장음표시 사용
91쪽
Eteni Π cum diversa aetat partes organum constituentes diversam firmitatem, ac crassi item aequirant, pro variis uicissitudinibus eadem vis proportionales inducet mutationes.
Quare intelligitur cur aliquando in juventute gratum nobis saporem exhibeant cibi illi, qui in infantia ingrati erant, . cur senescentes distincte amplius non percipiamus eadem objecta eodem lumine collustrata, sic in eadem distantia posita , cur tandem pro
varia aetate varia de eorumdem odorum, saporum, sonuum intensitate judicia seramus iat ex IV. , , Quaevis organi mutatio, ceteri S,, paribus, proportionalis est exercitationi Sive enim exercitatione impedimenta taliantur ad motum,' sive partes organum consti-guentes procliviores ad motum fiant, quoticiana experientia ostendit , organi mutationem exercitationi respondere.. Quod tamen de exercitatione ad statum usque tempuSintelligendum est. Eadem enim experientia demoustrat, quod si exercitatio ultra statum tempus progrediatur, mutationes in Org no, sensim minuuntur doneci Omina langue
Lex V. ,, Quaevis organi mutatio , ceteris: paribus, proportionalis est peculiari ratio, , ni vivendi Etenim experientia constat,, organi mutationes in sobrietate, & temperantia, esse maj0res, minores vero in ebrietate , ac in immodicis epulis vigere, si
somno, ac reliquis ad vitam. necessariis moderate utaris,. torpere vero, si intemperans fueris.' g. 7 I. in hisce legibus; organi sensorii mutatione, non statim sensatio consequi cur sed prius ad cerebrum mutatio illa deferendi est, ud haec excitetvt iu anima. Quod
92쪽
ses ita se habeat ex eo patet , quod, ut
Anatomia docet, nervi omne& e cembro vel immedia te, vel mediate origimem dii cunt. Ex quadraginta enim illis nervorum paribus, qui in corpore humano sunt, ac ad diversos sensus proce untur,. decem a medulla cerebri, triginta vero a spinali medulla, quae veluti cerebri productio considerari potest ,
quaequo omne L saos motus ad cerebrum trarinfert, originem habent. 2'. ex eo. Evidenter colligitur, quod experientia constat, impedit inius, alteriusve nerui communicatione cum ccrebro, mulam amplius in eodem nervo excitari sensationem .. Si e uia g.. e eLien tia novimus, quum nec vus arcte ligatus est,
partem ligaturae inferiorem caedi, uri posse, nulla animae. sensu. An vero mutatici illa alcerebrum deferatur ope spirituum animalium,.qui in nervis insit, an pes vayΘLem electricum, . qui per eosdem excurrat. an quadam ner 'Mxum oscillatione quod, invitis Anatomicis, asi seri tantum potest, vel quacumque alia rati ne . nos nou. itaquirimus cum nulla suppet; Ct. experimenta ,. vel observationes, quibus aliqui ccerti hac in re statuamus. Factum igj tutponimus, rationem: facti non in ve stigamus . 33 72. Neque, ut nonnulli opponunt, illa celeritas, qλ facts organi mutatione, statim
lan timu3, ostendit, mutationes non ex alcerebrum deserendas ast hoc, ud excitetur sensavio Nam quamvis itullam. inter organi mutationem , ct sensationem. percipiamus moram . semper tamen aliqua. intercedit . etsi adeo, exigua sit, ud nullo, modo a nobis per
cipiaturia Haru moras in1ensibiles propagatio soni, & lucis quotidie clemonstrat .. Nullana
enim Observamus moram: inter moti fiatum a
93쪽
mentum, quo ipsius vox ad aures nostras Pervenit, quamvis certum sit sonum succesisve, non in instanti propagari. Sic ubi accenditur candela in tenebroso loco, illico objecta omnia etiam remotiora lumine viridentur perfusa, quamvis lux in infanti propagari non possit. 9. 73 Quoties objecta externa eamd morgani mutationem producunt, toties etiam eaedem sensationes oriantur oportet . Cum enim mutationes in organo factae sint ratio meiens, cur in anima excitetur. sensatio, postis iisdem mutationibus, nempe , eadem ratione in Sciente, eadem quoque idea oriatur necesse est ci). I, 7 i Contra hane propositionem nonnulli
obi ciunt lv. solem & Lunam, dum sunt in
Σenit eamdem in oculo mutationem moducere, ac dum sunt in horizonte, & tamen eamdem sensationem non excitari in anima, cum in zenu appareant minora, in horizonte majora. 2 Q. Stellas noctu &4nterdiu eamdem in oculo mutationem excitare, quamvis cluntaxat noctu anima illas percipiat. Sed qtioalprimam difficultates in rem . nec demonstrancum ,' Solem & Lunam in utroque casu ramisdem mutationem in oculo producere. Dum enim I unt in etenit, eorum act: o est perpen-cticularis, obliqua vero, dum sunt in horizonis te. l ariter dum sunt m etenit, radii lucis, cum breviorem lineam describant in atmosphera , ac in numero pauciora terreis stria eorpora impingant, minus refringuntur,
ac proinde minus a te lavicem ut ver unx.
