장음표시 사용
111쪽
A iist. noen, gustinus N aristoteles testans. a Ipse abusii utarati . . - amittit nomeni uirtutis. Non est igitur miramdum,si philosophi,atq; uiri sapietes notas quasedam naturae persequaninr,quae uirtutesindicent innataS. talcf.n.commode signis naturalibus his dicantur propter magnam:quam corpus habet cum animo societatem. Nam praeter intellictio. 1 nem nullam in nobis actionem edi putat aristote
les,quae non sit corpori cum Znimo comunis .
itaq; uirtutes morales,quae proprie di tur, qin cum affectibus connexae sunt,non hominis pals Ethi. 1 o. ii,sed toti composito tribuendas esse docet, atq; omnes, ctiam iustitiam in ea parte animae geneMag. m. 1 . rati,& in esse quae rationis est expers apta in parere rationi, qi sine hac de intellectu,qui prudentia preficitur,nec Tnerari qucat nec suis munctibus oeneratae sungi. Aliud est .n.studiosum esse, aliud studiose facere. Nam hoc est rtem csse. teperant i d iustum sic appetitum habere do simitum,ic affectum uirtutis habitu ut in pericus lis obeundis, in capedis uoluptatibus ncomerciis ec distributioibus paratus sit,ueliti Parere rest De ani. 3. Etae rationi. Nam licet uoluntas proprie cum ratione intelligatur,uella tamcn interdum quocul appetitu dicimur peruulgata transsati ,utuclyte caenare,uelle dormire.qua transsatione usus mihi es Ie uidetur Aristoteles cum iustitiae disputas Ethi. s. tioncm exordiis diceret iustitiam esse, qua qui
112쪽
assectus cst,iuste agit&, iusta uulsinisi sorte uer σbum rctulit ad rationem cunctis uirtutibus modcrantem de cuius appetitus:quae uoluntas dici tur,congruit cum appctitu sensus in actionibus cuiust uirtutis morum,praeter contincntia,quae
uides esse in alio Incre.Sic igitur assectus appelEthLT titus rationi obt pcrat non grauate .nimirum haud aliterit equus tractabilis cffcctus scicnstre assuefactus prudenti aurigae,seu ucctori pasret. qni equus etiam in stabulo cadem quasi uirytute censetur.Sed ut hic tractari flectit sine re νctoris scimtia,N uirtute,quae potior est,non potisic appetitus rationc uacans, suismagnis uir σtutibus sit munitus,tamcn sine uoluntatrita pruditia principe uirtuae,quae pcrtinet ad part
rationis,nec fortiter agerc,nec temperanter, nec
iuste dcnil potest. quae ratio cadcm cst caetcras studiosas actionum.quibus actionibus consistit activa vita .haec aulcm idcirco parti rationis copoli prudentia praeditae tribuitur. quoniam resecta ratio uelut quidam architectus cst in actionibus humanis, de ciuili uitae modcratur. habitus autem studiosi haud dubie retincntur in ca paryte animae,quae concitatur a ctibus,quoru me σdiocritates uocat uirtutes hoc vi in rationis cxpre,cui cu corpore plurimum constat me com σmcrcii. qi P prudcntia, ut tradit Aristotelcs , cum riu ib. uirtute morum copulata sit,ta haec uicissim cum
113쪽
prudentis. Ad naturales igitur uirtutes quatum faciat corporis constitutio,N habitudo uel ex eo licet intelligere quod in Incratione traduntur, N fiunt plerum ut in caeteris antinantibaS,Pcrinde in hominibus hereditariae. quo fit, ut qua, bonis cuiusq; ordinis parcntibus orti sunt: de iis bonam spem concipiamus.uotcnte natura filios Parentibus limilcs gentrari,interdum ctiam massDςh- ioribus ut de aethiopesicilimsi resert Arillotclis.
cap o. cuius adultcrio natam mi am colorem matris
albae imitatam esse,sed qui natus cst ex ca puc aethiopis aut colorem retulisse memorat, quae ratio cum similis sit in naturae caeteris operib', dubitari non debet,quin ad spem uirtutum natura
hum intersit non solum qualibus quisl parentibus sit ortus,sed etiam qualibus maioribus. spe tamen quandoq; fallente. Quanq;.n.ut ex hol homo,ex beluis belua,sic ex bonis uiris nasci boni uiri oenseant iisdem philosophis auctoribus, tam tamen natura hoc. ueli marcno pol. sta fit nonnunq; ut ex praestantibus, ec optimis uiris filii degeneres,di mali procrcentur. quem σaditi gum contra ex malis,& io nauis prer spem boni strenuis nascuntur,ac uirtute pras intra.
de quibus Qtum estillud satyrici.
Malo pater tibi sit threstes dummodo tu sis .ci aeacidae similis,uulcanias arma capesnas, quam te thersitae similem producat achilles.
