장음표시 사용
41쪽
tantum Deo fieri potest. I. as . Aι se
parata a corpore dici nequit in statu viole to. Eauidem animae violentum est a corpore separar, propter naturalem in corpus propensionem; at non probant adversarii, eam a cor re jam separatam esse in statu violento ; nam etsi an jma hujusmodi propen sonem servaret, non tamen dici posset in iratu violento, in eo saltcm sens,, quod comporis praetentia carere non possit. g. 3I. Auctor natura esstematis contra animae immortalitatem haec habet. L. - Εx eotadem fonte, ex quo manavit Panthesmus, Nempe, . praejudicaba opinio de Mundi amma, tibique dissu a , manavit etiam opinio de. amma incorporea, vi immortali. At prima opinio. Orta.est ex ignorantia, ex eo scilicet , quot
homines explicaro nesciverint naturales. mundi ess eius. Igitur & secunda. ex hoc Ortuna. habuit, quoa homines puro mechanismo exisplicare nesciverint, quae ab iisdem fiunt; a proinde haec opinio est Omnino chirnericam et absurda. et nnis vita est aggregatum somni una motionum, quae fiunt in corpore Sed ipsa sensatio, ac omnis cogitatio sunt non uuiis ex hisce motionibus. Igitur pere uete omni motu, perire etiam debent Om-ncs sensationes ac cogitationes, ideoque nihil poti corporis dissolutionem remanet . a.' Gmne ens organizatum potest cum horologio comparari. At horologium in partes confractum & divisu in non amplius sint, ad quem Comparabatur, intervit. Ergo etiam animus. ut totus a corporis organizatioue pendet, disoluta hac o ganizatione, non amplius cogita- Te, ac appetere poterit, ideoque cum corpore, a quo non distinguitur, interire debet. - Ast
42쪽
Ast in primo ergumento falso sumit adversarius, ex ignorantia ortum fuisse Pan. theismum, ac falso supponit ex eadem igno. rantia profluxisse opinionem de anima incoris porea, & immortali. Pantheismus ortus est ex vitiata idea immensitatis Dei. Nam cum
ex vera revelatione apud Hebraeos consta.
ret, Deum esse immensum, & primum A ctorem motuum omnium, qui fiunt in Mundo, hujusmodi doctrina de ore in os dela.
ta nune aiieta, nune imminuta fuit, ac tandem ad Mundi animam constituendam pervenit. Quod vero spectat ad animae immoris talitem, eam pro seu gnarunt etiam ii , qui
animam aliquo modo corpoream statuerunt.
R Mundi exordio orta est, & ubique longe, lat Uiue diffusa fuit. Neque ah indoctis
tantum haec opinio recepta, sed a Pythagora, Socrate, Platone , aliisque fere omnibus magni nominis Philosophis retenta fuit. Taniatum abest, ut ea ignorationi Mibuenda sit.
Et contendit Mirahodius . In altero argumento confundit adversarium vitam vegetativam cum Vitam vege. tativam esse aggregatum omnium motionum, uuae fiunt in cornore & nos ultro concedimus. At vitam sensitivam, quae nempe ex cogitatione oritur, in motionibus sitam esse omnino negamus. Quae enim fiunt in corpore motio. nes, occssone' tantum praebent cogitationi-hus animae, ac ea ad cogitandum indiget hac occasione, donec corpori unita est ob commercii legem a Deo statutam . Sublata hac societate, anima independenter a mOtionibus corpori S cogitare poterit, ut jam g. et 8.) demonstravimus. In tertio tandem argumento non valet 8 ritas, quae inter animau, & horologium ruinai
43쪽
stituitiar. Etenim horologium pluribus eorr- stat partibus, anima est simplex . Horologium in Operando pendet a partibus illust
componentibus tamquam a causa essciente; Animus in suis operationibus pendet a corporis organtiatime pro ita tu societatis hujus tanquam a causa occessionali. Poterit igitur dissoluto corpore cogit re ct a petere . g. set. Sunt qui animae humanae immcirta- ilitatem ita impugnante Anima brutorum, et spirituales, pereunῖ tamen cum corpore. Ergo apori idem de animabus humanis dicendum eis. Haec argumentandi ratio in duobus male sohahet. Nam I. v si animae brutorum sunt,pirituales, illud neces Ario consequitur, quod Iieque per se, neque per ullam creatam causam perire umquam possint, ut jam de animabus humanis , 23. observavimus. 2. Q Si sunt spirituales, nos ignoramus prorsus , u trum a Deo anni hi lentur, cum a corpore separstntur. Haec enim duntaxat quoad hujus- lmodi animas veluti certa, ac inconcussa sta- liuere possumus, nempe in primis cas hisce in terris mereri, aut demereri non posse, cum illa libertate, ac cognitione careant, quae ad merendum, aut demerendum requiritur, ideo.
