장음표시 사용
71쪽
IN LAMEN. HI ERE M. CAP. III. 33
sun me exercebantur, qui sedebant in porta,& in me psallebant,qui bibebant vinum. Dicit enim passionem suam genti iudaicae fuisse fabulam qui quasi impleta cogitatione suade nece domini temulentissime garriebant. Sed his qui incorrigibiles erant: & magis pei seuerare in malo,quam in- se recedere eligebant,siiperba se intentione defendentes. quasi iustitiae eiecutores per Hieremiam dicitur:
Thau. Redde eis domine uicem iuxta opera mari uum suarum. i Redde eis domine vicem &c. Moxque eandem vicem
T hau. Dabis eis tum cordis Lborem tuum.
Dabo eis scutum cordis laborem tuum.) Labor quippe domini apparens hier homines passibilis eius humanitas fuit, quam Iudaei superbὸ sapientes,dum discernerent desepexerunt: eumque immortalem credere dedignati sunt quem natura pia bili mortalem viderunt. Cumque eius humilitatem conspicerent, superbiae fastu indurati , summa cura moliti sunt ne eorum mentes sancta predicantium verba penetrarent. Dum ergo eis dominus vicem malorum
operum redderet,dedit illis scutum cordis laborem suum rquia recto iudicio inde illos contra se superbe obstinatos exhibuit: unde ipse pro nobis in infirmitate laborauit. Re pulerunt quippe a se verba praedicantium , qui dedigna siiunt in domino infirma passonum. Laborem igitur domini contra eundem dominum scutum cordis habuerunt:qui superbe sapientibus eo despectius apparuit, quo propter eos humilis fuit. Hoc sicut iam superius diximus, prius ille
peccator tenuit: qui requirenti domino, cur lignu vetitum contigisset,non ad se culpam reddidit: sed a muliere quam si eae 3 cei dederat se accepisse respondit: ut quasi reatuum suum obliquὸ in authorem resideret qui ei mulierem dederat quς talia persuaderet. Hoc scutum etiam requisita mulier tenuit, quando neque ipsa ad se culpam retulit, sed serpentis illud persuasionibus replicauit dicens: serpens decepit me. Scoedi: ut ipsa quoque reatum suum oblique in cretorem duceret:qui illic intrare serpentem persuasurum talia permisisset. Serpens vero iam non requiritur,quia nec eius pinni--
72쪽
rentia quaerebatur Hi autem quorum poenitentia quaestiti est , scutum nequirimae defensionis contra iustissimae correptionis verba protulerunt. Vnde nunc usque in usum peccantium trahitur Vt culpa cdm arguitur, defendatur: &va de finiri reatus debuit,inde ςumuletur.
Thau.Pesequeris in furore: hueres eos ab cietis domine.
Periequeris in furore,&e His tribus sententiis quas modo enumerauimus,quae sub I hau litera praenotatae sunt. res tondet ad superiores quibus iniquitateni Iudaeorum,&dololam meditationem expresseratro stendens quoniam in furore,dipino iudicio disponente,bostes eorum illos perseolii sunt,& in praesenti vita sortiter contriuerunt,ita viaiactenus per totum orbem dispersi,malum exilis patiantur sed tes sine rege,ac sacerdotio regali, & sine templo, dc sine cultu pietatis. Qui autem ad Christum conuertuntur, promi conem illam quae ad patres eorum facta est,spiritualiter liet reditabunt. Denique tribus alphabetis qua bus anteriorem partem lamentationis propheta explicauit enarratis, iam quid quartum insinuet,considerandum est. iCommentarij secundi in lamentationes Hieremiae finis.
73쪽
, ROGE MI vid. TZtremus ιόer tractatus Nicremiae Aachoandus es a quarto a babeto , quoai sicuthrimum siccundam inhico me vi t o decurrit: in quo 'nili modo. ut in caedilictis si populi Iu laici,atque uastatio Lem urbis,timentabro uocepropheta historiasiter deplorat.&piritualiter autem lapsum animae telis,atque ruinam inpericatis nil erabiliter ptingit ubnecteηs oratio- hem quam fudit Achomos uoce propter interitum βιο- tim ad pias aures domini: quatenus ipsi benignus misi yis manus solatii porrigendo,insatum pristinum erigat; atque perfectasanitati restituat.
Diui Hieronymi in lamentationes Hieremiae liber tertius.