94쪽
f. '4. Itaque s 4 dein obiectum appareat diverium, vel diversa objecta eadem videan istur, id contingit, quia in primo casu organi mutatio est diversa, in altero vero eadem. Pluribus autem modis fieri polin, ut idem objectum diversam organi mutationem pro ducat, I '. vel quia objictum illud eodem modo sese non habeat ad organum, ut v. g. dum obse vamus hominem in planitie constitutum, qui moveatur, longiusque recedat, quo in
casu homo-ille successive decrescit, et . vel quia organum extrinsece diverso modo constitutum fuerit, ut dum oculus vitro concavo munitur, quo in casu objectum valde imminutum apparet, vel quia organum intrinsece diverse se habeat, ut contingit ictericis, quibus objecta, praesertim alba, viri
Dum vero sunt in horizonte magis refracti oblongiorem lineam in atmosphera percursam, ac magis divergentes ob numero plura terrestria corpora, quibus impingunt, ad oculum perveniunt. Mutatio igitur in oculo non est eadem utrobique, ideoque nil mirum si se sationes sint diversae. Quod ad stellas vero attinet, et ii interdiu non secus ac noctu in
oculum radios emittant, attamen interdiu ob fortiorem solis actionem nequeunt nervos
opticos sensibiliter dimovere, ideoque nil mirum, si ab anima interdiu non percipiantur. Si luminis solaris actio vel solis eclipsi, vel longioris tubi ope impediatur, tunc stellarum lumen eamdem interdiu ac noctu in oculo mutationem producet, ideoque non
secus ac Iructu anima illas percipiet.
95쪽
dentur flava, 4'. vel denique quia haee aut omnia, aut partim simul concurrant. 3. Hinc ad dc tegendum, utrum objectum , ct manum eodem modo , vel di- :verso se hamni, has tres regulas statuimus.. Regula L is organum sensorium eodem is modo constitutum censeri debet, si idem uectum, quod eodem modo se habeatis ad organum , tale appareat, quale alias ,, apparuit Regula II. ,, Si constet, organum senso. rium eodem modo esse constitutum, obje-M ctum vero non idem a pareat, quale alias ,, visum est, in ipso objecto, vel in. ipso, , modo aliquid immutatum fuisse recte col- ligitur. ν . Regula III. se si constet obiectum idem eo- se dem modo se habere ad organum, sensa-
,, tionem vero esse diversam, organum senis sorium eodem modo constitutum non esse. , , merito infertur H L '
De primo sensationum Corollario , nempe de animi sede in solρ Cerebrθ.
