
ideo ea,quq per solam materiam est, diffinitio naturalis esse dicatur, quia omnia, quae a naturali consideratur L npugn . materiam habent. Nam rectius dixisset plura ex his, quae a naturali cos derantur materiam habent fpter
J intellectum. unde sic loquitur A rist. in 6. primae philosophiae in te. c5. primes, sed mi, phy sica theoria quaedam est. theoria circa tale ens, quod est polemoueri,& circa substantiam quae siecundum rationem,utfm magis non
separabilem solum, ubi Auer. in co. anquit, ponderando ly fm magis,&dixit in maiori parte propter Intelle
ex fundamentis,quq ponit naturalis est quod plures formae natui ales sutin materia, de hoc manifestu est per
se, de forma autem in qua hoc non est manisestu per se ista scientia eon Κsiderat, utrum sit in materia, Vel no,&in hoc non est dubium iii fide aiatm . Praeterea. Esto εἶ, illud verum esset tune adhuc est difficultas,na. 2.pby. tex .co. I 2. Forma est magis natura, materia,& Commentator. s. meta. m. s. scribit ili natura primo
dicitur de substautia,quae est forma, quae est principi u motus in rebus nat tralibus essentialiter,& primo,&ην materia no dicitur natura, nisi quia recipit istam materiam. unde diffinitio naturae dicitur analogice, quia prius verificatur de forma si demataria,&. I .coeli. co. s. idem habeturo LScientia igitur naturalis priusest de natura quae est forma, o de natura, lest materia. nam ut scribit Come. 2. physic. co. 26. licet scientia naturalis utrunque consideret, & sormam, α materiam, tamen de forma naturalis considerat per se,& de materia PPsormam,& tuc videtur, φ potius dissim tio data per sola formam sit naturalis, quam quae datur per sola materiam,&sunt difficulta: es sicut uides,a quibus non nisi soleis ingeniupotest euadere. Albertus autem cognomen to Magnus. I. de ala tracta. Opro Alia
a. cap. . secit longam digressionem DRSD de hoc dubita do quo dialecticus dis 'sinit per forma, cum serma sit pars rei.& non totius, neq; videtur posse de toto praedicari. Ad quod multis interpositis,inquit, φ sorma rei dupliciter potest considerari, sicut dicit
Au Ii n. Vno. n. modo consideratur,
i teli act' rei,& pars esse eius. & hoc modo non praedicatur de re. Alio modo, Vt est intentio rei abstracta are, & sic praedicatur, quia est intentio totius,& non partis . Totum. n. si
gnificater sub qualibet forma quae
336쪽
A est in ipse, si te sit generis, siue driae, siue proprij,siue accidentis, &- qd
significatur,stans sub aliqua illarum sermaru,sic abstrahitur ab ipso vniuersete,& est illud uniuersale interio totius.&ideo praedicatur de toto, &has intentiones totius considerat lo-INun . gicus,&caetera,quς vide ab ipso.Sed
nec istud dictum Alberti fatis facit, quia noest quaestio an forma possit praedicari per modum partis,aut per modum totius, sed qo quaerit pP ad
divinitiones illae ex quibus non contingit accidentia essentialia dei n-strare dicuntur dialecticae, & dicun-B turdatae esse per formam . Et pro T ' pter hoc relictis aliorum opinionibus in hoc dicendum puto,quod cusorma sit subiectum uniuersalitatis, de iste est intellectus cuius ibet for-mput scribit Comen. I. coeli c5. 92.& ideo dicitur in dissinitione uniuersetis quod est aptum natum dici de pluribus,& in liv. destruc.destruc.in dispu. I. insolio. 7. dubi j. Causa pluralitatis seu numeralitatis est materia apud Philosophos,& causa cou nientiae in multitudine numerali est serma, fm quod possunt reperiri res plures in numero in una forma. ideo C dicimus nosq, tales dissinitiones d rae per communia dicuntur esse data: per sermam,quia causa comunitatis,&conuenientiae est a serma,&propter hac causam ore rationes ex coibus proceden tes dia r dialecticet, ut