quo secundo iis piaemiis, aut suppliciis, post.
quam a corpore separantur, assici non posse, quibus animae humanae assiciuntur. At utrum
illas Deus anni bilet, an potius in iis detur
metempsychosis, vel quocumue alio modo. conferventur, arrogantiae ac lucredibilis su- iperbiae esset velle id definire. g. 33. Sunt tandem, qui ad animae immortalitatem dc struendam, sacra Scriptura utun 'tur. Ac primo ad hominis creationem cap. I. iGeneseos descriptam confugiunt, ubi legitur ab hebraeo is Dominus Deus fecit pulvere M ex
44쪽
,, ex terra, & inso iravst in faelem eruas piari raculum vitae, dc factu S est homo in Ani. , , mam viventem , , Hic, inquiunt, solius materi ei fit mentio, nam syiraiulum vitae juxta
hebraeorum vocabulorum interpretationem solum halitum , & satum significκt. Secundo a ferunt verba Salomonis in Kcclesi ste cap. 3. , quae sunt hujusmodi. Dixi in corde ,, meo de filiis hominum , ut probaret eosis Deus, & ostenderet similes esse bestiis.,, Idcirco unus interitus est hominum, α,, jumentorum, S aequa utri utque conditio. ,, Sicut moritur homo, sic dc illa moriuntur . Similiter spirant omnia, fit nihil ha - ,, bet homo jumento amplius. Cuncta sub- ,, jacent vanitati , & omnia pergunt ad uin,, num locum. De terra facta Iunt, ct in M terram pariter revertentur. Quis novit, si se spiritus siliorum Ada in ascendat iursum, is & spiritus jumentorum descendat deor- ,, sum is Tertio Proserunt verba Sapientiae Cap. 2C. , , Ex nihilo nati sumus, ct postri haec erimus tamquam non fuerimus ......
is cinis erit corpus nostrum, & spiritus dinis fundetur tamquam mollis aer . Tandem in medium asserunt & verba Iob, qui cay.Iς. dicit : Homo cum mortuus fueris, ubi
, , quaesis est 2 se ec verba Apostoli ad Thimotheum, qui cap. c. ait is solus Deus ha- bet immortalitatem . Mirum profecto est, dum ex sacra revelatione certo constat, animam esse immor . talem, adeste homines, qui eadem revela-tjone utantur ad animae immortalitatem destruenda in . Generatim ina pudentissimis hisce adversariis responderi posset , revelationis fere praecipuum objectum esse animi immortalitatem. Singulis cameu allatis locis face-
45쪽
re 18tis non piget Theologos. Itaque respondent ad primum nihil ossicere animae spiritatualitati, & immortalitati, quod Moyses ho
minem veluti ex omni parte corporeum descripserit Moyses enim inquit chrisblo.
, , mus hori. a. in cap- I. Gen.) Iudaeis lo- quebatur, qui toti praesentibus rebus inhia. bant , neque spiritale Quicquam comis prehendere valebant Nil ergo mirum, quod inpientissimus Scriptor Iudaeorum ru iasticitati sermonem attemperans de anima ,.& nonnumqui in etiam de Deo tanquam dirrebus corporeis fuerit locutus. Allatum igi tur testimonium, cum Juxta Vulgi captum
accipiendum sit, neque animae spiritualitatineque ejus immortalitati ossicere potest. Quoad verba Salomonis, dicunt , aut dreeorporis solutione, quae hominibus aeque aetrumentis est communis, eise accipienda, aut non ex propria, ted ex impiorum sententiae sacrum scriptorem ea protulisse, uti obser vat S. Gregorius lib. 4 Dialog. Revera Salo. moniti mens luculent lisi me paset ex cap. in ubi habet de hominis morte. ,, Revertaturri pulvis in terram su am, unde erat , ω is spiritus redeat ad Deum, qui chedit illum,,. Verba thylentiae ex impiorum Gre prolata sunt; hinc vers. a. subrungitur: se Haec , , co ita Verunt impii, & erraverunt, excae. D cavit enim thos malitia illorum Joh in opposito testimonio intelligi non. potest, nj si de homine, prout constat ex anima ct corpore, quibus ab invicem divisis, certe homo amputis non superest . . Et revera. Iob ira de animae immortalitate, de futura , resui restione, de altera apud inferos vita 1n suo litico luculentii si me disseruit, ut nul
lo alio modo. explicari possit.