Vomodo osuratum es aurum: mutatus est
color optimus. Di persi sunt lapides sanctu
ris in capite omnium platearum. Quomodo obscuratum est aurum &e.)Nam licet haec historialiter Urbis Hierosolymitariae destructionem & templi concremationem videantur sonare: ubi tot ille ornatus veterum dissipatus est.& ad nihilum-oactus,tathen altiori sensu templi mystici deiectionem signiscat,quod quotidie in reproboruin vita,& moribus obfuscatur atque destruitur. Quid nanque auro,quod metallis caeteris praeeminet,nisi excellentia sanctitatis: quid colore optimo,nisi hunctis amabilis reuerentia religionis ex. Ei, primitur
74쪽
C O M. D. HIERON. LIB. primiturZquid per sinctuarii lapides, nisi sacrorum ordinupersonae siguantur λ quid platearu no inine,nisi praesentis vitae latitudo diciti 'profecto a latitudine plateae sunt vocatae. Persemetipsam vendidit veritas: Lata & spaciosa via est,quae ducit ad perditionem. Aurum igitur obscuratur, ciuin terrenis actibus sanctitatis vita polluitur. Color optimus commutatur: cum quorundam qui agere religiose cie debantur,existimatio anteacta minuitur. Nam csim quilibet post sanctitatis habitum terrenis se actibns inserit: quasi colore permutato ante humatios oculos eius reuerentia despecta pallescit. Sanctuarii quoque lapides in plateas dis, perguntur,cdm causa secularium foras lata itinera expetunt: hi qui ad ornamenta ecclesiae internis mysteriis quasi in secretis sanctuaris vacare debuetant. Ad hoc quippe san. . ctuarii lapides fiebant,ut intra sanctasanctorum in vestime rosummi sacerdotis apparerent. Cum vero ministri religio' i nis a subditis honorem redemptoris sui ex merito vitae no exigunt: sanctuarii lapides in ornamento pontificis no sunt. Qui nimirum sanctuarii lapides dispersi per plateas iacent, cum personae sacrorum ordinum voluptatum suarum latitudini deditae terrenis negociis inhaerent . Et notandum . qu δd non hos dispersos in plateis,sed in capite platearum dicit quia cdm terrena agunt,summi videri appetunt,ut Sc lata itinera teneant ex voluptate delectationis , tamen in platearum sint capite ex honore ianctitatis. Nihil quoque obstat,si sanctuarii lapides,eosdem ipsos,quibus con- . structum sanctuarium existebat, accipimus: qui dispersi in capite platearum iacent, quando sacrorum ordinu viri terrenis actibus ex desiderio inserui unt: ex quorum priuscio sanctitatis gloria stare videbatur. Secularia itaque o gotia aliquando ex compassone toleranda sunt: nunquam: veris ex amore requirenda: ne cam mentem diligentius aggraudi,hanc sito victa pondere ad ima da caelestis aergat.
: n silan inclyti, mamissi auro primo: quomodo reputati unt in uas testea, opus manuum jubi
Filii sion inclyti,&αὶ Ad eundem sensum haec sententia ' pertinet,ad que superior,quod filii ecclesiae qui incluti fuerunt Cihristi a religione,& ornati lapicnpae fulgore, de
75쪽
IN LAMEN. HIEREM. CAP. IIII. 3s
decore virtutum,nune emolliti carnalibus desideriis,& ter irenis cupiditatibus tabenisti, vasis testeis coparantur, quae dominicae eorreptionis virga in futuro examine conterens
franget.& ad nihilum redigetataliter ut non inueniri possit fragmen. testae quo igniculus ferri possῖt de incendio.