sipradictii suit,quia dialecticus procedit ex coibus ex quibus non atae Deratur scientia sed opini vphyticus autem appropriate dicitur dissinite Per materiam, pro quanto videlicet no dissinit per cola licut dialecticus, no quia in dissinitione naturali appareat ma sine forma, quia ut inbAuer. I. de anima c5. rs. qui in dissi Dnitionibus rerum ponit materia, dc omittit sormam diminute accipit, si ADDr. militer etiam, ut scri . CO. 2. phy. co. Et C6. I. To. Naturalem oportet dare in insto ne omnes quatuor causas,qm in sesanaturali apparet materia, & in quo det ps est materia sunt omnes causae,&oes tari de sub
causae rerii a naturali eosiderantur laxi , lu*m quod habent attributionem ad
materiam, & ut habent esse in male i, pria en-ria. nam considerat molientem cam tibus, sed
fm quod mouet materia, & sorma este quod habet in materia, & finem quod est terminus motus quo Emouetur materia, & materiam ipsam quod est subiecta formae ει esse quod habet serma in materia, sic igitur intellexi sti quomodo dialecti dissinit per formam, &physicus per
materiam, quod Ioan . de Ganda. &alij adhuc intelligere re lute non
Sed est dubium quia. I.de animat T.co m. Ig. ira ,& suror no pos lune
sine ma sesibili dissiniri, sicut linea,& planu & tunc quaero quo igit' dialecticus dissinit ira sine materia sensibili 3 nisi esset quod Arist vult dicere omnes passiones quae insequun F . tur corpus trasmutabile in eo φ tras
mutabile appropria cnali sed q insequuntur .corpus in eo Q corpus, &magnitudo appopriantur niathematico, ut dic.Commenta. I. de anima com. 17.licet igitur naturalis qui est
artifex specialis non possit iram ,&sutorem dissinire sine materia, potest tamen dialecticus qui est artifex communis,nec hoeines uenit, quia alius est modus specialis artificis,& alius communis.
337쪽
terra intelligibili. ELicitur propositio ista ex . . pri
dius Rom. in. t. physi. super exposita Oue tessi. . I 8.& in. I . de gnone,&corruptione ad principiu, tenet materiam intelligibilem esse substan- llam. vult. n.v materia quanta sit sui biectum scientiatum mathematicalium,nam ut inquit,prius natura potest intestigi sine posteriori, &non
econtra,&quia quantitas est natura
prior qualitatibus sensibilibus, ideo
mathematicus pol abstrahere a qualitatibus sensibilibus. quantitas auteest natura posterior materia, ideo non potest abs t rahi a materia, sicut qualitates sensibiles sunt posteriores
quantitate, ideo naturalis no potest abstrahere a substantia. Scotus etiaqui In 6. metaphy.quaestione prima tenuit substantiam corpoream esse subiectum scientiarum mathematii calium.&Auice.&uniuersaliter oesponen tes cu m eo Armam corporei talis de praedicamento substatiae cog ternam pIimae materi habent con-V sequenter dicere materiam intelligibilem aqua mathematicus non ab
strahit esse substantiam. A PDI Contra istam positionem videtur
esse authoritas Aristo. in .niet. rex. com. 4.=ubi habetur in tot sunt partes philosophiae,quot iunt substatiae. Ad hoc soluitur lvi inquit Come. loquitur de partibus primae phylosophiae, quia una est de substantiis abstractis alia de sensibilibus. i Sed i sta opinio stare no potest in 'λ ' principiis Aristo.&Peripateticor v.
nam Aristo. I 2. meta. tex. m. H.