46쪽
Tandem quod spectat ad auctoritatem A.
post oti re si ondent, Apostolum ibit Deo triis huere immortalitatem absolutam, quae certe solius Dei propria est. Etenim ceteri spiritus, quamvis neque per se, neque per ul- Iam creatam caulam perire unquam possint,
possunt tamen a Deo anni hilari, si illi ita placeat , ideoqire absolute immortales dici
nequeunt. Contra vero Deus neque per se, neque per ullam a se distinctam causam perire potest, unde absolute est immortalis. Hinc Sophronius in s uis epistolis a sexta generali Synodo approbatis hanc immortalitatem absolutam considerans ait, animam esse immortalem non natura, sed gra3ia Dei, nempe ex voluntate Dei ipsam conservante.
De Animi Libertate. g. 24. Trie nulla alia fortasse-re in univem si sa Philosophia tam copiose, tamque subtiliter disputatum fuit, quam de hominis libertate . . t eam negarunt vel I . niversale Fatum ualuerunt, quod in omnia cum physica, tum moralia influeret, Omnia isque redderet aeque necessaria, ut v. g. Graeci & Romani, quemadmodum ex HomzrO, ct ex eorum mythologia constat, vel a v. deo struere tentarunt argumenta, quibus hominis libertas demonstratur, ut SpinoZa, Baylius, aliique, vel a Q. ex hominis notione demOustrare conati sunt nullam in ipso haberi libertatem.
47쪽
423. 33. Antequam hos Auctores resestamus, libertatis notionem exhibebimus. Si homo id, quod appetit, absque ullo impedimento moer consequi posset, simulque ex ejus consecutione nullum unquam dolorem, nullamque poenam, sed semper voluptatem experiretur, is certe timorem non agnosceret,
eum securitate viveret, & absque ulla sollicitudine i emper id, quod appetit, amplecte. retur. At cum saepe illi obversentur impedimenta, ex quibuS multoties assequi nequit, quod appetit, cum laeve dolorem illi pariant objectaci quae vel ex simplici, vel ex majori appetitione amplexus est, hinc in illo ex citatur timor, locum habet paenitentia, quibus . edocetur, I'. esse sibi rellexionis . opoex omnibus aspectibus volutanda objecta ,
quae appetitionem excitant, antequam ex aΠ- petitione transeat ad volitione in , 2'. non es
semper illa amelectenda, quast actu majore imvoluptatem pariunt, ideoque 3'. esse nonnumquam fortioribus appetitionibus resistendum, ac praeserendum id, quod minorem alliciendi vim habet. g. 36. Itaque in eognitionem venit propriae tibertatis, nempe, potentia incienia id,
quod actis ab eo: non si, ver non e sciendi, quod actu D ci . Quam quiqei' potentiam ut eri
s) Haec potentia, quatenus non impeditur a vi extrinseca, dicitur libertas a coactione, spontaneitatis, con tacentia. QuatenuS UC. ro non destruitur a vi quacumque intrinseca, qua ad agendum rapiamur, appellatur liber-ιas a nec sate , ac indie erentis . Seholastici
48쪽
xercere possit, I . facultate deliberandi, nemine, resexione praeditus sit oportet, 20. objecta, eorunaque commoda, vel incommo. da illi innotescant necesse est, de quibus deo . liberare possit. g. 37. Hinc qui resezione carent, ut pue ri, dementes, iique, qui in summo dolore,
gravique metu versantur, cum deliberare ne
queant , objectorum impressiones necessario consectantur, ideoque nullam habent libertatem, ut in confesso est apud omnes. Hinc etiam qui plura obiecta dignoscunt, minus a singulorum impressionibus pendenti, cum de pluribus deliberare possint. g. 38 Hic vero probe advertendum, objectorum cognitiones vel sint verae vel fallae,
potentiam essiciendi, id, quod actu non fit, vel non emciendi , quod actu fit, libertatem conιradictionis appellari, quia agere &non agere con tradictoria sunt. Potentiam vero emciendi rem, aut ejus contrariam v. g, honum, vel malum libertatem contrarietaria dicunt. Patet autem adi verae libertatis no
tionem lassicere potentiam aut eruiendi id, quod actu non fit, aut non emetendi, quoa actu fit, ideoque ut quis liber dici possit, necesse non esse, ut libertate contrarietatis pol leat. Interim adnotasse juverit, Theologonex Scholasticorum doctrina liberi arbitrii definitionem derivasse, ipsis enim liberum arbitrium est, facultas, quos positis omnibus ad agendum praerequisitis potest agere , vel non agere, imo contrarium aliquando eligere. In qua definitione utraque libertas contradictionis, αμιrarietatis apparet.