f. 76. Ux demonstratis 1 7 I. organi mutatiΟ-I . nes ad cerebrum trans erendae sunt, ut excitetur in anima sensatio. Ergo ex hoc inferendum , animam in solo cerebro residere; nam si per totum corpus diffunderetur, Ut Peripatetici asserebant, nullo modo concipi posset, cur ad cerebrum hae mutationes transferendae forent, ut anima sentiret, ideoque
96쪽
cur , alligato nervo, non sentiret in nervi parte nexui inferiore, nec amplius cum cerebro communicante. Quod ex eo etiam confirmatur, quod listo cerebro vitiato, ita ut roliqua membra remaneant sana, sensuum omnium usus amittitur. Hinc a poplexia coris
repti, veluti invisibili fulmine percussi omni sensu privantur, ita ut ac lautis compuncti, aut corpore etiam diffecti nihil sentiant, obis strictis scilicet cerebri poris, vel compressi nervis nimia humoris pinguis copia, ideoque
impedito per hunc humoreim nervorum motu usque ad eorum extremitates in cerebro, ubi proinde anima residet Et revera si anima in Cerebro collocetur, omnes corporis motus a mutationes persentiscere poterit, cum nervi omnes ad cerebrum vel immediate, vel me
diate protendantur cf. Ti.), ac veluti Regina in medio Imperii sui ope eorumdem Derinuorum pro arbitrio poteric omnes voluntari motus producere in corpore. g. 77. At quaenam est animae sedes in cerebro 2 An dicendum eam existere in universo cerebro P Ita nonnulli Philosophi, sed perperam, experientia enim constat, non ex nguam cerebri partem, vita incolumi, amitti posse, imo sensu & ratione salvis. Hinc heis Sicienda celebris Bussonii sententia, quae anum te sedem collocat in cerebri diaphragmate,
si vie in membrana cerebrum involvente.
An ca statuenda in illa cerebri parte, quae gIandula pinealis dicitur Ita Cartesius , sed perperam . Observationibus enim an atomicis constat, homines vixisse , quibus glandula pinealis omnino deerat g. 3o. An animi sedes est ea cerebri pars, quae . corpus callosum dicitur, quod medullaris foris vicis 'medium estp Ita de la Petronte. In O,
97쪽
Φ92peratione enim chirurgica, quam terebroi Nnem cerebri vocant, perfracto cranio, separatisque duobus cerebri hemispheriis , observavit, vel leviter affecto corpore calloso, ipsas animi operationes affici, rationis scili-eet, & sensationum usum turbari; contra autem corpore calloso ad statum naturalem redeunte, ipsum quoque redire sensationum , ct rationis exercitium. Consulantur Academiae Parisiensis monumenta ad an. IT4 I. pag. 27 I. At hanc quoque sententiam esse rejiciendam testatur Abbas Para du Phanjas: asserit enim postremis hisce temporibus inventos fui se homines, in quibus corpus callosum aut destructum erat, aut prorsus immu-- latum, nec tamen aut sensu, aut ratione carebant.
An tandem asserendum animam existere ine usuis nervi origine. Ita Borden avius, sed yerperam; eum quia hoc nulla ratione pro-atur, tum quia iisdem ferme dissicultatibus haec sententia premitur , quibus Peripatetucorum sententia obnoxia est.
Itaque nos quamvis probabiliorem de IaPetronte sententiam existimemus, ne tamen
parum prudentes philosophando videamur , nihil certi in hac re statuemus, ac de ista tantum generi ea propositione solliciti: animam, nempe, in sola cerebro residere, gradum
faciemus ad ea diluenda argumenta, quae eontra ab adversariis afferuntur. g. 78. Igitur opponunt repertos sui homines, qui sine cerebro vivebant & sentiebant, repertos scelus sine cerebro, atque etiam sine capite, qui nati ad plures horas vixerunt, ut referunt Acta Academiae scientiarum Parisiensis ad an. IIII, & ITI 2. Ua-
98쪽
2'. Quaeeumque pars corporis laedatur, ais nimam percipere dolorem veluti existentem in illa ipsa parte corporis, quae laeditur, quod sane fieri non posset, si in sori cerebro resideret, cum in hac hypothesi omnes dolores
essent cerebri, non laesarum partium. 3'. Posita hac sententia non posse amplius animam distinguere dolores, qui ex sola perceptione, nascuntur, ab iis, qui nascuntur ex violenta corporis Contusione , aut scissione, mullumque proinde futurum discrimen inter dolo. Tem v. g. , quem Nauta sentit ex fractura
navis, & quem experitur ex cruris, aut brachii fractura, cum in utroque casu per motus ad cerebrum usque communicatos excitarentur in anima. 4M. Animam aut existe
re in individuo cerebri puncto, aut in physica extensaque ejus parte. Non primum, nulla enim sunt individua materiae puncta.