expresse testatur φ mathematicarsi scientiarum nulla de substatia theoriam facit excepta astrologia, haec enim sicut inqiiit. de substantia sensi bili quidem, sempiternaautem theoriam facit.aliae vero de nulla substalla, puta quae circa numeros, & geometria. ubi clarissime apparet de nul - .la substantia alias mathematicas scientias considerare.& Auer. in come. inquit .l sta autem ars, scilicet astrologia est propria huic intentioni inter
alias mathematicas, quia considerat
de substati is aeternis sensibilibus.alit
autem scientiae mathematicae consi- derant de accidentibus, tarithmeti' Th. sis ,
,& geometria. Et lucidissim' Themistius in . I. de anima cap. 9. in ex positione tex. I 6. inquit. At math
maticis lineam citra materiam dissinire conceditur, quia res quae apud illos tractantur a nexibus materiet liberiora excussioraq; snt si firma naturalis. atq; hoc distinctius capiatur paulo altius ordo petendus est. Naturalis corporis opera alia nat uralia sunt,alia exti insecus veniunt. Naturalia sunt, ut calor frigus, siccitas, hamor,nntritio, auctio,minutio. Extrinsecus veniunt, quae artificio aliquo comparantur. Artificium aliud materiam exornat, aliud desectum,3c in ualentiam corrigit. Materiam exornant excussores significi,postremoque sellularii. In ualentiam corrigit medicina, agricultura. Est&g nus tertium, siue id affectionem vocare, siue accidens malis, quod quanctuam non potest a corpore, naturali euidenter seiungi, inest tamen in corpore, t naturale non est,quo numero sunt illa,rectum in siexum, triagulum,concauum deuexum. Denisi
In omnibus, quae sibi mathematici
338쪽
Α contem pistur naturales assectiones qualitatibus sensibilibus:&numeritis
a conjectione sua reiici ut: solas me etiam, vitaliter abstrahit ab omni rasque magnitudines , & nuda at - oualitatibus sensibilibus este subieque inania spacia aestimant finiendis etsi in arithmetica. Et ad rationem his neq; materiam, neq; naturalem Aegidij Ro. dicendum v non est il- qualitatem adiungunt. quid expres- la ratio quam assi nat,quare naturasius dicere potuit Amplius autem lis non abstrahita quantitate, quia Arist.in II. primae thilosophiae. ca. Videlicet qualitates sensibiles sui po- inquit. Quemadmodum autem steriores quantitate, &posterius n5 mathematicus circa ea, quae ex abla- potest abstrahi a suo priori, quia vitione theoriam facit. circumtollens in proprio theoremate de hoe dictu
enim omnia sensibilia sipeculatur,pu fuit locu non habet nisi qh prius est
taleuitatem,&grauitatem,&dur1- de qui ditate posterioris Sed vera ratrem,& contrarium. adhuc aut cali- tio illius quaesiti est ista. nam per Phis ditatem,& frigiditatem,& alias sensi losephum in.7. meta. tex. com. 2. sicii biles contrarietates. solum autem de naturales se habent per additionem Erelinquit quantum, & continuum. ad scientias mathematicas, . n. quae Et in. 2. degeneratione,& corrupti c5sideratur in naturali philosophia rex. com .7. declarat hoc. & Alexan. sunt sicut simum, ea quae conside- -
.metheo.inquit q, corpus sensibi ranc in mathematicis se habet sicut te Ipecificatur,&distinguitura cor icocauit. Materia igitur intelligibilissore mathematico Colum per sensi- apud Arist.& antiquiores Peripatetilles contrarietatesqualitatum,&ia cos est quantum praecise sumptum: . meta. tex .co. I .dr φ sola scietia di-.& materia sensibilis sunt qualitates vina con siderat ens i nq uan tu m eas. sensibiles in naturali corpore inuenaliae aut abscindentes quandam par- tae. Et sciasq, propositio famosaquς Quo nyiis rem entis circa hanc accidentia spe- dicit m naturalis diffinit per materia no abstr 'culantur.ubi Com. inquit incona. P sensibilem,&quod non abstrahit a geometria versiatur circa magnitu- materia sensibili mon intelligiturq, anni. dines,&arithmetica circa numeros. in dissinitionibus naturalibus pona- ii: C Comen. etia .physic. com .TI .di' tur sensibiles qualitates,quia hoc lo- cit mathematicus non considerat cum non habet nisi qsi disserentiae F demensura, ut est terminus corpo- substantiales rerum sunt occultae, dcris naturalis, sed ut est non in corpo tunc circumlocutive ponipfit, ut tere omnino. Ampli' periret dita posi statur Auer. 8. meta. co m. s. sed illud in per A uer. S.ph.com. . yo. & sic intelligitur φ in dissinitionibus