a Gimel. Sed Limia nudavi runt mammam, Laaue brunt catulossos silia populi mei crudelis,piasi Drathio
Sed de lamiae nudaverunt mammam,iactauerunt catulos suos:&c.) In lamia quippς duplicitas Iudaeorum,& fictio hypocritatum exprimitur. Lamia enim humanam faciem habet,ied corpus bestiale: sic de populus Iudaeorum specie- tenus culturam dei simulabat,sed feroci animo semper illi coni arivs existebat. Quod bene per Esaiam ostenditur cudicitur. Populus hic labiis me honorat: cor autem eorum longe est a me. Similitet omnes hypocritae in prima facie quod ostendunt.quasi ex ratione sanctitatis est,bestiale est quod sequitur corpus.quia valde iniqua sunt quae sub boni specie moliuntur.Possunt de in lamia, haeretici accipi: quilium nam quidem faciem sed beluina per impietatem corda gestant.Hi tune mammam nudant, quando errorem se . um libere praedi lint.Tunc catulos lactant,quando malὸ sequaces paruulorum animas,dum peruersa insinuant,ad im pietatem nutriendo c*nfirmant.Filia populi mei crudelis, 'quasi struthio .in deserto. sicut in lamia ne de in struthionesctio de immanitas historialiter Iudaeorum,& secundu mysticu sensum .simulatio& immanitas hypocritarum design*tur: q9i fingere sciunt virtutu opera,non veraciter age Iob-3s. bre. De ioc struthione inter alia.& in libro Iob legitur: Indurat, ad syi' suos quasi non sint sui: frustra laborauit nullo timore cogenteanaurata est ergo crudelis synagoga Iudaeorum contra apostolos, dc praedicatores noui testameti ,qui de ipsa gente nati fueralit quasi non essent sui filii: odio eos habetis,& externos deputant: erudeliter illos ubique in deserto gentium persequebatur propter euangeli- 'um Christi,quod & ipsa veritas videtur eis praenunciare cilmait:Haeς locutus sum vobis,ut non scandalizemini: Ioan.Isaabsque synagogis facient vos: sed venit hora,vt omnis qui . E iii inter-
76쪽
intersieIt vos arbitretur obsequium se praestare:Et haec fa,cient vobis quia non nouerunt patrem neque me. Frustra ergo laborat nullo timore cogente:quia cum Christunt persecuta est quasi everthrem . gentis, de destructorem re
gni: nec statum regni nec salutem gentis seruauit, sed magis perdidit. ,
' Daleth. Adsaesit linguatissentis additit eius in sitii paruuli petieruntpanem, c non erat jus gere
Adhaesit lingua &e. Hoenqtat iuxta historiam, quod lactentes atque paruuli infantes ludaeorum,destituis ma- trum at lue nutricum latio, Dese& siti labora ferunt .lati allegoriam νerd significat quod hi, quit infirini adhuc ni intellectu.& minus validi ad percipiendum fortibi eni3 Cor 3 sibum,qualibus ait Apostolus: Lae vobis potum dedi: pro pter inertiam & desidiaria doctorum,spiritualis intellige: tiae carent alimonia. Paruuli, inquit,petierunt panei r , α non ςrat qui stangeret eis: id est,infirmi quique scripturaei erae fortiores sententias petieiunx sibi exponendo hom- minui: sed qui exponere studeat,non valet inueniri. Ioti Es Ff vidit seripturam factam propheta cilin diceret et Omnes litientes venite ad aquas. Si potui operta mandata noti es Io n.7.s sent per semetipsam veritas non clamaret: si quis sitit, v niat & bihat. asi cibum & pptum intellexit plopheta a s. b. daeae defuisse edin diceret: Nobiles eius interieruhb semes, & mul idudo siti exaruit Paucorum quippe est tartia& oc - i culta coonόscere,inuitqrum vero his briae r pesti sentire.' ideirco Iudaeae nobile; noli eti sed fame rnteriisse a Diu quia hi qui praeesse videbantur dum totiari Exctrides in telligentiae dederant quod de milesimis dMutiόndo mandarent,non habebant. '
in He. Qiri uesccbantur uot tuose,inmuont Num ij q-inatri bantur in crocei amplexatisivit ercora. i, b. ' in esidebantur&c. Qui illi qui vescebaretur in luptuoi e,nisi illi Iudaei qui semper terrenis ebncupistebrbide. ir. &seculi voluptat. bus deditio ni, & pro cibo ' pet v m- pius murmurabant,dicentes ad Moysen: Lex a indori i
77쪽
IN LAMENT. HI ERE M. CAP NIL 3is