49쪽
eora iraque percepta commoda vel incommoda aut si ri vera, aut talia, eodem modo ad libertatis exercitium conferre. Cum enim objectorum ognitiones ad libertatem requiran. tur , quatenus deliberandi potentiam praebent, evidens est , cognitiones falsas, non secus ac veras deliberandi potentiam suppeditare, ideoque eodem prorsus modo ad libertatis exercitium conferre. Id unum discrimen interest, quod ii, qui melius res di gno leunt, magis recte, ac tutius propria libertate utamur.39. Hinc, quam descripsimus libertatem, c .il net homini luetia I. R ex sensu intimo, teltimonio nimirum optimo, ex gentium omnium s rapio, I. R ex legum divinaruin , humanarumque aequitate manifeste coII igitur. Etenim se usus intimus pluribus saltem in crisibus aperte ostendit, nos ita operari, ut nulla vi neque interna, neque externa ad agendum impellamur. Apud omnes Orbis nationes sive barbaras, sive excultas lex quaedam honoris datur, qua laus & honor factis tribuitur , quae honesta, rccta, ct heroica censentur; dedecus vero & vituperatio fact is quibuldam, quae improba, turpia, &intamia existimantur, ideoque omnes Mundi nationes unanimes centent, inesse homini veram potentiam, aut eruiendi id, quod ab eo non fit, aut non ericiendi, quod actust, nempe, libertatem. Tandem aequita S legum omnino corruerer, sublata libertate. Quomodo enim praemio, paenave assici pbssent, quae nec Ossario a nobis fierent, a qui. hus proinde absimere non potuimus p Hinc merito S. Augustinus ajehate, , Sublata liber, M tale omnis humana vita subvertitur, 1 ru- ,, stra leges dantur, frustra objurgationes, is lauin
50쪽
,, laudes, vituperationes, exhortationesque ,, adhibentur, neque ulla justitia bonis praemia, & malis lupplicia constituta sutat. S. 4o. Quae cum in dubium revocari nequeant, mirum prosecto in primis est, tot olim extitisse Fatalistus. Fatalistarum triplex fuit genus , alii nempe , Democritici fuere.
alii Stoici , & Aytrolin alii, ut nihil hic de
Spmosistis dicamus. cum Democritus a rapidissimo quodam, eoque necessario atomoiarum motu Omnia repeteret, materiae illa necessitas, qua fingebatur absolute fieri, uenecessario existerent agerentque universa, Democriti satum dictum fuit. Dem ἰ critici itaque contra animi libCrtatam ita argumen. tabantur: Animi humani delei minationes , ae operationes smnes in atomorum motibus sitae sunt. Sed motus atomorum sunt nece sarii. Ergo nulla datur in homine libertas. Quam autem ridiculum sit hoc argument uni statim ex hoe patet, quod neque animae humatiae sint a
tiones haberi possint . Ex f. enim Ia dc
seq. constat, menerm humanam Usse subit in tiam a materia 4 nempe, ab atomis omi, nodiversam, ac ejus opi ratioues, ac motum
toto coelo inter se differre. g. 4 i. Stoici, Graeci, & Romani in uni. versa vi bili natura admittebant posCnti lim, seu divinitatem invisorum , a qua pia vitae, ac decretae fuerint res Omnes Univeisi. Hinc
fatum sonum est necessclia, ct numquam inis terrupta causarum, & eis ctuum serios a Deo praevila, & constituta Quare qui hoc fatumati mittunt , ita humanam libertatem impugnant: , , si omnia futura praescita, ac decreta se sint a Deo, hoc ordine evenient, quo ven- ,, tura piaescita, ae decreta sunt: Si autems, hoc