114쪽
Neq; ucro si naturae tanta sunt ad uirtutam,Cuata diximus adiumenta,protinus uera uti cuS cui natura uel contingit,uclcst funditus negata. adsit modo rationis usus. NcmO.N.aias naicit, aut uolcns cssicitur tam uiciosius,ut pcnit' lumerationis:& quod theologi uocant liberum arbis
trium amitta cuius ca uis cit , ut cogcie possit appetitum ilibct pcrtinaciter repugaic m.ec habitum Oppolitum multis ossiciis obcundis,ac re
Petedis inyncrare. magno illustriu philosophostru cxeplo citilponis megares,ta Socratis athcniesis.q sludion honestaF rc' excrcitatione uiciosissem naturam no solu domuisse cd magnis c tia uirtutibus asiccissera tant inscuis Ie mi moras. Caetes e nihil ta cffcax cit,ad uicia naturalia corrige ia,qi bonos prudentiui parc mu cura,tcneros filios 1ic educandi,ut amare honesta, turpia uicissim odio tabcre assucscam. uirtutcSomnoe morales,ut lupra dixim',in uoluptatib' de doloribus ure sciatur,magni rcfatribus quisl rebus oblectitur a puero,aut uicillim dolia ital seruiliter ne Pucri,ut fac cynos a litaraliter. ut filii locupletum nobiliumq; soknt cdcccntur. multum intcrcit ad fortitudinem, ac mainamst mitatem, de quibus et ut arbitror satis iam mulota disseruimus. Audillis aut m non a nobis LX cogitata,aut ingeniosa uanitate ficta sed quae
summi tum ueter cs,tum etiam iuniores de chris
115쪽
bus uirtutibus cognitis, quoniam his potissimuconstat,optimum non modo milite, sed ducem etiam conscii, facilis, ut arbitror crit propositae quaestionis definitio,N argumentorum si quibus occurratur consutatio. sed hanc partcm,quoniadies ta multum proccisi, in poli meridianum, si uobis uidetur differramus. pontifex enim in his hortis mcridiabitur,nc nobis licebit sumpto cibo:in hunc ipsum locum, qui comodissimus est ad congrcdicndum conuenire.id cum omnibus placuis
ona Intur dici hora omnib',ut pla crat,rcucrsis, non statim licuit in locum eundcm uenire, quippe in quo pontifex ualitudinis uel animi causa inabulabat.donec cum Fracisco Quigno uio,N I nacho Medora cardinalibus hispani generis.& illustrium familiarum uitis,qui sorte in reruenerunt in conclaue praetorii recessitatunc uero cum in eum locum succedoetes consedissiciat, conuersus ad alsensum hopoldus,cur inquitat Anse gencsu,si sortein comitatu ades,Qui monti Cardinalis non vocamuss ut itast nollrae d.
116쪽
sputationi.& quid de his rcbus sentiat intelligas
mussiit.ri. nosti,nec abhorrct ab his studiis, di solet talia muncra libonioe obire. Alson. ille ucro libratissime.qua propicr hcri cum a uobis discosesissem rominem adiui nccin.a me longe in campo martio divcrsat ut ei colloquium hoc:disputationcmi ucstram donunciamn molesci tuli,
quod ipsum offindi paulo grauius aegrotat m, qui tame audita ex me propositae quaestiois myma,praefatus se ueli inter dolcre,' sibi psuas letudinehuic disputationi adesse non Iccrct,bre Di scrinone usus est,sed quo facili indicaret se democrati,si adcsset,etiam ali ctiam suisse asson σsum. Demo. gratum rit,s nostra sentcntia hominum doctorum eorumqr non imprudentium iudicio probabitur.Lmp.Redeamus igitur dcmocrates ad sermonem hodie nobis de militaribus uirtutibus institutum,quo recte tu quidem, S copiose uisus es mihi tum de sortitudinci tu de magnitudine animi disseruisse . sed si haec uirtus, in qua laudanda tam multus fuisti,& merito,me iudice, isti homines facit,sibi magnopcre placentes, mamanimum enim magnis sibi rebus dbgnum uideri confirmasti, Nitem aliorum hostminu conreptores,eades uirtus diuitiis N externis bonis augescitiqui potest haec cum disciplina christiana cohaerere,humilitatem in primis,NPaupertatem commendatasbi namq; placere,
117쪽
N alios uicissim despicere supcria hominis esse
uiderur,di arrostantis.hoc autcm uicium idcirco maxime omnium dctestatur christiana philosos Phia,qaoniam humilitati contrarium habetur, uirtuti a christo maxime omnivira nobis ad imitandum propositaemon solum uerbis:m ait discite a me,qui mitis sum oc humilis corde :sed opes re multo etiam magis. nam primum cum deus esset:homo factus cluinfirmav&coremptibilia mundi elegit,deinde cum omni uirtute caeteros omnos homines excelleretico tali se demisit, ut pedes etiam suoruin discipulorum lauaretiac ne persequar singula tota uita christi,in aeriis p hos mincm, quem suscipcredignatus est, disciplina morum fuit,humilitat praecipue comendans. ut ait Augullinus,qui alio in loco ad capvicnda& obtincndam utritarem primam uiam humilitate esse testas,di se dam: N item tertiam.ut intcr partcs eloquciatiae de pronunciatione tradu:
respodisse demosthenes. Et paul' Colossensibus scribons induite inquit uosjicut electi dei, sanctita dilecti benignitatem dc humilitarem,ititim ad
cphcsios obsecro uos,ut digne ambulctis uoca tione,qua uocati estis cum omni humilitate, de mansuetudine,cum Paliciatia supportantcs inuicem in charitare. Romanos autem, quos itari scicbat ex impcrii magnitudinem,ati gloria rorum gellam,uelut exprobans eis hoc, quod ipse
118쪽
tribuis magnis animis agna cobsare ait C luctat.Ne sitis inquit alta lapicntcs, sed Lumili So. . bus consentientcs. De paupertate ucro quia L cam cum claristum confici, ex paupere uiryne uiro paupcri desponsata natum,damnatis ubildiuitiis,Paupercin uitam perduNisse, eundemiapostolos nullos nisi pauperes habuisscs ad haec magi lium epistolast pauli paupertatcm in pri= .mis coinmendare,insectari diuitias,tant ma isma uirtutis S rcligionis impcdimcntamcati pau Luc. C. peres aiebat Christus,quoniam uestrum e regnia
dei. ide facilius cst inquit: camdum per sorame Mar. 1 o. acus transire, i diuitem intrare in rcgnum deside alio loco.Omnis ex uobis,qui non rcnuciat om= Luz. q. nibus,quae possidet non potvi mcus csse disci opulus.quam doctrinam christi explicans Pau.us in ea quae est ad timothcum cpistola clamat,haν I . ad tim. 6.hentes alimcnta,& quibus togamur,his coniciati sinus , nam qui uolunt diuitcs ficti, incidunt intentationem,& in laqueu.ec desdcria multa Rubta di nociva,quae mergunt hominem in intcritu, N perditionem. Radix.n.omnium malorum est
opum cupiditas. m igitur tota pcne christiaona disciplina c ut testatur etiam augustinus J sit humilitas,& pcrinde paupertas, haud equidem uid , quomodo recte possit es cum ista elatio one animi,quae magnanimitas dicitur, ta diuitiis
119쪽
Demo.de diuitiarum hopolde: paupertatisq;
ratione ditamus paulo post nunc,si uidetur, de humilitate differamus: cuius me peropportune
admonuisti.Nam de magnitudine animi disputantcs,nullam faccre mcntioncm humilitatis,ui
ciosum fortasse vidcatur,utiq; si res agatur inter homines christianos,a quibus maxime vir hanc ψtutem nominatam, in primisq; celebratam esse, coetum vi uocabulo ucteri, philosophis , tum graecis,tum etiam latinis propemodum ignoto. hebraeos.n.uidco,nci uim huius uirtutis, neq; nome ignorasse itaq; caereri his modo reta proprie tribucbant humilitate graece 'marii r i καIπαame nuncupatam, quae deprcssa humi
parum se se in sublirrctollirent,ut myricas,arbustat caetcra,& pastorum casas humiles solint latini poctae nuncupare. tum per translatiocin homines cos uocabat humiles,qui essent uel animo uel fortuna deiccti. quod ad uituperium potius, ta infirmitalcm cst ad laud ,N uirtutem reserebant.christiani uero diuinis sacrarum scripturastrum oraculis edocti grauissimum peccatori esse superbiam,atq; hoc scelereta luciferu cum suis angelis corruisse, N primum homincin se sua postoritatem corrupisse, nullam aeque uirtutem demirati, amplixit sunt, aceam, quae mari cum hoc crimine pugnaret:& qua in christo raccius apostolis clarissimo lumine fulsisse intellige
120쪽
bant.humilitatem idcirco uocatam,quoniam ut
superbi.quidquid in ipsis est facultatis tum uers
ias de ostentatione,tum etiam opinione eXanes rantes csseruntur,non homines tantum, sed diuinas sepe leges coni ncntes sic humiles appelylati suarum imbecillitatum magis, fit uirium memores cohibent animi tumores, deui primum summa pietate colut,reuerenturq;.ut omnis uirytutis,eg cunctorum bonorum auctorem, d de elos de ciues ratistis ierosolimae,tum homines caeteros,quo se putant uirtute muneret praestantiores:hoc sibi privserunt maiore intcruallo. humilitas.n. quamuis serpat etiam ad humana societatem,primum tamen, ac praecipue uersae in diuino cultu:& ea reuerentia, qua supplices deum ueneramur,exiguitatem nostram, dg illius mscstatem agnoscites.quo factum est,ut mos do dicebam ne tam praeclara uirtus fuerit a ueteribus philosophis celibrata.Praeter Platone,cui' Lib. . ea uerba sunt in opere de legibus. Deum inquit semper assectatur iudicium uindex eorum , quia lege diuina dctascunt:cui iudicio adhaerens, a beatus He de t rundem sequitur: humilis atq;m cstus. qui uero superbia effertur uel opibus aut honorious formaue corporis intumescit ius uenili eg stulto flagras animo, quasi nullo psecto duceueindicat sed ipse potius ualeat aliorum dux et moderator uc deseritur adco,rsu ist