Non alterum, secus enim anima extensa esset, ut esset ea cerebri pars, quam occuparet. I . Tandem Henricus Morus ita arguis
mentatur. Finge pedem laedi . Dices ejus dolorem ab anima percipi, quia spiritus animales vehementer commoti intra nervos celerrime eXcurrunt ad cerebrum usque, animamque niolesta sensatione afficiunt 2 Aeanimadvertere debes, quod nervis a pede ad cerebrum usque exporrectis finitimi sunt alii nervi, his .autem proximi sunt & alii. Iam intelligis ad omnes humani corporis
nervos sermonem transferri posse. Nervorum ergo pedis motiones omnibus corporis nervis communicantur, idest dolor pedis dolor est totius corporis, ideoque anima non pedis, sed totius corporis dolorem sentit. f. 79. Quamvis hae difficultates maximi ponderis videantur, tales tamen non sunt,
99쪽
ut nostram propositionem salsam evincant. Et nim verum quidem est vixisse non . nullos homines Ane maxima cerebri parte, at est omnino falsum aliquos vivere potuisse Itane ulla usus parte . cum ex omnibus observatio uibus anatomicis constet, aliquam saltem cerebri partem ad vitam ducendam reis quiri . Itaque inter tabellas amandanda sunt, quae narrantur de quibusdam hominibus, qui sine ulla' cerebri parte vixerint. Quod si a. liqui Auctores magni nominis id testentur, dicendum est, eos vel per jocum hujusmodi exempla proposuisse, vel sese decepisse cadaverum sectione, di observatione. Et quidem totum cerebrum in quibusdam hominibus defuisse ex ipsa tantum cadaverum sectione innotescere potuit. Ex his autem observationabus colliga non debet, hujusmo- di ho manes vixisse, ac sensisse s ne ulla cerebri parte, sed eos mortuos fuisse , ubi vim orbi totum cerebrum corruptum, & absum. ptum fuit. Ad scelus quod attinet, Cl. Halleius observavit, cerebrum & caput etiam in f eti-hus monstruosis, sed modo, S loco insolito Collocata, quemadmodum accidit de aliis
partibus in animantibus monstruosis. Praeterea quis potest tuto assirmare, nonnullos monis
struosos foetus sensisse 2 Idem profecto non
est moveri, ac sentire; nam moventur, &crescunt plantae, & tamen non sentiunt, ut
in confesso pst apud omnes. 1taque s reapse fuerunt foetus, qui ad plures horas motu a. liquo agitati fuerint, ct in quibus totum cerebrum defecerit, negamus omnino in hi e cetibus extitisse animam, ideoque illos reipsa sensisse.
2φ. Quamvis anima in cerebro existat, ibique proinde tantum sentiat, dolorem ta.
100쪽
men ad laesam partem refert, oculorum enim ct tactus ministerio cum saepissime usa fuerit, intelligit, colorem causis externis esse acceptum referendum . Id evidentissime patet exemplo caeci haculo explorantis objecta existerna, qui eorumdem proprietates, liquid itatem v. g. vel duritiem percipit eX tremo ha culo, quamvis in extremitate baculi cjus a.
nima non resideat. Neque contra hanc responsionem reponi potest, nullam dari sum.
cientem rationem, cur anima dolorem relatarat potius ad illam nervi partem, quae ab Odi dio externo laeditur, quam ad reliquas ea uidem nervi par D s, cum omnes usque ad cerebrum eadem ratione dimoveri Videantur. Nam salsum omnino est reliqua S nervi paristes eadem ratione dimoveri. Et quidem paranervi, in quam agit Objectum externum aut scinditur, aut vehcmenter comprimitur; reliquae vero partes nullam scissionem , aut compressonem patiuntur, sed cuntaxat mo. tum EXcipiunt. 3'. Gratis asserunt adversarii in nostra sententia dolores a se invicem amplius disti 11-gui non posse. . Cum enim sint motus, qui corporis partes Oilacerant , alii vero, qui tantum animae occasionem praebent percipiendi illa, quae ad vel satur, dolores hiscedi,versis motibus respondcntes di vertae prorosus indolis sint oportet. Primi illam tentatio. Dein parient, quae vulnus animat dicitur; posteriores sensationem, quae licet per se nullum animae vulnus infligat, attamen Oh rese.
Timem . qua mens utitur, valde molesta erit.
Illi erunt phasici, morales illi. Et si igitur utrique occasionem habeant a motionibus factis in corpore,& ad cerebrum usque translatis; cum tamen hae motiones sint prorius