Hugonis Grotii Florum sparsio ad ius Iustinianeum

301쪽

no pecμniae mouerus Τ.de ramenito iam1: σ homo qui has ipsim opes quoti te incasia, tanten concupi csi Iustinus Maria tyr dissertatione cum T pilone Iudaeo, ait, se exper tum multos magistros philosophos, postremo venisse ad Peripateticum , qui post paucos institutioia is dies, pactum de rHercede facere voluerit, ne inutilis sibi esset haec consuetudo: se vero ab eo statim abscessisse, quod eum nec ebilosophi nomine dignum existimaret. Et otianus irridet philosophos, qui cum nullare opus sibi esse dicerent ,interim opus haberent non oriario tantum ob heram, textore ob tunicam, fabro tib baculum; verum & diuitibus, & coquo gulae explendae causa. Capitolinus Marco: Fama fuit quod seu philosophorum siecie quidam. O rempublicam vexμrent, 'priuatos ; quod ille purgauit. Idem sensus in lege, Cari, Carini, de Numeriani: professio er desiderium tuum inter ste disicrep ani: nam cum philosophum esse proponas, vinceri

auaritia oe rapacitate. Et onera qua patrimonio tuo iniunguntur,siolus recubare conaris: ge in illo Valentiniani Be Valentis: Turpe est ut patriae funditiones firre noη possit, qui etiam fortunae vim si ferre profitetur. L. Reddatur, C. de pro sessoribus Se medicis libro x. Themistius oratione

enim honore dignus e i habιtus, cir meri plena philosophia, non Iamen oportet eam deiicere , sociendo eti pecunia aestimam

da videatur. l

302쪽

' L. F.

278 Beotensis eolonia in eadem prouincia Augusti beneferut ait a J Id est, vide quae ad Lucam r. 28. '

L. AEtatem.

Tributo capitis obligantur J Vide ad Matth. xTII. I p. L. Vltima. . In Lysitania Paeensis, βά-Emerirensis iuris Italici βιηtJ Coloniarum aliis dabatur ius Italiaet aliis ius Laiatinorum, ut ait A sconius ad Pisonianam. ex voce Italici deprauata videtur vox in Hispania Hidalgo: quan-

quam alij filium alicuius, id est ingenui, alij ex Gottiis ortum interpretantur.

DE PROXENETIS.

L. Si proxeneta. Videamus an possit quasi mandator tenerit Aut εγέυητη quod constituit Plato duodecimo de legibus. Vbi ἰ ψητης, non est fideiussor pro pretio, sed secundus a ctor, ut VJpianias loquitur, quod in Glossis exponitur id est, pro euictione sponsor. Uerum aliis legum conditoribus non placuit, aut venditori pro pretio, aut emtori pro re obligari pararium ine sic nimis periculosum fieret hoc ministerium mercantibus quotidie necessuium. .

303쪽

AD IVS IUSTINI AN EUM. 27'DE VERBORUM SIGNIFICATIONIBUS.

Verbum hoc si quis J Verbum , dixit non verba: quia longo usu duo verba in unumcoalueri , v t &innumquis & aliquis. Verbum hic sume pro qua uis parte orationis. itaque quod in Basilicis eri, -- ρ-ααι, id apud Harmenopulum est, ση- mας. Iuri consulti enim aliter, quam grammatici, aut dialectici. voces istas promiscue usurpant. Tam masculos, faminia complectitur J Sic & quin ruis feminino attribui ostendit Nonius ex Liuio An-ronico: Mulier, qui quis es, re volumus: Caecilio: eas igitur ciu quis es mea mulier zPacimio: Θι quis tu es mulier quae me inbueto nuncupasti nomιne. Nam &-, olim pro utroque genere positum, ut Plautus: Sed quis ea

est mulier 'Et alibi: Die mihi sodes, quis ea est, quamvis ducere etxorem ' Sic & ablativo qui veniente a quu in feminino Virgilius utitur: e

ui cum partim curas:

de Acca loquens. quod ni esset, tamen fert usus m-nium gentium, Vt ubi desunt communia, masculina pro communibus poni possint. Hermenopulus: υι λε- 342 mS αρ ενος ιοῦς λεγέ s. Quando mocubna enuntiantur, plerumque ea inteliguntur σδε jaminis. Vti in edicto, quem liberum supra de homine libero exhibendo. Est autem inuersa locutio,

