Commentationes Propertianae

61쪽

h0roseopo praedici poetae evidimus. nge iam considerate ii inlis sit iste horoseopus. iori nonnu nutantissimum dicemus 3 nn serio de gente sua gloriatur 1 v. 77 sqq. 3 nu serio illud de Cinarae puerperio vaticinium refert v v. 99 sqq 2 an serio vitam patriamque Propertii, res omnibus notas, decantavit v v. 12l sqq., quasi ea η recundita ni te ne 'eptas teneret 8 deniquo vaticinio en vere, ne quis duram lmellam amare coeperit, nonne lepide est inventum 2 in in vori piis ost ille horoseopus 2 num ipse Properitus 3 cogitari prolaeto nequit quod magis sit ineptum absurdum ridiculum, quum ipsum Propertium vel serio vel iocose si hi suum Cynthino timorem oraeulo pronuntiare. praeterea si ipse Propertius horoscopi personam assumpsit, cur qui tamen id sequatur, ut suis ipsius oraculis fidem habeat, non neeuratius desinit patriam suam quam nune v v. l2l 8 sq. sat obseuris finibus ei reum seribit γ at, inquis, transtulit hune loeum Mine dubio e parui. I. 22 ot quae illic seripsit noluit mutare. inratio ipsum Propertium ita suas copias despoliare potuisse iure negavit Huiuii ei 'hius in Vitili. ph. B. p. 675, quin inlis translationis utilitas nulla sternitur. contra si illius sub horoscopi personii latet quem hominem multi ioci oyse iam vidimus, hic translatis in suum usum versibus illis nil melius describendam pilotae patriam eonyulto nihil addidit, selli et ut hane non sex astris arte sua tantis laudibus elata se cognitam habere lopidisqime proderet, sed e Propertii elegiis. quae eum ita sint, facetissimi alicuiuμ ami ei est nostra elogia qua horoscopi persona indutus Propertium monet, ne Cynthiae

amore, limo teneri coeptus. erat prorsus irretiatur. neque Vero haec sententia eo evertitur quod hoc carmen ipso eo tempore

quo coeperit Cynthiae amor compositum respicere dei inruichio concedimus nil carm. I, 22: quod libro continetur post illud tempus edito. etenim illud carmen, quod certo temporis signo

neque agrorum distributio suv. 32 9sq. . quae potost vel a Propertio III, 34, 55 sq. commemorata videri, per se certe habet pio salsa esse existimanda sit; nam Vergilii exemplum imitatum esse horoscopum qua ratione potest confirmari 3

62쪽

eareat. quidni conicere licent iam antea scriptum et si non omnibus poetae fautoribus, at sterte Tullo eui inscriptum est aliisque ami eis traditum esse 2 quid 2 quod vel coniectura exime re seri potest eum qui nondum edito libro primo J earm. I, 22 utatur in earm. V, ic ipsum esse Tullum. quem iuveneni ot Propertio familiarissimum fuisse constat praeter ceterae I, 6, l sqq.; l 9 sqq.; 22, 2. is autem si Propertium revocavit a Cynthino umore, tacito explientur cur adversus hunc eum defendat poeta I, 14. quid vero Y earm. I, i, quod pulsum a Cynthia poetam seripsisse Laelimannus edit. Lipsiensis praes. 9p. XXIII sq. probavit, illius vaticinii memor disertissere verbis ad carm. V, lo respicere videtur. Ianna I, i v. 2b:

aut Pos, qui sero lapsum rerocatis, amici

ad nostri carminis nuctorem nonne quam maxime pertinet γntqui illa quoque elegia ud Tullum missa est scis. v. 93. quibus rebus quamvis ab hoc ipso id, de quo dicamus, carmen Scriptum esse pro certo non evineatur, a8sequitur tamen neScio quam probabilitatis speciem haec suspieio, ut dolendum pro- sueto sit quod de Tullo nihil fore certi compertum habemus. sed de his satis. amicus certe aliquis Propertio iugeripsit carm. V, lc. Ium volitamus nil olegiam quintam, cuius argumentum quidem et per se perspicuum est ut illustratur utiam comparato Ovidii amorum carui. I, S. de eiusdem autem consiliosaei lius iudicium esset, si quaenam esset illa puella, a qua contemptum se dieit poeta, satis e instaret. atque de Cynthin biel, qui postium sibi persuasit uertgbergius, ut infirmis me iudice