nos in terram, quae quit rivis lactis, & mellis, & dedisti no . bis possessiones agrorum & vinearum 3 Et iterum: Quis da. Nuai bbit nobis ad vesce dum carnes 3 Recordamur piscium Quos comedebamus in AE pto gratis. In mentem nobis veni ut cucumeres,& pepones porrique de cepe,& allia. Anima nostra arida est. nihil aliud respiciunt oculi nostri nisi Man. Ipsi interierunt in viis: quia in lata, & spatiosa via quae du cit ad mortem,exterminati sunt. Et qui nutriebantur in croceis,amplexati siunt stercora: cdm Vanam istius mundi pompam appetentes .& historicam traditionem legis sequentes, spiritualem intelli untiam spernebant. Quod enim ve-tus obseruantia cerernoni rum legis,stercoribus compat tur,ostendit Paulus: dicςns Quae ergo milii fuerunt lucra, hpropter Christum arbitraxus sum ut stercora. Tropologicε ver3 quicunque auaritiam terr am . & delitias volupta tum secutus, viam istius vitae incorrectus expleuerit e non
ad aeternae vitae saudia i sed ad se ditatqm poenarum pexis
,Vau. Et maiore secta ea imputas filiae populi mei peccato Sodomorum subures egri momento, σ
non coeperunt in ea manus . . . Et m ior essecta est iniquitas filiae populi mei, &α) Μ ior ergo esseda est iniquitas populi tu uorum peccato Sc donioxum, quia illi tantummodo legem natur lem: isti m tem & naturalem, scriptam transgressi sunt. Videntes mir bilia des,& cibo caelesti pasti, ingrati stmper eius benesi sits extite iant. Vnde Sc do 'ores non ceperunt in eis a nus, qui condignos laboris sui in ipsis non inuenerunt seu stus. Nam ipsum legi natoremsuum Moysen plurimis conuitiis trita uertit,&pt phetas dei ad se mulas persecuti sunt: nouissime verδ ipsum haeredem, hoc est,nigenitum filium patris ad se venientem yt.eos saluaret, & ab errore corrige ret,sipernebant: & diuersis Giumpiis iosequentes ad extronium per initidian, bc ciderunt. Qualitei aute iniquitas Iu daeorudi maior sit heccato Sodomorum. ostendit euange
lium, bi ita lepitur: ru ne coepit Iesus exprobrare ciuitati. MMMy ςbus in quibus tactae iuniplurimς virtutes eius: quia no egis si is cenitentiam. Vae tibi coloetaim, vae tibi Bethsa ,
78쪽
CO M. D. HIERON. Lig. 111' fi l
quia si in Tyro & Sidone factae essent virtutes, quae sint in vobis,olim in cilicio, & cinere poenitetiam egissent. Lue.Io e verutamen dico vobis, Tyro & Sidoni remissius erit in die iudicii, quam vobis. Et tu Capharnaum nunquid v': in caelum exaltaberis usuue in infernum descendes: quia si in sodomis factae fuissent virtutes,quae factae sunt in te,forte masissent usque in hunc diem.Veruntamen dico: quia terrae Sodomorum remissius erit in die iudicis,quam tibi.
i etain. CGgiores N araei eius nive nitidiores Lari rubicundiores ebore antiquo. Sapphiro pulchriores.. ri Heth. Den uta estsuper Hones facies eoru , .non sunt cogniti in plates. Adhaesit cum eorum sibus:
aruit, σfacta est quasi lignum.
Candidiores &c.) His duabus sententiis ostenditur, quo modo omnis decor prioris populi,quem habebant in orna tu templi & cultu diuino,propter peccata eoru emarcuerie, de destruendis hostibus,ad nihilu red ictus sit. Μystieὸ autecasus animarum quorunda fidelium a propheta deploratur. Quid enim Nazaraeorum nomine nisi bstinentium, &.co tinentium vita signatur: quae niue & Iacte nitidior dicitur Nix enim ex aqua congelasci quae desuper venit. Lac auteo carne exprimitur,quae de inferioribus nutritur. Quid enim perniuem,nisi candor vitae caelestis ' Quid per lac nisi temporalis dispensationis administratio demonstratur λ Et uia plerunque continentes viri in ecclesia tam mira operaiciunt ' ut multi qui caelestem vitam tenuerunt, multi qui terrena bene dispensaverunt,simerari videatur,& eandidio. res nive . & nitidiores lacte referuntur: qui etiam quia perferuorem spiritus .antiquorum ac fortium patrum non unquam vincere vitam videatur,recte adiungit: Rubicundiores ebore antiquo . Dum enim ruboris nomen imprimitur, Ebuti sancti deiyderii fama signatur. Ebur verὁ esse os magnorum imalium no ignoramus. Ebore utique antiquo rubicundiores sunt: quiasepe ante humanos oculos nonnullisprae
cedentibus patribus studij seruentioris eximini. De quibus . vi totum simul ostendatur, adiungitur: Sapphiro pulchriores.Et aerei quippe coloris est sapphirus.Et quia pN Ue-
79쪽
IM LAMEN. Η IEREM. CAP. IIII. 3
tes multos,atq; ad superna tendentes,per caelestem conuerssationem videntur vincere,narrantur Sapphiro pulchriores