Inter contractum naturalem,& con' naturalibus ponitur principium a tractum mathematicum. luia in cO- quo emanant huius nodi qualitates tractu mathematico duo vitia fiunt sensibiles. non .n naturalis abstrahit num,non autem in naturali, sini re a principio transmutationis l& mo- manent duo demon strata in actu. tus quod est ipse natura.&sic etiam
ωto pio Et ideo dicamus materiam intel lintelligitur dictuni coe, q, naturalisma. . ligibilem esse ipsum contannum in non abstrahit a motu, id est non a
seometria, ut abstrahit ab omibus strabit ab illo quod est principium
339쪽
G motus, quia natura est motus principium, & sic conlequenter intelligis
quomodo mathematicus abstrahit iam tu .no n. hoc intelligas p nullo mode motu se intromittat. na multa possunt de motu cos derari inscietiis mathematicis G formalem modsi.& abstractione mathematicam, quae tamen non sunt uera naturalem cons derationem . nam motibus circularibus mathematicis i maginatur inesse posse contrarietate, sicut dicit Co.in. I.Rla, dc mundi .co. 32. quod negat naturalis. Similiter motus circuIaris naturaliter non est co-H parabilis recto. 7. phy. scdsm mathematicam considerationem possunt comparari, ut alias declaraui. ADDI. Amplius Com. I.tphy. com. Viti. dicit, psormae aliae sunt in materiis, , aliae vero non in materiis, & statim inseri, & ideo cosideratio de formis - eli duarum scientiarii. naturalis. n. est de his quς sunt in materiis,&scia . . diuina est de abstractis a materia, pa tet aut i loquitur de soranis substatialibus &si mathematicς pure con-- sideraret, tunc sermo eius esset van'. , Certum est. n. l de motu imagin I rio considerat mathematicus, quia diciti punctus fluens causat linea, dclinea mperficiem,& illa corpus, cp corpus sipliaeta cum motum in plano contangit ipsam in puncto. Amplius quadratii addito gnomoe creuit, & illud cremitum est motus mathematicus sine alteratione, sia at g mentum naturale non pol sine praeuia alteratione consistere. Adde
Alexan. dicit in principio libri priorum, P modus considerandi mathematicus est necessarius nati in plerisque locis. Confirmatur ex authoritate Philosophi. I. ph. tex .co. I'. Vbi
dicit ponedo dis renitam in tet ma- T
thematica,& naturalia, quia mathematica sunt magis abstracta,inquit. Patet autem hoc ex rationibus ipse
ctum,& curvum,adhuc autem,& linea,& figura sine motu. Caro aut6& os, & no non adhuc. Vbi Come. declarans quo entia mathematica abstrahunt a motu,inquit, in come. qm cum distini uerimus pare, domparem,& uniuersaliter numerum, dc accidetia numeri, & similiter magnitudines, & accidentia earum,non apparebit materia in dissinitione ea tu, quae est causa transmutationis, cum Lautem diffiniuerimus carnem,&Ο &ali an alia statim apparebit materia indistinitione eorum, ide7. metaph. 37.& 3'. Et nota P modus a strahendi mathematicus in aliquibus deseruit naturali, sicut dum naturalis ratione abstrahit formam a
materia, 2. physico . text. commenΙΣ.&sicut inquit. Alexan. in principio libri priorum eth de accidetibus respectu subiectorum,&ex hoc nota unu pulchrum i cum prouenitu multae propositiones smistumodum abstrahendi in quo naturales imitatur mathematicu veri ficantur Min nati philosophia, ut illa. s. ph. Is . Motus inquantum motus est diuisibilis in innimum,&multae consimiles. Secundo nota naturalis icientia, cum hoc distinguitur a mathematicis, quia diffinitiones complere naturales dantur per materiam sensibilem, licet non mathematicae. s. meta. tex .cOm. 2. Intelligitur ergo
famosa propositio isto modo φ mathematicus abstrahit a motu,qa ab strahit a natura quae est principium motus,quia no considerat, neq; naturam
340쪽
n turam quarest principium activum
motus quod est forma, neq; materia quae est primu passivit, quia purae scientiae mathematicae de nulla substantia theoriam faciunt, ut dicit
Arist. ubi supra, & co sidera bene ii iacta multos vidi chri stato capite i phi. Iosophia se iactates ista ignorare.