tu tuη argumentis. nam versus e carni. I, 2 ante v. 55 male repetitos, quibus documento usus est, eiciendoου esse supra

monuimus. deinde quod aliam atque Cynthiam a Propertio suam amicam tela. V. 613 appellari neget, nihili esse concedes, eum praeter eam nullam sere commemoret. praeterea lennm immundam et pauperem cultiae ct divitis puellae dominam') Cis. quae capite quarto do libri primi editi et eam. V, lcseripti temporibus disputavimus.

63쪽

suisse nemo laetio credet. hanc tamen difficultatem ita remo Vere conatur, ut eam ministram tantum et custodum amicae

velut a potenti illo praetore sese. carui. I, S; III, l6. additam esse coniciat. at a tali amico num eredibile est Cynthiam in pergula tela. v. 68ὶ servatam esse γ num Cynthiam ipsam talem custodiam toleraturam fuisse γ ntque si custos tantum est, non domina amicae mulier, cur non in praepotentem potius amicum quam tu illam invehitur poeta 7 praeterea quis lunam et eam quidem potricem amicae custodem laetet uisi insanus 3 neque

vero Uv. Tl Sq.: et canis in nostros nimis experrecta dolores,

cum fallenda meo pollice clatra forens in hanc sententiam nisi vi eontorti trahi possunt. si libero animo leguntur, puellam n domina vel matre in pergula cu8toditam ostendunt. haec autem Cynthiae conditio vix erat; quam a nulla impeditus lena libere semper visit Propertius eis. carm. I, 3; III, 29. ; quam si non receperit amatorem, sua Voluntate commutam esse, ut eum eXcluderet, innumeris locis testatur; quam libere peregre prosectam esse narrat

ch. carm. ΙΙΙ, 32, 3 sqq.; III, 193. his igitur de causis posset explosa videri Herigbergit opinio, nisi similem ei quae hoc carmine depingitur suam vitae conditionem ipsa Cynthia

adumbraret carni. V, 7 VV. i5 Sqq.: Hume tibi exciderans nimia is furta Suburae et mea nocturnis trita fra tra stolis per quam demisso otiens tibi fune pependiane a veniens in tua colla manu saepe Venus trivio commissa est, pectore mixto

fecerunt tepidas proelia φὶ nostra vias. quibus versibus carmen quintum ad Cynthiam necessario reserendum esse non demonstratur, ni posse referri tamen ostenditur.

J Sic oniin memini eodicum seripturam pallia, quae sententiam quam maxime languidam officiat, olim a sominarii philologi ei Κiloniensis sodale emendari.

64쪽

Certiorem autem de carminis septimi consilii, sententiam serre possumus. scriptum enim imo esse post Cynthiae mortem patet. atqui eum Parm. IV, 25 a Propertio illa plane expulsa sit neque amorem postea Pontinuatum osse ullis elegiis signiscetur, qui laetum est, ut tamen Cynthiae mortuae honorifieam hane memoriam conderet 8 solet, ut aiunt periti, vetus amor ita inhaerere niuautibus, ut ne maximis quidem timidae iniuriis tutus exstingui possit. quod eum etiam Properii iuvenisset, amoris inuinoria subita Cynthiae nuper excussae morie ita renovata est, ut somnii soriasse non fieti narrationem in eius honorem componeret Iam tertium eurmen poeticarum opi,tularum, qui18 postea Ovidius ab heroiniη seriptas simulavit, primum exemplum esse volunt, paulum in men ut mihi videtur a voro aberrantes. namque eum epistulae illae e tabulis antiquis maximuni gumenta sua hausurint, nostrum carmen memoratia bello