ρAbs complectitur. Quia de masse is nulla est dubita-

304쪽

Vrbis appellatiue nruris J Vrbes quasi orbes olim mihi

figura rotunda erant. Varroni ab urvo, id est aratro, ut & urbare rare Festo. Mos Hethruscus signandi aratro moenia, ut Virgilius loquitur, unde muros con eludere sulco,&similia. ' Muris J Idem muri, olim moeri, & moenia. N enini iii R transit, ut contra R in N. aereas, aeneus. Ce autem&u saepe commutantur. Ita idem moenire & munire. eoerare & curare: Ouidius, Phrygiaque Iranno AEdificant muros, pacii pro manibus aurum. Romae autem eontinentibus assificiis finitur J Exempla vide infra, L. aedificia, L. numquid, 3. 4. supra de penu Legata. L. eum quae, supra de Legatis rit. Maior pars est horarum septem J Iuuenalis: Inque diem septenis oderit horis. Primaνum diei , non siupremarum J In legibus scilicet ad negotia spee tibias. Nam a s lima hora incipi bant gestari, lauari: epulari. Est vetus Epigramma

305쪽

me dicit ad sextam usique diei horam laborandum est: post eam, eundum ad prandium , idque ipsium horologium indicat. Nam pli sextam horam notae id est Z,pro peptima, H, pro octava, Θ,pro nona, I,pro decima mul collecta faciunt Ζῆλ, id est, edere te iubent mi vivere possis.

L. Itinere.

Itinere facienda , miginti mistia passuum in dies singulospem agenda, sic Aunt accipienda J Id est, ubi lex viginti millia

passuum dat in dies singulos, ut tutoribus se excusaturis. L. scire, g. aliud, D. de excusationibus tutorum, L. Institui. g. qui autem, eod. tit. in eo qui ex cautione iudicio sistendus est. L. 1. D. si quis cautionibus: in bonorum possessione admittenda. L. utile, f. si praeisses, D. quis ordo in possessione seruetur. Vbi lex nihil definit, viri boni erit aestimatio, quanto tempore diligens paterfamilias conficere iter possit. L. continuus , de verb. obligat. Solent autem iudices in talibus plerumque id sequi quod lex in aliis definiit. L.

si cui, 3. tamdiu. Ex quibus causis maiores. Millia pas . situm incipiebant a continentibus aedificiis, & in viis militaribus, per lapides signabantur. Passus hic intel ligendi Geometrici, id est pedum quinque. Si de die non conueniati Quod saepe fieri solet. L. de die,supra, qui satis dare cogantur. Eius tui apud hostes est hereditas dici non potest, quia serum decessit J Nempe ex veteri iure. Serui enim luc

306쪽

ciues, & in locis ossicium gerentes, decuriones dicti, quod sint de ordine curiae: Curiales iidem & Demiationes qui ciuilia muneraIrocurant, &exsequuntur. Ad municipalem hic in titulo, intellige legem. Incolae sunt Isidoro non indigenae, sed aduenae, & Cicero peregrinos cum incolis coniungit. L. Simile. Simile priuilegium syco n D riuitas hahet in bonis debito ris, nisi nominatim id a principe datum μJ Vt Antiochia L. Antiochensium. D. de rebus auctoritate iudicis possidendis: pleraeque ciuitates Bithyniae, &Ponticae. Plinius x. Epist. ιο - ω L. eod maiori

Θοά maior pars curia esserit, pro eo habetur, ae si omnes egerint J Vide libro ii. de iure Belli ac Pacis v. x7.

DE DECVRIONIBUS ET FILIII EORUM.

Vide quae diximus ad Matth. xxvI1. 17. Non teneriatur autem decuriones pecuniam publicam apud se ac cipere sub usuris. Plinius 61. 63. Nonnullis in locis moris erat, ut aliquid soluerent pro introitu. Idem x ir3. ii . Antiochenis indultum ut ex materna origine decuriones fierent. Zosimus libro ui L. Generaliter.

307쪽

contraria.

D E ALE O SCRIBENDO.