extitisse. sed pleruq; dum virtutum copia,etiam plus quam expedit prosperatur, in quadam sui fiduciam mens adducitur,& decepta praesuinptione propria .repente peccato surripiente infuscatur. Vnde recte subiungitur: Denigrata est super carbones facies eoru . Nigri enim post candore fiunt: quia amissi dei iustitia iam de se praesumunῖ, in ea etia quae non intelligunt,dilabutur peccata. Et qui post amoris igne
ad fiigus temporis veniunt,extinctis carbonibus ex compa iratione praeferuntur: nonnunquam enim dum tit orem dei
per sui fiduciam deserunt etia frigidis mentibus frigidiores fiunt. De . quibus rectὸ subiungitur: Non sunt cognati in plateis. Platea quippe sermonis Graeci ratione pro latitudine Putea. dicitur. Quid verὁ est humant menti angustius, quam volutates proprias frangere De qua Damone veritas dicit: In- Nat. 7, irate per /ngustam portam. Quid autem latius,quii in nullis propriis volutatibus reluctari,& quaq; versum impulsus a bitrii duxerit,se sine retractione diffundere 3 Qui ergo perfiduciam sanctitatis postposito meliorum iudicio se sequutur: qu per plateas perUnt: sed non sunt cogniti in pla- teis: quia de vita sua aliud ostenderunt, quando frangendo
voluntates proprias in angusto se calle retinebant. Et bene additur: Adhaesit cutis eoru ossibus. Quid in cute, nisi mollicies exprimitur infirmitatis ' Cutila ergo eorum adhaerere ossibus dicitur: quia ab eis praua sentientibus,infirmitas vi-th,duritia virtutis putatur. Infirma enim sunt quae faciunt: sed elationis fiducia deceptatortibus ea suspicientibus tu n-gunt,& quo de se magna existimari cupiui eo de sua nequi tia emendari contemnunt. Vnde rectὸ adiungitur: Aruit 3c
facta est quasi i num. Culpa quippe eorum tanto insensibilior redditur,quato apud eos etia laudabilis habetur. Quaiectὸ aridam asserit,quia nulla sui cogitatione virMescit.
me, quonia isti extabuerunt cosumpti asterilisne terrae.
Melius. occisis gladio.&e. Quantum ad copendium tmortis respicit breuior fuit poena subito gladio occisorum. quam time,& siti diu excrueiatorum. Quantu verὁ ad spiritualem
80쪽
ritualem sensium pertinetanelius fuit apostolis, 3c praedica roribus euangelii,breuiori poena corporis, pro Christi no mine ad tempus plecti,& postea in aeterna lettitia coronam quam persecutoribus eorum aua inedia verbi dei tabefi ru& propter sterilitatem, & in incuditatem bonomin ope., rum ad extremum aeterno incendio concrem ri. I
IOL M.tius mulierum misericordium coxerunt si hos seor: factisunt obus earum in contritione filiae populi mei.
Manus mulierum misericordium, &e. Hoc historiant te recapitulat, quod superius iam dixerat: quia in captiuitate Chaldaica,necnon & in Romana rad talem necessitateproapter inopiam cibi plebs lud*oru peruenit:ut aliquae ex mui tieribus eorum,filios suos trucidarent,&carnes eorum e ctas comederent. Iuxta spiritualε vero intellectu'. non par-hi est delicti.quὁd doctores mali auditores suos . rebus reserenis de substantiis suis propter voracitatem suani spoliant rnee eis pabulum verbi tribuunt, quo illi ad vitam nutriatur Ezech. aeternam: ciIm dominus per Ezechielem dicat: Vae pastori-34 a bus Israel qui pastebant semetipses, ob e greges astutur
pastoribus ' Lac comedebatis, & lanis operiebamini: de quod crass)m erat,occidebatis,gregem autem non pascGatis quod infirmum seit,non cosolidastis:& qudii aegrotum, non sanastis: quod fractum est,non alligastis:& quod abie. t non reduxistis. quod perierat pon quaesistis:sed cum au. steritate imperabatis eis , & cum potentia. dc dispersae sunt. Oves meae, eo quὁd non esset pastor: factae sunt iis deuorationem omnium bestiarurn Vis, de reliqua . Sed quia tali actio iram domini meretur, itur:
di Caph. Compleuit δominus furorem sum: effugis imim indignations suae, si ccendit ignem in Mon, σ
ῆ qmur undamenta eius. Copleuit dominus fi rorem suum: lce. copleuit donu-
nustatorem suu ,d effudit iri indignationis suae ingentem peccatricem : quando: non solii populum exterminauit,sedi etiam habitacula per bostes eorum v : ad fundamenta destruxit, α templum a et urbem incendio cβὰλὰρO. Cpni