Parthieo proseeto nil ipsum hoc tempus quo scriptum esse seratur spectare putandum est. praeterea Arethusae et Lycotae eoniugium nulla, nisi quid me fugit, fabula traditur. itaque his personis veri homines sine dubio subsunt. at Postumum et Gallam, de quibus est carni. IV, 12, sic notari, ut quidam 8uspicati sunt, firmis argumentis neque evinei neque infringi p0test. ergo Pr0pertius intercedente ux0re hanc

epistulam misisse censendus est ad amicum quendam siversuri Parthos stipendia merentum, ut illi et uxoris et anileorum memoriae loeumentum esset. atque hoe in officio feta nomina, quae dudum usu inter amicos nota recepisse aut nunc ipse excogitasse potest, adhibuit. quo lenocinio vel nrtificio etiam si OXimo ante nos saeculo amantes et amici in epistulis suis usi distuntur. Denique de carni. V, 6a, 8, 1l consilio per se satis perspicuo cur amplius disputemus idonea causa non adest.

Diuitiam by Corale

65쪽

caput ΙΙΙ.

Elegiarum quas quinto Proportit Iibro oom- proueniuntur et dispositiones et rationes strophicas ctescribuntur.

Postquam iii universum earminum nostrorum consilium ηignitidavimus, nune quibus partibuη eorum Rrgu monta distributa sint dispositionibus et rationibus strophi eis expositis domonstrabimus. quare linoc carmina non Molum absoluta sero omnia, sed etiam vorsibus aut traicetis nut oleotis probabiliter emendata esse sorospero ut evineatur . nam in imperfectis operibus eoi innao partes vix inveniuntur neque ensu fit. ut omissis vel transpositis quibusdam versibus eortus stropharum ordo Ovadat. DRm quamvis incertum etiamnunc de strophica cortorum carminum tantiquorum compositione sit iudicium, tamen ut nubis nunc patet, ita ne antiquos quidem poetas ipsus sugisse vel propter probabilium exemplorum multitudinem putanda est. nimirum illum, si iusita ingenii vi naeti sunt, iniae quidem opinio prorsuη certe reicienda non est. tamen non potuit fieri ut non animadverterent et expolirent retraetantes earmina in schedas coniecta. sin autem scholastico usu, euius apud poetus Romanos prae eeteris magnum erat momentum, Vel propter modum et numeros, quibus aequabiles carminum partes maiore gratia aptantur, illam proprio studio asseetabant, magis etiam ad nostram de persecta et absoluta horum carmipum arte sententiam de senilendam ubi invenitur consert. steterum nostra

J IIaec autem ita aecipi nolo quasi quae8itae responsioniη cau8a unquam verAus aut damnando8 aut transponendi 8 censeam.

66쪽

carmina imprimisque ea quae ad perlegesin urbis Romae pertinent vix certis modis instructa erant. itaque eorum distributiones strophi eae alia potius causa Ortne Sunt. nam ut

rhetores antiqui aequabili partium in orationibus divisioni et

amplitudini, ita poetae concinnae carminum singularumque in eis sententiarum formae et expositioni multo magis indulserunt, quam ei plerumque qui hodie versibus condendis operam dant. hoc autem prae ceteris eadit in eas elegias quas deurhe Roma compositas esse vidimus ad Callimachi exemplum; nam Alexandrini quantum talibus artificiis gaudium peree perint notum est. His praemissis ad rem illustrandam iam libri nostri carmina aliquot strophis disposita exprimenda curabo atque in his distributionis causas etiam copiosius explicabo: ceterorum nutem formulas tantum apponam quibus ducti lectores singula

ipsi si placet exquirent. Carmina o Sexti Propertii elegiarum libro quinto subinta.

carmen In . .