In albo stri,1, an iis deeuriones sive dicit lexit,la prima. Procopius in Arcana historia. ARLώλες Ar ς ωρ - tobus erat θη iam princeps in sonitarum albo. D E LEGAT IONI BV s. Legati , quod 't puUicὸ mittantur, legantur, ait Varro Verius est quiis lege fieri solebant: nam &in testamentis legare, est legem haeredi dicere. l

Era qui gratuitam leatis em susceperunt,uegativum ex forma restiti tur J Ex forma, id est ex contra LL Vide L. munerum g. legati, supra, de muneribus. Legativum est quod datur pro impensis itineris. Munera quae legati acceperant, in aerarium relata a legatis, Va-ieinis Maximus iv. Dr. 9. non ut rem moris, sed Visi gnum abstinentiae resere, additque &pareum conscriptorum decreto, & populi permissu, data iis quae in . aerarium retulerant. Mm

308쪽

L. Cum quaeritur. in eum qui in legatione sit, actis iari Absens reipublicie causa, inter reos recipi non poterat, legis Memmiae beneficio. L. Si quis. Contra liti gentium id commissum Use existimatur J Vide quae attulimus libro ii. de iure Belli ac Pacis xviii. de

in annotatis.

DE ADMINISTRATIONE RERUM AD

ciuitates pertinentium. Rationes talis administrationis solebant a Prouinciarum praesidibus inspicit quaedam tamen ciuitates ab ea inspectione liberae erant: Plinius de Traianus

Nundinae sun r,ait Macrobius, paganorum itemque rusticorum, quibus conueniunt negotiis propriis vel mercibus prouisiiri. Saturn. 1.is. Festus: Nundinas feriarum dum esse voluerunt antritur, ut rustιci conuenirent, mercandι umdendique causa, eumque nefastum , ne si licereι cum populo agi, interpellarentur nundinatores. Solebat ius in agris nundinas habendi a senatu impetrari. Plinius r

309쪽

; DE POLLICI ΤATIONIBUS.

Pollicemur sponte. Rogati promittimus. Servius ad Eneid i. origo vocis ab iis, qui post alios, honores licitabantur.

DE EXTRAORDINARIIS COGNITIONIBUS,

& si iudex litem suam fecisse diceretur. Ea quae hoc titulo tractantur, maxime ad illa beneficiorum genera pertinent, de quibus agit Senecavi. r . & is. quae sine conuentione quidem praestantur, sed animo tamen vicis exspectandae: quae cum saepe non redderetur, repertae sint hae actiones, sicut ingrati apud Macedones, & populos alios quosdam-Vide Attaliatam XLIX. Omnes virtutum lctiones venire possunt sub legum praescripta, si ita reipublicae

expediat.

L. r. .

. Si vi merbo impostorum utar exorcidiutiJ Ualde iniquus Christianis fuit Vlpianus, homo Tyrius, ut qui & de poenis Christianorum scripserit libros complures. Non quia, non religiosa res est ,sid quia hoc primum profitera eos oportet; mercenariam operam sternere J Sic & Papinianus in L. in honoribus. supra, de vacatione & excusatione munerum: Vere philosophantes pecuniam contem nunt , cuius reiinenda cupidine fictam adseuerationem detegunt. Egregie dicta haec: non quod non philosophiam docentibus multum debeamus, sed quod indignum sit

310쪽

et λε- λ σῆψιλ ί-,ρ in Ruitatuis 4 Olenii sapismi avrvenum enuinunt. 8 subsietur, non minus infami motabulo , quam si meritorios dic . Sophistae enim vocabantur, yt gi . Cicero Acad. IV. qui Estentationis aut.quaestus caulla philosophaban. tur. Magnifice A ristoteles Nicomac l6rum 1x.

Reddenda gratia libeia G1luntate: ea enim est quae amicum re etirtutem decet. sic facere oportet quibuι ibi, Aphid comm nica a est. Nepιe enam eius divitatem pecunia metiri licet: par enim limatio haberi non pois. Sed fortisfficit, ut aduersum deos ac parentes, id quod dari potest. Seneca de beneficiis n. i7. Est intolerabitu res, poscere nummos, O contemnere. Indixisti pecuniae odium: hoc professus es: hanc persionam indui ite agenda est. Inici instimum est te pecuniam Ab gloria egestatis acquirere. Vicinam sapientiaeeloia quentiam, bonarum artium principem Silius apud Tacitum Annalium xi non fert sordidis ministeriis scea dari. Quintilianus pater declamatione CCLx VIII. Nihil enim miritur philosophia habere praestantius, quam auod modicis contenta est; ampliores opes non desiderat. Nam si euapiὸitates easdem, quas caeteri habent, non etideo quid prosit. Et declamatione CCLXXXIII. quae est patris abdicare volentis filium Cynicum: Quod si abdicationem stire non potes , te carere b redivie malum iudicas ideprehens.s md-