Metelligentia in orbis constituunt ueriω unum quam sit compositum ex materia , forma. B π Amosa est propositio,& c5iter alI. legatur ex co. 3 secundi de cςlo, - α mundo. nihilominus ista propositio formaliter non est in illo come . nam litera habet ibi. Et ideo forma, di formatum in eo est unum numero ,'sed fm dispositione magis diminutam q sit adunatio recipientis.&recepti in forma abstracta, ita comuni ter inuenitur litera unde si iaceret litera negative, ut diceret in formano abstracta posset propositio extrahi,sed comuniter inuenitur litera iacere affirmative, & tunc dico iux
in sententiam Com. in . I. de an Ima
V eom. s .in solutio. . q. & clarius ibidem incona. I . in intelligentiis est compositio,ital Vna perficit aliam. modo illa adunatio inuenta in intelli entiis est perstetior si illa,in qua
adunatur orbis cum IntelligentIa.
Nam licet intelligentia non uniatur orbi mediantibus di mensionibus interminatis sicut forς extractς de po
tentia materiae, ut scri . Auer. in . I. ca.
de substantia orbis. nam non dicitur habere neq; totum, neq; partem, Ut sunt formae constitui inesse per subiectu, nihilominus persectior unio est in qua unus intellectus unitural oleri u sit unio orbis cum intellectu.
Auer. I. I 2. mei. m. . scribiti in intelligentiis non est cosecutio neq; prouentus,neq; actio aut passo, ita v una actio cosequatur unum ages,
sed solum ibi est causia ,&causatum secundum q14intellectum est causa intelligentis. Vnde secundum pone-tes Veram, &reale com positione in omnibus intelligetiis citra primam. ex intellectu possibili, & ex itellectit agente, facile est declarare quo unio illa est maior,& perfectior si unio in telligentiae cum Orbe, quia una esse-tia numero intelligentiae ressultat ex Dilla copo litione intellectus poris caintellestu agente, sed ex intelligeria, & orbe fit unu operans solumodo. Si teneam us etiam aliam viam quod in aliis intelligentiis praeter Prima,& vltima non est vera c5politio realis,nec ibi est vere intellectus possi bilis, aut aliqua realis potentia quae dicat imperfectionem, sed solu est quedam priuatio fin logica c5sideraticinem inquantum reperiuntur priuatς aliquo gradu per sectionis inquantum entia sunt, tunc in talibus superior perficit inferiore, & est illita et psorma. Manifestum est autem Q per 'fectio, & psectibile in abstractis ambo sunt abstractae,& incorporea,&maiorem conuenientiam habet inter se gubi unum, puta persectibile fuerit corpus,& perfectio sit substantia separata. Aduerte etiam l bene 'Auer. in 3. de anima Inco. s. in solutio. 2.q. habet ista verba formaliter,& est manifestum etiam cp materia,& sorma copulantur ad inuicem, ita quod congregatum ex eis fit unicum. Et maxime intellectus materialis, & intentio intellecta in actu, quod