A. a. Hoc quodcunque Vides, hospes, qua maxima ROInast,

ante Phrygem Aenean collis ot herba suit :atque ubi navali ηtant sacra Palatia Phoebo,

Euandri profugae Oncubuere bOVes. b. Fietilibus crevere deis haec aurea templa bnee fuit opprobrio laeta sine arte ensa, Tarpeiusque pater nuda de rupe tonabat, et Tiberi η nostris advena bubus erat. c. uua gradibus domus ista Remi se sustulit, olim unus erat fratrum maxima regna sociis; li curia, praetexto quae nunc nitet alta senatu, pellitos habuit rustica corda Patres. d. Bucina. cogebat priseos ad verba Quirites: eentum illi in prato sacpe senatus erat nee sinuosa cavo pendebant vela theatro, lopulpita sollemnis non Oluere erOCOS.

67쪽

Η. a. Nulli cura fuit externos quaerere divos, eum tremeret patrio pendula turba Ra ro, annua at accenso colebrare I irilia laeno, qualia nunc curto lu8tra novantur equo. 2ub. Vesta coronatis pauper gaudebat asellis, ducebant macrae vilia saera boves; parva saginati lustrabant compita porci, pastor et ad calamos exta litabat ovis. c. Verbera pollitus saetosa movebat arator, 2bunde licens Fabius saera luperciis hal, t. nec rudis infestis miles radiabat in armi8: miscebant usta proelia nuda sude. d. Prima galeritus posuit praetoria Lycmon, magnaque pars Τatio rerum erat inter oves. 30 hine Titiens Ramnesque viri Luceresque coloni, quattuor hine albos Romulus egit equos. 32 C. a. Sit patrium nisi nomen habet Romanus utumnus: 37 sanguinis altricem non pudet esse lupam. 38 Optima nutricum nostris lupa Martia rebus, b5 pialia creverunt mounia lacte tuo ib. Moenia namque pio conor disponere Versu :hei mihi quod nostro est parvus in ore sonus lsed tamen exiguo illi od unque e pectore rivi fluxerit, hoe patriae serviet omne meae. 60

mi solia ex hedera porrige, Bacche, tun, ut nostris tumesaeta superbiat Umbria libris, Umbria Roui aut patria Callimaehi. 54 d. Roma, fave, tibi surgit Opus: date candida ei vos GTOmina, et inceptis doxtera cantet avis. 8acra diesque canam et Pugnomina prisca locorum: has meus ad metas sudet Oportet equu8. 70carmen II.

A. Quid mirare meas tot in uno corpore formas areipe Vertumni signa paterna dei.

68쪽

B. a. Tuscus ogo, et Tuscis Orior, nee paenitet inter proelia Volsinitis deseruisse meos. haec me turba iuvat, nec templo laetor eburno: 5 Romanum satis est Dosse videre forum. b. Hae quondam Tiborinus iter molobat, et aiunt remorum auditos per vada pulsa si nos: at postquam illo suis tantum eoueessit alumnis, Vertumnus versia dicor ab amne deus. lus'. a. Seu, quia vertentis fructum praecepimus anni, Vertumni vulgus credidit esse saerum. l 2b Nam quid ego adiciam, de quo mihi maxima lamast, lihortorum in manibus dona locata meis γ aeruleus cucumis tumidi quo cucurbita ventre me notat et iunco bras8i ea vineta levi.

r. Nec flos ullus hiat pratis, quin ille decenter db impositus fronti langueat ante meae; 46 prima mihi variat liventibus uva racemis laet coma lactenti spicea fruge tumet. d. Hic dulees cerasos, hic autumnalia pruna locernis et aestivo mora rubere die; insitor hic solvit pomosa vota corona, cum pirus invito stipite mala tulit. a . Mendax sama, hospes, male fit mihi numinis index: de se narranti tu modo erede deo. 20

. R. Opportuna mea est punctis natura figuris: in quamcunque Voles Verte, de ruS ero.

h. Indue me Cois, fiam non dura puella :meque Virum Sumuta quis neget esse toga γda falcem et torto frontem mihi comprime silenO: 25

iurabis nostra gramina sectu manu.

arma tuli quondam et, memini, laudabar in illis:

eorbis in imposito pondere messor eram. e. Sobrius ad lites: at cum est imposta corona, et amabis capiti vina subesse meo. - 3ucinge caput mitra, Apoeiem furabor Iaeehi:

surabor Phoebi, si modo plectra dabis;

cassibus impositis venor: sed arundine sumpta Faunus plumoso sum deus aucupio.

69쪽

d. Est etiam aurigae species Vertumnus, et eius, 35 traieit alterno qui leve pondus equo; suppetat hoc, Dis es calamo praedabor, et ibo mundus demissis institor in tunicis. pastorem ad baculum po88um simulare, vel idem sirpieulis medio pulvere ferre rosam. 40a . Sic mihi, quod sormas unus vertebar in Omnes, 47 nomen ab eventu patria lingua dedit. Η . a. Et tu, Roma, meis tribuisti praemia Tuscis, unde hodie vicus nomina Tuscus habet, Si tempore quo sociis venit Lycomedius armis atque Sabina seri contudit arma Tati. b. Vidi ego labentes aetes et tela caduca, atque hostes turpi terga dedisse sugae. sed saetas, divum sator, ut Romana per aevum 55

transeat anto meos turba togata pedes.

Ai. Sex superant versus te, qui ad vadimonia curris, non moror.): haec' spatiis ultima meta meis. I=. Stipes acernus eram, pri Doranti salee dolatus, ante Numam grata pauper in urbe deus. - nuut tibi, Mamuri, sormae caelator alienae, tollus arti sistes ne terat Osca manus, qui me tam doeilis potuisti sundere in usus.

unum Duus est, operi non datur unus honos.

carmen Ie quod salso Propertii esse fertur.

A. -Quo ruis imprudens, mago, dicere sata Proporti γ etinon sunt ali dextro condita fila dolo. aversis musis cantas: aversus Apollo: poseis ab invita verba pigenda lyra. Λ . Certa seram certis auctoribus: haud ego vates 75 nescius aerata signa movero pila. me ereat Arehytae suboles Babylonius Horops ΗOron, et a Droavo ducta Conone domus. B. a. Di mihi sunt testes non degenerasSe propinqu08,

inquo meis libris nil prius esse fide. Si

70쪽

b. Dixi ego, cum geminos produeeret Arria natos. 89 illa dabat natis amna vetante deo. 90 non posse ad patrios sua pila rese e penates: nempe meam firmant nune duo busta fidem. quippe Lupercus, equi dum saucia protegit ora, heu sibi prolapso non bene eavit equo: Gallus at, in eastris dum erodita signa tuetur, ubconcidit ante aquilae rostra eruenta Suae. satales pueri, duo funera matri S RVarae.

Vera, sed invito contigit ista fides. e. Idem ego, cum Cinarae traheret Lucina dolores et sacerent uteri pondera lenta Dioram, l00-Iunonis votum saetis impetrabile dixi: illa parit, libris est data palma meis. l02B . a. Hactenus historiae: nunc ad tua devehar astra: it 9 incipe tu sacris aequus adesse novis. l 20

hoe neque arenosum Libyae Iovis explicat antrum, l03 aut sibi commissos fibra locuta deos, aut siquis motas cornicis senserit alas, 105 umbrave quae magici B mortua prodit aquis: adspicienda via est caeli verusque per a8tra trames, et ab Eonis quinque petenda fides. 108 c. Nunc pretium secere deis, et sallitur auro Si Iuppiter, obliquae signa iterata rotae. seliresque Iovis stellas Martisque rapaeis, et grave Saturni sidu8 in omne caput, quid moveant pisces animosaque signa leonis fiblotus et Hesperia quid capricornus aqua. 86